Mbomukonzya Kutondezya Luyando

Mboiyaabuya myaka, kutondezyanya luyando akati kabanabukwetene bamwi kulaceya asyoonto-syoonto. Ikuti kacili boobu mucikwati canu, ino mweelede kucita buti?

• Ncomweelede kuzyiba

• Ncomweelede kucita

Ncomweelede kuzyiba

Luyando lulayandika kutegwa cikwati ciyume. Mbubwenya cakulya amaanzi mboziyandika lyoonse kutegwa mubili uyume, kutondezyanya luyando lyoonse kupa kuti cikwati ciyume. Nokuba kuti kwainda myaka minji kuzwa ciindi bantu bobilo nobakakwatana, aumwi weelede kumwaambila mweenzinyina kuti ulamuyanda akuti ulamubikkila maano.

Luyando lwini-lwini talubikkili buyo maano kuzintu nzyoluyanda. Lulakkomana ciindi bamwi nobakkomana. Aboobo, muciindi cakutondezya luyando lilikke buyo nobalimvwa kucita boobo, boonse bobilo mulumi amukaintu beelede kuzyiba ciindi mweenzinyina nayandika luyando mpoonya akulutondezya.

Kanji-kanji, bamakaintu balayandisya kutondezyegwa luyando kwiinda bamaalumi. Mulumi ulakonzya kuti kamuyanda kapati mukaintu wakwe. Pele ikuti luyando oolo kalutondezya buyo kuseeni akumazuba naa ciindi nayanda koonana anguwe, mukaintu inga watalika kudooneka naa ulabikkilwa maano ncobeni. Ncibotu kutondezya luyando ciindi coonse abuzuba.

Ncomweelede kucita

Amutondezye luyando kwiinda mumajwi. Majwi aakuti “ndilakuyanda” naa “uli kalungu kangu kaamoyo” alakonzya kupa kuti ngomukwetene limwi alimvwe kuyandwa.

Njiisyo yamu Bbaibbele: “Mulomo waamba zizwide mumoyo.”​—Matayo 12:34.

Muzeezo: Tamweelede kugolela buyo akwaamba aamulomo. Mulakonzya kulemba atugwalo twaafooni, naa kutuma ma e-mail.

Amutondezye luyando kwiinda mumicito. Kukumbatana, kumyontana naa kujatana mumaanza kulakonzya kutondezya kuti muli masimpe nomwaamba kuti “ndilakuyanda.” Kubikkilana maano inga kwalibonya alimwi kwiinda mukubuwana-buwana, kucenkana naa kupana zipego. Kunze lyaboobo cilabikkilizya akugwasya mukaintu wanu ambweni kumunyamwida zibbeeke, kumujalwida mulyango, kusanzya mbale, kuwasya naa kujika. Ciindi zintu eezyi zyoonse nozicitwa, zitondezya luyando kutali buyo kugwasyanya.

Njiisyo yamu Bbaibbele: “Luyando lwesu lutabi lwamajwi buyo naa lwaamulomo pe, pele alube lwamumilimo.”​—1 Johane 3:​18.

Muzeezo: Ngomukwetene limwi amumulanganye mbuli mbomwakali kucita nomwakali kweebana.

Amujane ciindi cakuba antoomwe. Kujana ciindi cakuba antoomwe kuyumya cikwati canu alimwi cisinizya kuti mulakkomana kuba angomukwetene limwi. Nokuba boobo, nciyumu kujana ciindi kwaambisya kuti kamujisi bana naa kamujisi zintu zinji zyakulanganya abuzuba. Ambweni mulakonzya kujana ciindi cakweendeenda koolola maulu kamuli buyo nyobilo.

Njiisyo yamu Bbaibbele: “Musinizye zintu ziyandika kapati.”​—Bafilipi 1:​10.

Muzeezo: Banabukwetene ibajisi bubi balajana ciindi cakuunka kubusena bukkomanisya kutegwa bakaumwe muwo.

Amumuzyibe kabotu ngomukwetene limwi. Bantu baliindene caboola mbobayanda kutondezyegwa luyando. Amubandike aumwi mbwayanda kunootondezyegwa luyando alimwi akubona naa kuyandika kuyungizya. Mpoonya amubeleke canguzu kutegwa ngomukwetene limwi alimvwe kuti ulayandwa. Mutalubi, luyando lulayandika kutegwa cikwati ciyume.

Njiisyo yamu Bbaibbele: “Luyando . . . talubikkili buyo maano kuzintu nzyoluyanda.”​—1 Bakorinto 13:4, 5.

Muzeezo: Muciindi cakulusesa buya luyando, amulibuzye kuti, ‘Ncinzi ncondikonzya kucita kutegwa ngondikwetene limwi kandiyanda kapati?’