LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • “Amuswenenene Kuli-Leza”
    Ngazi Yamulindizi—2003 | January 1
    • “Amuswenenene Kuli-Leza”

      “Amuswenenene kuli-Leza, elyo alakwe ulamuswenenena.”—JAKOBO 4:8.

      1, 2. (a) Ino bantu ncinzi kanjikanji ncobaamba? (b) Ino nkukulwaizya kuli buti Jakobo nkwaakaamba, alimwi ino nkaambo nzi ncokwakali kuyandika?

      IMAJWI aakuti “Leza ulaandiswe,” alilembedwe ikutegwa abotezye zibumbwa zyacisi alimwi akuzisani zyabasikalumamba. Mabala aakuti “Tusyoma muli Leza” alilembedwe amali manji aalubulo alimwi aazipepa ikapati mali ngobapanga mazubaano. Koonse-koonse bantu baamba kuti balamvwana kapati a Leza. Nokuba boobo, sena tamuzumini kuti, ikuti kamumvwana kapati mulayandika kucita zintu zimwi kunze lyakwiide kwaamba buyo naa kulemba mabala amwi ikutegwa bantu babone?

      2 Ibbaibbele litondezya kuti cilakonzyeka ikupangana cilongwe a Leza. Pele kuyandika kusolekesya buya. Nobaba Banakristo bananike bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakali kuyandika kuciyumya cilongwe cabo a Jehova Leza. Mulangizi Munakristo Jakobo wakabacenjezya bamwi kujatikizya kulombozya kwanyama alimwi akutasalala kwabo. Mululayo lwakwe wakabikkilizya akukulwaizya ooku kwakuti: “Amuswenenene kuli-Leza, elyo alakwe ulamuswenenena.” (Jakobo 4:1-12) Ino ncinzi Jakobo ncaakali kwaamba kwiinda mukwaamba kuti “amuswenenene”?

      3, 4. (a) Ino kuboneka kuti ncinzi ceelede kuti ibabali ba Jakobo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna ncobakayeezyegwa kumajwi aakuti “amuswenenene kuli-Leza”? (b) Ino nkaambo nzi ncotukonzya kuba masimpe kuti kumusikila Leza kulakonzyeka?

      3 Jakobo wakabelesya mabala aatondenzya kuti mbaakali kulembela banji bakalaazyi kale makani. Imulawo wa Musa wakalijisi malailile aagaminide aajatikizya mbuli bapaizi mbobakali kukonzya ‘kuswena’ naa kumusikila Jehova iciindi nobakali kwiiminina bantu bakwe. (Kulonga 19:22) Aboobo aabo mbaakali kulembela Jakobo, beelede kuti bakayeezyegwa kuti ikusikila Jehova tacili cintu ceelede kuubya-ubya pe. Jehova ngomuntu wiinda kulemekwa kujulu aansi.

      4 Kunze lyaboobo, sikwiiya Bbaibbele umwi wakaamba kuti: “Ikukulwaizya ooku [kuli mulugwalo lwa Jakobo 4:8] kuyubununa njiisyo iiyandika kapati.” Jakobo wakalizyi kuti Jehova lyoonse wali kubatamba bantu batalondokede munzila yaluyando kuti baswenene kuli Nguwe. (2 Makani 15:2) Icipaizyo ca Jesu cakabamba nzila mbotu yakusikila Jehova. (Ba-Efeso 3:11, 12) Mazubaano, inzila iitozya kuli Leza ilatuba kutuulunzuma twabantu ituli mbotubede. Aboobo, ino mbuti mbotukonzya kucibelesya kabotu coolwe eeci citaliboteli? Tuyoolanga-langa nzila zyotatwe mbotukonzya kuswenena kuli Jehova Leza.

      Amuzumanane ‘Kujana Luzibo’ lwa Leza

      5, 6. Ino mbuti cikozyanyo ca Samuele mwana-mwana mbocitondezya zintu izijatikizyidwe ‘mukujana luzibo’ lwa Leza?

      5 Kweelana abbuku lya Johane 17:3, Jesu wakati: “Mboobu buumi ubutamani, kuti bazibe nduwe, Leza mwini-mwini, ooli olike, ayooyo ngookatuma, nguwenya Jesu Kristo.” Ibusanduluzi bunji mukapango aaka buliindene asyoonto abusanduluzi bujanwa mu New World Translation. Muciindi cakuti baambe kuti ‘bajane luzibo’ lwa Leza, bakabelesya cciti lyakuti “bazibe” Leza naa “kuziba” Leza. Nokuba boobo, bunji bwabasikwiiya bakabona kuti ibbala libelesyedwe aawa mu Cigiliki litondezya kuti kulayandika kucita azimbi zintu, nkokuti ikuzumanana, kwalo ikukonzya kupa kukamantana kabotu-kabotu acintu cimwi.

      6 Ikuzyiba Leza kabotu-kabotu tiicakali cintu ceenzu mumazuba ngaakali kupona Jesu. Mucikozyanyo, mu Magwalo aa Cihebrayo, tubala kuti ciindi Samuele naakacili mulombe buyo, ‘tanaakaininga muzyiba Jehova.’ (1 Samuele 3:7) Sena eeci cakali kupandulula kuti Samuele wakalimuzyi buyo aasyoonto Leza wakwe? Peepe. Ibazyali bakwe alimwi abapaizi beelede kuti bakamuyiisya kapati kuti amuzyibe. Nokuba boobo, kweelanaa sikwiiya umwi, ibbala lya Cihebrayo libelesyedwe mukapango aaka lilakonzya “kubelesyegwa kupandulula cilongwe ciyumu kapati.” Samuele tanaakaininga muzyiba Jehova kapati, mbuli mbwaakazyoomuzyiba kumbele ciindi naakazyikubeleka kali caambawido ca Jehova. Samuele naakali kuyaabukomena, wakamuzyiba kabotu Jehova, wakabaa cilongwe ciyumu anguwe.—1 Samuele 3:19, 20.

      7, 8. (a) Ino nkaambo nzi ncotuteelede kutyompwa kujatikizya makani aali kulamfwu aali mu Bbaibbele? (b) Ino makani nzi aamasimpe aali mu Jwi lya Leza alo ngotweelede kuliyiisya tobeni?

      7 Sena muli mukujana luzibo lwa Jehova ikutegwa mubambe cilongwe ciyumu anguwe? Ikutegwa mucite oobo, mweelede “kuyandisya” cakulya cakumuuya Leza ncapa. (1 Petro 2:2) Tamweelede kuzulila anjiisyo zyamatalikilo buyo pe. Amusoleke kuyandaula njiisyo zyamu Bbaibbele. (Ba-Hebrayo 5:12-14) Sena njiisyo eezyo zilamutyompya akuzibona kuti zilakatazya kapati? Ikuti naa mboobo, amuyeeye kuti Jehova ngo ‘Mwiiyi Mupati.’ (Isaya 30:20) Uli cibwene mbwapa kasimpe kubantu batalondokede. Aboobo ulakonzya kumulongezya nomusoleka kuti mumvwisye ncali mukumuyiisya.—Intembauzyo 25:4.

      8 Sena tamukonzyi kulilanga-langa kwiinda mukubelesya ‘makani aali kulamfwu aabulondo bwa-Leza.’ (1 Ba-Korinto 2:10) Aaya taali makani aatakondelezyi mbuli yaayo basikwiiya zyacikombelo alimwi abasikwiiya Bbaibbele ngobakazyanya. Ninjiisyo zigwasya zyalo izikonzya kutugwasya kuzyiba zintu zikondelezya kujatikizya mizeezo alimwi amoyo wa Taateesu siluyando. Mucikozyanyo, icinunuzyo, “busongo busisidwe” alimwi azizuminano zinji Jehova nzyaakabelesya ikutegwa agwasye bantu bakwe alimwi akuzuzikizya makanze aakwe, imakani aaya alimwi aambi buyo ngozikozyenyi limwi alakondelezya kapati akugwasya notuyanda kuti tuvwuntauzye alimwi akuliyiisya tobeni.—1 Ba-Korinto 2:7.

      9, 10. (a) Ino nkaambo nzi kulisumpula ncocili cintu cibi, alimwi ino ncinzi iciyootugwasya kutegwa tuleke kulisumpula? (b) Kujatikizya luzibo lwa Jehova, nkaambo nzi ncotweelede kusoleka kulibombya?

      9 Mbomuyaabujana luzibo mumakani aali kulamfwu aakasimpe, amucenjele ikutegwa mukonzye kutantamuka ntenda iikonzya kuboola akaambo kaluzibo, nkokuti kulisumpula. (1 Ba-Korinto 8:1) Kulisumpula nkubyaabi kapati nkaambo kupa kuti bantu batantamuke kuli Leza. (Tusimpi 16:5; Jakobo 4:6) Amuyeeye kuti kunyina muntu weelede kulisumpula akaambo kaluzibo ndwajisi. Mucikozyanyo, amulange-lange kujatikizya majwi aaya aantalisyo mubbuku lilanga-langa mbuli basayaansi mbobayaambele mumilimo yabo: “Mbotuyaabuzyiba zintu, tulatalika kubona kuti anu nzyotuzi nzisyoonto buyo. . . . Zyoonse nzyotwakaiya tazili zinji kweelana azeezyo nzyotuciyandika kwiiya.” Ikulibombya munzila iili boobu kulakatalusya kapati. Lino caboola kumakani aajatikizya luzibo, iluzibo lwa Jehova Leza, lulakonzya kupa kuti katulibombya kwiinda waawo ciindi coonse. Nkaambo nzi?

      10 Amubone twaambo ituli mu Bbaibbele tujatikizya Jehova. “Miyeeyo yako ilayoosya!” (Intembauzyo 92:5) “Busongo bwa [Jehova] tabubaliki.” (Intembauzyo 147:5) ‘Busongo naa lumvwisyo lwa Jehova taluyandauliki abuniini pe.’ (Isaya 40:28) “Ha! muli bulondo buteeli mubusongo bwa-Leza amuluzibo lwakwe!” (Ba-Roma 11:33) Cilasalala kuti kunyina notuya kukonzya kuzyiba zyoonse zijatikizya Jehova pe. (Mukambausi 3:11) Watuyiisya zintu zibotu alimwi zinji kapati, pele kucili maunda-maunda aamwi aaluzibo ngotuciyandika kwiiya. Sena eezi nzyotucilangila kwiiya zilatukondelezya alimwi akutupa kulibombya? Aboobo mbotuyaabwiiya kujatikizya nguwe, lyoonse atubelesye luzibo lwesu kaluli ndolutupa kuswenenena kuli Jehova alimwi akugwasya bamwi kucita boobo, ikutali kulisumpula kubeenzuma akaambo kaluzibo ndotujisi.—Matayo 23:12; Luka 9:48.

      Amutondezye Luyando Ndomujisi Kuli Jehova

      11, 12. (a) Ino mbuti iluzibo lwa Jehova ndotujana mbolutujatikizya? (b) Ino ncinzi citondezya ikuti luyando muntu ndwajisi kuli Leza ndwini-lwini?

      11 Mwaapostolo Paulo wakaluswaanganya kabotu-kabotu luzibo aluyando. Wakalemba kuti: “Ncenkomba nceeci cakuti luyando lwanu kaluciya buvula, antoomwe aluzibo alumvwisyo.” (Ba-Filipi 1:9) Muciindi cakulisumpula, kufwumbwa kasimpe kayandika kapati nkotwaiya kujatikizya Jehova alimwi amakanze aakwe keelede kuyungizyigwa aluyando ndotujisi kuli Taateesu wakujulu.

      12 Pele, ibanji balyaamba kuti balamuyanda Leza, pele mubwini tabamuyandi pe. Balakonzya kuti kabasinizyide kweelana ambobalimvwa mumoyo wabo. Ikulimvwa munzila iili boobo kuli buyo kabotu alimwi kulalumbaizyigwa ikuti naa kuleendelana aluzibo lwini-lwini. Pele kulimvwa boobo kulikke takuli kumuyanda ncobeni Leza. Nkaambo nzi? Amubone mbuli Jwi lya Leza mbolilupandulula luyando luli boobo, lilati: “Oku nkokuyanda Leza, kuti twabamba milazyo yakwe.” (1 Johane 5:3) Aboobo luyando kuli Jehova lulakonzya kwaambwa kuti ndwini lwini lilikke nolutondezyegwa mumilimo cakulibombya.

      13. Ino mbuti kuyoowa Leza mbokuyootugwasya kutondezya luyando ndotujisi kuli Jehova?

      13 Ikuyoowa kulakonzya kutugwasya kumuswiilila Jehova. Ikumuyoowa alimwi akulemeka Jehova kuli boobu kulakonzya kuboola kwiinda mukumuzyiba kapati, ikwiiya kujatikizya busalali bwakwe butamani, bulemu, nguzu, bululami alimwi aluyando. Ikuyoowa kuli boobo kulayandika kapati mukuswenena kulinguwe. Amubone Intembauzyo 25:14 nceyaamba, ategwa: “Lumvwano lwa-Jehova ndulwabo bamuyoowa.” Aboobo, ikuti naa ikuyoowa kumubisyizya Taateesu wakujulu nkwamasimpe, nkokuti tulakonzya kuswenenena kulinguwe. Ikuyoowa Leza kuyootugwasya kutobela lulayo lujanika kubbuku lya Tusimpi 3:6 lwakuti: “Umuzibye munzila zyako zyoonse, nkabela uyooenzya myeendelo yako.” Ino eeci cipandulula nzi?

      14, 15. (a) Ino nkusala kwamusyobo nzi nkotucita mubuumi abuzuba? (b) Ino mbuti mbotukonzya kusala zintu munzila iitondezya kuyoowa Leza?

      14 Abuzuba mulijisi zintu nzyomweelede kusala izipati aziniini. Mucikozyanyo, ino mubandi nzi ngomutiibandike ambomubeleka limwi, mbomwiiya limwi alimwi abasimukobonyoko? (Luka 6:45) Sena mulimo ngomupedwe mulaubeleka cabunkutwe naa muyandaula nzila yakuuleya akubeleka buyo asyoonto? (Ba-Kolose 3:23) Sena muyooswenena kuli baabo ibatondezya luyando asyoonto naa batatondezyeli limwi buya luyando kuli Jehova naa muyoojana nzila yakuyumya cilongwe canu abantu bayeeya zintu zyakumuuya? (Tusimpi 13:20) Ino ncinzi ncomukonzya kucita nociceya ikutegwa mutolaambele makani aa Bwami bwa Leza? (Matayo 6:33) Ikuti naa njiisyo zyamu Magwalo zili mbuli zeezi zitondezyedwe zilamusololela muzintu nzyomusala abuzuba, nkokuti masimpe mulamuzyibya Jehova ‘munzila zyanu zyoonse.’

      15 Kuzwa sunu, kusala kuli koonse nkotuna kucita kweelede kusololelwa akaambo aaka kakuti: ‘Ino Jehova uyanda kuti ndicite nzi? Ino ninzila nzi iikonzya kumukkomanisya?’ (Tusimpi 27:11) Ikuyoowa Leza kwiinda mukucita boobu ninzila mbotu kapati yakutondezya kuti tulamuyanda Jehova. Ikuyoowa Leza kuyootukulwaizya kuti katusalala kumuuya, mumizeezo alimwi aamubili. Kamuyeeya kuti, mukapango nkamunya Jakobo nkaakakulwaizya Banakristo kuti ‘baswenene kuli Leza,’ alimwi wakabakulwaizya kuti: “Amusanzye maanza aanu, anywebo nobasizibi. Amulisalazye kumyoyo, nywebo nobasimyoyo-yobile.”—Jakobo 4:8.

      16. Ciindi notupa Jehova, ino ncinzi ncotutakonzyi kuzuzikizya, alimwi ino ncinzi ncotukonzya kucita cakuzwidilila?

      16 Ikutondezya luyando ndotujisi kuli Jehova takuli kutantamuka buyo cintu cibi, pele kulainda aawo. Iluyando lulatukulwaizya kuti katucita zintu zibotu. Mucikozyanyo, ino mbuti mbotucita caboola kumakani aakutondezya buuya bwa Jehova butaambiki? Jakobo wakalemba kuti: “Zipego zibotu zyoonse azyoolwe zyoonse zilondokede zilazwa kujulu, zilaseluka kuzwa kuli-Wisi wamimuni.” (Jakobo 1:17) Imasimpe ngakuti ciindi notupa Jehova zintu zyesu, tatusoli kumuvwubya buya pe. Ilubono loonse ndulwakwe kale. (Intembauzyo 50:12) Ciindi notupa Jehova ciindi alimwi anguzu zyesu, tatuli mukuzulizya waawo mpabulizyide pe. Kufwumbwa naa twakaka kukambauka makani mabotu aa Bwami, ulakonzya kwaambila mabwe kuti awongolole! Pele, ino nkaambo nzi ncotweelede kupa Jehova zintu nzyotujisi, ciindi alimwi anguzu? Ikaambo kapati nkakuti ninzila yakutondezyela luyando kulinguwe amoyo, buumi, mizeezo alimwi anguzu zyesu zyoonse.—Marko 12:29, 30.

      17. Ino ncinzi cikonzya kutukulwaizya kupa Jehova calumwemwe?

      17 Ciindi notupa Jehova, tweelede kucita oobo cakukondwa, “nkaambo oyu uupa calumwemwe nguuyandwa kwa-Leza.” (2 Ba-Korinto 9:7) Injiisyo iili kubbuku lya Deuteronomo 16:17 ilakonzya kutugwasya kutegwa katupa calumwemwe: “Umwi aumwi aletelele cipo ncakonzya kupa, mbubonya mbuli Jehova Leza wanu mbwamupa coolwe.” Ciindi notuyeeya mbuli Jehova mbwali sibuuya kulindiswe, tulalombozya kupa cabuuya alimwi acalumwemwe. Ikupa kuli boobo kulaukkomanisya moyo wakwe, mbubwenya mbuli muzyali mbwacikkomanina cintu cisyoonto ncaapegwa amwanaa kwe. Ikutondezya luyando munzila iili boobu kuyootugwasya kuswenenena kuli Jehova.

      Amuyumye Cilongwe Canu Kwiinda Mumupailo

      18. Ino nkaambo nzi ncotweelede kubikkila maanu kukupaila mipailo iili kabotu?

      18 Ciindi notupaila katuli tolikke nceciindi cibotu ncitukonzya kuyumya cilongwe cesu alimwi akwaamba zintu zyamaseseke kuli Taateesu wakujulu. (Ba-Filipi 4:6) Mbwaanga mupailo ninzila iiyandika kapati mukuswenenena kuli Leza, cilayandika kukkala ansi kuyeeya alimwi akulanga mbuli mbotupaila. Notupaila tatweelede kusala buya mabala mapati-pati, pele tweelede kwaamba kweelana ambotulimvwa. Ino mbuti mbotukonzya kupaila mipailo iili kabotu?

      19, 20. Ino nkaambo nzi ncotweelede kusaanguna kuyeeya katutana paila, alimwi ino mitwe nzi yeelela kuyeeyegwa aciindi eeci?

      19 Tweelede kusaanguna kuyeeya katutana talika kupaila. Ikuti naa twasaanguna kuyeeya katutana talika kupaila, tuyakwaamba twaambo twini tuyandika alimwi mupailo wesu unakujisi mpindu, aboobo tuyakucileka kwiinduluka majwi ngotubelesya lyoonse aafwambaana kuboola mumizeezo. (Tusimpi 15:28, 29) Ambweni kuyeeyesya mitwe imwi Jesu njaakaamba mumupailo wacikozyanyo, akubona mbuli mboijatikizya buumi bwesu kulakonzya kugwasya. (Matayo 6:9-13) Mucikozyanyo, tulakonzya kulibuzya kuti, ino ncinzi ncindiyoocita mukuzuzikizya makanze aa Jehova aano anyika? Sena tulakonzya kutondezya kuli Jehova kuti tulombozya kuti katubelesyegwa kusikila waawo mpotukonzya alimwi akulomba kuti atugwasye kucita kufwumbwa mulimo ngwatupede? Sena tuliminidwe akaambo kakuyeeya zintu zyakumubili nzyotuyanda? Ino nzibi nzi nzyotuyanda kulekelelwa, alimwi ino mbaani mbotweelede kulekelela kapati? Ino masunko nzi aatupenzya, alimwi sena tulabona mbuli mbotuyandika kukwabililwa a Jehova cakufwambaana mumakani aaya?

      20 Kunze lyaboobo, tulakonzya kuyeeya bantu mbotuzyi ibayandika kapati kuti Jehova abagwasye. (2 Ba-Korinto 1:11) Nokuba boobo, icintu citayandiki kuluba nkumulumba. Ikuti naa twayeeyesya, tulakonzya kubona twaambo ncotweelede kumulumba alimwi akumutembaula Jehova abuzuba akaambo kabubotu bwakwe. (Deuteronomo 8:10; Luka 10:21) Ikucita boobo kulakonzya kugwasya kapati ikubaa bulangizi bubotu bwabuumi.

      21. Ino nkuliyiisya zikozyanyo nzi zyamu Magwalo kukonzya kutugwasya ciindi notusikila Jehova mumupailo?

      21 Ikuliyiisya tobeni akwalo kulakonzya kugwasya mumipailo yesu. Mu Jwi lya Leza kulilembedwe mipailo mibotu yakapailwa abaalumi alimwi abamakaintu basyomeka. Mucikozyanyo, ikuti naa penzi pati lilangilwa kutusikila, eelyo twatalika kulibilika nokuba kuyoowa buya kujatikizya citiikatucitikile naa kucitikila bayandwa besu, tulakonzya kubala mupailo wakapaila Jakobo ciindi naakali kuyanda kuswaangana amunyina Esau uuyandisya kujola cibi. (Matalikilo 32:9-12) Antela mulakonzya kubala mupailo wakapailwa a Mwami Asa ciindi basinkondo bana Etiopiya ibali 1,000,000 nobakakonga bantu ba Leza. (2 Makani 14:11, 12) Ikuti naa lyamukatazya penzi eelyo lyalo ilikonzya kuleta masampu kuzina lya Jehova bbotu, imupailo wa Eliya ngwaakapaila kumbele lyabakombi ba Baala a Mulundu wa Karameli inga wamugwasya, alimwi amupailo wa Nehemiya uujatikizya bukkale buusisya mubakabede bana Jerusalemu. (1 Bami 18:36, 37; Nehemiya 1:4-11) Ikubala akuzinzibala kuyeeya kujatikizya mipailo iili boobo kulakonzya kuyumya lusyomo lwesu alimwi akutugwasya kuzyiba mbuli mbotukonzya kusikila Jehova munzila yeelede amakani aatulemya.

      22. Ino lugwalo lwamwaka lwa 2003 luli kubbuku nzi, alimwi ino ncinzi ncotunoolibuzya swebo ciindi aciindi mumwaka woonse mbuuzulwa?

      22 Cilasalala kuti kwiina bulemu bwiinda boobu naa busumpukide kwiinda kutobela lulayo lwa Jakobo lujatikizya ‘kuswenena kuli Leza.’ (Jakobo 4:8) Atucite oobo kwiinda mukuyaambele muluzibo lwa Leza notuyandaula mbuli mbotukonzya kutondezya luyando kulinguwe alimwi akuyaambele mukuyumya cilongwe cesu anguwe kwiinda mumipailo yesu. Mumwaka woonse wa 2003, tweelede kunooluyeeya lugwalo lwa Jakobo 4:8 nkaambo ndugwalo lwamwaka alimwi tweelede kuzumanana akubona naa masimpe tuli mukuswenenena kuli Jehova. Ino mbuti cibeela camamanino mukaambo aaka? Ino mbuti Jehova mbwakonzya ‘kuswenenena kulindinywe,’ alimwi nimpindu nzi iikonzya kujanika? Cibalo citobela cilaalanga-langa makani aaya.

  • “Alakwe Ulamuswenenena”
    Ngazi Yamulindizi—2003 | January 1
    • “Alakwe Ulamuswenenena”

      “[Leza] tali kule kuluumwi umwi wesu.”—INCITO 17:27.

      1, 2. (a) Ciindi notulanga kujulu akubona nyenyezi zinji, ino mmubuzyo nzi ngotukonzya kubuzya kujatikizya Mulengi? (b) Ino mbuti Ibbaibbele mbolitusyomezya kuti bantu balayandika kapati kuli Jehova?

      SENA kuli nomwakalungumene kale kujulu ciindi camasiku kakutakwe makumbi akubona nyenyezi zinji akujata keebo kanu akaambo kakugambwa? Ikuvwula kwanyenyezi alimwi akukomena kwamulenga-lenga kulayoosya kapati. Inyika nkagoto buyo kasyoonto mububumbo oobu bupati bwakujulu aansi. Sena eeci caamba kuti Mulengi ngo “Mupatikampatila atala anyika yoonse”? Sena ulisumpukide kapati cakuti takonzyi kubikkila maano kubantu naa kuti uli kulamfwu kapati alimwi takonzyi kuyandaulwa ikutegwa azyibwe?—Intembauzyo 83:18.

      2 Ibbaibbele lisyomenzya kuti bantu balayandika kapati kuli Jehova. Mubwini, Ijwi lya Leza litukulwaizya kuti tumuyandaule nolyaamba kuti: “Tali kule kuluumwi umwi wesu.” (Incito 17:27; 1 Makani 28:9) Inzya, ikuti naa twabweza ntaamo kutegwa tuswenene kuli Leza, uyootutambula. Munzila nzi? Imajwi aali mulugwalo lwamwaka wa 2003 lulapa bwiinguzi bwakuti: “Alakwe ulamuswenenena.” (Jakobo 4:8) Lino atulange-lange zilongezyo zimwi zitaliboteli Jehova nzyapa kuli baabo ibali afwaafwi anguwe.

      Icipego Caumwi Aumwi Kuzwa Kuli Jehova

      3. Ino ncipego nzi Jehova ncapa kuli baabo ibaswenenena kulinguwe?

      3 Cakusaanguna, Jehova wababambila cipego cibotu babelesi bakwe. Nguzu , lubono alimwi alwiiyo loonse zikonzya kujanwa munyika eeyi mbyaabi tazikonzyi kusika acipego eeci pe. Ncipego caumwi aumwi calo Jehova ncapa buyo kuli baabo ibali afwaafwi anguwe. Ino ncipego nzi eeco? Ijwi lya Leza lilaingula kuti: “Na . . . [w]oongolola kuti ube amaanu, Na wabuyandaula mbuli insiliva, akubulangaula mbuli zintu ziyandika zisisidwe, ncobeni uyoomvwa kuyoowa Jehova, akujana luzibo lwa-Leza. Nkaambo Jehova ulaabila busongo.” (Tusimpi 2:3-6) Amukayeeyele buyo kaambo aaka kakuti bantu batalondokede balakonzya kujana “luzibo lwa-Leza”! Icipego eeco, nkokuti luzibo lwa Leza lujanika mu Jwi lyakwe lulakonzya kukozyanyisyigwaa “zintu ziyandika zisisidwe.” Nkaambo nzi?

      4, 5. Ino nkaambo nzi “luzibo lwa-Leza” ncolukonzya kukozyanyisyigwa ‘kuzintu ziyandika zisisidwe’? Amupe cikozyanyo.

      4 Ikaambo kapati nkakuti, luzibo lwa Leza lulayandika kapati. Ibulumbu bumwi bupati kapati mbulangizi bwakuyoopona buumi butamani. (Johane 17:3) Pele luzibo oolu lulapa kuti buumi bwesu kabuli bubotu nociba ciindi ecino. Mucikozyanyo, akaambo kakuliyiisya kabotu tobeni Jwi lya Leza, tulakonzya kuzyiba bwiinguzi kumibuzyo mipati iili mbuli wakuti: Ino Leza nguni zina lyakwe? (Intembauzyo 83:18) Mubwini, ino bantu bafwide bali muciimo cili buti? (Mukambausi 9:5, 10) Ino Leza ujisi makanze nzi kujatikizya nyika alimwi abantu? (Isaya 45:18) Twazyiba kuti ikutegwa tukkale kabotu tweelede kubelesya lulayo lwamu Bbaibbele lupa busongo. (Isaya 30:20, 21; 48:17, 18) Aboobo, tulijisi busolozi bubotu ibukonzya kutugwasya kulwana nzyotulibilika mubuumi alimwi akupona munzila iikonzya kuleta lukkomano. Kwiinda waawo, ikuliyiisya Jwi lya Leza kwapa kuti tuzyibe bube bwa Jehova butaliboteli alimwi akuswenena kulinguwe. Ino ncinzi cikonzya kuyandika kwiinda akuba acilongwe cibotu a Jehova iciyeeme a “luzibo lwa-Leza”?

      5 Kuli kaambo akambi ikapa kuti luzibo lwa Leza lukonzye kukozyanyisyigwaa “zintu ziyandika zisisidwe.” Mbubwenya mbuli mbolukatazya kujana lubono munyika iino, ncimwi buyo alwalo luzibo oolu talujaniki-janiki pe munyika eeyi. Ibantu ibali munyika bali 6,000,000,000, kakuli ibakombi ba Jehova bali buyo 6,000,000, munzila imwi inga twaamba kuti muntu omwe akati kabantu ibali 1,000 ngookajana “luzibo lwa-Leza.” Ikutondezya kujatikizya mbuli coolwe eeci cakuzyiba kasimpe kajanika mu Jwi lya Leza mbocikatazyide, amulange-lange buyo mubuzyo omwe wamu Bbaibbele wakuti: Ino ncinzi cicitika bantu nobafwa? Tulizi kwiinda mu Magwalo kuti buumi bulafwa, nkokuti muntu kumugama buya alimwi akuti bafwide tabazi cintu nociba comwe. (Ezekieli 18:4) Pele, ilusyomo ndobasyoma lwakubeja lwakuti kuli cintu cimwi icili mumuntu icizumanana kupona muntu afwa lulimwaikide kaka muzikombelo zinji. Eeci ncibeela cipati kapati mubukombi bwa Kristendomu. Alimwi lulajanika mucikombelo caba Bbuda, ba Hindu, ba Jaini, ba Juda, ba Mozilemu, ba Shinto, ba Siki alimwi aba Tao. Amuyeeye buyo kuti tuulunzuma twabantu ituli mbutubede tuli mukweenwa anjiisyo eeyi yakubeja!

      6, 7. (a) Ino mbaani balikke ibakonzya kujana “luzibo lwa-Leza”? (b) Ino ncikozyanyo nzi icitondezya kuti Jehova watupa luzibo lwamakani ngobatakonzyi kumvwisya “basimaanu alimwi abacenjede”?

      6 Ino nkaambo nzi bantu banji ncobataningajana “luzibo lwa-Leza”? Nkaambo kunyina uukonzya kumvwisya kasimpe kali mu Jwi lya Leza ikuti naa Walo tanaamugwasya pe. Kamuyeeya kuti iluzibo oolu ncecipego. Jehova ulupa buyo baabo ibalisungude kuluyandaula mu Jwi lyakwe cakusinizya alimwi acakulibombya. Ibantu bali boobo tababi buyo “basongo kumeso aabantu” pe. (1 Ba-Korinto 1:26) Ibunji bwabo balakonzya kwiitwa kuti “mbantu buyo abatakaiya” twabeelanya kuzyeelelo zyakunyika. (Incito 4:13) Pele, eeci cinyina makani pe. Jehova ulatulongezyaa “luzibo lwa-Leza” akaambo kabube mbwajana mumoyo wesu.

      7 Amulange-lange cikozyanyo eeci. Basikwiiya Bbaibbele ibamu Kristendomu baamba makani manji aajatikizya Bbaibbele. Makani aali boobo alakonzya kupandulula makani aansiku, mabala aa Cihebrayo alimwi aa Cigiliki ncaapandulula alimwi amakani aambi buyo. Akaambo kakwiiya kuli boobu, sena aaba basikwiiya balujana “luzibo lwa-Leza”? Kwiinda mu Bwami bwakwe bwakujulu, sena balaumvwisya kabotu mutwe wa Bbaibbele alimwi akulemekwa kwabweendelezi bwa Jehova? Sena balizi kuti Jehova Leza tali cibeela ca Butatu? Swebo tulaamvwisya kabotu makani aaya. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti Jehova watupa luzibo lujatikizya makani aakasimpe kakumuuya ibanji “basimaanu abacenjede” ngobatakonzyi kumvwisya. (Matayo 11:25) Elo kaka Jehova ulabapa bulumbu aabo baswenena kulinguwe!

      “Jehova Ulaba[ba]mba Boonse Bamuyandisya”

      8, 9. (a) Ino mbuti Davida mbwaakapandulula cilongezyo acimbi cabaabo baswenena kuli Jehova? (b) Ino nkaambo nzi Banakristo bakasimpe ncobayandika kukwabililwa a Leza?

      8 Aabo ibaswenena kuli Jehova balijisi cilongezyo acimbi, nkokuti kukwabililwa a Leza. Sintembauzyo Davida walo wakasikilwa makatazyo manji wakalemba kuti: “Jehova uli kufwaafwi kuliboonse bamwiita, boonse bamwiita calusinizyo. Bamuyoowa, ulabacitila mbobayanda; ulaswiilila [kulila kw]abo akubafutula. Jehova ulabamba boonse bamuyandisya.” (Intembauzyo 145:18-20) Inzya, Jehova uli afwaafwi abaabo bamuyanda alimwi ulafwambaana kumvwa ciindi nobalomba kugwasyigwa.

      9 Ino nkaambo nzi ncotuyandika kukwabililwa a Leza? Kunze lyakupenzyegwa akaambo kazintu zicitika ‘muziindi eezi zikatazya,’ Banakristo bakasimpe mbayandisya kapati Sinkondonyina mupati wa Jehova, Saatani Diabolosi. (2 Timoteo 3:1) Ooyu sinkondoma sibucenjezu ukanzide kuti ‘atulume.’ (1 Petro 5:8) Saatani ulatupenzya, ulatuyunga alimwi akutusunka. Alimwi ulalanga moyo wamuntu mbuubede alimwi ancayeeya aciindi aawo amana ulakonzya kubona ngwakonzya kunyonganya. Kuli ncayandisya kapati kuti acite, ooku kucesya lusyomo lwesu ikutegwa buumi bwesu bwakumuuya bubule mpindu. (Ciyubunuzyo 12:12, 17) Mbwaanga ooyu sinkondoma ngotulwana limwi muntu uujisi nguzu kapati, sena tacikulwaizyi ikuzyiba kuti “Jehova ulaba[ba]mba boonse bamuyandisya”?

      10. (a) Ino Jehova ubakwabilila munzila nzi bantu bakwe? (b) Ino ndukwabililo nzi luyandika kapati, alimwi nkaambo nzi?

      10 Aboobo, ino mbuti Jehova mbwakwabilila bantu bakwe? Icisyomezyo Cakwe cijatikizya kukwabilila tacaambi kuti tatukoonoosikilwa mapenzi mubweende oobu bwazintu bubyaabi; ambweni kuti weelede kucita maleele buya kukwabilila ndiswe. Pele, Jehova ulapa lukwabililo lwakumubili kubantu bakwe boonse. Alimwi buya kunyina nakonzya kulekela Diabolosi kuti abanyonyoone boonse bakombi bakasimpe anyika pe. (2 Petro 2:9) Kunze lyaboobo, Jehova ulatukwabilila munzila yakumuuya. Ulatupa nzyotuyandika ikutegwa tukonzye kuliyumya mumasukusyo alimwi akubambilila cilongwe cesu anguwe. Ilukwabililo lwakumuuya ndolukwabililo luyandika kapati. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti icilongwe cesu a Jehova ciyandika kuti kacicizumanana, kunyina cintu cikonzya kutulobya pe, noluba lufwu buya.—Matayo 10:28.

      11. Ino mbubambe nzi Jehova mbwaacita ikutegwa acingilile bantu bakwe munzila yakumuuya?

      11 Jehova wacita bubambe ibuli mbobubede ikutegwa abakwabilile munzila yakumuuya aabo ibaswenena kulinguwe. Kwiinda mukubelesya Jwi lyakwe Ibbaibbele, ulatupa busongo ikutegwa tucikonzye kuliyumya mumasukusyo aasiyene-siyene. (Jakobo 1:2-5) Ikubelesya lulayo lujanika mu Magwalo alwalo ndukwabililo. Kunze lyaboobo, Jehova ulapa “Muuya Uusalala [kuli baabo] abakumbila kulinguwe.” (Luka 11:13) Imuuya ooyu nguwiinda nguzu kujulu aansi, aboobo ulakonzya kutugwasya kulwana sukusyo naa musunko woonse uukonzya kutusikila. Kwiinda muli Kristo, Jehova wapa “zipego kubantu.” (Baefeso 4:8, Ci.) Baalumi aaba baleelela munzila yakumuuya, balasola kutondezya lweetelelo mukugwasya bakombinyina mbubwenya mbuli Jehova mbwatondezya camoyo woonse.—Jakobo 5:14, 15.

      12, 13. (a) Ino mbuti Jehova mbwatupa cakulya cakumuuya aciindi ceelede? (b) Ino mulimvwa buti kuzintu Jehova nzyapa izituyaka munzila yamuuya?

      12 Jehova ulatupa cintu acimbi ikutegwa atukwabilile, eeci cakulya cakumuuya cipegwa aciindi ceelede. (Matayo 24:45) Kwiinda mumabbuku aasimbidwe, kubikkilizyaa mamagazini aa Ngazi Yamulindizi alimwi a Galamukani!, miswaangano yambungano, yabbazu ayaalubazu alimwi ayacooko, Jehova ulatupa nzyotuyandika aciindi eeci notuziyanda. Sena mulakonzya kuyeeya ciindi nomwakamvwa kaambo kamwi kumuswaangano wa Banakristo, wabbazu, waalubazu antela wacooko kakamuyasa kumoyo akumuyumya naa kumukatalusya? Sena kuli ciindi nomwakabala cibalo cimwi kuzwa mumamagazini aambwa mucibalo, eelyo akulimvwa kuti, Cibalo eeco cakalembelwa ndinywe buya?

      13 Ikutyompwa nenzila imwi Saatani njabelesya kapati alimwi kunyina uukozya kukweeleba pe. Ulizi kabotu-kabotu kuti, ikuti naa muntu wazumanana kulimvwa kuti wawizuka, ulakonzya kumana nguzu, nokuba kulibikka antangalala. (Tusimpi 24:10) Tuyandika kugwasyigwa kapati akaambo kakuti ciindi notutyompwa nceciindi Saatani natukatazya kapati. Imamagazini aa Ngazi Yamulindizi alimwi a Galamukani ziindi zimwi alijisi zibalo izitugwasya kulwana penzi eeli lyakutyompwa. Ikujatikizya cimwi cazibalo zili boobo, mucizyi umwi Munakristo wakalemba kuti: “Ndilacibala cibalo ziindi zinji alimwi misozi ilakunka. Ndilaibikka afwaafwi abulo bwangu ikutegwa kandiibala kufwumbwa ciindi nondityompedwe. Kwiinda muzibalo zili boobu, ndimvwa mbuli kuti janza lya Jehova likwabilila lilandifwukatila.”a Sena tatumulumbi Jehova akaambo kakutupa cakulya cakumuuya aciindi ceelede? Kamuyeeya kuti bubambe oobu Jehova mbwapa kutegwa tupone kabotu munzila yakumuuya ncitondezyo cakuti ulaafwaafwi andiswe alimwi ulatucingilila.

      Nzila Yakusikila kuli ‘Sikuswiilila Mipailo’

      14, 15. (a) Ino ncilongezyo nzi cigaminina Jehova ncaapa kuli baabo ibali afwaafwi anguwe? (b) Ino nkaambo nzi kuzumizyigwa kumusikila Jehova mumupailo ncocili coolwe citalikomeneni?

      14 Sena mulizyi kuti ibantu bapegwa cuuno caatala alimwi abatalika kweendelezya, ikanjikanji balacileka kusikika abaabo mbobeendelezya? Ino mbuti walo Jehova Leza? Sena mmuntu uutabikkili maano bantu nzyobaamba? Peepe. Imupailo ncimwi cazipego Jehova nzyapa kuli baabo ibali afwaafwi anguwe. Ikuzumizyigwa kusikila ‘sikuswiilila mipailo’ masimpe ncoolwe icitalikomeneni. (Intembauzyo 65:2) Nkaambo nzi?

      15 Mucikozyanyo: Imweendelezi mupati wakkampani ulijisi milimo minji kapati. Ulasala makani ngakonzya kulanganya walo alimwi ayaayo ngakonzya kupa bambi kuti baalanganye. Mbubwenya buyo, Muleli wakujulu aansi ulijisi nguzu zyakusala makani ngakonzya kujatikizyigwa walo alimwi ayaayo ngakonzya kupa bamwi kuti baalanganye. Amulange-lange kujatikizya zyoonse Jehova nzyaakabikka mumaanza aa Mwanaakwe uuyandwa Jesu. Imwana wakapegwa “bwami bwakubeteka.” (Johane 5:27) Ibangelo “balibikidwe kunsi lyakwe.” (1 Petro 3:22) Imuuya uusalala wa Jehova uujisi nguzu kapati wakapegwa kuli Jesu ikutegwa aubelesye mukusololela basikwiiya bakwe anyika. (Johane 15:26; 16:7) Aboobo Jesu wakaamba kuti: “Ndapegwa bwami boonse nibuba bwakujulu nibuba bwaansi.” (Matayo 28:18) Pele, caboola kumakani aamipailo yesu, Jehova wakasala kuti ajatikizyigwe lwakwe kumugama. Nkakaambo kaako Ibbaibbele ncolitulailila kuti katugamika mipailo yesu kuli Jehova, katucita oobo kwiinda muzina lya Jesu.—Intembauzyo 69:13; Johane 14:6, 13.

      16. Ino nkaambo nzi ncotukonzya kuba masimpe kuti Jehova ulaiswiilila mipailo yesu?

      16 Sena masimpe kuti Jehova ulaiswiilila mipailo yesu? Nikwali kuti mmuntu uutabikkili maano, naatali kutukulwaizya ‘kukomba lyoonse’ naa kutwaambila kubikka mapenzi eesu alimwi anzyotulibilika mumaanza aakwe. (Baloma 12:12, Ci; Intembauzyo 55:22; 1 Petro 5:7) Babelesi basyomeka bakali kupona muciindi nilyakali kulembwa Bbaibbele bakalijisi lusyomo lwakuti Jehova ulaswiilila mupailo. (1 Johane 5:14) Nkakaambo kaako, sintembauzyo Davida wakaamba kuti: ‘Jehova uyooswiilila ijwi lyangu.’ (Intembauzyo 55:17) Andiswe mbubwenya tulijisi kaambo katupa kusyoma kuti Jehova ulaafwaafwi alimwi akuti ulilibambilide kumvwa zili mumyoyo yesu.

      Jehova Ulabapa Bulumbu Babelesi Bakwe

      17, 18. (a) Ino Jehova ulimvwa buti kujatikizya milimo iicitwa cakusyomeka abantu bakwe mbaakalenga basongo? (b) Amupandulule mbuli bbuku lya Tusimpi 19:17 mbolitondezya kuti milimo yesu njotucitila bamwi caluse taili yabuyo kuli Jehova.

      17 Ibusena Jehova mbwajisi kali Mweendelezi Wakujulu Aansi tabunyonganyizyigwi pe azintu bantu nzyobakonzya kucita alimwi azeezyo nzyobatakonzyi kucita. Pele, Jehova ngu Leza uulumba. Ulabikkila maano mane buya akukkomanina mulimo uucitwa cakusyomeka abantu bakwe mbaakalenga basongo. (Intembauzyo 147:11) Aboobo, oolu ndolugwasyo alumwi aabo ibali afwaafwi a Jehova ndobajana, ulabapa bulumbu babelesi bakwe.—Ba-Hebrayo 11:6.

      18 Ibbaibbele lilatondezya kabotu-kabotu kuti Jehova ulabikkila maano kumilimo yabakombi bakwe njobacita. Mucikozyanyo, tubala kuti: “Uufwida bacete luzyalo ulakolotya Jehova; ulamupa bulumbu bweelede milimo yakwe.” (Tusimpi 19:17) Ikulanganya caluzyalo Jehova nkwacita kubantu bacete kwakatondezyegwa mu Mulawo wa Musa. (Kulonga 23:3; Levitiko 14:21; 19:15) Ino Jehova ulimvwa buti ciindi notwiiya luse lwakwe kwiinda mukubeendelezya kabotu bantu bacete? Ciindi notupa bacete katutalangili kupegwa cintu cimwi, Jehova eeci ucibona mbuli kuti ncikwelete kuli Nguwe. Jehova ulasyomezya kuyoocibbadala cikwelete eeci munzila yaluzyalo alimwi uyakutulongezya. (Tusimpi 10:22; Matayo 6:3, 4; Luka 14:12-14) Inzya, ikuti twamweetelela mukombima uubulide, Jehova ulakkomana. Elo tulakkomana kaka notuzyiba kuti milimo njotucitila bamwi taili yabuyo kuli Taateesu wakujulu!—Matayo 5:7.

      19. (a) Ino nkaambo nzi ncotukonzya kusinizya kuti Jehova ulalumba kumulimo ngotucita wakukambauka alimwi akugwasya bamwi kuba basikwiiya? (b) Ino mbuti Jehova mbwapa bulumbu kumilimo iicitwa yakugwasyilizya Bwami bakwe?

      19 Jehova ulalumba ikapati kumilimo njotucita ya Bwami bakwe. Ciindi notuswenena kuli Jehova, tulakonzya kusinizya kuti tulacita oobo ikuti naa katubelesya ciindi cesu, nguzu alimwi alubono lwesu mukutola lubazu mbuli mbotukonzya mumulimo wa Bwami wakukambauka alimwi akugwasya bamwi kuba basikwiiya. (Matayo 28:19, 20) Ziindi zimwi tulakonzya kulimvwa kuti nzyotucita nzisyoonto kapati. Ikutalondoka kwesu kulakonzya kupa kuti tutalike kudooneka ikuti naa Jehova ulakukkomanina kusoleka kwesu. (1 Johane 3:19, 20) Pele Jehova ulacikkomanina cipego cili coonse kufwumbwa naa nziniini buti, ikuti naa capegwa amoyo woonse caluyando. (Marko 12:41-44) Ibbaibbele litusyomezya kuti: “Leza tali sikampenda, takonzya kuluba milimo yanu akuyanda nkomwaatondezya nkaambo kezina lyakwe.” (Ba-Hebrayo 6:10) Masimpe, Jehova ulayeeya alimwi akupa bulumbu kufwumbwa kalimo ikacitwa mukugwasyilizya Bwami bakwe. Kunze lyazilongezyo zyakumuuya ziliko suno, tulakonzya kulangila kuyookkomana abuumi munyika mpya iiboola, mwalo Jehova mmwayoovwungulula janza lyakwe akuzuzikizya kulombozya kwabaabo ibaswenena kulinguwe.—Intembauzyo 145:16; 2 Petro 3:13.

      20. Mumwaka woonse wa 2003, ino mbuti mbotukonzya kuzumanana kuyeeya majwi aali mulugwalo lwamwaka, alimwi ino ncinzi iciyootobela?

      20 Mumwaka wa 2003 woonse, atulibuzye tobeni ikuti naa tuli mukusoleka kuzumanana canguzu ikuswenena kuli Taateesu wakujulu. Ikuti naa tulacita oobo, tulakonzya kuba masimpe kuti uyootwiingula kweelana ambwaakasyomezya. Kayi ‘Leza tabeji.’ (Tito 1:2) Ikuti naa mwaswenena kulinguwe, awalo ulaswena kulindinywe. (Jakobo 4:8) Ino ncinzi cikonzya kutobela? Tuyoolongezyegwa kapati lino alimwi tulakonzya kubaa bulangizi bwakunooswenena kuli Jehova lyoonse mane kukabe kutamani.

      Bupanduluzi buyungizidwe

      a Ikulumba akaambo kacibalo cakuti: “Yehova Ali Wamkulu Kuposa Mitima Yathu” mu Ngazi Yamulindizi yamu Chichewa yamu May 1, 2000, peeji 28 kusikila ku 31.

Chitonga Publications (1991-2025)
Log Out
Log In
  • Chitonga
  • Amutumine Bamwi
  • Makani Ngomuyanda
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Nzyomweelede Kuzumina
  • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Log In
Amutumine Bamwi