“Uupandulula Makani Aalusinizyo Mbukweelede”
IJWI lya Leza mbutala buyumwine njiisyo izitasyaali pe mubuumi buzwidilide. Bulakonzya kugwasya mukambausi kuyiisya, kusinsa, akululamika. (2 Timoteo 3:16, 17) Pesi, kutegwa tujane mpindu iizulide mumalailile aaya aapedwe a Leza, tweelede kutobela lulayo lwamwaapostolo Paulo kuli Timoteo ilwakuti: “Kolisungwaazya kukonda Leza, mbuli simulimo uutakwe cintu cimuusya insoni, uupandulula makani aalusinizyo mbukweelede.”—2 Timoteo 2:15.
Ijwi lya Leza lilakozyanisigwa amukupa uulaa busani, zyakulya ziyumu, maanzi aatesya amoyo aasalazya, cimbonimboni, apanga libosya alimwi azimwi-zimwi. Kuteelela ncaa amba majwi aaya kulamugwasya mukambausi kubelesya Bbaibbele cakusongwaala.
Kwaabila Mukupa wa Jwi lya Leza
Mukupa ncecilyo ciyandika bana bavwanda. Mbwayaabukomenena mwana, ulatalisigwa bucebuce kulya zilyo ziyumuyumu, pesi kumatalikilo ukonzya buyo mukupa. Munzila zinji, aabo ibatalizi loko Jwi lya Leza bali mbuli bana bavwanda. Abe muntu wazwaa kuyanda Jwi lya Leza naa iwalizi kwaciindi cili mbocibede, kuti kali taindide akuteelela kwazyaamba Bbaibbele izyantalisyo, munzila yakumuuya mmuvwanda; uyandika busani buubauba—nkokwaamba kuti “mukupa” wakumuuya. Taninga cikonzya kutafwuna “zilyo ziyumu,” makani malemu-lemu aamu Jwi lya Leza.—Ba-Hebrayo 5:12.
Eeci nceciimo cakajanika mumbungano yaku Korinto iyakazwide akubambwa ciindi Paulo naakabalembela kuti: “Cintu ncindakamusanizya mukupa, teensi cilyo pe, nkaambo teemwakacikonzya.” (1 Ba-Korinto 3:2) Ba Korinto bakeelede basaangune kwiiya “majwi aamilao mitete yakusaanguna njakatwaambila Leza.” (Ba-Hebrayo 5:12) Aawo mpobakateene mukuya kwabo ambele, teebakaninga cikonzya kutafwuna “makani malamfu aabulondo bwa-Leza.”—1 Ba-Korinto 2:10.
Mbuli Paulo, bakambausi Banakristo sunu balalitondezya kuti balabalanganya bavwanda bakumuuya kwiinda mukubapa “mukupa,” nkokwaamba kuti ikwiinda mukubagwasya kuti babe bantu basimide muziyiisyo zya Bunakristo zyantalisyo. Ibapya naa ibatanasima bali boobu balabakulwaizya “kukuyandisya mukupa wamuuya uutavwelwi acintu.” (1 Petro 2:2) Mwaapostolo Paulo wakatondezya kuti wakalibwene ibapya mbobayandika lugwasyo lubageme ciindi naakalemba kuti: “Nkaambo woonse oyo uucinywa mukupa tana kusongwaala kujwi lyabululami pe, nkaambo ucili mwana muvwanda.” (Ba-Hebrayo 5:13) Kukkazika camba, lweengelelo, kuteelela, alimwi akubomba nzintu ziyandika muli basimilimo ba Leza mbobayaabwaabanya mukupa mubotu iwa Jwi kuli baabo bapya batasimide kwiinda muziiyo zya Bbaibbele alimwi amukati mumbungano.
Kupandulula Cilyo Ciyumu ica Jwi lya Leza
Kutegwa akomene kusika kukufwutulwa, Munakristo uyandika zimbi kunze lya “mukupa.” Amana buyo kuteelela kabotu akuzumina twaambo twamu Bbaibbele twakasimpe twantalisyo, ooyo lino walibambila kuya ambele ‘kuzilyo ziyumu izyabantu bakakomena.’ (Ba-Hebrayo 5:14) Mbuti mbwanga wacicita eeci? Inzila ini-ini nkubaa cilengwa cikkalikide cakuliyiisya mwini alimwi acakujanika kumiswaangano ya Bunakristo. Izilengwa zibotu izili boobu ziyoogwasya mukumupa kuti Munakristo ayume munzila yakumuuya, alimwi acite kabotu mumulimo. (2 Petro 1:8) Tatweelede kuluba pe kuti kunze lyaluzibo, akwalo kucita kuyanda kwa Jehova ncilyo cakumuuya.—Johane 4:34.
Sunu, “muzike musyomesi uucenjede” ulisalidwe kusanina babelesi ba Leza zilyo aciindi ceelede akubagwasya kuteelela “busongo bwamisyobo misyobo bwa-Leza.” Jehova, kwiinda mumuuya wakwe, ulayubulula twaambo twakasimpe kamu Magwalo kwiinda mukubelesya muzike wakwe uusyomeka, walo uuzumanana kumwaya “zilyo [zyakumuuya] . . . kuciindi ceelede.” (Matayo 24:45-47; Ba-Efeso 3:10, 11; Amweezyanye a Ciyubunuzyo 1:1, 2.) Umwi aumwi Munakristo ulaa mukuli wakuzulizya kuzibelesya zipo zili boobu izimwaigwa.—Ciyubunuzyo 1:3.
Aino kuli zimwi zintu mu Bbaibbele “[izi]yumu kukumvwigwa,” nokuba ku Banakristo basimide. (2 Petro 3:16) Kuli twaambo tuzinga mizeezo, ibusinsimi, alimwi azikozyanyo zyalo iziyandika kwiiya kapati alimwi akuyeeyesya. Aboobo, kuliyiisya omwini kulabikkilizya akulangaula mukati mu Jwi lya Leza. (Tusimpi 1:5, 6; 2:1-5) Ikapati baalu balaa mukuli mukaambo aaka ciindi nobayiisya mbungano. Kube kweendelezya Ciiyo Cambungano Cabbuku naa Ciiyo ca Ngazi Yamulindizi, kube kupa makani aa kubuleya, nokuba kubeleka mumulimo kufwumbwa uujatikizya kuyiisya, ibaalu baleelede kabaazi kabotu-kabotu makani ngobayiisya alimwi kabalibambilide kuba bahaazibwene “mukwiisya” nobapa mbungano izilyo zyakumuuya ziyumu.—2 Timoteo 4:2.
Maanzi Aakatalusya Aasalazya
Jesu wakaambila mukaintu muna Samaliya kucikala kuti inga wamupa cimwi cintu cakunywa calo cinga caba “bulolo bwamaanzi mulinguwe, aatuntumukila kubuumi ubutamani.” (Johane 4:13, 14; 17:3) Aaya maanzi aapa buumi alabikkilizya zyoonse zipo zya Leza izyakujana buumi kwiinda mu Mwanaa Mbelele wa Leza, alimwi eezi zipo zilapandululwa mu Bbaibbele. Mbotuli bantu balaa nyota ya “maanzi,” tulazumina kutambwa amuuya alimwi anabwiinga wa Kristo kuti “[tu]nywe cabuyo maanzi aabuumi.” (Ciyubunuzyo 22:17) Kunywa maanzi aaya kulakonzya kuletela buumi butamani.
Kunze lyaboobo, Ibbaibbele lilapa zyeelelo zya Banakristo beni-beni izyakulilemeka azyakumuuya. Mbotutobelela zyeelelo eezi zipedwe aa Leza, tulasanzigwa a Jwi lya Jehova, “[tuli]sanzizidwe, [tu]lisalazizidwe” kumicito yoonse Jehova Leza njasulide. (1 Ba-Korinto 6:9-11) Nkakaambo kaako, ikasimpe kajanika mu Jwi lipedwe mumuuya uusalala kaambwa kuti “[n]kusanzya amaanzi.” (Ba-Efeso 5:26) Kuti twabula kukalekela kasimpe ka Leza kuti katusalazye munzila eeyi, kukomba kwesu inga takutambuliki pe kulinguwe.
Kujanika kuti, abalo baalu ‘ibapandulula makani aalusinizyo mbukweelede’ balakozyanisigwa amaanzi. Isaya ulaamba kuti bali “mbuli tulongalonga twamaanzi munkanda injumu.” (Isaya 32:1, 2) Baalu basiluyando baleelela kupandululwa boobu ciindi nobaswaya bakwesu mubweembezi bwakumuuya, kababelesya Jwi lya Leza ilikkazika moyo mukupa lulayo luyaka, luumbulizya, ilwakumuuya lwalo ilupa nguzu akutuyumya.—Amweezyanye Matayo 11:28, 29.a
Basimbungano balalombozya kuswaigwa abaalu. “Ndiluzi luumbulizyo baalu ndobanga bapa, eelyo ndilikkomenye kuti Jehova wapa bubambe oobu,” mbwaamba Bonnie. Lynda, mutumbu uutakwetwe wakalemba ategwa: “Kwiinda mukukulwaizya kwa Magwalo, baalu bakandigwasya kucikonzya. Bakali kuswiilila akundifwida luzyalo.” Michael ulaamba: “Bakandipa kulimvwa kuti ndili mumbunga iilanganya bantu bayo.” “Kuswaya kwabaalu kwakandigwasya kuzunda ciindi nindakatyompedwe kapati,” aumbi mbwaakaamba obu. Ikuswaigwa mwaalu munzila iiyaka kuli mbuli cakunywa citesya amoyo. Ibali mbuli mbelele balaumbulizigwa baalu basiluyando nobabagwasya kubona mbuli mbozibageme ziyiisyo zyamu Magwalo muciimo mobabede.—Ba-Roma 1:11, 12; Jakobo 5:14.
Amulibelesye Mbuli Cimbonimboni Jwi lya Leza
Ciindi muntu nalya cilyo ciyumu, muzeezo tuuli buyo wakucikkomanina kunona. Ncalangila nkujana busani ibuyoomupa kukonzya kupona. Kuti kali mwana, ulangila kuti cilyo eco ciyoomugwasya kukomena akabe muntu mupati. Cilikozyenye acakulya cakumuuya. Kuliyiisya Bbaibbele kulakonzya kukkomanisya, pesi aako takali nkakaambo kalikke kakukucitila pe. Cakulya cakumuuya ceelede kutucinca. Cilatugwasya kuziba akuzyala micelo yamuuya alimwi cilatugwasya kulisamika “buntu bupya bulengulwidwe caluzibo mbuli cikozyano cayooyo iwakabulenga.” (Ba-Kolose 3:10; Ba-Galatiya 5:22-24) Alimwi cakulya cakumuuya cilatugwasya kusima, ikutupa kuti tucizibe kabotu kubelesya njiisyo zya Magwalo mukusola kumanizya mapenzi esu alimwi amukugwasya bambi ikusola kumanizya mapenzi abo.
Mbuti mbotunga twaziba naa Bbaibbele lili mukubeleka boobu kulindiswe? Ibbaibbele tulalibelesya mbuli cimbonimboni. Jakobo wakaamba kuti: “Amube basikucita makani, mutabi basikuswiilila buyo . . . Ikuti na muntu ngusikuswiilila buyo, pele tali sikucita makani, ulikozyene amuntu uulilanga mucimboni kubusyu mbwaakalengwa abo, nkaambo amana kulilanga, ulainka, elyo ulafwambaana kuluba mbwabede. Anukuti uusondela mumulao mulondosi wabulubusi, akukakatila kulinguwo, mbwaatali sikuswiilila amatwi buyo uuluba pele sikumana mulimo, ngonguwe uuti longezegwe mukucita kwakwe.”—Jakobo 1:22-25.
‘Tulasondela’ mu Jwi lya Leza ciindi notulilangisya akweezyanya mbotubede ambuli mbotweelede kuba kweelana azyeelelo zya Leza. Kwiinda mukucita boobu, tuyooba ‘basikucita makani, kutaba basikuswiilila buyo.’ Ibbaibbele linooli lyatugwasya kapati.
Ijwi lya Leza Mbuli Panga
Icamamanino, mwaapostolo Paulo ulatugwasya kubona mbuli mbotunga twabelesya Jwi lya Leza mbuli panga. Ciindi natucenjezya kumakani aa “beendelezi abami abasinguzu bamumudima waansi ano [akuti] tulalwana amyuuya yabubi iili mumyeenya yakujulu,” ulatukulwaizya kuti “[tu]bweze . . . panga lya-Muuya, nkukuti ijwi lya-Leza.” (Ba-Efeso 6:12, 17) Ijwi lya Leza ncilwanyo citasyaali pe calo ncotunga twabelesya ikukosaula mizeezo iili yoonse “ilisumpula cakulwisya luzibo lwa-Leza.”—2 Ba-Korinto 10:3-5.
Cakutazumbauzya, “ijwi lya-Leza lili abuumi, lili anguzu.” (Hebrayo 4:12) Jehova ulaambaula kubantu kwiinda mumapeeji aa Jwi lyakwe ndyapede aamuuya uusalala. Amulibelesye kabotu mukuyiisya bambi amukuyubulula ziyiisyo zyakubeja. Amuliiye nywebo lwenu kutegwa mukakulwaizye bambi, kubayaka, kubakatalusya, kubaumbulizya, kubapa kutola ntaamu, akubayumya munzila yakumuuya. Alimwi Jehova “amukondezye kuzintu zyoonse kuti mucite luyando lwakwe,” kutegwa lyoonse mukacite “milimo iimukonda kubusyu bwakwe.”—Ba-Hebrayo 13:21.
Bupanduluzi buyungizidwe
a Amubone cibalo ca Nsanja ya Olonda ilaa mutwe wakuti: “Amaŵeta Nkhosa Mwachifundo, (Baleembela Tubelele Muluzyalo),” iyamu September 15, 1993, apeeji 20-3.
[Cifwanikiso icili apeeji 20]
Baalu balakulwaizya bambi, “[ku]pandulula makani aalusinizyo mbukweelede”