LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • w97 2/1 map. 22-26
  • ‘Oobu Leza Mbwaakatuyanda’

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • ‘Oobu Leza Mbwaakatuyanda’
  • Ngazi Yamulindizi 1997
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • “Leza Nduluyando”
  • Ino Ncanzi Cinunuzyo?
  • Ino Mulungo Wali Mupati Buti?
  • Ncocizuzikizya
  • Icinunuzyo—Ncipego ca Leza Ciinda Zyoonse
    Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya?
  • Cinunuzyo Ncipego ca Leza Cipati Kwiinda Zyoonse
    Ncinzi Bbaibbele Ncolituyiisya?
  • Cinunuzyo ca Kristo—Nenzila Mwafwutwida Bantu Leza
    Ngazi Yamulindizi—1999
  • Makanze aa Jehova Ayakuzuzikizyigwa!
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakwiiya)—2017
Amubone Azimwi
Ngazi Yamulindizi 1997
w97 2/1 map. 22-26

‘Oobu Leza Mbwaakatuyanda’

“Kuti Leza wakatuyanda boobo, aswebo tuleelede kuyandana umwi aumwi.”—1 JOHANE 4:11.

1. Mubuzuba bwa March 23, lyaakubbila zuba, nkaambo nzi mamiliyoni aabantu ncobayoobungana mu Maanda aa Bwami alimwi amumasena aambi aakubunganina nyika yoonse mbwiizulwa?

MU Nsondo mubuzuba bwa March 23, 1997, lyaakubbila zuba bantu ibayakubungana mu Maanda aa Bwami amumasena aambi aaswaanganina Bakamboni ba Jehova nyika yoonse mbwiizulwa, bayakwiinda ku 13,000,000. Nkaambo nzi? Icintu cayobolola myoyo yabo nduyando lupati kapati ndwaakatondezya Leza kubantu. Kujatikizya citondezyo ca Leza caluyando eci cipati, Jesu Kristo wakati: “Obuya Leza mbwaakayandisya nyika, wakapa Mwanaakwe simuzyalwa alike, kuti umwi umwi uumusyoma atafwidilili, pele abe abuumi ubutamani.”—Johane 3:16.

2. Mmibuzyo nzi iigwasya toonse njotunga twalibuzya kumakani mbolutujatikizya luyando lwa Leza?

2 Twayeeya luyando Leza ndwaakatutondezya, tweelede kulibuzya kuti, ‘Sena ndamulumba cini-cini Leza kuli ncaakacita? Sena nzila njondipona itondezya kuti ndilalumba?’

“Leza Nduluyando”

3. (a) Nkaambo nzi kutondezya luyando ncocitali ceenzu kuli Leza? (b) Mbuti nguzu zyakwe alimwi abusongo bwakwe mbozilibonya mumilimo yakwe yakulenga?

3 Kutondezya luyando tacili cintu ceenzu kuli Leza nkaambo “Leza nduluyando.” (1 Johane 4:8) Luyando nceciimo cakwe cipati. Ciindi naakali kubamba nyika kwiicita kuti ikakkalwe bantu, wakatondezya nguzu ziyoosya kwiinda mukusumpula malundu akuyobolola maanzi kwaatola mumazyiba amulwaanje. (Matalikilo 1:9, 10) Ciindi Leza naakacita kuti kube zinguluzingulu lyamaanzi alya oxygen, ciindi naakaanza tuuka tuniini tutalibonyi alimwi tutabaliki, alimwi azisamu ziindene-indene izyakusandula misamu yamubulongo kuba cakulya cikonzya kuvwelana amibili yabantu kucita kuti buumi bwabo buzumanane, ciindi naakabikka nkoloko muzintu zipona iyeendelana aamazuba alimwi amyezi aapulaneti aanyika, eci cakatondezya busongo bupati. (Intembauzyo 104:24; Jeremiya 10:12) Nokuba boobo cintu mane cipati kapati cazilenge zyaansi ncitondezyo caluyando lwa Leza.

4. Muzilenge zyaansi, nzitondezyo nzi zyaluyando lwa Leza toonse nzyotweelede kubona akulumba?

4 Luyando lwa Leza lulalibonya mukunona nkotumvwa ciindi notusyuta micelo iibizidwe, iinona, eyo yalo yakabambilwa kuti kiitagwasyilizyi buyo kupona kwesu pele kiitukkomanisya. Meso esu alalubona luyando lwakwe mukweebeka kwazuba nolibbila, mujulu lizwide nyenyeezi imasiku nokubalangala, mumibala mibotu yaandeene-andeene yamaluba, mukusobana kwatwana twabanyama alimwi amukuseka-seka kukulwaizya kwabalongwe besu. Impemo zyesu zituyeezya luyando olu ciindi notununkizya munumfu wamaluba ilyakumwaka. Matwi esu alalumvwa luyando olu ciindi notuswiilila mavwuumina aamaanzi nkwaaloka, nyimbo zyatuyuni, alimwi amajwi aabayandwa besu. Tulalumvwa ciindi bayandwa besu nobatujata caluyando. Bamwi banyama balakonzya kubona, kumvwa alimwi akununkizya zintu bantu nzyobatakonzyi. Pele bantu balo ibakabambwa mucinkozya ca Leza balakonzya kulumvwa luyando lwa Leza munzila iitakonzyi kumvwugwa abanyama.—Matalikilo 1:27.

5. Mbuti Jehova mbwaakatondezya luyando lunji kuli ba Adamu a Eva?

5 Ciindi Jehova Leza naakalenga bantu bakusaanguna, ba Adamu a Eva, wakababikkila koonse-koonse zitondezyo zyaluyando lwakwe. Wakabikkide muunda waparadaiso alimwi akucita kuti kumene masamu aamisyobo-misyobo mulinjiyo. Wakabikkide mulonga wakwiida, alimwi akwiizuzya bayuni abanyama bagambya. Ooyu muunda woonse azintu zyawo, wakapa Ba Adamu a Eva kuti ube munzi wabo. (Matalikilo 2:8-10, 19) Jehova walikubeendelezya mbuli bana bakwe bamukwasyi wazilenge zyoonse. (Luka 3:38) Mbwaanga wakabapede citondezyo ca Edeni, Wisi wabantu aaba bobile bakusaanguna wakabapa mulimo uukkomanisya wakukomezya Paradaiso kuti izule nyika yoonse. Nyika yoonse yakeelede kuzula bana babo.—Matalikilo 1:28.

6. (a) Mulimvwa buti anzila yabuzangi njobakatola ba Adamu a Eva? (b) Ncinzi cinga catondezya kuti twayiya kuli cakacitika mu Edeni alimwi akuti luzibo olo lwatugwasya?

6 Pele teelyakalampa, ba Adamu a Eva bakasunkwa kubona naa balamvwa, balasyomeka. Kusaanguna omwe tanaakatondezya kulumba kuluyando ndwaakapegwa, mpoona mweenzinyina awalo wakamutobela. Ncobakacita cakali kugambya. Taakwe nocali aabulekelele pe! Aboobo bakaluza luyanzano lwabo a Leza, wakabatanda mumukwasyi wakwe, alimwi wakabatanda mu Edeni. Asunu swebo tulapenga akaambo kacinyonyoono cabo. (Matalikilo 2:16, 17; 3:1-6, 16-19, 24; Ba-Roma 5:12) Pele sena twayiya kuli cakacitika? Mbuti mbolutujatikizya luyando lwa Leza? Sena zintu nzyotusala buzuba abuzuba zitondezya kuti tulamulumba kuluyando olu?—1 Johane 5:3.

7. Ino Jehova wakatondezya buti luyando kubana babo kutalanganya ncobakacita ba Adamu a Eva?

7 Nouba muuya wakutalumba ngobakatondezya bazyali besu bakusaanguna kuli zyoonse Leza nzyaakabacitilide taakwe nowakakasya Leza kutondezya luyando lwakwe. Kwiinda mukutondezya luse kubantu batakaninga zyalwa ciindi eco—kubikkilizya abamwi besu bapona sunu—Leza wakazumizya ba Adamu a Eva kubaa mukwasyi kabatana kufwa. (Matalikilo 5:1-5; Matayo 5:44, 45) Kuti naatakacita obo, nokunga taakwe wesu wakali kunga wazyalwa. Kwiinda mukuyubununa makanze aakwe bucebuce, Jehova alimwi wakapa kuti bana ba Adamu aabo balikunootondezya lusyomo babe abulangizi. (Matalikilo 3:15; 22:18; Isaya 9:6, 7) Bubambe bwakwe bwalikujatikizya anzila yakuti bantu bamisyobo yoonse bajane buumi bulondokede mbwaakasowa Adamu bwakuba banamukwasyi bazuminidwe mumukwasyi wa Leza wazilenge zyoonse. Wakacita eco kwiinda mukupa cinunuzyo.

Ino Ncanzi Cinunuzyo?

8. Nkaambo nzi Leza ncaatakaide buyo kubikka mulawo wakuti, nokuba kuti ba Adamu a Eva beelede kufwa, taakwe mwanaabo uumvwa uuyoofwa?

8 Sena cinunuzyo kwiinda mubuumi bwamuntu cakali kuyandika ncobeni kulungwa? Ino Leza naatakaide buyo kubikka mulawo wakuti nokuba kuti ba Adamu a Eva beelede kufwa akaambo kabuzangi bwabo, bana babo boonse ibayakumvwa Leza bakapone kukabe kutamani? Eci inga camvwika aanga ncamaanu kukuyeeya kwabuntunsi kutatani akule. Pele Jehova “ulayandisya bululami akubotya.” (Intembauzyo 33:5) Ba Adamu a Eva bakazyala bana kabali babisya kale; aboobo kunyina umwi wabana aabo wakazyalwa kalondokede. (Intembauzyo 51:5) Boonse bakakona cinyonyoono, alimwi cisubulo cacinyonyoono ndufwu. Kuti Jehova naakakayumbila buyo ambali kaambo aka, naakapa citondezyo cilibuti kumukwasyi wakwe wazilenge zyoonse? Taakwe mbwaakali kunga wazibikka ambali zyeelelo zyakwe zyabululami. Wakali kwiilemeka milawo yabululami. Taakwe muntu uunga wajana kaambo kakumupa mulandu Leza akaambo kanzila njaakeenzya makani aya.—Ba-Roma 3:21-23.

9. Kweelana aceelelo cabuleza cabululami, ncinunuzyo camusyobo nzi cakali kuyandika?

9 Mbuti ino nzila yeelede mbuyakali kunoojanika yakunununa bana ba Adamu aabo bakali kunootondezya kuti balamuyanda Jehova alimwi balamuvwida? Kuti naa muntu uulondokede wafwide lufwu lwacipaizyo, bululami bulazumizya kuti mpindu yabuumi oobo bulondokede imanizye zinyonyoono zyabaabo banga batambula cinunuzyo mulusyomo. Mbwaanga ncinyonyoono camuntu omwe, Adamu, icakapa kuti oonse mukwasyi wabantu ube acinyonyoono, bulowa bunga bwatilwa amuntu umbi uulondokede bulakonzya kweelanya ceeleko cabululami akaambo kakuti bujisi mpindu yomwe buyo. (1 Timoteo 2:5, 6) Pele ino muntu oyo wali kunoojanika kuli?

Ino Mulungo Wali Mupati Buti?

10. Nkaambo nzi bana ba Adamu ncobatakali kukonzya kulunga cinunuzyo ciyandika?

10 Akati kabana ba Adamu sicinyonyoono kwakanyina muntu wakali kukonzya kulunga mulungo uuyandika kunununa bulangizi bwabuumi mbwaakasowa Adamu. “Taakwe muntu uukonzya kunununa mweenzinyina, nanka kupa Leza cilubuzyo cabuumi bwakwe, (nkaambo cinunuzyo cabuumi bwabo tacuuliki, aboobo ulacileka lyoonse), kuti apone lyoonse, ataboni kabanda.” (Intembauzyo 49:7-9) Mubusena bwakwiide kubasiya buyo bantu kabatakwe abulangizi, Jehova kwiinda muluse lwakwe wakagwasya.

11. Wakabelesya nzila nzi Jehova kujana buumi bwamuntu bulondokede ibwakali kuyandika kulunga cinunuzyo ceelede?

11 Jehova taakwe naakatuma mungelo aansi kuzoolicengeezya kufwa kwiinda mukwaaba mubili wakwe wakusama kakuli walo wacaala kacipona mumuuya. Pele, kwiinda mukucita maleele aakonzya kucitwa buyo a Leza Mulengi alikke mwini, walo wakalonzya nguzu zyabuumi alimwi aciimo cabube bwamwanaakwe wakujulu akuzitola mwida lyamukaintu, Mariya mwanaa Heli, waluzubo lwa Juda. Nguzu zya Leza zibeleka naa muuya wakwe uusalala wakabelesegwa kutabilila mwana oyu naakali kukomena mwida lyabanyina kusikila wazyalwa kali muntu uulondokede. (Luka 1:35; 1 Petro 2:22) Elyo muntu oyu wakali kukonzya kulunga cinunuzyo cakali kuyandika kuzuzikizya zyoonse ziyanda bululami bwabuleza.—Ba-Hebrayo 10:5.

12. (a) Muunzila nzi Jesu njali “Mwanaakwe, simuzyalwa-alike” wa Leza? (b) Muunzila nzi Leza njaakasinizya luyando Lwakwe kulindiswe kwiinda mukutuma yooyu kuti abe cinunuzyo?

12 Nguni aakati kamakumi-makumi aazyuulu zyabana bakwe bakujulu Jehova ngwaakatuma kuzuzikizya mulimo oyu? Wakatuma yooyo waambwa mu Magwalo kuti “Mwanaakwe simuzyalwa-alike.” (1 Johane 4:9) Aaya majwi taabelesegwi kupandulula ciimo ncaakabede naakazyalwa mubuntunsi, pele aamba mbwaakabede naakacili kujulu. Ngonguwe alikke Jehova ngwaakalenga cakaanzambwene kakunyina akugwasigwa aumbi. Ngomutaanzi kuzyalwa kuzilenge zyoonse. Ngonguwe Leza ngwaakabelesya kulenga zilenge zyoonse ezi zimbi. Bangelo mbana ba Leza mbubonya mbuli Adamu mbwaakali mwana wa Leza. Pele Jesu utegwa ujisi “bulemu ububa anga mbwa-Mwana uuzyalwa alike kuli-Wisi.” Utegwa “ukede acamba ca-Wisi.” (Johane 1:14, 18) Luyanzano lwakwe a Wisi ndooluya lukamantene, lwabalongwe beni-beni bazibisyanya zyoonse zintu. Awalo ulabayanda bantu mbweena mbuli Wisi. Ibbuku lya Tusimpi 8:30, 31 lilatondezya Wisi mbwalimvwa ku Mwanaakwe alimwi a Mwanaakwe mbwalimvwa kubantu: “Ndakali muyandwi wakwe [Jehova] mazuba oonse, ndakali kusekelela lyoonse kubusyu bwakwe, . . . akuyandisya [mebo nde Jesu Mubelesi wa Jehova Mupati, wiiminina busongo] bana ba-Adamu.” Ooyu Mwana uuyandwa kapati ngonguwe Leza ngwaakatuma aansi kuzoolunga cinunuzyo. Aboobo aleelela majwi aa Jesu aakuti: “Obuya Leza mbwaakayandisya nyika, wakapa Mwanaakwe simuzyalwa alike”!—Johane 3:16.

13, 14. Ino atugwasya buti kulumba ncaakacita Jehova malembe aa Bbaibbele aamba zya Abrahamu mbwaakati tuuzye Izaka? (1 Johane 4:10)

13 Kutegwa tucikonzye kuteelela eco ncecaamba, ikaindi Jesu katana sika aansi, Leza wakalailila Abrahamu myaka iili 3,890 yainda kuti: “Tola mwanaako simuzyalwaalike ngoyandisya, nkokuti Izaka, ukainke kunyika ya-Moriya akumutuula mbuli cipaizyo atala lyacimwi cazilundu ncenjookutondezya.” (Matalikilo 22:1, 2) Mulusyomo Abrahamu wakamvwa. Amulibikke muciimo ca Abrahamu nywebo. Ino atwaambe oyo wali mwanaanu, kali mwanaanu alikke ngomuyandisya? Inga mwalimvwa buti ciindi nomupandula nkuni zyakuumpya cituuzyo, ciindi nomweenda musinzo wamazuba aali mbwaabede kucisi ca Moriya alimwi aciindi nomulazika mwanaanu aacipaililo?

14 Nkaambo nzi muzyali siluse ncanga walimvwa boobu? Ibbuku lya Matalikilo 1:27 lyaamba kuti Leza wakalenga muntu mucinkozya Cakwe. Luyando ndotujisi alimwi aluse ncitondezyo munzila nsyoonto caluyando lwakwe Jehova alimwi aluse lwakwe. Walo Abrahamu, Leza wakamulesya, elyo Izaka taakatuulwa mbuli cipaizyo. (Matalikilo 22:12, 13; Ba-Hebrayo 11:17-19) Pele walo Jehova taakalilesya kumamanino kupa cinunuzyo, nokuba kuti eci cakali kunoomuluzisya kapati antoomwe a Mwanaakwe. Leza taakacicita eco akaambo kakusinikizigwa pe, pele wakacicita kutondezya luse lwakwe. Sena tulamulumba cini-cini kuli ceeci ncaakacita?—Ba-Hebrayo 2:9.

Ncocizuzikizya

15. Mbuti cinunuzyo mbocajatikizya maumi nomuba mubweende obu bwasunu bwazintu?

15 Eyi ntaamu ya Leza yaluyando ilajatikizya kapati maumi abaabo baitambula mulusyomo. Kale-kale bakali andeene a Leza akaambo kacinyonyoono. Kweelana abwaamba Jwi lyakwe, bakali ‘basinkondonyina Leza nkaambo milimo yabo yakali mibi.’ (Ba-Kolose 1:21-23) Pele ‘bakayanzanisigwa kuli-Leza kulufu lwamwanaakwe.’ (Ba-Roma 5:8-10) Mbwaanga basandula bukkale bwabo alimwi bazumina kulekelelwa munzila ikonzeka Leza njaabikka kuli baabo basyoma cinunuzyo ca Kristo, bagwasigwa kuba amanjezeezya aasalala.—Ba-Hebrayo 9:14; 1 Petro 3:21.

16. Nzileleko nzi zipegwa kuli baabo bakatanga kaniini akaambo kalusyomo lwabo mucinunuzyo?

16 Jehova kwiinda muluse lwakwe wakapa bakatanga kaniini ibasika kumweelwe ubalika coolwe cakulela a Mwanaakwe mu Bwami bwakujulu kutegwa bazuzikizye makanze aa Leza aakusaanguna aajatikizya nyika. (Luka 12:32) Aaba basalwa kuzwa ‘kumisyobo yoonse amilaka yoonse amikowa yoonse, azisi zyoonse kutegwa babe mbuli bami abapaizi ba-Leza wesu, nkabela bayooendelezya ansi.’ (Ciyubunuzyo 5:9, 10) Kulibaaba mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Mwatambula muuya wabwana, mulinguwo mutuompolola kuti, Abba, Ta. Muuya mwini ulazuminana amyuuya yesu tubeni kuti tuli bana ba-Leza. Lino kuti tuli bana, alimwi tuli baswaana, nkukuti baswaana ba-Leza, baswaana bakwe antoomwe a-Kristo.” (Ba-Roma 8:15-17) Kwiinda mukuba bana ba Leza, balapegwa luyanzano lwaluyando ndwaakasowa Adamu; pele bana aaba bayoopegwa coolwe cimbi cakubelekela kujulu—coolwe ncaatakajisi Adamu. Anu mwaapostolo Johane ncaakati: “Amubone mbulubede olo luyando lupati ndwaakatupa Taata lwakuti tubandwe kuti mbana ba-Leza”! (1 Johane 3:1) Kuli baaba Leza tatondezyi buyo luyando lweendelezegwa amulawo (a·gaʹpe) pele aluyando luya luli akati kabantu bamvwana (phi·liʹa), ndobajisi balongwe beni-beni.—Johane 16:27.

17. (a) Kuli boonse basyoma mucinunuzyo, mulyango nzi uujulidwe? (b) Ino ‘bulemu alwaangunuko lwabana ba-Leza’ ziyoojatikizya nzi kuli mbabo?

17 Alimwi akuli bambi—boonse aabo basyoma mucipego ca Leza cabuumi kwiinda muli Jesu Kristo—Jehova ulajula mulyango waluyanzano lubotu ndwaakasowa Adamu. Mwaapostolo Paulo wakati: “Ludunamino lwazilenge [zilenge zyabantu bakazwa kuli Adamu] lulalangila luyubununo lwabana ba-Leza [nkokwaamba kuti, balindila ciindi nociyakulibonya buya kuti bana ba Leza basikukonanyina a Kristo Bwami bwakujulu babweza ntaamu ini-ini kugwasya bantu]. Nkaambo zilenge zyakasampauzigwa [bakazyalwa mucibi kabalindila buyo lufwu, alimwi kwanyina anzila njobali kunga balyaangulula], enko kubukanze bwazyo zini pele kubukanze bwayooyo iwakazisampauzya, ikuti kali abulangizi [bwakapegwa a Leza] bwakuti azyalo zilenge zini zikalubulwe kubuzike bwabubozi, bube abulubulo bulemu bwabana ba-Leza.” (Ba-Roma 8:19-21) Ino lwaanguluko olo luyakujatikizya nzi? Luyakujatikizya kwaanguluka kuzwa kucinyonyoono alufwu. Mizeezo amibili yabo iyakulondoka, munzi wabo uyakuba Paradaiso, bayoopona buumi butamani kabakkomana mubulondosi alimwi kabatembaula Leza mwini-mwini alikke Jehova. Ino eezi zyoonse zyakakonzeka buti? Zyakakonzeka kwiinda mucipaizyo cacinunuzyo ca Mwanaa Leza simuzyalwa alikke.

18. Mubuzuba bwa March 23 lyaakubbila zuba ino tunoocita nzi, alimwi nkaambo nzi?

18 Mu Nisani 14, 33 C.E., muŋanda yamujulu ku Jerusalemu, Jesu wakatalisya Ciibalusyo calufu lwakwe. Kuyeeya lufu lwakwe mwaka amwaka caba cintu cipati mumaumi aa Banakristo beni-beni. Jesu lwakwe wakalailila kuti: “Amukacite obo kuti mukandiyeeye.” (Luka 22:19) Mu 1997, Ciibalusyo ciyoocitwa lyaakubbila zuba mubuzuba bwa March 23 (noitalika Nisani 14). Mubuzuba obo taakwe cintu cipati kwiinda kujanika ku Ciibalusyo eci.

Mulaingula Buti?

◻ Muunzila nzi Leza nzyaatondezya luyando lunji kubantu?

◻ Nkaambo nzi ncokwakali kuyandika buumi bwamuntu bulondokede kunununa bana ba Adamu?

◻ Mulungo nzi mupati Jehova ngwaakazuzikizya kutegwa kube cinunuzyo?

◻ Ino cinunuzyo cipa kuti kukonzeke kucita nzi?

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

Leza wakapa Mwanaakwe simuzyalwa-alikke

    Chitonga Publications (1991-2024)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi