Aajanika Makani aaKabbuku Kamuswaangano waBuumi Amulimu Wesu
OCTOBER 7-13
LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | JAKOBO 3-5
“Amutondeezye Busongo bwaLeza”
cl 221-222 ¶9-10
“Busongo Buzwa Kujulu” Bulikubeleka Na Mubuumi Bwako?
9 “Chakusaanguna bulasalala.” Kusalala chaamba kubula nchutamikizigwa naakuti kusalala mumoyo kutali mbutubede kunze. Bbayibbele lyaamba kuti busongo amoyo zibelekaamwi pesi busongo buzwa kujulu tabukonzyi kunjila mumoyo wamuntu uyeeya zintu zitali kabotu awulombozya kuchita zitali kabotu. (Tusimpi 2:10; Matayo 15:19, 20) Nikuba kuti tuli bantu bali aachibi pesi kuti tweezya kuchita kuti moyo wesu ukkale kusalala tuyookonzya kuzitantamuka “zibi akucita zintu zibotu.” (Intembauzyo 37:27; Tusimpi 3:7) Zili aantanganana kuti kusalala nchiimwi chintu chitondeezya kuti tuli aabusongo. Kuti katutasalali alubo katutasimide mubukombi, tatukonzyi kwaamba kuti tuli aabusongo buzwa kujulu.
10 “Mpoonya buleta luumuno.” Busongo buzwa kujulu butusungwaazya kuti tube aaluumuno nkaambo muchelo wamuuya waLeza. (Bagalatiya 5:22) Tuleezya kubeleka changuzu kuyanda kuleka kumaninsya “caanzyo caluumuno” chijatanizya bantu baJehova. (Baefeso 4:3) Kuti twabona kuti tatuchikwe luumuno tweelede kubeleka changuzu kuti tubambulule kuchitila kuti lube. Nkamboonzi nikuyandikana kuchita oobo? Bbayibbele lyaamba kuti ‘Amuzumanane . . . kukkala muluumuno; eelyo Leza siluyando alimwi siluumuno unooli andinywe.’ (2 Bakorinto 13:11) Kuti twazumanana kuba aaluumuno Leza siluumuno uyooba aandiswe. Nzila njitubajataayo bakombima itondeezya bweenzuma mbutuli aabo aJehova. Kujana twachita biyeni kuti tube bantu bayanda luumuno? Atubone chikozyano.
cl 223-224 ¶12
“Busongo Buzwa Kujulu” Bulikubeleka Na Mubuumi Bwako?
12 “Bulanyoneka.” Kunyoneka chaambaanzi? Basikulanga-langa makani aamuBbayibbele, bakaamba kuti bbala lyachiGrikki lyakasandululwa kuti ‘kunyoneka’ lili muli Jakobo 3:17 lisandululwa munzila zisiyene-siyene. Bamwi basikusandulula bakabelesya mabala aali mbuuli aakuti ‘kubomba,’ ‘kutontola’ ‘amoyo mulamfu.’ Kujana twatondeezya biyeni kuti tweendelezegwa aabusongo buzwa kujulu?
cl 224-225 ¶14-15
“Busongo Buzwa Kujulu” Bulikubeleka Na Mubuumi Bwako?
14 “Bulilibambilide kumvwida.” Bbala lyachiGrikki lyakuti “bulilibambilide kumvwida” taakwe mpulijanika pe muMagwalo aachiKristu aachiGrikki. Umwi sikulanga-langa makani aamuBbayibbele wakaamba kuti bbala eeli lyakali kubelesegwa “kukulemeka kwakali kuchitwa aamasoja.” Bbala eeli lipa muzeezo “wakuzumina zyaambwa awumwi” “akulibombya.” Muntu uuzulwidwa aabusongo buzwa kujulu utobela zyaambwa aaMagwalo. Muntu ooyu kuti wasala kuchita chimwi chintu nikuba kuti zintu teezyamweendela kabotu tachinchi maboneno aakwe. Pesi ulachincha nabona kuti wachita zintu ziteendelani aaMagwalo. Mbubakwizi na bamwi?
‘Buzwide Luzyalo aMichelo Mibotu’
15 ‘Buzwide luzyalo amichelo mibotu.’ Luzyalo chipanzi chiyandikana chabusongo buzwa kujulu, busongo oobo bwaambwa kuti ‘buzwide luzyalo.’ ‘Luzyalo amichelo mibotu’ zyeendaamwi. Zileelela kuti zyeendaamwi nkaambo muBbayibbele luzyalo lwaamba kubikkila bamwi maanu, kubeetelela akubachitila zintu zilikabotu. Limwi bbuku lipandulula kuti luzyalo “nkufwida umwi muntu nsoni wachitikilwa penzi akuyanduula nzila yakumugwasya.” Pesi busongo buzwa kuli Leza tabupi kuti tubalekelezye bamwi pesi bupa kuti tuchite zintu nzibayanda. Kujana twatondeezya biyeni kuti tuzwide luzyalo?
cl 226-227 ¶18-19
“Busongo Buzwa Kujulu” Bulikubeleka Na Mubuumi Bwako?
18 “Tabusalululi.” Busongo buzwa kuli Leza bupa kuti tutantamuke mizeezo yakusaluula imwi misyobo akulidunda akaambo kankutukkala. Kuti katweendelezegwa aabusongo buzwa kuli Leza, buyootugwasya kuleka kusaluulana. (Jakobo 2:9) Tatweelede kujata bamwi katulanga lwiiyo ndubalaalo, mali njibalaayo, milimu njibachita mumbungano naakuti kubalangilaansi bakombima akaambo kakuti bali aazintu ziche. Kuti Jehova kali wakabatondeezya luyando bantu bali boobu, andiswe tweelede kubatondeezya luyando lukozyenie.
19 “Naakuti kuupaupa ameso.” Bbala lyachiGrikki lyakuti “kuupaupa ameso” lilakonzya kwaamba “siku-ekita wakasaana umwi musobano.” Chiindi, basiku-ekita maGrikki amaRoma nibakali kusaana misobano yabo bakali kuzwaata zigogo zyakali kubajala kubusyu. Nkinkaako, bbala eeli lyakuti “kuupaupa ameso” lyakali kukonzya kubelesegwa kumuntu wakali kuchitaanga ulikusaana katali kusaana pe. Busongo buzwa kuli Leza buswaanizya nzila njitubajataayo bakombima ambutulimvwa atala ambabo.
Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza
w08 11/15 20 ¶6
Makani Aazwa Mubbuku lyaJakobo aPetro
4:5—Majwi aaya Jakkobo wakazubulula mulugwalo luli? Taakwe lugwalo luli aantanganana Jakkobo mwaakazubulula majwi aaya. Pesi kuyeeyelwa kuti ayeeme mumajwi aajanika muli Matalikilo 6:5; 8:21; Tusimpi 21:10 amuli Bagalatiya 5:17.
w97 11/15 20-21 ¶8
Lusyomo Lupa Kuti Tube Aamoyo Mulamfu Akuba Bantu Basungweete
8 Nchibi kuvwiya mukombima. (Jakobo 4:11, 12) Bamwi tababayandi bakombinyina akaambo kakuti balipa kaleza-leza akuyanda kusumpuka kwiinda mukudyaaminina bamwi. (Intembauzyo 50:20; Tusimpi 3:29) Bbala lyachiGrikki lyakuti ‘kuvwiya’ ligwisya muzeezo wakutayanda umwi muntu naakuti kumutamikizya zintu zyakubeja. Eezi ziswaanizya kubeteka mukombima munzila yiindilide. Kuvwiya mukombima ‘kuubeteka biyeni mulawu waLeza’? Chabuchenjezu, baFarisi abalembi ‘bakabikka ambali mulawu waLeza’ mpawo bakasaanguna kubeteka kababelesya zyeelelo zyabo. (Marko 7:1-13) Munzila iikozyenie, kuti twasola mukwesu kweendelana azyeelelo zyesu kutali zyeelelo zizwa kuli Jehova nga kuli kukozyenie kuti tuli ‘kubeteka mulawu waLeza’ alubo nga tuli kwaamba kuti mulawu ooyu tubeleki pe. Kuti katutabajati kabotu bakwesu tunooli tuli kusotoka mulawu wakuti tuyande bamwi.—Baroma 13:8-10.
OCTOBER 14-20
LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | 1 PETRO 1-2
“Mweelede Kusalala”
w17.02 9 ¶5
Chinunuzyo ‘Nchipo Cilondokede’ Chizwa kuli Taata
5 Kujana twatondeezya biyeni kuti tulaliyanda zina lyaJehova? Kwiinda muzintu nzituchita. Jehova uyanda kuti tusalale. (Bala 1 Petro 1:15, 16.) Eezi zyaamba kuti tweelede kukomba Jehova luzutu akuswiilila milawu yakwe aamoyo woonse. Nikuba chiindi nitupenzegwa, tuleezya kusikila mputugolela kuti tupone kweendelana amalayilile amilawu yakwe. Kuti twachita zintu zilikabotu nga tulikupa kuti mumuni wesu umunike alubo akupa kuti zina lyaJehova lilemekwe. (Mt. 5:14-16) Mbuuli bantu basalala, tulakonzya kutondeezya amaponeno eesu kuti milawu yaJehova ilikabotu akuti nzyaakaamba Saatani nkubeja. Toonse tulabisya pesi tweelede kuleka kuchita zintu zibi zipa kuti Jehova atalemekwi.—Int. 79:9.
Mbutweelede Kusala Zyakulikondelezya
6 Jehova utuyiisya kuti: “Amusalale, nkaambo ndasalala mebo.” (1 Petro 1:14-16; 2 Petro 3:11) Bukombi bwesu bulakonzya kutambulika kuli Jehova kuti kabusalala akutaba akampenda. (Deuteronomo 15:21) Bukombi bwesu tabukonzyi kutambulika kuli Jehova kuti katuchita zintu nzyatayandi, zili mbuuli michito yakutalilemeka mumakani akoonana, kulwana achidimoni. (BaRoma 6:12-14; 8:13) Alubo tulakonzya kunyemya Jehova kuti twalikondelezya azintu nzyatayandi. Eezi zilakonzya kupa kuti bukombi bwesu butatambuliki kuli Jehova akunyongania bweenzuma mbutuli aabo anguwe.
Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza
w08 11/15 21 ¶10
Makani Aazwa Mubbuku lyaJakobo aPetro
1:10-12. Bangelo bakali kuyanda kuziba akumvwisisisya kasimpe kali atala aambungano yamaKristu bananikidwe kakalembwa aabapolofita baLeza bachiindi. Pesi zintu eezi zyakazoomvwisisika chiindi Jehova naakasaanguna kuba aambungano. (Ef. 3:10) Tatweelede kutobelezya chikozyano chabangelo na chakuba achiyandisyo chakuziba “zintu zisisidwe zya Leza”?—1 Kor. 2:10.
it-2 565 ¶3
Mulangizi
Mulangizi Mupati. Petro naakalemba majwi aali muli 1 Petro 2:25 wakazubulula majwi aali muli Isaya 53:6 naakali kwaamba bantu bakali “mbuli mbelele ziyaabusweeka” alubo wakazooyungizya kati: “Pele lino mwapilukila kumweembezi amulangizi wabuumi bwanu.” Majwi aakuti kupilukila kumweembezi atondeezya kuti bakali kubweeda kuli Jehova Leza Mweembezi Mupati kwiinda muli Jesu kutali kubweeda kuli Jesu. (In 23:1; 80:1; Je 23:3; Ezk 34:12) Jehova mulangizi alubo ulalingula. (In 17:3) Bbala lyakuti kulingula (muchiGrikki bbala lyakuti kulingula liti e·pi·sko·peʹ) lilakonzya kwaamba kubeteka bantu batali kabotu nkwachita Jehova mbuuli mbaakachita mumwaanda wakusaanguna C.E. chiindi Jerusalemu naakakachilwa kuziba chiindi chakwe “cakulingulwa [muchiGrikki bbala lyakuti cakulingulwa liti e·pi·sko pesʹ].” (Lk 19:44) Naakuti bantu balemeka Leza bayoojana zilongezyo zyiingi “mubuzuba bwakwe bwakulingula [muchiGrikki bbala lyakuti cakulingulwa liti e·pi·sko pesʹ].”—1Pe 2:12.
OCTOBER 21-27
LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | 1 PETRO 3-5
“Mamanino Aazintu Zyoonse Aswena Afwaafwi”
w13 11/15 3 ¶1
‘Amupakamane Kujatikizya Nkombyo’
Umwi mulindi wakaamba kuti: “Nikuya kubuchedo kulandikataazya kukkala kandilangide.” Nisimpe, nikuba bamwi babeleka mansiku bazuminana aanzizyo. MaKristu bamazubaano baswaana buyumu-yumu bukozyenie abuswaanwa aabantu babeleka mansiku nkaambo nyika yaSaatani yabija zyiindilide. (Rom. 13:12) Kuti toona muchiindi eechino nchitulikupona nga tulikulibikka mupenzi. Kulayandikana kapati kuti ‘tulibatamike’ akuswiilila malayilile aali muBbayibbele aakuti ‘tupakamane kujatikizya nkombyo.’—1 Pet. 4:7.
w99 4/15 22 ¶3
Kubona Mputachichiti Kabotu Mubukombi Akwaabambulula
Amwayeeyesesye malayilile aamwaapostolo Petro aakuti: “Pele mamanino aazintu zyoonse aswena afwaafwi. Aboobo amulibatamike akupakamana kujatikizya mipailo. Ikwaambisya, amuyandane kapati, nkaambo luyando lulavwumba zibi zinji kapati.” (1 Petro 4:7, 8) Nkuuba kuti tuzumizye kulubizya kwabamwi naakuti kulubizya kwesu kuti kutulebye. Saatani ubelesya kakole aaka alubo ubelesya kamwi kakole kakwanzaania. Nkinkaako, luyando luyootugwasya kuti tutabikkili maanu kukulubizya kwabakombima alubo luyando luyootugwasya kuti ‘tutamupi mweenya Dyabbulosi.’—Baefeso 4:25-27.
Kusangalizya Beenzu Kulayandikana!
2 Petro wakasungwaazya bakombinyina kuti: “Amukasamausyanye.” (1 Pet. 4:9) Bbala lyachiGirikki lyakuti “amukasamausyanye,” lyaamba “kutondeezya luyando kubeenzu naakuti kubafwida luzyalo.” Petro wakasungwaazya maKristunyina kuti ‘basamawusyanie’ aakati kabo. Kusangalizya beenzu kwakali kuyoobagwasya biyeni?
3 Kwakali kuyoopa kuti bajatane. Ulakonzya kuyeeya zyakachitika kuli nduwe. Kuli nwakatambidwe awumwi na kung’anda yakwe? Teezyakakubotezya na? Kutamba bamwi bamumbungano teekwakapa kuti mube abweenzinyokwe busimide na? Kutamba bakombima kupa kuti tuzibane kabotu ambabo. MaKristu bakapona kuchiindi chakapona Petro, bakeelede kujatana nkaambo zintu zyakali kuyabwiindilila kubija. Nikuba ‘kumazubaano aakumamanino,’ maKristu beelede kusangalizyania.—2 Tim. 3:1.
Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza
w13 6/15 23
Mibuzyo Yabasikubala—Bbayibbele lyaamba kuti Jesu ‘wakakambawukila myuuya muntolongo.’ (1 Petro 3:19) Majwi aaya aambaanzi?
▪ Mwaapostolo Petro wakali kwaamba myuuya yakapapila “ciindi Leza naakali kulindila cakukkazika moyo kumazuba aa Nowa.” (1 Pet. 3:20) Petro wakali kwaamba zilenge zyamuuya zyakaba kubbazu lyaSaatani mukupapila. Juda wakaamba bangelo aabo “batakazumanana mubusena bwabo bwakusaanguna” mpawo wakati Leza “ulibayobwede kabaangidwe nketani lyoonse mumudima uusiya mbi kusikila nobayoobetekwa mubuzuba bupati.”—Jud. 6.
Zilenge zyamuuya zyakapapila biyeni muchiindi chaNowa? Kalitanasika Zambangulwe, bangelo babi aaba bakachincha mibili yabo akuba bantu, bakachita zintu Leza nzyatakakanzide. (Matl. 6:2, 4) Bangelo aabo nzibakachita koonana abanakazi zilatondwa. Leza taakalengede bangelo kuti kaboonana abanakazi. (Matl. 5:2) Bangelo babi aaba bazoonyonyoonwa chakusika chiindi chaLeza. Juda wakaamba kuti kwalino bali “mumudima uusiya mbi.”
Jesu wakiikambawukila biyeni “myuuya” yakali “muntolongo” alubo wakazichita lili? Petro wakaamba kuti zyakachitika chiindi Jesu naakabusigwa akuba “amubili wamuuya.” (1 Pet. 3:18, 19) Alubo Petro wakaamba kuti Jesu ‘wakakambawukila’ myuuya. Petro wakabelesya bbala litondeezya kuti Jesu wakazichita chiindi, lugwalo oolu kalutanalembwa. Alubo kulakonzeka kuti chiindi Jesu naakabusigwa wakaambilizya kuti bangelo aaba babi babambilidwe chisubulo chabo chibeelela. Kubakambawukila teekwakali kupa kuti babe aabulangilizi bwakuyoopona pe. Wakali kukambawuka mulumbe walubeta. (Jon. 1:1, 2) Jesu wakatondeezya kuti ulasyomeka kusikila kulufu alubo naakabusigwa wakatondeezya kuti Dyabbulosi takwe nguzu pe kulinguwe. Nkinkaako, eezi zyakali kutondeezya kuti Jesu wakali kweelela kuti aambilizye mulumbe ooyu.—Joh. 14:30; 16:8-11.
Muchiindi chili kunembo, Jesu uyoowanga Saatani abangelo babi akubawaalila mumulindi uutagoli. (Lk. 8:30, 31; Ciy. 20:1-3) Kusikila kuchiindi eecho, bangelo aaba babi banooli mumudima uusiya mbi kabalindila kuzoonyonyoonwa chakumaninina.—Ciy. 20:7-10.
w08 11/15 21 ¶8
Makani Aazwa muBbuku lyaJakobo aPetro
4:6—Mbaani ‘bafu bakakambawukilwa makani mabotu’? Mbaabo ‘bakafwide mumilandu amuzibi zyabo’ naakuti bakafwide mubukombi kabatanamvwa makani mabotu. (Ef. 2:1) Nibakasyoma makani mabotu ngibakamvwa bakaba ‘baumi’ mubukombi.
OCTOBER 28–NOVEMBER 3
LUBONO LUZWA MUJWI LYALEZA | 2 PETRO 1-3
“Amuyeeyesesye Kusika Kwabuzuba bwaJehova”
w06 12/15 27 ¶11
Jehova ‘Uyooyeta Bululami’
11 Kujana twaamvwisisisya biyeni majwi aaJesu aakuti Jehova uyooyeta bululami “cakufwambaana”? Jwi lyaLeza litondeezya kuti ‘nikuba kuti Jehova utukkazikila moyo’ pesi uzoofwambaana kubweza ntaamu kuti azooyete bululami chiindi chakwe chazookkwana. (Luka 18:7, 8; 2 Petro 3:9, 10) Mumazuba aaNowa, Zambangulwe lyakanyonyoona basizibi. Alubo kuchiindi chaLoti basizibi bakapya aamulilo wakazwa kujulu. Jesu wakati: “Mbokuyooba mubuzuba oobo Mwanaamuntu aakuyubununwa.” (Luka 17:27-30) Muchiindi chilikunembo, basizibi ‘bayoosikilwa aalunyonyooko cakutayeeyela.’ (1 Batesalonika 5:2, 3) Tuli aachoonzyo chakuti Jehova uzooyeta bululami munyika eeyi iizwide zintu zibi yeendelezegwa aaSaatani.
w06 12/15 19 ¶18
“Buzuba Bupati bwa Jehova Buli Afwaafwi”
18 Zilaantanganana kuti nzizyo zyakapa kuti mwaapostolo Petro atulayilile kuti tukubikkile maanu “kusika kwabuzuba bwa Jehova.” Kujana twazichita biyeni eezi? Imwi nzila nkwiinda mukuba bantu ‘balijata munzila iilikabotu’ akuchita milimu “yakubelekela Leza cakulyaaba.” (2 Petro 3:11, 12) Kukkala katujisikini mukuchita zintu eezi kuyootugwasya kuti tukubikkile maanu “kusika kwabuzuba bwa Jehova.” Bbala lyachiGrikki lyakasandululwa kuti “akuyeeyesya” lyaamba kuti “cakufwambaana.” Tatukonzyi kupa kuti buzuba bwaJehova busike chakufwambaana. Pesi chiindi eechi chilakonzya kutufwiimpila kuti twaba azyakuchita zyiingi mumulimu waLeza.—1 Bakorinto 15:58.
Kuyanduula Lubono muJwi lyaLeza
w08 11/15 22 ¶2
Makani Aazwa muBbuku lyaJakobo aPetro
1:19—Ngwani uutegwa “ntanda,” wakazwa lili alubo tuzizi biyeni kuti eezi zyakachitika? “Ntanda” yiiminina Jesu Kristu naakaba Mwaami waBwaami bwaLeza. (Ciy. 22:16) Mu1914, Jesu wakazwa mbuli ntanda akamunikila zilenge zyoonse chiindi naakaba Mwaami waBwaami bwaLeza katondeezya buchedo bwabuzuba bumbi. Zintu zyakachitika zyakali kutondeezya bulemu Jesu mbwaakali kuyoobaabo akuti wakali kuyooba Mwaami waBwaami bwaLeza alubo zyakali kutondeezya kuti bupolofita buli muBbayibbele mbwachoonzyo. Kubikkila maanu kuntanda eeyi kuyootugwasya kuti tumvwisisisye akuti tube aachoonzyo chakuti Ntanda yakazwa.
w08 11/15 22 ¶3
Makani Aazwa muBbuku lyaJakobo aPetro
2:4—“Tatarasi” niinzi alubo bangelo bakapapila bakawaalwa lili mulinjiyo? Tatarasi nchiimo chili mbuuli jele pesi zilenge zyamuuya nzizyo ziwaalwa mumo luzutu kutali bantu. Alubo chaamba kuba mumudima wakutaziba atala amakanze aaLeza. Aabo bakawaalwa mubusena oobu tabakwe bulangilizi bwakuzoopona lubo. Muchiindi chaNowa, Leza wakawaala bangelo babi muTatarasi alubo banooli mubusena oobo kusikila chizoosike chiindi chakuti bazoonyonyoonwe.