BAKUBUSI BALABUZYA
Nkumvwana Buyo naa Nkuyandana?—Cibeela 1: Ino Nzitondezyo Nzi Nzyondibona?
Mulamuyanda kapati muntu ooyo ngomwiindene zizo, alimwi mulisinizyide kuti awalo mbwalimvwa. Kayi, ziindi zinji mulatuminana tugwalo, mwanooli akati kabantu, mulijana kuti muli nyobilo . . . , alimwi tugwalo tumwi ntwamutumina muntu ooyo tutondezya kuti ulamuyanda.
Aboobo muyanda kuzyiba naa kuti mumvwana buyo naa kuti mulayandana. Walo wamwaambila kuti: “Tumvwana buyo, tatusyabene pe.”
Mbomukonzya kulimvwa
“Cakandinyemya kapati, alimwi ndakalibona kufwubaala! Twakali kutuminana tugwalo abuzuba, alimwi wakali kulitondezya kuti ulandiyanda ncobeni. Aboobo andime ndakatalika kumuyanda musankwa ooyu.”—Jasmine.
“Mebo amusimbi ooyu ziindi zinji twakali kusindikila basikweebana. Zimwi ziindi cakali kulibonya mbuli kuti andiswe twakali kweebana. Kayi, twakali kubandika kapati alimwi akulembelana tugwalo. Cakali ciyumu ciindi naakandaambila kuti wakali kundibona buyo mbuli mulongwe alimwi anondakazyiba kuti musimbi ooyo wakalisyabidwe.”—Richard.
“Musankwa umwi wakali kunditumina tugwalo abuzuba, alimwi ziindi zimwi toonse twakali kucita mbuli kuti tulisyabene. Pele nondakamwaambila mbondakali kulimvwa, wakaseka akwaamba kuti, ‘Tandiyandi kusyaba calino!’ Ndakalila kwaciindi cilamfwu.”—Tamara.
Masimpe ngakuti: Ciindi nomuyeeya kuti mulisyabene amuntu uumwi mpoonya mwajana kuti umwi tabusyi mbwalimvwa oobo, cilanyemya, cilafwisya nsoni mane buya cilapa akulimvwa kuti walikucengwa buya. Mukubusi umwi wazina lyakuti Steven wakaamba kuti: “Cakandicisa kapati. Cakatola myaka kuti nditalike kusyoma muntu umwi.”
Ikaambo ncocili boobo
Kutuminana tugwalo kupa kuti mutafwi nsoni kusyabana amuntu uutajisi makanze aakucita boobo. Amulange-lange bakubusi bamwi nzyobaamba.
“Muntu ulakonzya kumulembela kutegwa atalendelelwi, pele nywebo inga mwabona mbuli kuti ulamuyanda. Alimwi ikuti kamutumina tugwalo abuzuba, inga mwatalika kulimvwa mbuli kuti ulamuyanda kapati.”—Jennifer.
“Muntu umwi inga kajisi makanze aakuti musyabane, pele uumbi inga kayanda buyo muntu wakubandika limwi.”—James.
“Kagwalo kakumwaambila kuti moone kabotu inga kamupa kuyeeya kuti muntu ulamuyanda, kakuli kunyina ancaakali kuyeeya naa mbwaakali kulimvwa waakatuma.—Hailey.
“Mapikicha aatudooli tumwetamweta alakonzya kwaamba kuti ‘ndili kabotu’ naa kuti ‘ndilakuyanda.’ Zimwi ziindi muntu uutambula kagwalo kali boobu inga wayeeya kuti makani aaluyando.”—Alicia.
Masimpe ngakuti: Kuti muntu kamubikkila maano mutanikuyeeyi kuti nduyando
Sena nciyumu kucita? Inzya! Bbaibbele lyaamba kuti: “Moyo uleena kwiinda cintu cimbi cili coonse alimwi ulapenzya kapati.” (Jeremiya 17:9) Ulakonzya kumupa kutalika cisyabo cili mbuli ‘ndeke iitauluki’ calo cikonzya kumana cakufwambaana.
Ncomukonzya kucita
Amube amakanze. Amukkazike moyo akulanga-langa cilongwe eeco. Amulibuzye kuti, ‘Sena ndilijisi twaambo tumvwika itundipa kuyeeya kuti muntu ooyu undeendelezya munzila iindene abamwi?’ Mutalekeli mizeezo yanu kumupa kwaalilwa “kubelesya maano” aanu.—Baroma 12:1.
Amubelesye bupampu. Akati kazitondezyo zyoonse izimupa kuyeeya kuti mumvwana buyo, amubikkile maano kuzitondezyo izimupa kubona kuti mbubo. Mutayeeyi kuti akaambo buyo kakuti kuli mbomulimvwa kujatikizya muntu umwi, nkokuti awalo mbwalimvwa.
Amukkazike moyo. Mutafwambaani kulitondezya kuti mulamuyanda muntu ooyo walo katanamwaambila cacigaminina kuti ulamuyanda.
Amusyomeke. Bbaibbele lyaamba kuti kuli “ciindi cakwaambaula.” (Mukambausi 3:7) Ikuti kamuyanda kuzyiba naa muntu umwi tamuboni buyo kuti muli mulongwe, amubandike anguwe. Mukubusi umwi wazyina lya Valerie wakaamba kuti: “Ikuti nyoonse tabusyi mbomulimvwa oobo, nokuba kuti cilatyompya inga cabota kucimana cilongwe eeco lino muciindi cakuyoopenga kumbele mwaakuzyiba kuti tanaakali kumuyanda ncobeni.”
Masimpe ngakuti: Lugwalo lwa Tusimpi 4:23 lwaamba kuti: “Kokwabilila kapati moyo wako.” Ikuti kamumuyanda muntu, amumubuzye naa awalo ulamuyanda ncobeni. Kumuyanda cakumaninina muntu kamutanazyiba naa awalo ulamuyanda cili mbuli kusyanga cisyango abbwe.
Ikuti mwazyiba kuti muntu ooyo ulamuyanda alimwi mwakasika kale aciimo kweebana alimwi mulilibambilide kukwata naa kukwatwa, nkokuti cili kulindinywe kusala naa inga mwazumanana acilongwe eeco. Kamuyeeya kuti, cikwati ciyumu cilabambwa abantu bobilo ibajisi mbaakani zyakumuuya zikozyenye alimwi ibasyomeka kuli umwi amweenzinyina. (1 Bakorinto 7:39) Mubwini, bantu aabo balatalika kabali balongwe babotu alimwi akuzumanana.—Tusimpi 5:18.