LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w14 4/15 map. 17-21
  • Taakwe Muntu Uukonzya Kubelekela Basimalelo Bobilo

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Taakwe Muntu Uukonzya Kubelekela Basimalelo Bobilo
  • Ngazi Yamulindizi—2014
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • MIKULI YAMUMUKWASYI ALIMWI ANJIISYO ZYAMU BBAIBBELE
  • BUYUMUYUMU BUBOOLA CAKUTAYEEYELWA
  • LULAYO LUBYAABI ALIMWI A LUBOTU
  • JEHOVA ULATUGWASYA KUTEGWA KUSOLEKA KWESU KUZWIDILILE
  • Amubaambile Kuti Mulabayanda
    Zyakuluula zya Bakamboni ba Jehova
  • Bukkale Bwamumukwasyi Ibukkomanisya Leza
    Ncinzi Leza Ncayanda Kulindiswe
  • Luumuno Aluzumanane Muŋanda Yanu
    Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
  • Amukondwe Akuyaambele Kwanu!
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2021
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi—2014
w14 4/15 map. 17-21
Ba Marilyn baluuside ciindi nobalanga balumi babo ba James amwanaabo musankwa Jimmy ciindi nobayanda kuunka

Taakwe Muntu Uukonzya Kubelekela Basimalelo Bobilo

“Taakwe uukonzya kubelekela basimalelo bobilo . . . Tamukonzyi kubelekela Leza alimwi a Lubono.”—MT. 6:24.

INO MUYEEYA BUTI?

  • Mbuti mbozitugwasya njiisyo zyamu Bbaibbele kwiibona munzila iili kabotu mikuli yamumukwasyi?

  • Ino kusala kwesu inga kwatondezya buti kuti tubelekela Jehova alikke?

  • Muunzila nzi Jehova mwalongezya kusala kwesu ciindi notumubikka mubusena bwakusaanguna?

1-3. (a) Mapenzi nzi aamali ngobajisi bantu banji mazuba aano, alimwi ino bamwi basola buti kwaamana? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Nkulibilika nzi kubuka kujatikizya kukomezya bana?

BA Marilyn bakapandulula kuti: “Balumi bangu ba James bakali kusika aŋanda kuzwa kumulimo kabakatede kapati buzuba abuzuba, pele mali ngobakali kuvwola akali kukonzya buyo kuula zintu zisyoonto nzyotwakali kuyandika buzuba abuzuba.”a Bakayungizya kuti: “Ndakali kuyanda kubalemununa kumukuli wabo alimwi akubagwasya kuulila mwaneesu Jimmy zintu zibotu beenzyinyina bakucikolo nzyobakali kukkomanina.” Ba Marilyn alimwi bakali kuyanda kugwasya basazinyina alimwi akulibambila zyakumbele. Balongwe babo banji bakalongela kuzisi zimbi kutegwa bakajane mali manji. Pele nobakali kuyeeya kulonga, bakalijisi myoyo yobilo. Ino nkaambo nzi?

2 Ba Marilyn bakali kuyoowa kusiya mukwasyi wabo mubotu alimwi iwakajisi bubambe busitikide bwakucita zintu zyakumuuya. Pele mbubwenya buyo, bakali kwaamba kuti bamwi bakaunka kunze aacisi kwaciindi cili mbocibede, alimwi mikwasyi yabo yakali kuboneka kucita kabotu kumuuya. Pele bakalikatazyidwe mumoyo kujatikizya mbobakali kuyakukomezya Jimmy kabali kulamfwu. Sena bakali kukonzya kuzwidilila kukomezya mwanaabo ‘mululayo lwa Jehova akumuyiisya kutobela mizeezo yakwe’ kwiinda mukubelesya Intaneti?—Ef. 6:4.

3 Ba Marilyn bakayandaula busolozi. Nokuba kuti balumi babo bakaamba kuti tabakonzyi kubakasya, tiibakali kuyanda kuti bakaintu babo baunke. Baalu alimwi abamwi mumbungano bakabaambila kuti bataunki, pele bacizyi banji bakabakulwaizya kuti baunke kuzisi zimbi. Bakabaambila kuti: “Ikuti naa mulauyanda mukwasyi wanu, muyakuunka. Mulakonzya kuzumanana kubelekela Jehova.” Nokuba kuti bakalizyi kuti tiicakali kabotu kuunka, ba Marilyn bakabalaya ba James alimwi a Jimmy mpoonya bakaunka kuyakubeleka kunze aacisi. Bakasyomezya kuti: “Tandikakkalisyi pe.”

MIKULI YAMUMUKWASYI ALIMWI ANJIISYO ZYAMU BBAIBBELE

4. Nkaambo nzi bantu banji ncobalongela kuzisi zimbi, pele kanji-kanji mbaani balanganya bana babo?

4 Jehova tayandi kuti babelesi bakwe kabali bacete, alimwi kulongela kuzisi zimbi ninzila iimwi yakaindi yakumana bucete. (Int. 37:25; Tus. 30:8) Kutegwa batafwi nzala, sinsiku Jakobo wakatuma bana bakwe kuyakuula cakulya ku Egepita.b (Matl. 42:1, 2) Mazuba aano, banji ibasala kulongela kuzisi zimbi balasiya minzi yabo kutali akaambo kanzala. Nokuba boobo, ambweni inga basola kujola zikwelete. Bamwi inga bayanda buyo kusumpula buumi bwamikwasyi yabo. Kutegwa bazuzikizye mbaakani zyabo mucisi mwaakatazya kujana mali, banji balijana mubukkale bwakusiya mikwasyi yabo kabali mucisi cabo mumwena naa kunze aacisi cabo. Kanji-kanji, balabasiya bana babo ibacili baniini mumaanza aamuzyali omwe, kumwanaabo mupati, kuli bakaapanyina, akuli banamukwasyi bamwi naa kubalongwe babo. Nokuba kuti cilabacisa bantu balongela kuzisi zimbi kusiya ngobakwetene limwi naa bana, banji ibaunka kunze aacisi balimvwa kuti taakwe ncobakonzya kucita.

5, 6. (a) Ncinzi Jesu ncaakayiisya kujatikizya lukkomano alimwi alukwabililo? (b) Nzintu nzi zyakumubili Jesu nzyaakayiisya basikumutobela kuti kabapailila? (c) Muunzila nzi Jehova mwatulongezya?

5 Mumazuba aa Jesu, bantu banji mbubwenya bakali bacete, alimwi ambweni bakali kulimvwa kuti inga bakkomana alimwi akukkala kabotu ikuti kabajisi mali manji. (Mk. 14:7) Pele Jesu wakali kuyanda kuti bantu kababikka bulangizi bwabo kucintu cimwi. Wakali kuyanda kuti kabajisi lusyomo ku Kasensa kalubono lutamani—Jehova. Mumulumbe wa Jesu waa Cilundu, wakapandulula kuti lukkomano lwini-lwini alimwi alukwabililo tazizwi kuzintu zyakumubili naa kukusolekesya kwaumwi, pele luzwa kucilongwe ncotujisi a Taateesu wakujulu.

6 Mumupailo wakwe wacikozyanyo, Jesu wakatuyiisya mbokupailwa, kutali kupailila lukwabililo luboola akaambo kakuba aamali, pele kupailila zintu nzyotuyandika abuzuba, “cakulya cesu cabuzuba obuno.” Wakaambila baswiilizi bakwe kuti: “Amuleke kuliyobweda lubono anyika . . . Muciindi caboobo, amuliyobwede lubono kujulu.” (Mt. 6:9, 11, 19, 20) Tulaalusyomo kuti Jehova uyakutuleleka kweelana ambwasyomezya. Zilongezyo zya Leza tazitondezyi buyo kuti ulatukkomanina pe, pele ninzila yakwe njabelesya kutupa zintu nzyotuyandika ncobeni. Masimpe, nzila ilikke njotukonzya kujana lukkomano lwini-lwini alimwi alukwabililo nkusyoma Taateesu uutulanganya muciindi cakusyoma mali.—Amubale Matayo 6:24, 25, 31-34.

7. (a) Mbaani Jehova mbaapa mukuli wakukomezya bana? (b) Nkaambo nzi bazyali boonse bobilo ncobayandika kucitila antoomwe zintu abana babo?

7 ‘Kusaanguna kuyandaula bululami bwa Leza’ cibikkilizya kubona mikuli yamumukwasyi mbubwenya mbwaibona Jehova. Mulawo wa Musa ulijisi njiisyo eeyi iibeleka aku Banakristo: Bazyali beelede kuyiisya bana babo zintu zyakumuuya. (Amubale Deuteronomo 6:6, 7.) Leza wapa bazyali mukuli ooyu, kutali bamakaapanyina naa bantu bambi buyo. Mwami Solomoni wakaamba kuti: “Swiilila, mwanaangu, lulayo lwauso, alimwi utataalazyi mulao wabanyoko.” (Tus. 1:8) Jehova wakali kuyanda kuti bazyali boonse bobilo kabaliko kutegwa kabagwasyanya kusololela alimwi akuyiisya bana babo. (Tus. 31:10, 27, 28) Bana balaiya zintu zinji kuzwa kubazyali babo, kwaambisya zintu zyakumuuya ciindi nobabamvwa bazyali babo kababandika kujatikizya Jehova buzuba abuzuba alimwi akulangilila cikozyanyo cabo kubagama.

BUYUMUYUMU BUBOOLA CAKUTAYEEYELWA

8, 9. (a) Nkucinca nzi kanji-kanji kucitika ciindi muzyali nakkala kulamfwu amukwasyi wakwe? (b) Nkunyongana nzi kwamumizeezo amukulilemeka ikukonzya kuba akaambo kakwaandaana?

8 Kabatanaunka kunze aacisi, bantu balongela kuzisi zimbi balasola kulanga-langa ntenda azintu zijatikizyidwe nzyobakonzya kusweekelwa, pele mbasyoonto babona buyumuyumu buboola akaambo kakusiya mukwasyi wabo. (Tus. 22:3)c Mbobakaunkila buyo ba Marilyn, bakatalika kupenga mumoyo akaambo kakusiya mukwasyi wabo. Abalo balumi babo alimwi amwanaabo bakali kupenga mumoyo. Mwanaabo Jimmy wakali kubabuzya kuti, “Nkaambo nzi ncomwakandisiya?” Alimwi ciindi myezi njobakali kuyeeya ba Marilyn kuti balakkala noyakazyikuba myaka, bakabona kuti mukwasyi wabo wanyongana kapati. Jimmy wakaleka kubabikkila maano alimwi akubayeeya. Kabauside, balayeeya kuti, “Luyando ndwaakajisi kulindime lwakamana.”

9 Ciindi bazyali alimwi abana nobatakkali antoomwe mbuli mukwasyi, balakonzya kupenga mumizeezo alimwi akuleka kulilemeka kabotu.d Kuti bana kabacili baniini kapati mpoonya acalo ciindi cakwaandaana ambabo calampa kapati, ndendilyo nobanyongana kapati. Ba Marilyn bakamupandulwida Jimmy kuti bakali kulyaaba kutegwa bamugwasye. Pele Jimmy walo wakali kulimvwa mbuli kuti banyina bamulekelezya. Kumatalikilo, wakali kulimvwa kubijilwa akaambo kakuti tiibakaliko. Pele nokwakainda ciindi, nobakali kuboola kubaswaya, wakali kubijilwa akaambo kakuti basika. Mbubwenya mbuli mbocibede kubana banji basiigwa abazyali babo, Jimmy wakali kulimvwa kuti mukuli ngwajisi wakubamvwida alimwi akubayanda wakamana.—Amubale Tusimpi 29:15.

Ba Marilyn balabandika aba James a Jimmy aa Intaneti

Tokonzyi kumukumbata mwanaako aa Intaneti (Amubone muncali 10)

10. (a) Ino bana inga bajatikizyigwa buti ikuti bazyali kababatumina buyo zipego muciindi cakukkala ambabo aŋanda? (b) Ncinzi cibula ciindi muzyali nasola kukomezya bana bakwe kali kulamfwu ambabo?

10 Nokuba kuti ba Marilyn bakasola kubotya zintu kwiinda mukutumizya mali alimwi azipego, bakabona kuti bakali kulizandula kumwanaabo alimwi cakutayeeyela bakali kumuyiisya kubikka zintu zyakumubili ambele muciindi cazintu zyakumuuya alimwi acilongwe camumukwasyi. (Tus. 22:6) Jimmy wakali kubaambila kuti, “Mutakapiluki, kamuzumanana buyo kutumizya zipego.” Ba Marilyn bakatalika kuyeeya kuti tabakonzyi kukomezya mwanaabo kwiinda mukumulembela tugwalo, mukutuma luwaile, naa kwiinda mukubandika aa Intaneti. Bakapandulula kuti: “Tokonzyi kumukumbata naa kumumyonta mwanaako aa Intaneti nayanda koona.”

Ba Marilyn baloongelezyegwa amupati wamulimo kuti boonane

Nintenda nzi njomukonzya kujana ciindi nomuli kulamfwu ankwabede ngomukwetene limwi? (Amubone muncali 11)

11. (a) Mbuti cikwati mbocijatikizyigwa ikuti banabukwetene kabatakkali antoomwe akaambo kamulimo wakumubili? (b) Mbuti mucizyi umwi mbwaakazyiba kuti uyandika kupiluka kumukwasyi wakwe?

11 Cilongwe caba Marilyn a Jehova alimwi abalumi babo ba James, acalo cakali muntenda. Ciindi cakuyanzana abalongwe babo Banakristo alimwi akutola lubazu mumulimo wakukambauka cakaba buyo cabuzuba bomwe ansondo naa kutasika aawo, alimwi bakali kuyandika kukaka sikubalemba mulimo iwakali kuyanda kuti kaboonana. Akaambo kakubula ngobakwetene limwi afwaafwi wakwaambila mapenzi ngobayaanya, ba Marilyn alimwi aba James, bakatalika kuyeeya bantu bambi mumizeezo alimwi kwakacaala buyo asyoonto kuti bacite bumambe. Ba Marilyn bakazyikubona kuti nokuba kuti balo alimwi abalumi babo tiibakacita bumambe, ciindi nobatakali kukkala antoomwe tiibakali kutobela busolozi bwamu Bbaibbele bwakuzuzikizya ziyandika zyaumwi aumwi zyamumizeezo alimwi akoonana. Tiibakali kukonzya kumvwa muzeezo waumwi, kubonana, naa kumweta-mweta, kujatana mumaanza kumvwika kabotu, kukumbatana, ‘inkumbato zibotu’ naa kupana “zyeelede” mucikwati. (Lwi. 1:2; 1 Ko. 7:3, 5) Alimwi tiibakali kukonzya kukomba Jehova cakumaninina antoomwe amwanaabo. Ba Marilyn bakaamba kuti, “Nondakaiya kumuswaangano wacooko kuti kukomba mumukwasyi lyoonse kulayandika kulindiswe kutegwa tukafwutuke mubuzuba bupati bwa Jehova, ndakamvwisya kuti ndakeelede kupiluka kuŋanda. Ndakatalika kubukulusya buumi bwangu bwakumuuya alimwi abwamumukwasyi.”

LULAYO LUBYAABI ALIMWI A LUBOTU

12. Ndulayo nzi lwamu Magwalo lukonzya kupegwa baabo bakkala kulamfwu amikwasyi yabo?

12 Ba Marilyn nobakasala kupiluka kuŋanda, bamwi bakakkomana pele bambi tiibakakkomana akusala kwabo. Baalu bamumbungano yakunze aacisi mobakali kuswaangana bakabalumbaizya akaambo kalusyomo lwabo alimwi abusicamba. Pele bamwi ibakasiide mbobakakwetene limwi alimwi amikwasyi yabo tiibakacita oobo. Muciindi cakutobela cikozyanyo cabo cibotu, bakasola kuboongelezya. Bakabaambila kuti: “Muyakupiluka okuno ino-ino. Ino muyakucikonzya buti kujana ziyandika kuti mujokele kuŋanda?” Muciindi cakupa lulayo lubyaabi luli boobu, Banakristoma beelede ‘kuyeezya bakaintu bacili bana-bana kuyanda balumi babo, kuyanda bana babo . . . kuba bankutwe kubeleka milimo yaaŋanda,’ mumaanda aabo, “ikutegwa jwi lya Leza litasampaulwi.”—Amubale Tito 2:3-5.

13, 14. Nkaambo nzi ncociyandika kuba alusyomo kutegwa tubikke Jehova ambele muciindi cazintu nzyobalangila banamukwasyi? Amupandulule.

13 Bantu banji ibalongela kuzisi zimbi bakakomenena mumasena mobabikkila kapati maano kuzilengwa alimwi akumikuli yamumukwasyi, kwaambisya kubazyali. Ku Munakristo, kucita cintu ciindene abanabunji naa zintu nzyobayanda banamukwasyi ikutegwa mukkomanisye Jehova, ncitondezyo cakuba alusyomo.

14 Amubone makani aamba ba Carin: “Ciindi mwanaangu musankwa uulaazina lyakuti Don naakazyalwa, mebo abalumi bangu twakali kubelekela kunze aacisi, alimwi kwakaindide buyo ciindi cisyoonto kuzwa nondakatalikide kwiiya Bbaibbele. Bamumukwasyi wangu boonse bakali kulangila kuti Don ndilamutumizya kuli bakaapanyina kutegwa bakamulele kusikila ciindi notwakali kuyakuba aamali.” Ciindi ba Carin nobakazumanana kwaamba kuti balamukomezya Don lwabo beni, basazinyina kubikkilizya abalumi babo, bakatalika kubaseka akubaamba kuti mbatolo. Ba Carin bakaamba kuti, “Kwaamba masimpe, aciindi eeco tiindakali kucibona cakalubide kusiya Don kuli bakaapanyina myaka misyoonto. Pele ndakalizyi kuti Jehova wakapa ndiswe tobazyali bakwe, mukuli wakukomezya mwaneesu.” Ciindi ba Carin nobakamita alimwi, balumi babo ibatakali bakombi bakabaambila kuti baligwisye da. Kusala kwabo kubotu kwakusaanguna kwakapa kuti ba Carin babe alusyomo luyumu, aboobo bakakakatila alimwi kuli Jehova. Lino balo abalumi babo, abana babo, balikkomene kuti bakakkala antoomwe. Ikuti ba Carin nobakatumizya mwanaabo naa boonse bobilo kuti bakakomezyegwe abantu bambi, ambweni bukkale nobwakaindana ambobubede lino.

15, 16. (a) Amupandulule cakacitikila mucizyi umwi ngobakasiya bazyali bakwe naakacili muniini. (b) Nkaambo nzi ncaakasala kuti mwanaakwe musimbi atalelwi abakaapanyina?

15 Kamboni umwi wazina lyakuti Vicky wakaamba kuti: “Kwamyaka misyoonto, ndakakomezyegwa abakaapa, ciindi bazyali bangu nobakali kukkala amusyoonto wangu musimbi. Kuzikusika ciindi nondakatalika kukkala ambabo, mbondakali kulimvwa kujatikizya mbabo kwakalicincide. Musyoonto wangu wakalaangulukide kubaambila mbwalimvwa, kubakumbata, alimwi akuba mulongwe wabo. Ndakali kulimvwa kuba kulamfwu abazyali bangu, kusikila limwi ndakomena, cakali kundiyumina kubatondezya bwini mbondakali kulimvwa. Mebo alimwi amusyoonto wangu twakabasyomezya bazyali besu kuti tuyakubalanganya baakucembaala. Pele ndiyakucita oobo akaambo kakuti ndileelede kucita oobo kakuli musyoonto wangu uyakucita oobo akaambo kakuti ulabayanda.”

16 Ba Vicky bakazumanana kwaamba kuti: “Lino bamaama bayanda kuti mebo nditumizye mwanaangu musimbi kulimbabo kuti bamukomezye mbubwenya mbobakanditumizya kuli bakaapa. Cabupampu, ndakabakakila. Mebo abalumi bangu tuyanda kukomezya mwaneesu munzila zya Jehova. Alimwi tandiyandi kunyonganya cilongwe cangu cakumbele amwanaangu musimbi.” Ba Vicky bakabona kuti inzila ilikke iigwasya kuzwidilila nkubikka Jehova alimwi anjiisyo zyakwe ambele muciindi cambaakani zyakujana mali alimwi anzyobalangila banamukwasyi. Cakutainda mumbali, Jesu wakaamba kuti: “Taakwe uukonzya kubelekela basimalelo bobilo,” Leza alimwi a Lubono.—Mt. 6:24; Kul. 23:2.

JEHOVA ULATUGWASYA KUTEGWA KUSOLEKA KWESU KUZWIDILILE

17, 18. (a) Muumakani nzi Banakristo lyoonse mobeelede kusala? (b) Mibuzyo nzi njotuyakulanga-langa mucibalo citobela?

17 Taateesu Jehova, ulilyaabide kutugwasya kujana zintu nzyotuyandika ncobeni ikuti naa twabikka zintu zya Bwami alimwi abululami bwakwe mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu. (Mt. 6:33) Aboobo, Banakristo bakasimpe lyoonse bayandika kusala. Jehova wasyomezya kutupa “nzila yamatijilo” yalo iipa kuti tutasotoki njiisyo zyamu Bbaibbele nokuba kuti twalijana mubukkale bukatazya. (Amubale 1 Bakolinto 10:13.) Ciindi ‘notulindila’ kuli Jehova, ‘kumusyoma’ kwiinda mukulomba busongo alimwi abusolozi bwakwe alimwi akutobela milawo alimwi anjiisyo zyakwe, ‘uyakutucitila’ nzyotuyandika. (Int. 37:5, 7) Uyakukulongezya kusolekesya kwesu kubelekela nguwe mbwali Simalelo wancobeni alikke. Ikuti twamubikka mubusena bwakusaanguna, uyakutugwasya kutegwa ‘tuzwidilile’ mubuumi bwesu.—Amweezyanisye a Matalikilo 39:3.

18 Ncinzi cikonzya kucitwa kumana mapenzi aaboola akaambo kakwaandaana? Ninzila nzi zikonzya kutugwasya kujana ziyandika zyamikwasyi yesu kakunyina kubasiya? Alimwi mbuti mbotukonzya kukulwaizya bamwi caluyando kutegwa basale kabotu mumakani aaya? Cibalo citobela cilailanga-langa mibuzyo eeyi.

a Mazina acincwa.

b Mulweendo lwabo lumwi alumwi lwakuya ku Egepita, bana ba Jakobo ambweni bakali kutola nsondo zyotatwe kabatali amikwasyi yabo. Ciindi Jakobo alimwi abana bakwe nobakalongela ku Egepita, bakatoleezya abamakaintu babo alimwi abana babo.—Matl. 46:6, 7.

c Amubone magazini ya Sinsimuka! yamu February 2013 yakuti “Zyintu Nzyobalangila Bantu Balongela Kuzisi Zimbi Alimwi Azicitika Ncobeni”

d Malipooti aazwa muzisi ziindene-indene atondezya kuti kukkala kulamfwu angomukwetene limwi naa bana akuya kubelekela kunze aacisi, nkaambo kamwi ikaleta mapenzi mapati kubantu bamwi. Mapenzi aaya alabikkilizya kutasyomeka kwaumwi naa banabukwetene boonse bobilo, koonana kwabasankwa balo-balo naa bamakaintu balo-balo, koonana mubusazinyina, alimwi aakati kabana balikke-likke, kuvwula kwamapenzi aakucikolo akaambo kakucinca mukulilemeka, lunya, kulibilika, kutyompwa, naa muzeezo wakuyanda kulijaya.

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi