LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI yaWatchtower
LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI
yaWatchtower
Chitonga (Zimbabwe)
  • BBAYIBBELE
  • MABBUKU
  • MISWAANGANO
  • w23 November map. 2-7
  • Jehova Wakatusyomezya Kuti Nyika Iyooba Paradayizi

Vidiyo njulikuyanda tiijaniki pe

Utulekelele, kulizyachitika vidiyo niyalikuyanda kujula

  • Jehova Wakatusyomezya Kuti Nyika Iyooba Paradayizi
  • Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2023
  • Tutwe tuniini
  • Makani Ayendelana
  • JEHOVA WAKATUSYOMEZYAANZI?
  • JEHOVA UTUPA CHOONZYO CHAKUTI CHIZOOZUZIKIZIGWA CHISYOMEZYO CHAKWE
  • “BONA! NDILIKUPA KUTI ZINTU ZYOONSE ZIBE ZIPYA”
  • “MAJWI AAYA ALASYOMEKA ALUBO NGACHOONZYO. . . . ZYACHITIKA!”
  • “NDIME ALUFA A-OMEGA”
  • MBUTUKONZYA KUSIMYA LUSYOMO LWESU MUCHISYOMEZYO CHAPARADAYIZI
  • Makanzeenzi Leza Ngalaawo Atala Abantu?
    IBbayibbele Nga Lilatuyiisyaanzi?
  • “Tuzoobonana muParadayizi!”
    Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2018
Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2023
w23 November map. 2-7

CHIIYO 46

Jehova Wakatusyomezya Kuti Nyika Iyooba Paradayizi

“Muntu woonse uuyanda kulelekwa munyika uyoolelekwa a Leza wakasimpe.”—IS. 65:16.

LWIIMBO 3 Leza Ninguzu Zyesu, Mbulangizi Bwesu, Ngotusyoma

ZITAYIIGWEa

1. Nguuli mulumbe Isaya ngwaakabuzya ma-Israyeli?

MUPOLOFITA Isaya wakaamba kuti Jehova ‘nguLeza wakasimpe.’ Bbala lyakasandululwa kuti ‘kasimpe,’ muchiHebberu lyaamba kuti “ameni.” (Is. 65:​16, makani aamunsi.) “Ameni” zyaamba kuti “akube oobo” naakuti “mbumbubo.” MuBbayibbili, bbala lyakuti “ameni” chiindi chiingi litondeezya kuti nzyachita naakuti nzyaamba Jehova aJesu nzyachoonzyo. Mulumbe Isaya ngwaakabuzya ma-Israyeli wakali aantanganana, wakababuzya kuti kufumbwa Jehova nzyaamba nzyakasimpe. Jehova wakazitondeezya kwiinda mukuzuzikizya zisyomezyo zyakwe.

2. Nkamboonzi nitweelede kusyoma zisyomezyo zyaJehova zili atala abuumi bwakunembo alubo njiili mibuzyo njitutalange-lange?

2 Zilachita na kuti andiswe tusyome zisyomezyo zyaJehova zili atala achiindi chilikunembo? Kakuli kwayinda minyaka iisika ku800 kuzwa chiindi Isaya nchaakapona, mwaapostoli Pawulu wakapandulula kuti nkamboonzi zisyomezyo zyaLeza nizili zyachoonzyo chiindi choonse. Pawulu wakaamba kuti: “Tazichiti pe kuti Leza abeje.” (Heb. 6:18) Tazichiti pe kuti kasawu kagwisye maanzi aanona amaanzi aalweela. Mbukubede aJehova, Kasawu kakasimpe, tazichiti pe kuti abeje. Nkinkaako, tulakonzya kuzisyoma zyoonse Jehova nzyaamba kuswaanizya azisyomezyo zyoonse nzyaakatusyomezya zili atala achiindi chilikunembo. Muchiiyo eechi, tulalanga-langa mibuzyo eeyi: Jehova wakatusyomezya kutuchitilaanzi muchiindi chilikunembo? Alubo niinzi chitondeezya kuti Jehova uzoochizuzikizya chisyomezyo eecho?

JEHOVA WAKATUSYOMEZYAANZI?

3. (a) Nchichiili chisyomezyo nchibayanda loko bakombi baLeza? (Chiyubunuzyo 21:​3, 4) (b) Bamwi nga basandula kutyeni chiindi nitubabuzya chisyomezyo eechi?

3 Bakombi baLeza munyika yoonse bachibona kachiyandikana loko chisyomezyo chaLeza nchituyanda kulanga-langa. (Bala Chiyubunuzyo 21:​3, 4.) Jehova utusyomezya kuti muchiindi chilikunembo “lufu taluchizoobi lubo pe, nikuba koomoka nikuba kulila nikuba kuchisa, takuchizoobi lubo pe.” Biingi besu tulayibelesya vesi eeyi chiindi nitukambawukila bantu atala ambubunoobede buumi muParadayizi. Bamwi nga basandula biyeni chiindi nitubabuzya atala achizyomezyo eechi? Bamwi balakonzya kusandula kabati, “Eezi nzyakuumbulizyania kupela, tazizoochitiki pe.”

4. (a) Niinzi nzyaakazi Jehova kuti zizoochitika mazubaano? (b) Niinzi zimbi Jehova nzyaakachita naakatubuzya atala achisyomezyo chakwe?

4 Chiindi Jehova naakazulwida mwaapostoli Johane kuti alembe atala achisyomezyo chaParadayizi, wakalizi kuti tuzookambawuka atala abulangilizi mbutulaabo chiindi nitwanookambawuka mulumbe waBwaami. Alubo Jehova wakalizi kuti bantu biingi teebakali kuzoochisyoma pe chisyomezyo chili atala ‘azintu zipya.’ (Is. 42:9; 60:2; 2 Kor. 4:​3, 4) Niinzi nzitukonzya kuchita kuti tuchisyome chisyomezyo eechi akuti tugwasye bamwi kuti basyome kuti chisyomezyo chili muli Chiyubunuzyo 21:​3, 4 chizoozuzikizigwa? Jehova naakatubuzya atala achisyomezyo eechi, wakatupa twaambo tupa kuti tuchisyome chisyomezyo chakwe. Ntuutuli twaambo ooto?

JEHOVA UTUPA CHOONZYO CHAKUTI CHIZOOZUZIKIZIGWA CHISYOMEZYO CHAKWE

5. Ntuutuli twaambo tupa kuti tusyome chisyomezyo chaLeza chaParadayizi alubo twaambo ooto tujanikaali?

5 Mumavesi aatobela, tujana twaambo tupa kuti tuchisyome chisyomezyo chaJehova chili atala aParadayizi. Mavesi atii: “Ooyo wakakkede aachuuno chabwaami wakati: ‘Bona! Ndilikupa kuti zintu zyoonse zibe zipya.’ Alubo wakati: ‘Lemba, nkaambo majwi aaya alasyomeka alubo ngachoonzyo.’ Alubo wakandibuzya kuti: ‘Zyachitika! Ndime Alufa a-Omega, matalikilo amamanino.’”—Chi. 21:​5, 6a.

6. Nkamboonzi majwi aajanika muli Chiyubunuzyo 21:​5, 6 naasimya lusyomo lwesu muchisyomezyo chaLeza?

6 Nkamboonzi mavesi aaya naapa kuti tusimye lusyomo lwesu muchisyomezyo chaLeza? Mumavesi aaya, nzyaakachita Jehova zilakonzya kukozyanisigwa aakubikka chidindo chakuti chisyomezyo chakwe chizoozuzikizigwa. Chisyomezyo chaLeza chijanika muli Chiyubunuzyo 21:​3, 4. Alubo muvesi 5 a6, tujana chidindo chaJehova chitupa kuba aachoonzyo chakuti chisyomezyo chakwe chizoozuzikizigwa. Lino atulange-lange nzyaakamba Jehova zipa kuti tumusyome.

7. Ngwani wakasaanguna kwaamba majwi aali muvesi 5 alubo nkamboonzi majwi aaya naayandikana loko?

7 Vesi 5 isaanguna aamajwi aakuti: “Ooyo wakakkede aachuuno chabwaami wakati.” (Chi. 21:5a) Majwi aaya ajanika kwaziindi zitatu mubbuku lyaChiyubunuzyo chiindi Jehova naakali kwaambuula muzilengaano. Alubo majwi aaya taakambuulwa aangilozi pe naakuti Jesu, pesi akaambuulwa aaJehova lwakwe. Eezi zipa kuti tusyome kuti majwi aatobela ngaakaamba ngachoonzyo. Nkamboonzi nikuli oobo? Nkaambo Jehova ‘tabeji.’ (Tit. 1:2) Kaambo aaka kapa kuti tusyome kuti majwi aajanika muli Chiyubunuzyo 21:​5, 6 azoozuzikizigwa.

“BONA! NDILIKUPA KUTI ZINTU ZYOONSE ZIBE ZIPYA”

8. Ngaali majwi aatondeezya kuti Jehova uyoochizuzikizya chisyomezyo chakwe? (Isaya 46:10)

8 Kuzwa waawo, Jehova wakaamba kuti: “Bona!” (Chi. 21:5) Bbala lyachiGrikki lyakasandululwa kuti “bona!,” libelesedwe kwaziindi zyiingi mubbuku lyaChiyubunuzyo. Bbuku lipandulula makani aamuBbayibbili lyakaamba kuti mpa yakabelesegwa aabbala eeli “ipa kuti bantu babikkile maanu kumakani aatobela.” Ngaali makani aatobela ngaakaamba Leza? Wakati: “Ndilikupa kuti zintu zyoonse zibe zipya.” Jehova uyoopa kuti zintu zikachinche kunembo nkaambo wakaamba mbuli kuti zintu eezi zilikuchitika kale.—Bala Isaya 46:10.

9. (a) Nziizili zintu zibili Jehova nzyatazoochite kweendelana amajwi aakuti: “Ndilikupa kuti zintu zyoonse zibe zipya”? (b) Niinzi zizoochitika ‘kujulu’ “anyika” ziliwo mazubaano?

9 Atulange-lange majwi aatobela aajanika muli Chiyubunuzyo 21:5 aakuti: “Ndilikupa kuti zintu zyoonse zibe zipya.” Muvesi eeyi, mwaambuulwa atala azintu zibili nzyayoochita Jehova. Uyoonyonyoona akubambulula zintu. Chakusaanguna, Jehova uyoonyonyoonaanzi? Chiyubunuzyo 21:1 yaamba kuti: “Julu lyachiindi anyika yachiindi zyakali zyayinda.” “Julu lyachiindi” lyaamba mfulumende zyabantu zyeendelezegwa aaSaatani amadimoni aakwe. (Mt. 4:​8, 9; 1 Joh. 5:19) Mbuli mbulibelesedwe muBbayibbili, bbala liti ‘nyika’ lilakonzya kwaamba bantu bakkala aanyika. (Matl. 11:1; Int. 96:1) Nkinkaako, ‘nyika yachiindi’ yaamba bantu bachita zibi mazubaano. Jehova takabambululi “julu” “anyika” ziliwo mazubaano pesi uyoozinyonyoona. Kuzwa waawo, uzoobikka “julu pya anyika mpya,” zyaamba kuti mfulumende mpya iyooyendelezya bantu baluleme.

10. Niinzi Jehova nzyayoopa kuti zikabe zipya?

10 Muli Chiyubunuzyo 21:​5, muli majwi aatondeezya zintu Jehova nzyayoopa kuti zibe zipya. Jehova taakaamba kuti: “Ndilikupanga zintu zyoonse zipya.” Pesi wakaamba kuti: “Ndilikupa kuti zintu zyoonse zibe zipya.” Jehova uyoopa kuti nyika ibe mpya akuti bantu bamaninine. Mbuli mbaakaamba Isaya, nyika iyooba mbuli mbuwakabede muunda wa-Edeni. Uyoopa kuti toonse tukabe bapya. Uyooponia balemene, bataboni abatamvwi kumatwi alubo bafwide bayoobusigwa.—Is. 25:8; 35:​1-7.

“MAJWI AAYA ALASYOMEKA ALUBO NGACHOONZYO. . . . ZYACHITIKA!”

11. Jehova wakabuzya Johane kuti achiteenzi alubo nkamboonzi naakamubuzya kuti achite oobo?

11 Kuti tube aachoonzyo atala achisyomezyo chakwe, Jehova wakabuzya Johane kuti: “Lemba, nkaambo majwi aaya alasyomeka alubo ngachoonzyo.” (Chi. 21:5) Jehova naakabuzya Johane kuti “lemba,” wakaamba kaambo kakapa kuti achite oobo. Wakaamba kuti: “Nkaambo majwi aaya alasyomeka alubo ngachoonzyo,” nkukwaamba kuti majwi aaLeza ngachoonzyo akuti alasyomeka. Tumulumba loko Johane akaambo kakuti wakaswiilila naakabuzigwa kuti ‘alembe.’ Eezi zyakapa kuti tukonzye kubala atala achisyomezyo chaLeza chaParadayizi akuti tuyeeyesesye atala azilongezyo zibotu nzituyoojana kunembo.

12. Nkamboonzi Jehova nali aacheelelo chakwaamba kuti: “Zyachitika!”?

12 Leza wakazoowambaanzi? Wakati: “Zyachitika!” (Chi. 21:6) Jehova wakaamba mbuli kuti zintu zyoonse zili atala achisyomezyo chaParadayizi zyachitika kale. Ulaacheelelo chakwaamba oobo nkaambo taakwe chintu pe chimukachizya kuzuzikizya makanze aakwe. Alubo Jehova wakaamba kamwi kaambo kapa kuti tusyome kuti uzoochizuzikizya chisyomezyo chakwe. Atukabone kaambo aako.

“NDIME ALUFA A-OMEGA”

13. Nkamboonzi Jehova naakaamba kuti: “Ndime Alufa a-Omega”?

13 Mbuli mbukwaambwa mumapalagilafu aayinda, kwaziindi zitatu, Jehova lwakwe wakaambuula aaJohane muzilengaano. (Chi. 1:8; 21:​5, 6; 22:13) Muchiindi chimwi achimwi, Jehova wakaamba majwi aakozyenie aakuti: “Ndime Alufa a-Omega.” Bbala lyakuti alufa, ndibbii lyakusaanguna mu-alufabbeti yachiGrikki, alubo lyakuti omega ndyamamanino. Jehova naakali kwaamba kuti, “Ndime Alufa a-Omega,” wakali kutondeezya kuti, kuti wasaanguna kuchita chimwi chintu, ulachichita kusikila kumamanino.

Pikicha: Makanze aaJehova azuzikizigwa. 1. “Alufa.” Adamu a-Eva kabali mumuunda wa-Edeni. 2. Mpindu zyakabawo akaambo kakupapila, Saatani ulikutondeezegwa kali waba ngilozi mbi, Adamu a-Eva kabali bachembaala, ngazi yaBbabbeli, tubanda, masooja, moota yankondo, ndeke zyankondo, busi buzwa kumakkampani aapanga zintu abasikupapila. Kuli limwi bbazu, mapikicha aabili alikutondeezya makanze aaJehova kayoobuzuzikizigwa: Pikicha iili aaJesu kali aachisamu chakupenzezya itondeezya mabambe aachinunuzyo mpawo pikicha iili aabakombi baJehova bachiindi abamazubaano iitondeezya bana ba-Adamu a-Eva baluleme. 3. “Omega.” Bantu balikubelekaamwi alubo balikubotelwa muParadayizi.

Kuti Jehova wasaanguna kuchita chimwi chintu, ulachichita kusikila kumamanino (Langa palagilafu 14, 17)

14. (a) Amba chikozyano chitondeezya Jehova mpaakaamba kuti “Alufa” ampatazoowambe kuti ‘Omega’ munzila yakukozyanisya. (b) Nchiichili chidindo chakukozyanisya chijanika muli Matalikilo 2:​1-3?

14 Jehova naakazwa aakulenga Adamu a-Eva, wakaamba makanze ngaakalaawo atala abantu anyika. Bbayibbili lyaamba kuti: “Leza wakabalongezya akubaambila kuti: ‘Amuzyalane muvwule, muzuzye nyika akuyeendelezya.’” (Matl. 1:28) Naakaamba majwi aaya, kwakali mbuli kuti Jehova wakaamba kuti, “Alufa.” Chizoosika chiindi bana ba-Adamu a-Eva baswiilila alubo bamaninide nibayoozuzya nyika akwiichincha kuti ibe paradayizi. Aachiindi eecho, kunooli mbuli kuti Jehova wati “Omega.” Jehova naakamaninsya kulenga “julu anyika azili mumo zyoonse,” wakabikka chidindo chijanika muli Matalikilo 2:​1-3. (Bala.) Jehova wakasala buzuba bwachi7 kuti bube buzuba busalala. Zyaambaanzi eezi? Jehova wakabikka chidindo chakuti makanze aakwe aali atala abantu anyika azoozuzikizigwa. Makanze aakwe azoozuzikizigwa chakumaninina kumamanino aabuzuba oobo bwachi7.

15. Nkamboonzi Saatani naakali kubonaanga wazwidilila kwiimikizya makanze aaLeza atala abantu?

15 Chiindi Adamu a-Eva nibakabisya, bakaba basizibi alubo bakatabukizya bana babo chibi alufu. (Rom. 5:12) Akaambo kazeezi, kwakabonekaanga Saatani wakakachizya makanze aaLeza aakuti nyika izule bantu bamaninide alubo baswiilila. Kwakali kubonekaanga Saatani wakapa kuti kuzoomuyumine Jehova kwaamba kuti “Omega.” Amwi Saatani wakali kubonaanga Jehova wakali wasyaalilwa aanzila ziche zyakuti azuzikizye makanze aakwe. Kulakonzeka kuti imwi nzila njaakali wayeeya Saatani yakali yakujeya Adamu a-Eva mpawo alenge umwi mwaalumi amwanakazi bamaninide kuti azuzikizye makanze aakwe aali atala abantu. Kaansinga Leza wakachita mbuboobo, Dyabbulosi wakali kunoowamba kuti Leza ulabeja. Nkamboonzi? Nkaambo muli Matalikilo 1:​28, Jehova wakali wabuzya Adamu a-Eva kuti bana babo bakali kuzoozuzya nyika.

16. Nkamboonzi Saatani naakali kubonaanga uzookonzya kubuzya Jehova kuti watantila zintu nzyatakonzyi?

16 Njiili imwi nzila Saatani njaakali kubonaanga Jehova njatasale? Amwi wakali kubonaanga Jehova wakali kuyoozumizya Adamu a-Eva kuti bazyale bana batamaninide pe alubo bakatali kuzookonzya pe kumaninina. (Muk. 7:20; Rom. 3:23) Kweendelana amaboneno aakwe, Saatani wakali kubonaanga wakali kuzookonzya kubuzya Jehova kuti watantila nzyatakonzyi. Nkamboonzi? Nkaambo wakali kubonaanga nzila eeyi yakali kuzookachizya Jehova kuti azuzikizye makanze aakwe aakuti bana ba-Adamu a-Eva bamaninide alubo baswiilila bazuzye nyika akupa kuti ibe Paradayizi.

17. Jehova wakazibambulula biyeni zintu zyakapambanika akaambo kakupapila kwaSaatani akwa-Adamu a-Eva, alubo niinzi zizoochitika kumamanino? (Langa pikicha.)

17 Jehova wakabambulula zintu zyakapambanika akaambo kakupapila kwaSaatani akwa-Adamu a-Eva zyakuti Saatani wakasyaala kajisi mulomo. (Int. 92:5) Jehova wakatondeezya kuti tabeji pe kwiinda mukuzumizya Adamu a-Eva kuti bazyale bana. Alubo Jehova wakatondeezya kuti taakakachilwa pe, wakayinkilila kunembo amakanze aakwe kwiinda mukupa kuti lumwi ‘lunyungu’ luzoofutule bana ba-Adamu a-Eva baswiilila. (Matl. 3:15; 22:18) Kweelede kuti zyakamuloka nkumba Saatani naakabona mabambe aaJehova aachinunuzyo. Nkamboonzi? Nkaambo mabambe aaya ayeeme aaluyando lwakulipeda. (Mt. 20:28; Joh. 3:16) Buntu oobu kuli Saatani mubwa amwiingile, tazibonani pe. Niinzi ziyoochitika akaambo kamabambe aaya aachinunuzyo? Kumamanino aaminyaka iili 1 000 chiindi Kkristu naazooyendelezya, bana ba-Adamu a-Eva bamaninide alubo baswiilila bayookkala muparadayizi aanyika mbuli mbaakakanzide Jehova kuzwa kumasaangunino. Aachiindi eecho, kunooli mbuli kuti Jehova waamba kuti “Omega.”

MBUTUKONZYA KUSIMYA LUSYOMO LWESU MUCHISYOMEZYO CHAPARADAYIZI

18. Ntuutuli twaambo tutatu Leza ntwaakaamba? (Langa kabbokesi kati, “Twaambo Tutatu Tupa Kuti Tusyome Chisyomezyo chaJehova.”)

18 Kweendelana anzitwayiya, ntuutuli twaambo tutatu ntutukonzya kubuzya aabo bazumbuuzya kuti chisyomezyo chaLeza chili atala aParadayizi chizoozuzikizigwa? Kakusaanguna, Jehova lwakwe nguwe wakaamba chisyomezyo eecho. Bbuku lyaChiyubunuzyo lyaamba kuti: “Ooyo wakakkede aachuuno chabwaami wakati: ‘Bona! Ndilikupa kuti zintu zyoonse zibe zipya.’” Jehova ulaabusongo, manguzu achiyandisyo chakuti azuzikizye chisyomezyo chakwe. Kachibili, chisyomezyo chaJehova chizoozuzikizigwa akaambo kakuti wakaamba mbuli kuti zyakachitika kale. Wakaamba kuti: “Majwi aaya alasyomeka alubo ngachoonzyo. . . . Zyachitika!” Kachitatu, kuti Jehova wasaanguna kuchita chimwi chintu, ulachichita kusikila kumamanino, mbuli mbaakaamba kuti: “Ndime Alufa a-Omega.” Jehova uzootondeezya Saatani kuti ngunguwe uubeja akuti nguwe wakatantila zintu nzyatasikili.

Twaambo Tutatu Tupa Kuti Tusyome Chisyomezyo chaJehova

Chuuno chaBwaami chilikumweka chiiminina Jehova.
  • “Ooyo wakakkede aachuuno chabwaami wakati: ‘Bona! Ndilikupa kuti zintu zyoonse zibe zipya.’”—Chi. 21:5

Mwaapostoli Johane ulikulemba mubbuku lyakupeta.
  • “Alubo wakati: ‘Lemba, nkaambo majwi aaya alasyomeka alubo ngachoonzyo. . . . Zyachitika!’”—Chi. 21:​5, 6

Mabala aachiGrikki aakuti Alufa a-Omega.
  • “Ndime Alufa a-Omega.” —Chi. 21:6

19. Kuti bantu bazumbuuzya atala achisyomezyo chaLeza chaParadayizi, ulachita biyeni?

19 Utalubi kuti chiindi choonse nubuzya bamwi atala achisyomezyo chaJehova mumulimu wakukambawuka, nga ulikusimya lusyomo lwako muzisyomezyo eezyo. Chiindi nwazoobalila umwi muntu chisyomezyo chaParadayizi chili muli Chiyubunuzyo 21:4 mpawo muntu ooyo wazookusandula kuti, “Eezi nzyakuumbulizyania kupela, tazizoochiki pe,” uzoochita biyeni? Uzoomubalile vesi 5 a6 mpawo uzoomupandulwide. Uzoomutondeezye Jehova mbaakabikka chidindo chakwe chakukozyanisya atala achisyomezyo eecho.—Is. 65:16.

KUJANA WASANDULA BIYENI?

  • Nkamboonzi nikuumbuulizya kuziba kuti Jehova lwakwe nguwe wakasyomezya chisyomezyo chaParadayizi?

  • Ntuutuli twaambo tupa kuti tube aachoonzyo chakuti Jehova uzoochizuzikizya chisyomezyo chakwe?

  • Niinzi zikonzya kutugwasya kuti tusimye lusyomo lwesu muchisyomezyo chaLeza?

LWIIMBO 145 Cisyomezyo ca Leza ca Paradaiso

a Muchiiyo eechi, tulalanga twaambo tupa kuti tube aachoonzyo chakuti Jehova uzoozuzikizya chisyomezyo chakwe chili atala aParadayizi. Chiindi choonse nitukambawukila bamwi atala achisyomezyo eechi, ngatulikusimya lusyomo lwesu muzisyomezyo zyaJehova.

    Mabbuku Ajanika MuChitonga (Zimbabwe) (2013-2025)
    Zwa
    Njila
    • Chitonga (Zimbabwe)
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njila
    Share