LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI yaWatchtower
LAYIBBULALI IJANIKA A-INTANETI
yaWatchtower
Chitonga (Zimbabwe)
  • BBAYIBBELE
  • MABBUKU
  • MISWAANGANO
  • lvs chaand. 9 map. 118-131
  • “Amucije Bwaamu!”

Vidiyo njulikuyanda tiijaniki pe

Utulekelele, kulizyachitika vidiyo niyalikuyanda kujula

  • “Amucije Bwaamu!”
  • Mbutukonzya Kukkala Katuli Muluyando lwaLeza
  • Bala mu ‘Muluyando LwaLeza’
  • Tutwe tuniini
  • Makani Ayendelana
  • BWAAMU NIINZI?
  • NTAAMU YAKUSAANGUNA, NKWEEBELA PONOGILAFU
  • DINA WAKASALA CHABUFUBA-FUBA
  • TOBELEZYA CHIKOZYANO CHAJOSEFA
  • JEHOVA UYOOKUGWASYA
  • BELESYA ‘MAANU’
  • Bbayibbele Lityeni Atala Akoonana?
    Mbukonzya Kubotelwa Mubuumi Kukabe Kutamani!—Gwasigwa Akwiiya Bbayibbele
  • Mbutukonzya Kulikwabilila Kukakole kaSaatani
    Ngaziyakulinda Yaambilizya Bwaami BwaJehova (Yakwiiya)—2019
Mbutukonzya Kukkala Katuli Muluyando lwaLeza
lvs chaand. 9 map. 118-131
Muchizi ulikukaka kweenwa amulombe ngwaabelekaawe

CHAANDAANO 9

“Amucije Bwaamu”

“Nkaambo kaako muleelede kufwidwa zizo zyanu zyaansi. Amuleke bwaamu abusofwaazi amujamuja azisusi zibi akulikumbuzya (ncintu comwe akukomba mituni).”—BAKOLOSE 3:5.

1, 2. Niinzi Bbalamu nchaakachita kuti ayene bakombi baJehova?

SIKUTEYA wiinka kubusena nkwakonzya kuyoocha baswi mbayanda. Ulasekka bulisyo aakalobyo akukawaalila mumaanzi. Ulalindila mpawo muswi naalida, uladonsa kalobyo akugwisya muswi.

2 Bantu balakonzya kuchegwa mbuuli baswi. Muchikozyano, chiindi maIsrayeli nibakali baba afwiifwi kunjila muNyika Yachisyomezyo, bakakkala Mumabuwa akuMowabbu. Mwaami wakuMowabbu wakasyomezya kupa Bbalamu mali nyingi kuti wakonzya kujana nzila yakuti maIsrayeli bataswiilili Leza wabo. Mpawo Bbalamu wakajana nzila yakapa kuti maIsrayeli bataswiilili. Wakabelesya bulisyo bwakeelede. Wakakumbila basimbi bakuMowabbu kuti bayinke kwakali kukkala maIsrayeli kuti bakabeene.—Myeelwe 22:1-7; 31:15, 16; Ciyubunuzyo 2:14.

3. Niinzi chitondeezya kuti maIsrayeli bakachegwa mukakole kaBbalamu?

3 Nzila Bbalamu njaakabelesya yakabeleka na? Yakabeleka, nkaambo maIsrayeli biingi “bakatalika kuvuula abana basimbi aba-Moabu.” Alubo bakatalika kukomba baleza bakubeja, mbuuli leza wakuzyazya uunyanyaasya wakali kutegwa Bbaala-Peori. Eezi zyakapa kuti maIsrayeli bali 24 000 bafwe kabali baba afwiifwi kunjila muNyika Yachisyomezyo.—Myeelwe 25:1-9.

4. Nkamboonzi maIsrayeli biingi nibakachita bwaamu?

4 Nkamboonzi maIsrayeli biingi nibakeenwa amuzeezo waBbalamu? Nkaambo bakali kuyanda kuzuzikizya zisusi zyabo luzutu alubo bakaluba zintu zibotu Jehova nzyaakabachitilide. Nzyiingi zintu zyakali kukonzya kupa kuti maIsrayeli bakkale kabasyomeka kuli Leza. Wakabagwisya mubuzike kuEgepita, wakabasanina munkanda akubasisya afwiifwi akuNyika Yachisyomezyo. (BaHebrayo 3:12) Nikuba boobo, bakeenwa kwiinda mukuchita bwaamu. Mwaapostolo Pawulu wakalemba kuti: ‘Tutachiti bwaamu mbuuli bamwi mbubakachita bwaamu, chakuti kwakafwa bantu.’—1 BaKorinto 10:8.

5, 6. Zyakachitikila maIsrayeli kuMabuwa aakuMowabbu zituyiisyaanzi?

5 Nyika mpya yaba afwiifwi. Andiswe tuli mbuuli maIsrayeli bakali baba afwiifwi kunjila muNyika Yachisyomezyo. (1 BaKorinto 10:11) Mazubaano, munyika muzwide michito yakutalilemeka kwiinda mbukwakabede kuchiindi chabanaMowabbu. Michito eeyi ilakonzya kweena bakombi baJehova. Mazubaano Dyabbulosi uliikubelesya kakole kakuchita bwaamu kweena bakombi baJehova.—Myeelwe 25:6, 14; 2 BaKorinto 2:11; Juda 4.

6 Libuzye kuti, ‘Ndiyanda kulikondelezya azintu zibi ziyoomana na, naakuti ndiyanda kuyoobotelwa kukabe kutamani munyika mpya?’ Tweelede kuswiilila mulawu waJehova wakuti: “Amucije bwaamu.”—1 BaKorinto 6:18.

BWAAMU NIINZI?

7, 8. Bwaamu niinzi? Nkamboonzi nitweelede kubutantamuka?

7 Mazubaano, bantu biingi batondeezya bukkale busesemya alubo tabaswiilili milawu yaLeza iili atala akoonana. MuBbayibbele, bbala liti bwaamu lyaamba koonana kwabantu batakwetene kweendelana azyaambwa aMagwalo. Alubo, buswaanizya koonana kwabantu bakozyenie zizo naakuti koonana kwabantu abanyama. Kulakonzya kuba koonana kwabantu batakwetene, kubikka chinswe chawumwi kumulomo, kumatako naakuti kujata chinswe chamuntu ngutakwetenaawe. Nikuba kuti kwaambuuzyania atala amakani aaya kufwisya bweeme pesi kwaaziba kupa kuti tutantamuke michito Leza njatayandi.—Langa Makani Aakumamanino 23.

8 Bbayibbele litondeezya kuti muntu uuchita bwaamu weelede kugwisigwa mumbungano. (1 BaKorinto 6:9; Ciyubunuzyo 22:15) Bantu tabamulemeki alubo tabamusyomi pe muntu uuchita bwaamu. Kuchita bwaamu kupa kuti muntu anjile mumapenzi aaswaanizya kubaada, kuba amanjezeezya amupa mulandu, kutabotelwa mulukwatano, kujatwa malwazi akufwa. (Bala BaGalatiya 6:7, 8.) Kuti muntu wayeeyesesya mpindu zikonzya kuba akaambo kakuchita bwaamu ulakonzya kusala kutantamuka michito mibi. Pesi kubikkila maanu kukuzuzikizya zisusi zyakwe nkuko kupa kuti muntu achite bwaamu. Chimwi chintu chipa kuti muntu achite bwaamu, nkweebela ponogilafu.

NTAAMU YAKUSAANGUNA, NKWEEBELA PONOGILAFU

9. Nkamboonzi kweebela ponogilafu nikutali kabotu?

9 Ponogilafu ibambidwe munzila yakuti muntu abe achiyandisyo chakuchita bwaamu. Mazubaano, ponogilafu ilajanika mumamagazini, mumabbuku, munyimbo, mumapulogilamu aamuTV aaIntaneti. Bamwi bantu bayeeya kuti ponogilafu ilikabotu pesi kwaamba simpe, tayili kabotu pe. Kweebela ponogilafu kupa kuti muntu kayeeya zyakoonana luzutu akuti kayeeya kuchita bwaamu. Muntu weebela ponogilafu ulakonzya kuba achiyanza chakusaanisya zizo zyakoonana munzila yeetelezya muzeezo wakoonana, kutamvwanana mulukwatano akulekana.—BaRoma 1:24-27; BaEfeso 4:19 langa Makani Aakumamanino 24.

Mulombe ulikubelesya Intaneti kali mukkichini chiindi bayina nibalikujika

Tweelede kuchenjela chiindi nitubelesya Intaneti

10. Malayilile ajanika mulugwalo lwaJakobo 1:14, 15, atugwasya biyeni kuti tutantamuke kuchita bwaamu?

10 Tweelede kuziba zintu zikonzya kupa kuti tuchite bwaamu. Nchenjezyo iijanika mulugwalo lwaJakobo 1:14, 15 yaamba kuti: ‘Muntu ulasunkwa chiindi nawongelezegwa akuchegwa azisusi zyakwe mwini. Eno zisusi zyamita buyo, zilazyala zibi, azyalo zibi zyakomena zilatumbuka lufu.’ Kuti watalika kuyeeya zintu zitali kabotu, weelede kuzigwisya chakufwambaana. Kuti wabona chifanikisyo chitali kabotu, weelede kulanga kumbi! Weelede kuzima kkompiyuta naakuti kuchincha chaneli. Utazumizyi kweendelezegwa amizeezo iitali kabotu mubuumi. Kulekela mizeezo eeyi, kulakonzya kupa kuti kukuyumine kwiizunda.—Bala Matayo 5:29, 30.

11. Jehova utugwasya biyeni kuti twaba amizeezo iitali kabotu?

11 Jehova utuzi kwiinda mbutulizi. Ulizi kuti tatumaninide. Nikuba boobo, ulizi kuti tulakonzya kwiizunda mizeezo iitali kabotu. Jehova utubuzya kuti: “Nkaambo kaako muleelede kufwidwa zizo zyanu zyaansi. Amuleke bwaamu abusofwaazi amujamuja azisusi zibi akulikumbuzya (ncintu comwe akukomba mituni).” (BaKolose 3:5) Jehova uli amoyo mulamfu alubo uyootugwasya kuzunda mizeezo iitali kabotu nikuba kuti teekuuba pe kwiizunda. (Intembauzyo 68:19) Umwi mukwesu uuchikula wakali achiyanza chakweebela ponogilafu achiyanza chakusaanisya zizo zyakoonana munzila yeetelezya muzeezo wakoonana. Beenzinyina kuchikolo bakali kwaamba kuti michito eeyi yeelede kuchitwa abachikula pesi mukwesu ooyu wakati: “Michito eeyi yakanyongania manjezeezya aangu akupa kuti nditalijati kabotu.” Wakabona kuti wakeelede kuchincha alubo Jehova wakamugwasya kuleka michito eeyi. Kuti waba amizeezo iitali kabotu, kumbila Jehova akupe “inguzu zigambya” kuti ukkale kuyeeya zintu zilikabotu.—2 BaKorinto 4:7; 1 BaKorinto 9:27.

12. Nkamboonzi nitweelede ‘kubamba myoyo yesu’?

12 Solomoni wakalemba kuti: “Bamba moyo wako cakucenjela loko, nkaambo mulinguwo mobuzwa buumi.” (Tusimpi 4:23) “Moyo” wesu chaamba buntu bwesu bwamukati oobo Jehova mbwalanga. Nzitubona zilakonzya kutunyongania. Mwaalumi wakali kusyomeka Jobu wakati: “Ndabika lukasyo ameso aangu, elyo awalo musimbi teendakamulanga.” (Jobu 31:1) Tweelede kuchenjelela zintu nzitweebela anzituyeeya mbuuli mbaakachita Jobu. Tweelede kukomba kuli Jehova mbuuli sintembawuzyo wakati: “Gwisya meso aangu kukulangilila zyabuyo.”—Intembauzyo 119:37.

DINA WAKASALA CHABUFUBA-FUBA

13. Dina wakasala beenzinyina bali biyeni?

13 Beenzuma balakonzya kutusungilizya kuchita zintu zitali kabotu naakuti zilikabotu. Kuti wasala beenzinyokwe bapona kweendelana azyeelelo zyaLeza, balakugwasya kuchita zilikabotu. (Tusimpi 13:20; bala 1 BaKorinto 15:33.) Zyakachitikila Dina zitondeezya mbutweelede kubikkila maanu kunzila njitusalaayo beenzuma. Dina wakali mwana waJakkobo alubo wakakomenena mumpuli yakali kukomba Jehova. Dina wakali kulilemeka pesi wakasala kumvwanana abasimbi bakuKkenani bakatali kukomba Jehova. Bantu bakuKkenani bakali amaboneno aasiyene abakombi baLeza mumakani aakoonana alubo teebakali kulilemeka pe. (Levitiko 18:6-25) Dina naakali kubeenzinyina wakabonana amulombe wakuKkenani utegwa Shekkemu wakali kumuyanda. Shekkemu wakali ‘kulemekwa loko’ mumpuli yakulimbabo. Pesi taakali kukomba Jehova.—Matalikilo 34:18, 19.

14. Niinzi chakachitika kuli Dina?

14 Shekkemu wakachita zintu nzyaakali kubonaanga zilikabotu. Wakayanda Dina mpawo ‘wakamutizya akumubisizya.’ (Bala Matalikilo 34:1-4.) Zyakachitwa aShekkemu zyakapa kuti Dina abakulimbabo babe mubuyumu-yumu.—Matalikilo 34:7, 25-31; BaGalatiya 6:7, 8.

15, 16. Niinzi chikonzya kutugwasya kuti tube basongo?

15 Tatweelede kwiiya kuti zyeelelo zyaJehova zyakulilemeka zigwasya ndiswe katuli twanjila mumapenzi mbuuli zyakachitikila Dina. Bbayibbele lyaamba kuti: “Uuenda abasongo ulasongwaala, pele muzwalani wabafubafuba ulabisizigwa.” (Tusimpi 13:20) Kuziba “bukkale boonse bubotu,” kuyoopa kuti utanjili mumapenzi.—Tusimpi 2:6-9 NW; Intembauzyo 1:1-3.

16 Kubala Bbayibbele, kukomba katutanasala zyakuchita akubelesya malayilile ngitujana kumuzike uusyomekede alimwi uuchenjede ziyoopa kuti tube basongo. (Matayo 24:45; Jakobo 1:5) Nisimpe tulizi kuti toonse tatumaninide pe. (Jeremiya 17:9) Pesi kujana wachita biyeni kuti umwi muntu wakuchenjezya kuti waamba kunjila mukakole kakuchita bwaamu? Ulanyema na, naakuti ulalibombya akutambula lugwasyo ndwaakupa?—2 Bami 22:18, 19.

17. Wamba chikozyano chitondeezya nchenjezyo iizwa kumukombima mbiikonzya kutugwasya.

17 Atulange-lange chikozyano chitobela. Kumulimu kubelekela umwi muchizi, mwaalumi umwi ngwabelekaawe umubikkila maanu zyiindilide alubo wamutamba kuti bazooyinkaamwi kuli bumwi busena. Mwaalumi ooyu teeKamboni pe pesi ulaabube bulikabotu. Atuteedi umwi muchizi wababona kabalaamwi alubo weezya kumuchenjezya atala amwaalumi ooyo. Muchizi wakusaanguna ulachita biyeni? Ulalisyoma na, naakuti ulaswiilila nchenjezyo? Muchizi ooyu weelede kuswiilila Jehova akuchita zilikabotu. Pesi kuti wazumanana kwiinka amwaalumi ooyu unooli ‘ulikuchija bwaamu’ na, naakuti unooli ‘kasyoma moyo wakwe’?—Tusimpi 22:3; 28:26; Matayo 6:13; 26:41.

Muchizi ulikukaka kweenwa amulombe ngwaabelekaawe

TOBELEZYA CHIKOZYANO CHAJOSEFA

18, 19. Pandulula Josefa mbaakachija bwaamu.

18 Josefa wakaba muzike kuEgepita kachili muniini. Mazuba oonse, mukayintu wasimalelaakwe wakali kumukumbila kuti awonaawe pesi Josefa wakalizi kuti kuchita oobo nkubisya. Josefa wakali kuchita ziyandwa aJehova. Nkinkaako, chiindi mukayintu wasimalelaakwe naakali kumukombelezya, Josefa wakali kukaka. Akaambo kakuti wakali muzike, taakali kukonzya kusiya simalelaakwe. Josefa ‘wakachijila aanze’ limwi zuba mukayintu wasimalelaakwe naakamusungilizya kuti awonaawe.—Bala Matalikilo 39:7-12.

19 Josefa tanookonzya kuzunda penzi eeli kaansinga wakali amizeezo yakoonana naakuti wakali kukkala kayeeya atala amwanakazi ooyu. Pesi Josefa wakali kuyanda kuba abweenzinyina bulikabotu aJehova. Wakabuzya mukayintu ooyo kuti: “Simalelaangu . . . tana kundikasizye cintu neciba comwe, cita nduwe luzutu nkaambo uli banakwe. Nkacite buti bubi bupati buli boobu akubisizya Leza?”—Matalikilo 39:8, 9.

20. Niinzi chitondeezya kuti Jehova wakabotelwa azyakachitwa aJosefa?

20 Josefa wakali kusyomeka kuli Leza nikuba kuti wakali kukkala kule akulimbabo alubo Jehova wakamulongezya. (Matalikilo 41:39-49) Jehova wakali kubotelwa akaambo kakusyomeka kwaJosefa. (Tusimpi 27:11) Teekuuba pe kutantamuka bwaamu. Pesi tweelede kuyeeya majwi aakuti: “Nywebo nomuyandisya Jehova, amusule bubi. Ulabamba myuuya yabasalali bakwe, ulabavuna kumaanza aabasizibi.”—Intembauzyo 97:10.

21. Umwi mukwesu uuchikula wakachitobelezya biyeni chikozyano chaJosefa?

21 Bakombi baJehova batondeezya kuti ‘balabusula bubi akuyandisya bubotu.’ (Amosi 5:15) Tulakonzya kukkala katusyomekede kuli Jehova nikuba kuti tuli bapati naakuti tuli baniini. Umwi mukwesu wakasunkwa naakali kuchikolo. Umwi musimbi wakamubuzya kuti amugwasye mumusunko wansamu mpawo ulamubbadala kwiinda mukoonaawe. Mukwesu ooyu wakachita biyeni? Wakachita mbuuli Josefa. Wakaamba kuti: “Ndakakaka mpawaawo. Kukkala kandisyomekede kwakapa kuti ndilemekwe abantu.” “Kubotelwa misalo iimana buyo” akaambo kakuchita bwaamu, kupa kuti muntu akkale kalisola anzyaakachita. (BaHebrayo 11:25) Kuswiilila Jehova kupa kuti katubotelwa chiindi choonse.—Tusimpi 10:22.

JEHOVA UYOOKUGWASYA

22, 23. Jehova utugwasya biyeni kuti twachita chibi?

22 Saatani ulakonzya kutucha kabelesya kakole kabwaamu alubo kalakonzya kutuyumina kukazunda. Chimwi chiindi tulakonzya kuba amizeezo iitali kabotu. (BaRoma 7:21-25) Jehova ulizi kuti tulakonzya kuba amizeezo iili boobo alubo ulizi kuti “tuli bulongo buyo.” (Intembauzyo 103:14) Niinzi chikonzya kuchitika kuti muKristu wachita bwaamu? Weelede kumana manguzu na? Peepe. Kuti muKristu wachincha choonzyo, Jehova uyoomulekelela nkaambo Leza “ulafwamba kujatila.”—Intembauzyo 86:5; Jakobo 5:16; bala Tusimpi 28:13.

23 Alubo Jehova utupede ‘zipo mubantu,’ chaamba baalu batugwasya mubukombi bali aluyando. (BaEfeso 4:8, 12; Jakobo 5:14, 15) Bakwesu aaba balakonzya kutugwasya kuti tube abweenzuma bulikabotu aJehova.—Tusimpi 15:32.

BELESYA ‘MAANU’

24, 25. Kuba ‘amaanu’ kutugwasya biyeni kutantamuka bwaamu?

24 Kuti tusale kabotu, tweelede kuziba milawu yaJehova mbiitugwasya. Tatuyandi kuba mbuuli mulombe waambidwe mulugwalo lwaTusimpi 7:6-23. Wakachegwa mukakole kakutalilemeka akaambo ‘kakubula maanu.’ Kuba amaanu kuswaanizya zyiingi kutali kuchenjela luzutu. Kuti twaba amaanu tuyooziba mbazibona zintu Leza akuzibelesya mubuumi. Bbayibbele lyaamba kuti: “Kufwumbwa ooyo uujana maano ulaliyanda mwini. Alimwi kufwumbwa ooyo uuyandisya bupampu ulazwidilila.”—Tusimpi 19:8, NW.

25 Ulasyoma na choonzyo kuti zyeelelo zyaJehova zililuleme? Ulasyoma na choonzyo kuti kuzibelesya kupa kuti ubotelwe? (Intembauzyo 19:7-10; Isaya 48:17, 18) Kuti kakukuyumina kusandula mibuzyo eeyi, yeeya atala azintu zibotu Jehova nzyaakakuchitila. Alubo Bbayibbele litubuzya kuti: “Amulabile, mubone kuti Jehova mubotu.” (Intembauzyo 34:8) Kuchita oobo kuyoopa kuti utaleki kuchita ziyandwa aJehova. Weelede kuyanda zintu ziyandwa aLeza akutantamuka zintu nzyatayandi. Weelede kuyeeya zintu zibotu chiindi choonse ziswaanizya zintu zyakasimpe, ziluleme, zisalala, ziyandwa azili ampuwo mbotu. (BaFilipi 4:8, 9) Andiswe tulakonzya kuba mbuuli Josefa wakagwasigwa abusongo buzwa kuli Jehova.—Isaya 64:8.

26. Tuyooyiyaanzi muzyaandaano zibili zitobela?

26 Jehova uyanda kuti toonse tubotelwe mubuumi nikuba kuti tulimulukwatano naakuti pe. Muzyaandaano zibili zitobela tuyooyiya atala ambutukonzya kubotelwa mulukwatano.

NJIISYO ZIZWA MUBBAYIBBELE

1 KUCHITA BWAAMU NKAKOLE

“Amucije bwaamu.”—1 BaKorinto 6:18

Nkamboonzi kuchita bwaamu nikutali kabotu?

  • Myeelwe 25:1-9; 2 BaKorinto 2:11

    Mazubaano, munyika muzwide michito yakutalilemeka alubo michito eeyi ilakonzya kweena bakombi baJehova. Saatani ulikuzwidilila kubelesya kakole kakuchita bwaamu, nkinkaako tweelede kuchenjelela kuti tutachegwi.

  • Tusimpi 22:3; BaGalatiya 6:7, 8

    Yeeyesesya atala amapenzi aayetwa akaambo kakuchita bwaamu.

  • 1 BaKorinto 6:9, 10

    Kuti muntu wachita bwaamu weelede kugwisigwa mumbungano.

2 TULAKONZYA KUBUTANTAMUKA BWAAMU

‘Muntu ulasunkwa chiindi nawongelezegwa akuchegwa azisusi zyakwe mwini. Eno zisusi . . . zilazyala zibi.’—Jakobo 1:14, 15

Kujana twabutantamuka biyeni bwaamu?

  • Jobu 31:1; Jeremiya 17:9; Matayo 5:27, 28; BaKolose 3:5

    Kuti watalika kuyeeya zintu zitali kabotu, weelede kuzigwisya chakufwambaana kuti utabisyi. Uteebeli ponogilafu.

  • Matalikilo 39:7-12; 2 BaKorinto 4:7; Jakobo 1:5

    Bweza ntaamu chakufwambaana. Kumbila Jehova akugwasye.

  • Tusimpi 27:11

    Yeeyesesya atala azilongezyo nzujana akaambo kakuswiilila milawu yaLeza.

  • Tusimpi 13:20; 1 BaKorinto 15:33

    Sala beenzinyokwe bayanda Jehova alubo bapona mbuuli nduwe.

3 UTALENGWAANI, JEHOVA UYOOKUGWASYA

“Nkaambo yebo, O Mwami, uli mubotu, ulafwamba kujatila.”—Intembauzyo 86:5

Jehova utugwasya biyeni kuti twachita chibi?

  • Intembauzyo 103:14; Tusimpi 28:13; BaRoma 7:21-25

    Kuti muntu wachincha, Jehova ulamulekelela.

  • BaGalatiya 6:1, 2; Jakobo 5:14-16

    Baalu mumbungano balakonzya kutugwasya kuti tube abweenzuma bulikabotu aLeza.

  • Tusimpi 3:5, 6; BaFilipi 4:8, 9

    Chiindi choonse, yeeya zintu zipa kuti Jehova abotelwe. Kuchita oobo kuyoopa kuti usale kabotu.

    Mabbuku Ajanika MuChitonga (Zimbabwe) (2013-2025)
    Zwa
    Njila
    • Chitonga (Zimbabwe)
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njila
    Share