LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • lv cibalo. 10 map. 110-120
  • Cikwati—Ncipego Kuzwa Kuli Leza Siluyando

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Cikwati—Ncipego Kuzwa Kuli Leza Siluyando
  • ‘Amuzumanane Kukkala Muluyando lwa Leza’
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • NCINZI CIPA KUTI MUNTU AKWATE NAA KUKWATWA?
  • NGUNI UUKONZYA KUBA MUNTU UULI KABOTU WAKUKWATANA LIMWI?
  • MBUTI MBOMUKONZYA KULIBAMBILA KUTEGWA MUKAKKALE KABOTU MUCIKWATI?
  • MBUTI MBOMUKONZYA KUPA KUTI CIKWATI CANU CIKKALILILE?
  • Cikwati—Ncipego Kuzwa Kuli Leza
    Mbomukonzya Kukkala Muluyando lwa Leza
  • Busolozi Buzwa Kwa leza Kujatikizya Kusala Mweenzinyoko Wamulukwatano
    Ngazi Yamulindizi—2001
  • Bwainda Buzuba Bwamucado
    Mbomukonzya Kukkala Muluyando lwa Leza
  • Mbomunga Mwalibambila Lukwatano Luzwidilila
    Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
Amubone Azimwi
‘Amuzumanane Kukkala Muluyando lwa Leza’
lv cibalo. 10 map. 110-120
Banabukwetene ibakkomene

CIBALO 10

Cikwati—Ncipego Kuzwa Kuli Leza Siluyando

“Ntambo iyakooswa atutambo totatwe taikonzyi kufwambaana kudunsuka.”—MUKAMBAUSI 4:12.

1, 2. (a) Ino mibuzyo nzi njotukonzya kulibuzya zimwi ziindi kujatikizya banabukwetene bapya, alimwi nkaambo nzi? (b) Ino mibuzyo nzi njotutiilange-lange mucibalo eeci?

SENA mulakkomana kuunka kumucado naa kubwiinga? Bantu banji balakkomana, nkaambo eeci nciindi cikkomanisya kapati. Aciindi eeci banabukwetene balasama kabotu alimwi balakkomana kapati! Boonse inga baide kumweta-mweta alimwi balangila zintu zibotu kumbele.

2 Nokuba boobo, tulizyi kuti mazuba aano muzikwati zinji kuli mapenzi. Nokuba kuti tuyanda kuti zintu kazibeendela kabotu banabukwetene bapya, zimwi ziindi inga tulibuzya kuti: ‘Sena banabukwetene aaba banakukkomana lyoonse? Sena bayakuzumanana kukkala antoomwe?’ Bwiinguzi kumibuzyo eeyi mbwakuti, balakonzya kucita oobo ikuti mulumi amukaintu kabalusyoma akulutobela lulayo lwa Leza lujatikizya cikwati. (Amubale Tusimpi 3:5, 6.) Beelede kucita oobo kutegwa bazumanane kukkala muluyando lwa Leza. Lino, atulange-lange bwiinguzi bwamu Bbaibbele kumibuzyo eeyi yone: Ncinzi cipa kuti muntu akwate naa kukwatwa? Ikuti kamuyanda kukwata naa kukwatwa, ino muntu uuli buti ngomweelede kusala? Ino mbuti mbomukonzya kulibambila cikwati? Alimwi ino ncinzi cikonzya kubagwasya banabukwetene kuti bazumanane kukkomana mucikwati?

NCINZI CIPA KUTI MUNTU AKWATE NAA KUKWATWA?

3. Ino nkaambo nzi ncocitali kabotu kukwata naa kukwatwa akaambo katwaambo tutayi koomoonga?

3 Bantu bamwi bayeeya kuti cikwati ncecipa kuti muntu kakkomana—bayeeya kuti tamukonzyi kukkutila naa kukkomana mubuumi bwanu ikuti kamutakwete naa kukwatwa. Aaya makani taali aamasimpe pe! Jesu, muntu iwatakakwete, wakaamba kuti kutakwata naa kutakwatwa ncipego alimwi wakakulwaizya baabo bakonzya kukkala kabatakwete naa kabatakwetwe kuti bazumanane mbubonya oobo. (Matayo 19:11, 12) Awalo mwaapostolo Paulo wakaamba bubotu bwakutakwata naa kutakwatwa. (1 Bakorinto 7:32-38) Jesu a Paulo kunyina nobakakasya kukwata naa kukwatwa; mubwini, ‘kukasya kukwatana’ kuli akati ‘kanjiisyo zyamadaimona.’ (1 Timoteyo 4:1-3) Nokuba boobo, aabo batakwete naa batakwetwe bajisi zyoolwe zinji zyakubelekela Jehova kakunyina kunyonganizyigwa. Aboobo tacili kabotu kukwata naa kukwatwa akaambo katwaambo tutayi koomoonga, mbuli kuyungwa abalongwe.

4. Ino cikwati icili kabotu cigwasya buti mukulela bana?

4 Kulubazu lumwi, sena kuli twaambo tumvwika tukonzya kupa kuti muntu akwate naa kukwatwa? Inzya. Cikwati acalo ncipego kuzwa kuli Leza wesu siluyando. (Amubale Matalikilo 2:18.) Aboobo, kuli bubotu alimwi alukkomano lukonzya kujanika mucikwati. Mucikozyanyo, cikwati icili kabotu nintalisyo mbotu kapati yamukwasyi uukkomene. Bana bayandika kuba mumukwasyi uuli kabotu ooyo uujisi bazyali ibakonzya kubalela kabotu, kubayanda, kubalaya akubasololela. (Intembauzyo 127:3; Baefeso 6:1-4) Nokuba boobo, kuzyala bana takali nkakaambo kalikke bantu ncobanga bayandila kukwata naa kukwatwa.

5, 6. (a) Kweelana alugwalo lwa Mukambausi 4:9-12, ino mbubotu nzi bumwi bujanwa akaambo kakuba acilongwe ciyumu? (b) Ino mbuti cikwati mbocikonzya kuba mbuli ntambo yoosedwe atutambo totatwe?

5 Amulange-lange lugwalo aayeeme cibalo eeci alimwi atupango tweengelede: “Bobilo bali kabotu kwiinda omwe, nkaambo balijisi bulumbu bubotu kumilimo njobabeleka canguzu. Nkaambo ikuti umwi wabo wawa, ooyo umwi ulakonzya kumugwasya mweenzinyina kuti aimikile. Pele ino ciyooba buti kuli yooyo uuli alikke uuwa kakunyina umbi wakumugwasya kuti aimikile? Kunze lyaboobo, ikuti bobilo balala antoomwe, balakasaazyanya, pele ino muntu omwe buyo inga walikasaazya buti? Alimwi muntu ulakonzya kumuzunda muntu uuli alikke, pele bantu bobilo ibali antoomwe balakonzya kumulwana. Alimwi ntambo iyakooswa atutambo totatwe taikonzyi kufwambaana kudunsuka.”—Mukambausi 4:9-12.

6 Masimpe ngakuti, lugwalo oolu kwaambisya lwaamba bubotu bwakuba abalongwe. Inzya cikwati acalo cijatikizya bantu bajisi cilongwe ciyumu. Mbubonya mbolutondezya lugwalo oolu, cikwati cilakonzya kupa kuti banabukwetene kabagwasyanya, kuumbulizyanya akukwabililana. Cikwati cilakonzya kubota kapati ikuti kacitali buyo cilongwe cabantu bobilo. Ntambo yoosedwe atutambo tobilo kweelana ambokaamba kapango aaka, ilakonzya kudunsuka. Pele ntambo yoosedwe atutambo totatwe ninjumu, taikonzyi kufwambaana kudunsuka. Ikuti makanze mapati mulumi amukaintu ngobajisi kaali aakukkomanisya Jehova, cikwati cabo cilakonzya kuba mbuli ntambo yoosedwe atutambo totatwe. Akaambo kakuti Jehova ulaalubazu mucikwati cabo, cilongwe cabo mucikwati nciyumu kapati.

7, 8. (a) Ino ndulayo nzi Paulo ndwaakalembela Banakristo batakwete naa batakwetwe ibakatazyigwa amizeezo yakoonana? (b) Ino Bbaibbele litugwasya buti kuzilanga kabotu zintu kujatikizya cikwati?

7 Alimwi balikke aabo bali mucikwati mbabazumizyidwe koonana. Bbaibbele litondezya kuti banabukwetene balakonzya kukkomana acipego eeci. (Tusimpi 5:18) Kulakonzya kujanika kuti muntu uutakwete naa uutakwetwe ucikatazyigwa amizeezo yakoonana nokuba kuti uliindide kale aciimo eeco Bbaibbele ncolyaamba kuti “ciimo cakukubuka,” nkokuti ciindi cakusaanguna muntu nalombozya kapati koonana. Ikuti katalilesyi, mizeezo eeyi ilakonzya kumupa kucita zintu zisofweede naa kutalilemeka. Paulo wakasololelwa amuuya ikulembela baabo batakwete naa batakwetwe lulayo lwakuti: “Ikuti kabatakonzyi kulilesya, abakwate naa kukwatwa, nkaambo cilainda kubota kukwata naa kukwatwa ikwiinda kufwa luunyaunya.”—1 Bakorinto 7:9, 36; Jakobo 1:15.

8 Kufwumbwa naa ncinzi cikonzya kupa kuti muntu akwate naa kukwatwa, weelede kuzilanga kabotu zintu. Kweelana ambwaakaamba Paulo, aabo bakwata naa kukwatwa “banoojisi mapenzi mumibili yabo.” (1 Bakorinto 7:28) Banabukwetene balaakuba amapenzi aayo ngobatajani aabo batakwete naa batakwetwe. Nokuba boobo, ikuti naa muyanda kukwata naa kukwatwa, ino mbuti mbomukonzya kukkomana kapati akucesya mapenzi mucikwati canu? Nzila imwi mbomukonzya kucita boobo nkusala muntu uuli kabotu.

NGUNI UUKONZYA KUBA MUNTU UULI KABOTU WAKUKWATANA LIMWI?

9, 10. (a) Ino mbuti Paulo mbwaakatondezya bubi bwakumvwana abantu batasyomi? (b) Ino bunji bwaziindi ncinzi cicitika akaambo kakuunduluzya lulayo lwa Leza lwakutakwatana amuntu uutasyomi?

9 Paulo wakasololelwa amuuya ikulemba njiisyo iiyandika njayelede kutobela muntu nayanda kusala wakukwatana anguwe: “Mutanjili mujoko lyomwe abantu batasyomi.” (2 Bakorinto 6:14) Cikozyanyo ncaakapa cakayeeme amakani aamasimpe aajatikizya bulimi. Ikuti naa banyama baindene kukomena naa nguzu bapopwa mujoko lyomwe, boonse bobilo balakonzya kupenga. Ncimwi buyo, ikuti naa musyomi amuntu uutasyomi baswaanganizyigwa mucikwati, balalangilwa kukwelana alimwi akuba amapenzi. Ikuti umwi wabanabukwetene kayanda kukkala muluyando lwa Leza kakuli umwi taabikkili maano makani aaya, balakonzya kwiindana muzintu ziyandika kapati mubuumi bwabo alimwi eeci cilakonzya kubaletela mapenzi manji. Aboobo Paulo wakaambila Banakristo kukwata naa kukwatwa “buyo mu Mwami.”—1 Bakorinto 7:39.

10 Ziindi zimwi Banakristo batakwete naa batakwetwe bayeeya kuti cilainda kubota kukwata naa kukwatwa kumuntu uutasyomi muciindi cakuzumanana kukkala balikke akulendelelwa. Bamwi basala kuunduluzya lulayo lwamu Bbaibbele, eelyo balakwatana amuntu uutakombi Jehova. Bunji bwaziindi izicitika akaambo kakucita boobo zilausisya. Bantu bali boobu balijana kuti bakakwatana amuntu ngobatakonzyi kweendelana muzintu ziyandika kapati mubuumi. Eeci cilakonzya kupa kuti kabalendelelwa kapati kwiinda mbobakabede kabatanakwata naa kukwatwa. Nokuba boobo, cikkomanisya ncakuti, kuli Banakristo banji batakwete naa batakwetwe ibalusyoma akulutobela cakusyomeka lulayo lwa Leza kujatikizya makani aaya. (Amubale Intembauzyo 32:8.) Balazumanana kukkala kabatakwete naa kabatakwetwe kabajisi lusyomo lwakuti buzuba bumwi bayakujana muntu umwi akati kabakombi ba Jehova ngobakonzya kukwata naa uukonzya kubakwata.

11. Ino ncinzi cikonzya kumugwasya kusala camaano muntu wakukwatana anguwe? (Amubone akabbokesi kakuti “Ino Muntu Uuli Buti Ngondiyanda Kukwatana Anguwe?“)

11 Masimpe, eeci tacaambi kuti kufwumbwa mubelesi wa Jehova uli buyo kabotu kukwatana anguwe. Ikuti naa muyanda kukwata naa kukwatwa, amuyandaule muntu uumuyanda Leza alimwi uujisi bube ambaakani zyakumuuya izili mbuli nzyomujisi. Muzike uusyomeka alimwi uucenjede walemba zibalo zinji zibandika makani aaya, aboobo inga mwacita camaano ikuti naa mwalulanga-langa lulayo oolo lwamu Magwalo akupaila kutegwa lumusololele nomusala mumakani aaya mapati.a—Amubale Intembauzyo 119:105.

12. Ino ncilengwa nzi ciliko mumasi manji caboola kumakani aakukwata naa kukwatwa, alimwi ino ncikozyanyo nzi camu Bbaibbele cikonzya kugwasya?

12 Mumasi manji, kuli cilengwa cakuti bazyali mbabasalila mwanaabo muntu ngwakonzya kukwatana anguwe. Bantu banji ibacita boobo basyoma kuti bazyali mbasongo alimwi balaaluzyibo lunji ilukonzya kubagwasya kusala kabotu mumakani aaya aayandika kapati. Bunji bwaziindi bantu bakwatana munzila eeyi balakkala kabotu mbubonya mbocakabede kubantu ba Leza bakaindi. Bazyali ibayanda kucita boobo balakonzya kwiiya kucikozyanyo ca Abrahamu iwakatuma mubelesi wakwe kuti akayandaule mukaintu wamwanaakwe Izaka. Buvwubi alimwi ampuwo tazili nzyezintu nzyaakalanga Abrahamu. Muciindi caboobo, wakasoleka canguzu ikujanina Izaka mukaintu akati kabantu ibakali kukomba Jehova.b—Matalikilo 24:3, 67.

INO MUNTU UULI BUTI NGONDIYANDA KUKWATANA ANGUWE?

Njiisyo: “Aaba bobilo bayooba mubili omwe.”—Matayo 19:5.

Mibuzyo imwi njomukonzya kulibuzya

  • Ino nkaambo nzi ncociyandika kuti muntu asaangune kwiinda “aciimo cakukubuka” naya akwate naa kukwatwa?—1 Bakorinto 7:36; 13:11; Matayo 19:4, 5.

  • Nokuba kuti ndisikide aciimo cakuti ndilakonzya kukwata naa kukwatwa, ino kuzumanana kukkala kwaciindi cili mbocibede kanditakwete naa kanditakwetwe inga kwandigwasya buti?​—1 Bakorinto 7:32-34, 37, 38.

  • Ikuti naa ndasala kukwata naa kukwatwa, ino nkaambo nzi ncondeelede kujana muntu wabelekela Jehova cakusyomeka kwaciindi cili mbocibede?—1 Bakorinto 7:39.

  • Ino mbuti magwalo aatobela mbwaakonzya kumugwasya mucizyi kuzyiba bube mbwayanda kumusankwa uuyanda kumukwata?—Intembauzyo 119:97; 1 Timoteyo 3:1-7.

  • Ino mbuti lugwalo lwa Tusimpi 31:10-31 mbolukonzya kumugwasya mukwesu kusala kabotu mukaintu ngwayanda kukwata?

MBUTI MBOMUKONZYA KULIBAMBILA KUTEGWA MUKAKKALE KABOTU MUCIKWATI?

13-15. (a) Ino mbuti njiisyo iili kulugwalo lwa Tusimpi 24:27 mboikonzya kugwasya musankwa uuyanda kukwata? (b) Ino ncinzi musimbi ncakonzya kucita kutegwa alibambile cikwati?

13 Ikuti naa muyanda kukwata naa kukwatwa, mweelede kulibuzya kuti, ‘Sena ndililibambilide ncobeni?’ Bwiinguzi bwanu tabweelede kuyaama buyo ambomulimvwa kujatizya luyando, koonana, kujana wakukkala awalo naa kuzyala bana. Muciindi caboobo, kuli mbaakani zigaminide musankwa amusimbi nzyayelede kubikkila maano katanakwata naa kukwatwa.

14 Musankwa uuyanda kukwata weelede kubikkila maano kunjiisyo eeyi yakuti: “Kolibambila mulimo wako aanze, alimwi kozibambila limwi zintu zyoonse mumuunda; mpoonya koyaka ŋanda yako.” (Tusimpi 24:27) Ino eeci caamba nzi? Lyansiku, ikuti musankwa kayanda kuyaka ŋanda naa kukwata kutegwa abe amukwasyi, wakeelede kulibuzya kuti, ‘Sena ndililibambilide kulanganya mukaintu alimwi abana bali boonse mbotukonzya kuzyala?’ Wakeelede kusaanguna kubeleka mulimo mumyuunda yakwe. Injiisyo eeyi icibeleka asunu. Musankwa uuyanda kukwata weelede kuti kalibambilide kunyamuna mukuli ooyu. Kufwumbwa buyo kuti kataciswi, weelede kubeleka. Jwi lya Leza lyaamba kuti mulumi uutalanganyi mukwasyi wakwe kwiinda mukutabapa zintu nzibayandika kumubili, mumizeezo, akumuuya mubi kapati kwiinda muntu uutajisi lusyomo!—Amubale 1 Timoteyo 5:8.

15 Mukaintu uuyanda kukwatwa awalo weelede kulibambila kulanganya mikuli iili mboibede. Bbaibbele lilaamba bube aluzyibo ndwayelede kuba andulo mukaintu nagwasya mulumaakwe akulanganya mukwasyi wakwe. (Tusimpi 31:10-31) Baalumi abamakaintu ibaile kukwata naa kukwatwa kabatanalibambila kunyamuna mikuli yamumukwasyi mubwini balaliyanda, nkaambo tabayeeyeli limwi zintu nzyobakonzya kupa ngobayakukwatana limwi. Pele iciyandika kapati ncakuti aabo bayanda kukwatwa naa kukwata beelede kulibambila kumuuya.

16, 17. Ino ninjiisyo nzi zyamu Magwalo nzyobeelede kukkala ansi kuyeeya aabo ibayanda kukwata naa kukwatwa?

16 Kulibambila cikwati caamba kukkala ansi kuyeeya mikuli Leza njaakapa mulumi amukaintu. Musankwa weelede kuzyiba ncocaamba kuba mutwe wamukwasyi wa Bunakristo. Ikuba amukuli ooyu tacaambi kuti mulumi weelede kuba silunya pe. Muciindi caboobo, weelede kutobela cikozyanyo ncapa Kristo caboola kumakani aabusilutwe. (Baefeso 5:23) Awalo mukaintu Munakristo weelede kuzyiba mukuli mubotu ngwajisi mumukwasyi. Sena ulilisungwide kutobela “mulawo wamulumaakwe”? (Baroma 7:2) Mukaintu uli kale ansi aamulawo wa Jehova awa Kristo. (Bagalatiya 6:2) Nguzu nzyajisi mulumaakwe mumukwasyi ziiminina mulawo ooyo umbi. Sena inga wagwasyilizya akulibombya kubweendelezi bwamwaalumi uutalondokede? Ikuti katalibambilide kucita boobo, nkokuti tayelede kukwatwa.

17 Kunze lyaboobo, umwi aumwi wabanabukwetene weelede kulibambila kulanganya zintu zilibedelede nzyayandika mweenzinyina. (Amubale Bafilipi 2:4.) Paulo wakalemba kuti: “Umwi aumwi wanu weelede kuyanda mukaintu wakwe mbubonya mbwaliyanda mwini; kunze lyaboobo, mukaintu awalo weelede kumulemeka kapati mulumaakwe.” Kwiinda mukusololelwa amuuya, Paulo wakabona kuti kuli cintu cilibedelede ncayandika musankwa, uyanda kubona kuti mukaintu wakwe ulamulemeka. Awalo mukaintu kuli cintu cilibedelede ncayandika, uyanda kubona kuti mulumaakwe ulamuyanda.—Baefeso 5:21-33.

Ciindi nobeebana, bantu banji balajana sikubasindikila

18. Ino nkaambo nzi bantu beebana ncobeelede kulilesya?

18 Aboobo ciindi cakweebana tacili ciindi cakwiile kulikondelezya pe. Nciindi cakuti bazyibane akwiiya mbobakonzya kukkala kabotu, kuti basale naa balakonzya kukwatana. Alimwi ciindi eeci musankwa amukaintu beelede kulilesya! Ciindi eeci musankwa amukaintu inga bayanda kutondezyanya luyando mbokunga kuyandana kwamusankwa amusimbi ncilengwa buya cakuzyalwa aancico. Nokuba boobo, umwi aumwi wabaabo bayandana ncobeni weelede kutantamuka micito iili yoonse iikonzya kumunyonganya kumuuya mweenzinyina ngwayanda. (1 Batesalonika 4:6) Aboobo, ikuti naa kuli ngomweebana limwi, amulilesye; ibube oobu bulakonzya kumugwasya mubuumi bwanu boonse, kufwumbwa naa muyakukwata naa pe.

MBUTI MBOMUKONZYA KUPA KUTI CIKWATI CANU CIKKALILILE?

19, 20. Ino Munakristo weelede kwiindana buti abantu banji bamazuba aano kujatikizya mbwacibona cikwati? Amupe cikozyanyo.

19 Ikuti banabukwetene kabayanda kuti cikwati cabo cikkalilile, beelede kusyomeka kumuntu ngobakwetene limwi. Mutubbuku alimwi amumafilimu, kanji-kanji kufwumbwa mapenzi ngobajisi bantu ibeebana alamana ciindi nobakwatana, mpoonya kuzwa waawo inga balikkomene lyoonse. Pele mubukkale bwini bwabantu, ciindi bantu nibakwatana taali ngamamanino pe; matalikilo aacintu Jehova ncaakabamba kuti cikkalilile lyoonse. (Matalikilo 2:24) Cuusisya ncakuti mazuba aano bantu banji tabusyi mbobaabona oobo makani aaya. Mumasi amwi bantu baamba kuti cikwati cili mbuli ntambo zyobilo zyaangidwe antoomwe. Ambweni tabazyi kuti kwiinda mukwaamba boobo batondezya mbobacibona cikwati bantu banji. Mubuti? Nokuba kuti ntambo zyobilo zyaangidwe antoomwe inga kazijisi kufwumbwa kuti ooyo wakazyaanga kaciyandide kuti zibe boobo, kaambo kamwi kapati nkakuti zilakonzya kwaangwa antoomwe alimwi akwaangununwa kakunyina buyumuyumu.

20 Mazuba aano, bantu banji babona cikwati kuti ncaciindi buyo cisyoonto. Tabasowi ciindi kukwata naa kukwatwa nkaambo bayeeya kuti ciyoobapa kujana nzibayanda, pele balangila kuti mboziyakuyumina buyo zintu bayoolekana. Pele, amuyeeye cikozyanyo cantambo cilembedwe mu Bbaibbele icitondezya cilongwe mbuli ceeco ciba akati kabanabukwetene mucikwati. Ntambo zibelesyegwa kumato mapati zyooswa munzila yakuti kazili ziyumu, kazitadunsuki naa kuzambuluka neliba leelyo nokuli guwo pati. Mbubonya buyo cikwati acalo cakabambilwa kuti kacitamani. Amuyeeye kuti Jesu wakaamba kuti: “Aabo Leza mbaaswaanganya kutabi muntu uubaandaanya.” (Matayo 19:6) Oobu mbomweelede kucibona cikwati ikuti naa mwakwata naa kukwatwa. Sena kusyomeka ooku kweelede kutupa kuyeeya kuti cikwati ndijoko liminya? Peepe.

21. Ino ncinzi mulumi amukaintu ncayelede kubikkila maano, alimwi ino ncinzi cikonzya kubagwasya kucita boobo?

21 Mulumi amukaintu beelede kuzumanana kubona bubotu mbwacita mweenzinyina. Ikuti umwi aumwi wabo kabikkila maano kubube bubotu alimwi amilimo mibotu njacita mweenzinyina, balakonzya kukkomana akukkala kabotu mucikwati cabo. Sena tacigwasyi ikubona bubotu mumuntu uutalondeke ngotukwetene limwi? Nokuba kuti tatulondokede, tusyoma kuti Jehova ulazumanana kubikkila maano kububotu mbotujisi. Sintembauzyo wakabuzya kuti: “Ikuti nooli kulanga zinyonyoono, O Ja, ino nguni, O Jehova, uukonzya kwiima?” (Intembauzyo 130:3) Mbubonya buyo, mulumi amukaintu beelede kubona bubotu mbwajisi umwi aumwi wabo alimwi akulekelelana.—Amubale Bakolose 3:13.

22, 23. Ino mbuti Abrahamu a Sara mbobakapa cikozyanyo cibotu kubanabukwetene bamazuba aano?

22 Cikwati cilakonzya kubapa kukkomana akukkutila kapati banabukwetene mboiyabuya myaka. Bbaibbele litwaambila kujatikizya cikwati ca Abrahamu a Sara kabacembeede. Masimpe ngakuti mubuumi bwabo kuli mapenzi abuyumuyumu mbobakali kujana. Amweezyeezye buyo mbwaakalimvwa Sara, uulangilwa kuti wakajisi myaka yakuma 60, naakaambilwa kuti asiye munzi uuvwubide wa Uri mwaakali kukkala cakulikwaya akutalika kukkala mumatente mubuumi bwakwe boonse. Pele wakalibombya kubusilutwe bwamulumaakwe. Kali mugwasyi mwini-mwini kuli Abrahamu, Sara wakamulemeka mulumaakwe kwiinda mukupa kuti ncaakasala kucita cizwidilile. Wakali kulibombya ncobeni, ikutali kwiinzya buyo mulawo. Nomuba “mumoyo” wakwe wakali kwaamba Abrahamu imulumaakwe kuti mwami. (Matalikilo 18:12; 1 Petro 3:6) Sara wakali kumulemeka Abrahamu kuzwa ansi amoyo.

23 Masimpe, eeci tacaambi kuti Abrahamu a Sara bakali kumvwana mutwaambo toonse. Ciindi cimwi, Sara wakaamba makani amwi ‘aakamubijila kapati’ Abrahamu. Nokuba boobo, kwiinda mukulaililwa a Jehova, cakulicesya Abrahamu wakamuswiilila mukaintu wakwe, alimwi eeci cakapa kuti mukwasyi woonse ulelekwe. (Matalikilo 21:9-13) Mazuba aano, banabukwetene boonse, kubikkilizya abaabo bakakwatana kaindi, balakonzya kwiiya zintu zinji kubanabukwetene aaba ibakali kumulemeka Leza.

24. Ino ncikwati cili buti cikonzya kupa kuti Jehova Leza alemekwe, alimwi ino nkaambo nzi?

24 Mumbungano ya Banakristo, kuli banabukwetene banji bakkomene muzikwati zyabo, nkokuti zikwati oomo mukaintu mwamulemeka kapati mulumaakwe awalo mulumi mwamuyanda akumulanganya kabotu mukaintu wakwe alimwi boonse bobilo mobabelekela antoomwe kusaanguna kucita kuyanda kwa Jehova muzintu zyoonse. Ikuti naa muyanda kukwata naa kukwatwa, amusale kabotu muntu wakukwatana limwi, amulibambile kabotu alimwi akubeleka canguzu kutegwa mukamulemeke Jehova Leza kwiinda mucikwati cizwide luumuno aluyando. Ikuti naa mwacita oobo, cikwati canu ciyakumugwasya kuzumanana kukkala muluyando lwa Leza.

a Amubone cibalo 2 mubbuku lyakuti Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi ilyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova.

b Baalumi bamwi bansiku basyomeka bakakwete maali. Ciindi Jehova naakali kubelesya baalumi aaba alimwi abana Israyeli, wakali kubazumizya kukwata maali. Tali nguwe wakacitalisya cilengwa eeci, pele wakabapa milawo njobakeelede kutobela. Nokuba boobo, Banakristo balizyi kuti lino Jehova tabazumizyi bakombi bakwe kukwata maali.—Matayo 19:9; 1 Timoteyo 3:2.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi