-
Ikwaabilana Luumbulizyo Ndwapa JehovaNgazi Yamulindizi—1996 | November 1
-
-
siluumbulizyo loonse.” Aboobo kufumbwa luumbulizyo ndotunga twaba andulo kuzwa kuluse lwa basyomima, tulakonzya kulanga kuli Jehova kuti nentalisyo. Kunyina luumbulizyo lwini-lwini lutamani lutazwi kuli Leza. Kunze lyaboobo ngonguwe wakalenga muntu mucinkonzya cakwe icipa kuti tukonzye kuba basikuumbulizya. Alimwi muuya uusalala wa Leza uukulwaizya babelesi bakwe kubaa luzyalo kuli baabo bayandika luumbulizyo.
Ikuyiisigwa Kuba Basikuumbulizya
8. Nokuba kuti Leza tali nentalisyo yamasunko eesu, mbubotu nzi mbotunga twajana kuti twaliyumya mumapenzi?
8 Nokuba kuti Jehova Leza ulazumizya masunko aandeene-andeene kusikila babelesi bakwe basyomeka, kunyina nali ntalisyo yamasunko aliboobu pe. (Jakobo 1:13) Nokuba boobo iluumbulizyo ndwapa ciindi notuliyumya mumapenzi lulakonzya kutuyiisya kuyandisya kuzicita kufwambaana ezyo nzyobabulide bamwi. Ncinzi cinga catobela? “Kuti tukakonzye kuumbulizya boonse bapengede kuluumbulizyo olo ndulonya ndutuumbulizizigwa tubeni kuli-Leza.” (2 Ba-Korinto 1:4) Aboobo Jehova ulatuyiisya kubeleka canguzu mukwaabanya luumbulizyo lwakwe kubasyomima alimwi akulibaabo mbotuswaanganya mumulimo notuyaabwiiya Kristo “[a]kuumbulizya boonse balila.”—Isaya 61:2; Matayo 5:4.
9. (a) Ncinzi ciyootugwasya kuliyumya mumapenzi? (b) Ino baumbulizigwa buti bamwi ciindi notuliyumya calusyomo mumapenzi?
9 Paulo wakaliyumya mumapenzi aakwe manji akaambo kaluumbulizyo lunji ndwaakatambula kuzwa kuli Leza kwiinda muli Kristo. (2 Ba-Korinto 1:5) Aswebo tulakonzya kubaa luumbulizyo lunji kwiinda mukuzinzibala kuyeeya zisyomezyo zibotu zya Leza, kupailila lugwasyo lwa muuya uusalala alimwi akwiingulwa kwamipailo yesu kuzwa kuli Leza. Aboobo tulayumizigwa kuti tuzumanane kwiiminina bulelo bwa Jehova akusinizya Diabolosi kuti mubeji. (Jobu 2:4; Tusimpi 27:11) Iciindi notuliyumya calusyomo mumapenzi aamusyobo uli woonse, mbubwena mbuli Paulo tweelede kupa kulumba koonse kuli Jehova walo uupa luumbulizyo lugwasya Banakristo kuzumanana mulusyomo nobali mumasunko. Ibukakatilo bwa Banakristo basyomeka bulabaumbulizya babunyina ikupa kuti bamwi balisungule “kukakatila mukati kamapenzi ayo ngaonya.”—2 Ba-Korinto 1:6.
10, 11. (a) Nzintu nzi zimwi zyakaleta mapenzi kumbungano yaku Korinto yansiku? (b) Ino Paulo wakabaumbulizya buti bakumbungano yaku Korinto alimwi ndusyomo nzi ndwaakatondezya?
10 Ibana Korinto bakainda mumapenzi alo aasikila Banakristo boonse bakasimpe. Kunze lyaboobo bakalikuyandika lulayo lwakutanda sibwaamu uuteempwi. (1 Ba-Korinto 5:1, 2, 11, 13) Ikwaalilwa kubweza ntaamu eyi kutegwa bamane bulwani akwaandaana kwakaletela kuusa kapati kumbungano. Pele kumamanino bakalubelesya lulayo lwa Paulo akutondezya kweempwa kwini-kwini. Nkakaambo kaako wakabalumbaizya kapati alimwi wakaamba akuti ntaamu mbotu njobakabweza akaambo kalugwalo lwakwe yakamuumbulizya kapati. (2 Ba-Korinto 7:8, 10, 11, 13) Kulibonya kuti oyo wakatandidwe awalo wakeempwa. Aboobo Paulo wakabalailila “kulekelela muntu oyo caluzyalo akumuumbulizya, kuti ataindi kulemenwa abuusu bunji.”—2 Ba-Korinto 2:7.
11 Ilugwalo lwa Paulo lwabili lweelede kuti lwakabaumbulizya kapati bakumbungano yaku Korinto. Aaya ngaakali makanze aakwe. Wakapandulula ategwa: “Lusyomo lwangu lwakulindinywe lulijisi, nkaambo ndizi kuti mbuli mbumwaabilana ambebo maciswe, tulaabilana luumbulizyo alwalo mbubonya.” (2 Ba-Korinto 1:7) Kumamanino alugwalo lwakwe Paulo wakati: “Amuzumanane. . . kuumbulizigwa . . . nkabela Leza siluyando siluumuno ulakkala anywe.”—2 Ba-Korinto 13:11, NW.
12. Ncinzi ncobayandika Banakristo boonse?
12 Cakomena ciiyo ncotukonzya kwiiya kuzwa kumakani aya basa! Boonse ibali mumbungano ya Bunakristo beelede ‘kwaabilana luumbulizyo’ Leza ndwapa kwiinda mu Jwi lyakwe, muuya uusalala alimwi ambunga yakwe yaanyika. Abalo batandidwe balakonzya kuyandika luumbulizyo kuti naa beempwa akululamika nzila zyabo zilubide. Aboobo “muzike musyomesi uucenjede” watalisya nzila yalubomba yakubagwasya. Iciindi comwe amwaka ibaalu bobile balakonzya kuswaya baabo batandidwe. Aaba ambweni inga balilekede kale kutondezya muuya wabuzangi naa kubaa lubazu mucibi aboobo inga bayandika lugwasyo lwakuti babweze ntaamu ziluzi kutegwa bapilusigwe.—Matayo 24:45; Ezekiele 34:16.
Imapenzi aa Paulo mu Asiya
13, 14. (a) Wakacipandulula buti Paulo iciindi camapenzi mapati ncakalaaco mu Asiya? (b) Ncinzi cakacitika ceelede kuti ncaakajisi mumizeezo Paulo?
13 Imusyobo wa mapenzi aakajisi mbungano yaku Korinto kusikila aciindi awa taukonzi kweelanisigwa ayaayo mapenzi manji-manji ngaakaliyumya Paulo. Aboobo wakabayeezya kuti: “Nsiyandi kuti mutazibi, bakwesu, aampenzi esu ngitwakajana mu-Asiya. Twakalemenwa loko, inguzu zyesu zyakati gole, nkabela twakaliswawide nibuba buumi bwesu. Ncobeni mumyoyo yesu twakali kuyeeya kuti ncikosolo calufu. Pele akaba boobo, kuti tutalisyomi tubeni, tusyome Leza sikubusya bafu. Walo wakatuvuna kulufu lupati luli boobo, alimwi ucituvuna sunu, nkabela lusyomo lwesu luli kulinguwe kuti uciyootuvuna.”—2 Ba-Korinto 1:8-10.
14 Basikwiiya Bbaibbele bamwi basyoma kuti Paulo wakali kwaamba lupyopyongano lwakali mu Efeso lwalo lwakali kunga lwamutolela buumi bwakwe antoomwe abana Makedoniya bobile bakamusindikide ba Gayo a-Aristarko. Ibanakristo bobile aaba bakatolwa cakusinikizigwa kucibunganino kwalo kwakali bantu banji-banji “baloompolola mane ati kainde maora obile balati, Diana [leza mukaintu] waba-Efeso mupati!” Nkabela simagwalo wamumunzi wakazwiidilila kuumuzya nkamu. Ikuba muntenda kwabuumi bwa Gayo a-Aristarko kweelede kuti kwakamutyompya kapati Paulo. Mane wakali kuyanda kunjila mukati kutegwa akaambaule aankamu yabantu abo bayumu moyo, pele wakakasyigwa kububikka muntenda buumi bwakwe munzila iili boobu.—Incito 19:26-41.
15. Mbukkale nzi bwakaindide kubija bweelede kuti mbobupandululwa ku 1 Ba Korinto 15:32?
15 Nokuba boobo, antela Paulo wakali kupandulula bukkale bumwi bwakaindide kubija aliceeci cakacitika. Mulugwalo lwakusaanguna kubana Korinto Paulo wakabuzya ategwa: “Kuti nindakalwa ku-Efeso mbuli bantu mbubalwa abanyama bakali, cilandigwasya buti?” (1 Ba-Korinto 15:32) Eci cilakonzya kwaamba kuti buumi bwa Paulo bwakali muntenda kubantu balaa myoyo yabunyama antoomwe abanyama beni mumunzi wa Efeso. Zimwi ziindi basimilandu bakali kusubulwa kwiinda mukubasinikizya kulwana abanyama kumwi kiilangilila nkamu yabasikujaya bantu. Ikuti kakubee Paulo wakali kwaamba kuti wakalwana ncobeni abanyama, nkokuti kumamanino wakafutulwa buya kwiinda mumaleele kutegwa atafwi lufu lubi mbubwena mbuli Daniele mbwaakafutulwa kuzwa kumilomo yabasyuumbwa beni.—Daniele 6:22.
Izikonzyanyo zya Sunu
16. (a) Nkaambo nzi Bakamboni ba Jehova banji ncobakonzya kwaateelela mapenzi ngaakapenga Paulo? (b) Ncinzi ncotunga twaba masimpe kujatikizya baabo bakafwa akaambo kalusyomo lwabo? (c) Ino kusupuka nkobasupuka kuzwa kulufu Banakristo kwagwasya buti?
16 Ibanakristo bamazubaano banji balakonzya kwaateelela mapenzi ngaakapenga Paulo. (2 Ba-Korinto 11:23-27) Asunu Banakristo bainda mu ‘mukuli wamapenzi mulemu kapati kwiinda mbubakonzya’ alimwi banji balajanika mubukkale ‘bwakuti tabazi kuti naa bacinoopona.’ (2 Bakolinti 1:8, Ci) Bamwi bafwa kwiinda mubajayi bajaya mubunji alimwi abasikupenzya basilunya. Tulakonzya kuba masimpe kuti luumbulizyo lwa Leza lwakapa kuti baliyumye alimwi akuti bakafwa myoyo yabo amaanu kazigamide buyo kukuzuzikizigwa kwa bulangizi bwabo kufumbwa naa mbwaanyika naa kujulu. (1 Ba-Korinto 10:13; Ba-Filipi 4:13; Ciyubunuzyo 2:10) Muziindi zimwi Jehova wazyeendelezya zintu cakuti bakwesu balikufutulwa kulufu.
-
-
Luumbulizyo Mukati ka Myaka Yone ya NkondoNgazi Yamulindizi—1996 | November 1
-
-
Luumbulizyo Mukati ka Myaka Yone ya Nkondo
MUKATI ka myaka yone yankondo mu busena bwakali kwiitwa kuti Yugoslavia, bantu banji bakalaa buyumuyumu kapati alimwi tiibakali kukonzya kujana zintu ziyandika. Bamwi babaaba, myaanda-myaanda ya Bakamboni ba Jehova balo calusyomo bakazumanana kukomba “Leza siluumbulizyo loonse.”—2 Ba-Korinto 1:3.
Mu Sarajevo, bantu bakapenga mapenzi aambi aakukkala mudolopo pati lyakasaalidwe ciindi coonse cankondo. Malaiti, meenda, nkuni acakulya zyakaceya. Ino Mbungano ya Bakamboni ba Jehova yaku Sarajevo yakabeleka buti mubukkale bwakali kukatazya boobu? Ibanakristo kuzwa muzisi zyamunsi-munsi bakali kubikka buumi bwabo muntenda kutegwa babatolele mabbudu-mabbudu aazintu zyakubagwasya. (Amubone Ngazi Yamulindizi yamu Chichewa ya November 1 1994, amapeeji 23-7.) Alimwi bakwesu bamu Sarajevo bakali kwaabilana kufumbwa ncobakajisi, kapati bakali kubikkila maanu kwaabilana zintu zyakumuuya. Muciindi eeco cakusaalwa boobo, mulangizi Munakristo kuzwa kudolopo eelyo wakapa lipooti eyi iitobela:
“Tulailemeka kapati miswaangano yesu. Imebo amukaintu wangu antoomwe abantu bambi bali 30, tuleenda makkilomita aali 15 [mamaile aali 9] lweendo lomwe kuya kumiswaangano. Zimwi ziindi kwakali kwaambilizigwa kuti meenda alavwozegwa aciindi twanooli kumiswaangano. Ino bakwesu bakali kucita buti? Sena bakali kunga bakkala amunzi naa kuunka kumiswaangano? Ibakwesu bakali kusala kuunka kumiswaangano. Iciindi coonse bakwesu balagwasyanya; kufumbwa aumwi ncajisi, balaabana. Umwi mucizi mumbungano yesu ukkala kumanina dolopo afwaafwi asaka; aboobo cilamuubaubila kujana nkuni. Alimwi ubeleka kubbeka kujikilwa zinkwa, ikuvwola kwakwe upegwa busu bwa fulawu. Nocikonzyeka, inga ulajika munkkwa mupati akuleta aboola kumiswaangano. Yamana miswaangano notuya anze ulamupa aumwi kapaanzi.
“Kulayandika kapati kuti kunyina mukwesu naa mucizi uulimvwa kulekelezegwa. Kunyina uuzi naa nguni akati kesu uyooyandika lugwasyo aakuba mupenzi. Migwagwa yesu noyakajisi caanda umwi mucizi wakali kuciswa, bakwesu bacana-cana bazuunyene bakamukwela akalayi kumuleta kumiswaangano.
“Toonse tulatola lubazu mumulimo wabukambausi aboobo Jehova walongezya kusoleka kwesu. Wabubona bukkale bwesu bukatazya mu Bosnia, pele watulongezya kuti tuvwule—ikuvwula kwatakaliko inkondo kaitanaba.”
Mbubwena buyo amumasena ambi muli nkondo omuya mwakali mu Yugoslavia, Bakamboni ba Jehova bakkomana akuvwula kwaba, nokuba kuti bali mumapenzi mapati. Kuzwa kuopesi lya Bakamboni ba Jehova ku Croatia, kuli lipooti eeyi iijatikizya nkamu ya Bakamboni: “Ibakwesu bakkala mu Velika Kladuša bakali muciindi cikatazya ncobeni. Idolopo lyakalwanwa ziindi zinjaanji. Ibakwesu bakapandulula ciimo cabo cakutatola lubazu mutwaambo twanyika kuli basikalumamba baku Croatia, Serbia abamwi-bamwi ba Muzlimu. Masimpe bakeelede kuliyumya muzintu zinji—ikwaangwa muntolongo, kuumwa, nzala, lufwu. Nokuba boobo boonse bakazumanana mulusyomo alimwi balaa coolwe cibotu cakubona milimo yabo kailongezyegwa a Jehova.”
Nokuba kuti kuli buyumuyumu buli boobu, Bakamboni ba Jehova bamu Velika Kladuša abali mu Bihać bazumanana kukkomana akaambo kakuvwula kwaba mbobayaa bwaabila mulumbe wa Leza waluumbulizyo kuli basimukobonyina cabusungu. Basikumwaya ba Bwami basika ku 26 kuzwa mumasena aya obile baleendelezya ziiyo zya Bbaibbele zyaaŋanda zili 39!
-