Ino Lubbapatizyo Ninzi?
Bwiinguzi bwamu Bbaibbele
Kubbapatizyigwa nkubizyigwa mumaanzi cakumaninina. Mu Bbaibbele kulilembedwe bantu banji bakabbapatizyigwa. (Milimo 2:41) Akati kabantu aaba, kuli lubbapatizyo lwa Jesu, walo wakabbizyigwa mu Mulonga wa Jordano. (Matayo 3:13, 16) Mpoonya myaka minji kumbele, mwaalumi muna Etiopiya wakabbapatizyigwa ‘mumaanzi’ aakali mumbali anzila mobakali kweendela.—Milimo 8:36-40.
Jesu wakayiisya kuti basikumutobela bakaleelede kubbapatizyigwa. (Matayo 28:19, 20) Awalo mwaapostolo Petro wakaisalazya njiisyo eeyi.—1 Petro 3:21.
Mucibalo eeci, tulalanga-langa makani aatobela:
Ino Bbaibbele lyaamba nzi kujatikizya lubbapatizyo lwabana bavwanda?
Ino caamba nzi kubbapatizyigwa muzina lya Taata, lya Mwana, alya muuya uusalala?
Ino kubbapatizyigwa caamba nzi?
Lubbapatizyo ncitondezyo kubuleya cakuti muntu uuli mukubbapatizyigwa weempwa zibi zyakwe alimwi wasyomezya kucita kuyanda kwa Leza ziyume zitete. Eeci cibikkilizya kumumvwida Leza alimwi a Jesu mumbazu zyoonse zyabuumi bwakwe. Bantu ibabbapatizyigwa batalika kupona munzila njayanda Leza kutegwa bakapone kukabe kutamani.
Kubbizyigwa mumaanzi ncitondezyo iceelela cakuti muntu wacinca mubuumi bwakwe. Mubuti? Bbaibbele likozyanisya lubbapatizyo kukuzikkwa. (Baroma 6:4; Bakolose 2:12) Ikubbila mumaanzi citondezya kuti muntu ooyo wafwa kubukkale bwakwe bwakaindi. Kumane azwa mumaanzi, utondezya kuti watalika buumi bupya kali Munakristo ulyaabide.
Ino Bbaibbele lyaamba nzi kujatikizya lubbapatizyo lwabana bavwanda?
Bbaibbele taliyiisyi kuti bana bavwanda baleelede kubbapatizyigwa.
Pele liyiisya kuti muntu uuyanda kubbapatizyigwa weelede kusika azyeelelo zimwi kutegwa abbapatizyigwe. Mucikozyanyo, weelede kuti kamvwisya njiisyo zyantalisyo izili mu Jwi lya Leza alimwi akupona kweelana anzizyo. Weelede kweempwa zibi zyakwe. Alimwi kwiinda mumupailo, weelede kulyaaba kuli Leza. (Milimo 2:38, 41; 8:12) Bana bavwanda tabakonzyi kucita zintu eezyi.
Ino caamba nzi kubbapatizyigwa muzina lya Taata, lya Mwana, alya muuya uusalala?
Jesu wakalailila basikumutobela kuyiisya bantu ‘kuti babe basikwiiya . . . , akubabbapatizya muzina lya Taata alya Mwana alya muuya uusalala, akubayiisya kutobela zintu zyoonse nzyaakabalailila.’ (Matayo 28:19, 20) “Muzina lya” caamba kuti sikubbapatizyigwa ulamvwisya akuzumina nguzu alubazu ndwajisi Taata a Mwana, kubikkilizya amuuya uusalala wa Leza. Mucikozyanyo: Mwaapostolo Petro wakaambila mwaalumi iwakazyalwa kalemene kuti: “Muzina lya Jesu Kristo muna Nazareta, ndati nyamuka, weende!” (Milimo 3:6) Icaambwa aawa cilisalede—Petro wakalizizyi nguzu nzyajisi Kristo akuti nguwakamuponya camaleelele mwaalumi ooyu.
“Taata” ngu Jehovaa Leza. Mbwaanga ngo Mulengi, ngo Sikupa Buumi, alimwi ngu Singuzuzyoonse, Jehova nguujisi nguzu cakumaninina.—Matalikilo 17:1; Ciyubunuzyo 4:11.
“Mwana” ngu Jesu Kristo, walo wakapa buumi bwakwe akaambo kandiswe. (Baroma 6:23) Tatukonzyi kufwutulwa ikuti katutamvwisyi akuzumina lubazu luyandika kapati ndwajisi Jesu mumakanze aa Leza kujatikizya bantu.—Johane 14:6; 20:31; Milimo 4:8-12.
“Muuya uusalala” ninguzu nzyabelesya Leza.b Wakaubelesya muuya wakwe kulenga zintu, kupa buumi kuzilenge zyakwe, kupa milumbe kubasinsimi abamwi, alimwi akubapa nguzu zyakucita kuyanda kwakwe. (Matalikilo 1:2; Jobu 33:4; Baroma 15:18, 19) Kuyungizya waawo, Leza wakabelesya muuya wakwe uusalala kusololela balembi ba Bbaibbele kuti balembe mizeezo yakwe.—2 Petro 1:21.
Sena nkubisya kubbapatizyigwa alimwi?
Ibantu banji balasala kucinca bukombi bwabo. Pele ino mbuti kuti bakali bbapatizyidwe kucikombelo nkobakazwa? Sena inga kwaba kubisya kuti babbapatizyigwa alimwi? Ibamwi baamba kuti inzya, andiza akaambo kamajwi aali ku Baefeso 4:5, ilwaamba kuti: “Mwami omwe, lusyomo lomwe, lubbapatizyo lomwe.” Nokuba boobo, ilugwalo oolu talwaambi kuti muntu inga tanaabbapatizyigwa alimwi. Nkaambo nzi?
Majwi aayengelede. Imajwi aayengelede lugwalo lwa Baefeso 4:5 atondezya kuti mwaapostolo Paulo wakali kukankaizya mbociyandika ku Banakristo bakasimpe kukamantana muzintu nzyobasyoma. (Baefeso 4:1-3, 16) Lukamantano oolu lwakali kuyooba lilikke buyo kuti batobela Mwami omwe, Jesu Kristo; baba alusyomo lomwe, naa kuba aluzyibo lomwe lwazintu nzyolyaamba Bbaibbele akutobela zyeelelo zikozyenye zyalubbapatizyo.
Mwaapostolo Paulo wakakulwaizya bamwi ibakabbapatizyidwe kale kuti babbapatizyigwe alimwi. Cakali boobo akaambo kakuti bakabbapatizyigwa kabanyina luzyibo lukkwene lwanjiisyo zya Bunakristo.—Milimo 19:1-5.
Mpolweelede kuyaama lubbapatizyo. Kutegwa Leza aluzumine lubbapatizyo, lweelede kuyaama aluzyibo lwini-lwini lwakasimpe kamu Bbaibbele. (1 Timoteyo 2:3, 4) Ikuti naa muntu wabbapatizyigwa anjiisyo ziyeeme abukombi bukazyanya a Bbaibbele, lubbapatizyo oolo talukonzyi kuzuminwa a Leza. (Johane 4:23, 24) Andiza muntu ooyo wakajisi makanze mabotu, lino tanaakacita “kweelana aluzyibo lwini-lwini.” (Baroma 10:2) Kutegwa muntu azuminwe a Leza, weelede kwiiya kasimpe kamu Bbaibbele, kubelesya nzyaiya, kulyaaba kuli Leza, akubbapatizyigwa alimwi. Mubukkale buli boobu, kubbapatizyigwa alimwi inga tiikwaba kubisya. Mubwini, nceciluzi.
Lubbapatizyo lumwi lwaambidwe mu Bbaibbele
Bbaibbele lilaamba kujatikizya lubbapatizyo lumbi ilwakajisi bupanduluzi bwiindene abupanduluzi bwalubbapatizyo lwamumaanzi lwabasikutobela Kristo. Amubone zikozyanyo zimwi.
Lubbapatizyo lwakacitwa a Johane Mubbapatizi.c Ba Juda aba Juda basandule bakali kubbapatizyigwa a Johane kutondezya kweempwa kuzibi nzyobakacita akaambo kakutyola Mulawo wa Musa—Mulawo Leza ngwaakapa bana Israyeli kwiinda muli Musa. Lubbapatizyo lwa Johane lwakali kugwasya bantu kulibambila kutambula Mesiya, Jesu waku Nazareta.—Luka 1:13-17; 3:2, 3; Milimo 19:4.
Lubbapatizyo lwa Jesu. Lubbapatizyo lwa Jesu ndwaakabbapatizyigwa a Johane Mubbapatizi lwakali libedelede. Jesu wakalilondokede alimwi kunyina naakabisyide pe. (1 Petro 2:21, 22) Aboobo lubbapatizyo lwakwe tiilwakali kubikkilizya kweempwa naa “kulomba manjezyeezya mabotu kuli Leza.” (1 Petro 3:21) Muciindi caboobo, lwakali kutondezya kuti walyaaba kucita kuyanda kwa Leza kali Mesiya wakasyomezyegwa naa Kristo. Eeci cakali kubikkilizya kwaaba buumi bwakwe akaambo kandiswe.—Bahebrayo 10:7-10.
Lubbapatizyo amuuya uusalala. Johane Mubbapatizi a Jesu Kristo boonse bakaamba kujatikizya lubbapatizyo amuuya uusalala. (Matayo 3:11; Luka 3:16; Milimo 1:1-5) Lubbapatizyo oolu luliindene alubbapatizyo lwa muzina lya muuya uusalala. (Matayo 28:19) Nkaambo nzi ncocili boobu?
Mweelwe buyo musyoonto wabasikutobela Jesu ibabbapatizyigwa amuuya uusalala. Aaba balananikwa amuuya uusalala nkaambo bakaitwa kuyoobeleka a Kristo kujulu kabali baminyina abapaizinyina kulela nyika.d (1 Petro 1:3, 4; Ciyubunuzyo 5:9, 10) Balelwa babo banooli mamiliyoni aabasikutobela Jesu ibajisi bulangizi bwakuyoopona buumi butamani mu Paradaiso anyika.—Matayo 5:5; Luka 23:43.
Kubbapatizyigwa muli Kristo Jesu alimwi amulufwu lwakwe. Bantu babbapatizyigwa amuuya uusalala alimwi ‘balabbapatizyigwa muli Kristo Jesu.” (Baroma 6:3) Nokuba boobo, lubbapatizyo oolu lujatikizya basikutobela Jesu bananikidwe, ibayoolela anguwe kujulu. Kwiinda mukubbapatizyigwa muli Jesu, baba cibeela cambungano yabananike. Walo ngomutwe, mpoonya balo mubili.—1 Bakorinto 12:12, 13, 27; Bakolose 1:18.
Banakristo bananike alimwi ‘balabbapatizyigwa mulufwu lwa Jesu.’ (Baroma 6:3, 4) Balamwiiya Jesu kwiinda mukupona buumi bwakulyaaba akumvwida Leza alimwi tabajisi bulangizi bwakuyoopona buumi butamani anyika. Balainda mulubbapatizyo oolu lwacikozyanyo ciindi nobafwa akubusyigwa kubuumi bwakujulu kabali zilenge zyamuuya.—Baroma 6:5; 1 Bakorinto 15:42-44.
Lubbapatizyo amulilo. Johane Mubbapatizi wakaambila bantu bakali kumuswiilila kuti: “Ooyo [nkokuti Jesu] uyoomubbapatizya amuuya uusalala amulilo. Cipupuluzyo cakwe cili mujanza lyakwe eelyo uyoolusalazya cakumaninina lubuwa lwakwe lwakuumina maila akuyobola wiiti wakwe mubutala, pele buungu uyoobuumpa mumulilo uutakonzyi kuzimwa.” (Matayo 3:11, 12) Amubone kuti kuli lwiindano luliko akati kalubbapatizyo amulilo alimwi alubbapatizyo amuuya uusalala. Ino Johane wakali kupandulula nzi mucikozyanyo eeci?
Wiiti wiiminina baabo bamuswiilila Jesu akumumvwida. Balijisi bulangizi bwakubbapatizyigwa amuuya uusalala. Buungu bwiiminina baabo batamuswiilili Jesu. Mamanino aabo ndubbapatizyo amulilo, lwalo lwiiminina lunyonyooko lutamani.—Matayo 3:7-12; Luka 3:16, 17.
a Jehova ndezina lya Leza limugeme. (Intembauzyo 83:18) Amubone cibalo cakuti “Ino Jehova Nguni?”
b Amubone cibalo cakuti “Ino Muuya Uusalala Ninzi?”
c Amubone cibalo cakuti “Ino Johane Mubbapatizi Wakali Ni?”
d Amubone cibalo cakuti “Ino Mbaani Baunka Kujulu?”
e Bbaibbele libelesya bbala lyakuti “kunyika” kupandulula nzila zyakusalazya zintu zijatikizya bukombi, mbuli kubbizya zibelesyo mumaanzi. (Marko 7:4; Bahebrayo 9:10) Eeci ciliindene akubbila cakumaninina mumaanzi mbuli Jesu abasikumutobela mbobakabbila.