Sena Mulabuzumina Bulelo Bwa Jehova Bwakoonse-koonse?
“Amwaambe akati kabamasi kuti Jehova ngu-Mwami.”—INTEMBAUZYO 96:10.
1, 2. (a) Ncintu nzi cipati cakacitika mumwaka wa 29 C.E.? (b) Ino eeci cakacitika cakamujatikizya buti Jesu?
MUMWAKA wa 29 C.E. kwakacitika cintu cigambya alimwi citanabwenwe munyika. Sikulemba Makani Mabotu Matayo uluula kuti: “Lino Jesu naakamana kubapatizigwa, mpawo wakazwa mumaanzi. Nkabela kujulu kwakajaluka, elyo [Johane Mubbapatizi] wakabona Muuya wa-Leza, ulaseluka mbuli inziba, uleza kulinguwe [Jesu]. Lino kwakazwa ijwi kujulu, lyakati, Ngooyu mwanaangu uuyandika ngunkondelwa.” Aaka kaambo kali akati katwaambo tusyoonto twakalembwa abasikulemba Makani Mabotu boonse bone.—Matayo 3:16, 17; Marko 1:9-11; Luka 3:21, 22; Johane 1:32-34
2 Jesu naakatilwa muuya uusalala caantangalala wakaba Munanike, nkokuti Mesiya naa Kristo. (Johane 1:33) Lino “lunyungu” lwakasyomezyegwa lwakalibonya. Kuciindi eeci Johane Mubbapatizi wakali amuntu iwakali kulangilwa kulumwa kukasindi a Saatani alimwi iwakali kuyoouma mutwe wasinkondo mupati wa Jehova alimwi ooyo uukazya bulelo bwakwe bwakoonse-koonse. (Matalikilo 3:15) Kuzwa ciindi eeco, Jesu wakalizi kuti wakeelede kuzuzikizya makanze aa Jehova kujatikizya bulelo bwakwe bwakoonse-koonse a Bwami bwakwe.
3. Ino mbuti Jesu mbwaakalibambila mulimo wakusumpula bulelo bwa Jehova?
3 Kutegwa alibambile mulimo ngwaakapegwa, “Jesu kazwide muuya uusalala, wakabweeda kuzwa ku-Jordano, wakasolwedelwa Muuya munkanda.” (Luka 4:1; Marko 1:12) Kali kooko, kwamazuba aali 40, Jesu wakali kuzinzibala kuyeeya kaambo nkaakatalisya Saatani kajatikizya bulelo bwa Jehova alimwi amulimo ngwaakali kunoocita kutegwa asumpule bulelo bwa Jehova bwakoonse-koonse. Kaambo aako kajatikizya zilenge zyoonse zili amaano—izili kujulu aanyika. Aboobo, tuyandika kubikkila maano kumulimo ngwaakacita Jesu cakusyomeka akubona nzyotweelede kucita kutegwa andiswe tusumpule bulelo bwa Jehova bwakoonse-koonse.—Jobu 1:6-12; 2:2-6.
Saatani Wakazya Bulelo bwa Jehova Bwakoonse-koonse Caantangalala
4. Ino ncinzi ncaakacita Saatani kutegwa kaambo kabulelo bwakoonse-koonse kabe antangalala?
4 Makani oonse ngotwaamba atala awa wakalaazi Saatani. Aboobo, cakutasowa ciindi wakatalika kulwana yooyo wakali kwiiminina ‘lunyungu lwamwanakazi’ wa Leza. (Matalikilo 3:15) Saatani wakasunka Jesu ziindi zyotatwe kwiinda mukwaambila Jesu kucita zintu zyakali kulibonya kuti zilakonzya kumugwasya muciindi cakucita luyando lwa Bausyi. Musunko watatu, wakakayubununa kaambo kabulelo. Katondezya Jesu “zisi zyoonse zyanyika abulemu bwazyo,” Saatani kakutakwe kwiinda mumbali wakaambila Jesu kuti: “Ezi zyoonse ndakupa, kuti wafugama akundikomba.” Kazi kabotu-kabotu kuti Diabolosi nguuendelezya “zisi zyoonse zyanyika,” Jesu wakatondezya mpaakaimvwi mukaambo kabulelo kwiinda mukwiingula kuti: “Koya uwe Saatani, nkaambo kulilembedwe kuti, nguwe Jehova Leza wako ngoelede kukomba, nguwenya alike ngoelede kumanina milimo.”—Matayo 4:8-10.
5. Ino mulimo nzi mupati ngwaakeelede kuzuzikizya Jesu?
5 Buumi bwa Jesu bwakatondezya kabotu-kabotu kuti kusumpula bulelo bwa Jehova ngaakali makanze aakwe mapati. Kweelana abusinsimi bwakaambila limwi kuti “lunyungu” lwamwanakazi luyoolumwa kukasindi, Jesu wakalizi kuti wakeelede kusyomeka kusikila kulufwu kutegwa asinizye kuti Leza ngomwami weelede. (Matayo 16:21; 17:12) Alimwi wakeelede kuyubununa kuti Bwami bwa Leza ncecibelesyo Jehova ncaakali kuyoobelesya kutegwa azunde Saatani sikuzanga akupa kuti alimwi kube luumuno alukamantano mububumbo boonse. (Matayo 6:9, 10) Ino ncinzi ncaakacita Jesu kutegwa azuzikizye mulimo ooyu uutalikomeneni?
“Bwami bwa Leza Buliswenede Afwaafwi”
6. Ino mbuti Jesu mbwaakatondezya kuti Bwami ncecibelesyo ncaya kubelesya Leza ‘ikujaya milimo ya Saatani’?
6 Ikusaanguna, “Jesu wakasika mucisi caku-Galilaya, wakali kuya bukambauka Makani Mabotu aa-Leza, akwaamba kuti, Casika ciindi, Bwami bwa-Leza buliswenede afwaafwi.” (Marko 1:14, 15) Mubwini wakaamba kuti: “Ndileelede kwiikambaukila minzi imwi Makani Mabotu aa-Bwami bwa-Leza, nkaambo nkonkuko nkwendakatuminwa.” (Luka 4:18-21, 43) Jesu wakali kweenda misinzo milafwu, “kuya bukambauka akwaamba Makani Mabotu aa-Bwami bwa-Leza.” (Luka 8:1) Alimwi Jesu wakacita maleele manji—kusanina makamu aabantu, kuumuzya guwo, kuponya baciswa alimwi akubusya bafwide. Kwiinda mukucita maleele aaya, Jesu wakasinizya kuti Leza ulakonzya ‘kujaya milimo ya Saatani’ kwiinda mukumanizya bubi akupenga koonse kwakatalisigwa abuzangi bwakatalikila mumuunda wa Edeni.—1 Johane 3:8.
7. Ino ncinzi Jesu ncaakabaambila kucita basikumutobela, alimwi ncinzi cakacitika?
7 Kutegwa makani mabotu aa Bwami akambaukwe cakumaniina, Jesu wakabamba kabunga kabasikumutobela basyomeka akubayiisya mulimo ooyo. Kusaanguna, wakapa baapostolo bakwe bali 12 mulimo ‘akubatuma kuya kukambauka Bwami bwa Leza.’ (Luka 9:1, 2) Amane, wakatuma bamwi bali 70 kwaambilizya mulumbe wakuti: “Bwami bwa-Leza buli afwaafwi kulindinywe.” (Luka 10:1, 8, 9) Basikwiiya aaba nibakapiluka akuluula mbobakazwidilila mumulimo wakukambauka Bwami, Jesu wakati: “Ndakamubona Saatani ulaloka kujulu mbuli lulabo.”—Luka 10:17, 18.
8. Ino ncinzi buumi bwa Jesu ncobwakatondezya?
8 Jesu wakabeleka canguzu kukambauka makani aa Bwami lyoonse. Wakabeleka masiku asikati mane wakaliimya zintu zimwi ziyandika mubuumi. Wakati: “Bamwaaba balijisi malyango, abayuni bamujulu bali eziteente, kwalo Mwana a-Muntu taakwe mpaoneka mutwe wakwe.” (Luka 9:58; Marko 6:31; Johane 4:31-34) Kakusyeede buyo ciindi cisyoonto kuti ajaigwe, cabusicamba Jesu wakaambila Ponto Pilato kuti: “Ncendakasikila ansi ano, kuti nkalungulule bwini.” (Johane 18:37) Buumi bwa Jesu boonse bwakatondezya kuti taanaakabolela buyo kuzyooba mwiiyi mupati, kucita maleele naa kuba Mufwutuli uulyaabide, pele cipati ncaakaboolela nkucita luyando lwa Jehova alimwi akupa bumboni bwakuti Leza ulakonzya kuzuzikizya makanze aakwe kwiinda mu Bwami bwakwe.—Johane 14:6.
“Kulimanide”
9. Ino mbuti Saatani mbwaakazwidilila ikuluma kasindi ka “lunyungu” lwamwanakazi wa Leza?
9 Zintu zyoonse nzyaakacita Jesu kujatikizya Bwami taakwe nozyakamukonda Saatani Diabolosi. Cakwiinduluka-induluka, Saatani wakabelesya “lunyungu” lwakwe luli munyika —basitwaambo twacisi abasizikombelo—kutegwa ajaye “lunyungu” lwamwanakazi wa Leza. Kuzwa ciindi naakazyalwa kusikila kumamanino abuumi bwakwe kali anyika, Jesu wakali kupenzyegwa a Saatani abantu bakwe. Kumamanino, mumwaka wa 33 C.E., ciindi cakasika cakuti Mwana aa Leza aabwe mumaanza a Sinkondonyina iwakalibambilide kumuluma kukasindi. (Matayo 20:18, 19; Luka 18:31-33) Makani Mabotu atondezya bantu—kutalikila kuli Judasi Iskariote kuyakusika kumupati wabapaizi, balembi, ba Farisi alimwi abana Roma—mbubakali kweendelezyegwa a Saatani kutegwa basinganye Jesu alimwi akumujaila acisamu cakupenzezya—Incito 2:22, 23.
10. Ino ncinzi cipati ncaakazuzikizya Jesu naakafwa acisamu cakupenzezya?
10 Nomuyeeya kupenga kwa Jesu acisamu cakupenzezya akufwa lufwu lucisa kapati, ino ncinzi ciboola mumizeezo yanu? Ambweni muyeeya cipaizyo cacinunuzyo ncaakapa Jesu cakulisungula akaambo kabasizibi. (Matayo 20:28; Johane 15:13) Mulakonzya kugambwa akaambo kaluyando ndwaakatondezya Jehova mukupa cipaizyo eeco. (Johane 3:16) Antela mulimvwa mbuli mbwaakalimvwa mupati wabasikalumamba muna Roma iwakakulwaizigwa kwaamba kuti: “Ncobeni oyu muntu kali mwana a-Leza.” (Matayo 27:54) Bwiinguzi boonse oobu buliluzi. Kunze lyaboobo, amuyeeye kuti majwi aa Jesu aamamanino kali acisamu cakupenzezya akali aakuti: “Kulimanide.” (Johane 19:30) Ino ncinzi cakamanide? Nokuba kuti nzinji nzyaakazuzikizya Jesu mubuumi bwakwe anaakafwa, kaambo kapati nkaakaboolela anyika nkakululamika makani aajatikizya bulelo bwa Jehova bwakoonse-koonse. Alimwi mbwali “lunyungu,” businsimi bwakaambila limwi kuti wakali kuyoopenzyegwa kapati a Saatani kutegwa agwisye masampu oonse kuzina lya Jehova. (Isaya 53:3-7) Eeyi yakali mikuli milemu, pele Jesu wakaizuzikizya yoonse. Elo kaka taulikomeneni mulimo ngwaakacita!
11. Ino ncinzi ncayoocita Jesu kutegwa azuzikizye cakumaniina businsimi bwakasinsimwa mumuunda wa Edeni?
11 Akaambo kakusyomeka, Jesu wakabusigwa ikutali amubili wabuntu, pele kali “muuya uupa buumi.” (1 Ba-Korinto 15:45; 1 Petro 3:18) Cisyomezyo ca Jehova kumwanaakwe wakasumpulwa cakali cakuti: “Kala kujanza lyangu lyalulyo, mbike basinkondonyoko babe citandabalilo camaulu aako.” (Intembauzyo 110:1) Saatani abaabo boonse ‘balunyungu’ lwakwe mbambabo basinkondo baambwa. Mbwali Mwami wa Bwami bwa Mesiya, Jesu Kristo nguutikasololele mumulimo wakunyonyoona basikuzanga ibali kujulu nobaba baabo bali anyika. (Ciyubunuzyo 12:7-9; 19:11-16; 20:1-3, 10) Aciindi eeco, businsimi buli kulugwalo lwa Matalikilo 3:15 buyoozuzikizigwa cakumaniina kubikkilizya amupailo Jesu ngwaakayiisya basikumutobela wakuti: “Abuze Bwami bwako, alucitwe luyando lwako, ansi ano mbubonya mbuli kujulu.”—Matayo 6:10; Ba-Filipi 2:8-11.
Cikozyanyo Ncotweelede Kutobela
12, 13. (a) Mbuti bantu mbobaatambula makani mabotu aa Bwami mazuba aano? (b) Ino mibuzyo nzi njotweelede kulibuzya notutobela mumikondo ya Kristo?
12 Mazuba aano, makani mabotu aa Bwami alakambaukwa mumasi manji kweelana ambwaakasinsima Jesu. (Matayo 24:14) Cacitika ncakuti tuulunzuma twabantu balyaaba kuli Leza. Balikkomene azilongezyo nzyobalangila kujana mu Bwami oobu. Balangila kuyoopona kukabe kutamani muluumuno akuliiba muparadaiso anyika, alimwi bajisi bubi kwaambila bamwi makani aajatikizya bulangizi bwabo. (Intembauzyo 37:11; 2 Petro 3:13) Sena muli bamwi babasikwaambilizya Bwami aaba? Ikuti naa mboobo, tulamulumba kapati. Nokuba boobo, kuli cintu cimwi aumwi ncayelede kubikkila maano.
13 Imwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Kristo alakwe wakamucisilwa, wakamusiila cibonesyo, kuti mukatobele mumikondo yakwe.” (1 Petro 2:21) Mwalangisya mucibalo eeci, Petro tanaakaamba busungu mbwaakajisi Jesu mubukambausi naa luzibo lwakwe lwakuyiisya, pele wakaamba mbwaakapenga. Mbokunga wakalibonena ameso, Petro wakalizi kabotu Jesu mbwaakalisungula kupenga kutegwa atondezye kuti wakali kulibombya kubulelo bwa Jehova alimwi akusinizya kuti Saatani mubeji. Aboobo, ino munzila nzi motukonzya kutobela cikozyanyo ca Jesu? Tweelede kulibuzya kuti: ‘Sena ndililibambide kupenga kutegwa ndisumpule akulemeka bulelo bwa Jehova? Sena nzyondicita abusungu mbondijisi mubukambausi zitondezya kuti ncondibikkila maano kapati nkusumpula bulelo bwa Jehova?’—Ba-Kolose 3:17.
14, 15. (a) Ino ncinzi ncaakacita Jesu naakapegwa lulayo lutaluzi anobakali kuyanda kumupa bwami, alimwi nkaambo nzi? (b) Ino nkaambo nzi nkotweelede kubikkila maano lyoonse? (Amubikkilizye atwaambo tuli mukabbokesi kakuti “Amwiime Kulubazu lwa Jehova.”)
14 Abuzuba, tulasunkwa munzila ziindene-indene alimwi tuyandika kusala mutwaambo tupati atusyoonto. Ino mbuti mbotukonzya kuziba ncotweelede kucita? Mucikozyanyo, notusunkwa kucita cintu cikonzya kunyonganya bukkale bwesu bwa Bunakristo, ino mbuti mbotucita? Petro naakaambila Jesu kuti alifwide luzyalo, ino Jesu wakaingula buti? Jesu wakati: “Swena ooko kusule lyangu, Saatani. . . . Nkaambo kakuti tozi makani aa-Leza, ulizi makani aabantu alike.” (Matayo 16:21-23) Ikuti naa twaba acoolwe cakujana mali manji naa kusumpulwa amulimo calo cikonzya kunyonganya milimo yesu ya Bunakristo acilongwe cesu a Leza, sena tucita bwakacita Jesu? Jesu naakaziba kuti bantu bakabona maleele ngaakacita bakali “kuyanda kumutola cakumusungilizya kuti abe Mwami wabo,” wakatija.—Johane 6:15.
15 Ino nkaambo nzi Jesu ncaakacitila boobo kuziindi eezi alimwi akuziindi zimwi? Nkaambo kakuti wakalizi kuti kuli kaambo kayandika kapati kwiinda kulikwabilila naa kuligwasya mwini. Wakali kuyanda kucita luyando lwa Bausyi akusumpula bulelo bwa Jehova, ziyume zitete. (Matayo 26:50-54) Aboobo, ikuti katutayeeyi kaambo kabulelo bwa Jehova lyoonse, mbuli mbwaakali kucita Jesu, tulakonzya kwaalilwa kucita cintu ceelede. Nkaambo nzi ncokuli boobo? Akaambo kakuti tulakonzya kucegwa mutukole twa Saatani, walo uusandula bubi kuti bulibonye kuti mbubotu, mbubonya mbwaakacita naakasunka Eva.—2 Ba-Korinto 11:14; 1 Timoteo 2:14.
16. Ino makanze nzi mapati ngotweelede kuba aalo notukambaukila bamwi?
16 Notuli mumulimo wamumuunda, tulabandika makani aajatikizya mapenzi ngobajisi bantu alimwi tulabatondezya bwiinguzi bwamu Bbaibbele. Eeyi nenzila mbotu kapati iipa kuti bantu babe aaluyandisisyo lwakwiiya Bbaibbele. Nokuba boobo, makanze eesu mapati taali aakugwasya buyo bantu kuziba ncolyaamba Bbaibbele naa zilongezyo ziyooletwa a Bwami bwa Leza. Tweelede kubagwasya kumvwisya kaambo kayandika kapati kajatikizya bulelo bwa Jehova. Sena balilisungude kuba Banakristo beni-beni akubweza “cisamu cakupenzezya” alimwi akupengela Bwami? (Marko 8:34, NW) Sena balilibambilide kusangana abaabo basumpula bulelo bwa Jehova kutegwa basinizye kuti Saatani mubeji alimwi ngu sikubejelezya? (Tusimpi 27:11) Tuli acoolwe cipati cakuba kulubazu lwa Jehova alimwi akugwasya bamwi kucita boobo.—1 Timoteo 4:16.
Ciindi Leza Nayakuba “Malondwedo Aazintu Zyoonse”
17, 18. Ino nciindi nzi citaliboteli ncotukonzya kulangila ikuti katutondezya kuti tuli kulubazu lwabulelo bwa Jehova?
17 Notuzumanana kutondezya kuti tuli kulubazu lwabulelo bwa Jehova kwiinda mukuba abukkale bubotu akubeleka canguzu mumulimo wesu wakukambauka ecino ciindi, tulakonzya kulangila ciindi Jesu Kristo “nayootambika bwami kumaanza aa-Leza wisi.” Ino eezi ziyoocitika lili? Mwaapostolo Paulo upandulula kuti: “Nayoolobesezya boonse beendelezi abami abasimutwe. Nkaambo uleelede kweendelezya mane do nanooyoobikide basinkondonyina boonse kunsi lyamaulu aakwe. . . . Elyo alakwe mwana mwini uzoolibombya kuliyooyo iwakamubombesezya zintu zyoonse, kuti Leza abe malondwedo aazintu zyoonse.”—1 Ba-Korinto 15:24, 25, 28.
18 Ciyoobota kaka Leza aakuba “malondwedo aazintu zyoonse” naa mweendelezi wazintu zyoonse! Eeco nceciindi nokuya kwaambwa kuti mulimo wa Bwami wazuzikizigwa. Boonse bakazya bulelo bwa Jehova banoogusidwe. Kuyooba luumuno alukamantano mububumbo boonse. Kweelana ambwaakaamba sintembauzyo, zilenge zyoonse ziyakwiimba kuti: “Amupe Jehova bulemu bweelede izina lyakwe. . . . Amwaambe akati kabamasi kuti Jehova ngu-Mwami.”—Intembauzyo 96:8, 10.
Sena Mulakonzya Kwiingula?
• Mbuti Jesu mbwaakatondezya kuti kaambo kabulelo bwa Leza kakali kuyandika kapati?
• Ino ncinzi cipati ncaakazuzikizya Jesu mumulimo wakwe wakukambauka anaakafwa?
• Munzila nzi motukonzya kutobela cikozyanyo ca Jesu kutegwa tutondezye kuti tulabuzumina bulelo bwa Jehova?
Kabbokesi/[Zifwanikiso izili apeeji 11]
AMWIIME KULUBAZU LWA JEHOVA
Mbubonya mbuli bakwesu banji bakucisi ca Korea abaku masi aamwi mbobazyi, ciindi Banakristo nobali mumasukusyo mapati, cilagwasya ikuyeeya kaambo ncobasikilwa masukusyo aayo.
Umwi wa Bakamboni ba Jehova iwakali muntolongo kuciindi cabulelo bwa Soviet wakaamba kuti: “Icakatugwasya kuliyumya nkumvwisya kaambo kakatalikila mumuunda wa Edeni—kaambo kaamba zyakweelela kwabweendelezi bwa Leza. . . . Twakalizi kuti, twakalijisi coolwe cakusumpula bulelo bwa Jehova. . . . Eeci cakatuyumya kapati akutugwasya kuzumanana kusyomeka.”
Aumwi Kamboni wakapandulula cakamugwasya naakali mucilabba cakupenzezya antoomwe abakamboni bamwi. Wakati: “Jehova wakatugwasya. Nokuba kuti twakali mumapenzi, twakazumanana kuba acilongwe ciyumu a Jehova. Twakali kukulwaizyanya kwiinda mukuyeekezyanya kuti twakasala kuba kulubazu lwa Jehova mukaambo kabulelo bwakoonse-koonse.”
[Cifwanikiso icili apeeji 8]
Ino mbuti Jesu mbwaakasumpula bulelo bwa Jehova ciindi naakali kusunkwa a Saatani?
[Cifwanikiso icili apeeji 10]
Ino lufwu lwa Jesu lwakazuzikizya nzi?