LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • Peeji Ijisi Mitwe Yamakani/Peeji Ijisi Makani Aabasikumwaya
    Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
    • Peeji Ijisi Mitwe Yamakani/Peeji Ijisi Makani Aabasikumwaya

      Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi

      © 1996

      WATCH TOWER BIBLE AND TRACT SOCIETY OF PENNSYLVANIA

      BASIKUMWAYA

      WATCHTOWER BIBLE AND TRACT SOCIETY OF NEW YORK, INC. Brooklyn, New York, U.S.A.

      2012 Printing

      Bbuku eeli talili lyakusambala pe. Lilamwaigwa kalili cibeela camulimo wakuyiisya Bbaibbele iwanyika yoonse uugwasyilizyigwa akusanga kwakuliyandila.

      Ccita kuti kwatondezyegwa bumbi, kuzubululwa kwa Magwalo kuzwa mu Bbaibbele lya Busanduluzi Bwanyika Mpya lyamumwaambo wa Chitonga caambaulwa mazuba aano.

  • Sena Kuli Nzila Iikonzya Kuleta Lukkomano Mumukwasyi?
    Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
    • CIBALO 1

      Sena Kuli Nzila Iikonzya Kuleta Lukkomano Mumukwasyi?

      1. Nkaambo nzi ncocili cipati kubaa mikwasyi iijiseni mumusyobo wabantu?

      MUKWASYI ncilengwa cakatalika kaindi kapati munyika, alimwi ujisi mulimo mupati mumusyobo wabantu. Kuzwa kaindi, mikwasyi iijiseni yagwasya kubamba misyobo iijiseni. Mukwasyi mbobubambe bubotu kapati ibwakukomezya bana kuba bantu balaa maanu.

      2-5. (a) Amupandulule kuliiba nkwanoojisi mwana mumukwasyi mobakkomana. (b) Mapenzi nzi aaluulwa mumikwasyi imwi?

      2 Mumukwasyi imuli lukkomano muli lukwabililo alimwi aluumuno. Amweezeezye mukwasyi uukkala kabotu kwaciindi ciniini buyo. Bazyali babikkila maanu kubana babo balakkala ambabo ciindi nobalalila akubandika zyacitika buzuba obo. Bana balalabalika cakukkomana, kulwiida bawisi abanyina zyacitika kucikolo. Eco ciindi ncobalyookezya antoomwe cipa kuti boonse bakatalukwe kutegwa balibambile buzuba butobela nobayakumwaika alimwi.

      3 Mumukwasyi uukkomana, mwana ulizi kuti bawisi abanyina balamubamba kabotu naa waciswa, ambweni balacincana kumulindilila masiku oonse. Kuti naa wabaa mapenzi mubuumi bwakwe bwakubwana, ulizi kuti ulakonzya kujana lulayo alugwasyo naa wabasikila banyina nobaba bawisi. Ee, mwana ulaliiba naavula buti mapenzi munyika.

      4 Bana nobakomena, kanjikanji balakwata naa kukwatwa, alimwi balakonzya babaa mukwasyi wabo. “Muntu ulabona kuti weelede kubalumba kapati bazyali bakwe ciindi nabaa mwana wakwe mwini,” mbokaamba kasimpi Kakujwe. Akaambo kakulumba kapati alimwi aluyando ndobajisi kubazyali babo, bana bapati balasoleka kukkomanisya mikwasyi yabo, alimwi balababamba kabotu bazyali babo ibayabucembaala, aabo balo bakkomana kukkala aabazyukulu.

      5 Ambweni lino mulayeeya kuti: ‘Mukwasyi wangu ndauyanda, pele nokuba boobo tauli mbuli yooyo wazwaa kwaambwa. Mebo amukaangu tubeleka ziindi zyaandeene, elyo tatubonani-bonani pe. Kanjikanji tubandika mapenzi aajatikizya mali.’ Naa sena mwaamba kuti ‘Bana bangu alimwi abazyukulu bakkala kumunzi umbi aboobo tandibaboni pe’? Ee, buumi bwamikwasyi minji tabukkomanisyi kapati akaambo kazintu zimwi zitakwe ambozicitwa kuli baabo bajatikizigwa. Pele bamwi nokuba boobo balakkomana mumikwasyi yabo. Munzila nzi? Sena kuli nzila njomunga mwajana lukkomano mumukwasyi? Inga kwaingulwa kuti ee. Pele katutana kubandika nzila eyi, atwiingule mubuzyo mupati.

      INO MUKWASYI NINZI?

      6. Ino mikwasyi yamusyobo nzi iitibandikwe mubbuku eli?

      6 Muzisi Zyakumbo, mumikwasyi minji kuli buyo bawisi, banyina, abana. Bamakaapanyina balakonzya ambweni balijisi abalo maanda abo mobakkala kusikila mbuli mbobakonzya. Nokuba kuti balalembelana akutambikizyanya luwaile abasazinyina, tabauboni kuba wabo cini-cini mukuli iwakubagwasya. Oyu ngomukwasyi ngotutibandike kapati mubbuku eli. Pele mikwasyi imbi ayalo yavwula myaka yainda—mbuli mukwasyi uujisi buyo muzyali omwe, mukwasyi wamuzyali wakujana alimwi amukwasyi wabazyali balaa kaambo kamwi kabapa kuti kabatakkali antoomwe.

      7. Ino mukwasyi wabusazinyina mukwasyi uli buti?

      7 Mumisyobo imwi kuvulide mikwasyi yabusazinyina. Mububambe obu, kufwumbwa kuti kakukonzeka, bamakaapanyina balabambwa abana babo alimwi kuli lukamantano akugwasyanya amikwasyi imbi yabasazinyina. Mucikozyanyo, ibamukwasyi balakonzya kugwasya, kulela, nokuba kubbadelela lwiiyo lwabajwa babo naa bamwi basazinyina. Injiisyo zitibandikwe mubbuku eli zilabeleka akwalo kumikwasyi iibikkilizya abasazinyina.

      MUKWASYI ULI MUMAPENZI

      8, 9. Mapenzi nzi muzisi zimwi aatondezya kuti mukwasyi ulimukucinca?

      8 Sunu mukwasyi ulimukucinca—pele mukubula coolwe tauli mukuba kabotu pe. Eci cilaboneka ku India oko kwalo mukaintu nkwakonzya kukkala abamukwasyi wamulumi akubeleka milimo yaamunzi mubweendelezi bwabamakwaakwe abalamwe bakwe. Pele ano mazuba tacili ceenzu kuli bamakaintu baku India kuyandaula mulimo muciindi cakubeleka amunzi. Nokuba boobo baciyandika kuti kabacita milimo yaamunzi mbuli cilengwa. Mubuzyo uubuzigwa muzisi zinji ngwakuti ino mukaintu uubeleka uyandika kucita mulimo munji buti aamunzi Kweelana abambi bamumukwasyi?

      9 Mumisyobo Yakujwe, lukamantano akati kamukwasyi abasazinyina ncecilengwa. Nokuba boobo cilengwa eci camukwasyi wabusazinyina, ciyabumana akaambo kabuumi bwayuma alimwi kuyabunjila amuuya Wakumbo wakulibonena omwini. Aboobo kubamba bamukwasyi bacembaala, banji bacilanga mbuli kuti mukuli uuminya muciindi cakuba mulimo weelede alimwi mubotu. Bamwi bazyali bacembeede balapenzegwa. Cakutadooneka, bacembeede balapenzegwa akutabikkilwa maanu muzisi zinji sunu.

      10, 11. Ino nzintu nzi zicitika izitondezya kuti mukwasyi ulimukucinca muzisi zyaku Europe?

      10 Ibantu balekana bayabuvwula. Ku Spain kumamanino aamwaanda wa 20, makwatano aakali kumana akavwula alukwatano 1 akati kamakwatano aali 8 aacitika—oku kwali kusotoka kuzwa aalukwatano 1 lwakali kumana akati kamakwatano aali 100 aakali kucitika myaka 25 yakainda. Britain iiluulwa kuti ijisi mweelwe wabantu balekana mupati kapati mu Europe (akati kamakwatano aali 10, aali 4 alalangilwa kumana), mikwasyi yamuzyali omwe yavwula kapati.

      11 Banji ku Germany kuboneka kuti balimukucileka cilengwa eci camukwasyi. Mu 1990, 35 pasenti yamaanda aaku Germany akajisi muntu omwe-omwe alimwi 31 pasenti akali abantu bobile-bobile. Abalo baku France tabacikwati-kwati pe, alimwi aabo bakwatana balalekana kanjikanji alimwi kufwambaana kwiinda kaindi. Bayabuvwula bayanda buyo kukkala antoomwe kakutakwe kuyumuna mukuli wakukwatana. Oyu muuya ulaboneka nyika yoonse mbwiizulwa.

      12. Mbuti bana mbobapenga akaambo kakucinca kwamukwasyi sunu?

      12 Mbuti bana balo? Mu United States alimwi amuzisi zimbi zinji, bayabuvwula bana bamusyokwe, bamwi bazyalwa kubana bacili baniini. Booye banji balaa bana bajisi mawisi baindene-indene. Munyika yoonse kuluulwa kuti kuli mamilioni aabana baingaila buyo mumigwagwa batajisi kwakukkala; banji batija kupenzegwa mumaanda, bamwi ambweni basiigwa amikwasyi iitacicikonzyi kubabamba.

      13. Ino mapenzi nzi aajanika koonse-koonse aapa kuti mikwasyi kiitakkomani?

      13 Masimpe, mukwasyi ulimumapenzi. Kuyungizya kuli zyaambwa kale, kuli kuzanga kwabana baniini, kupenzya bana, kulwana kwabanabukwetene, bukolwi, kubikkilizya amapenzi aambi aanyonganya aapa kuti kakutakwe kukkomana mumukwasyi. Kubana banji alimwi abapati, mukwasyi masimpe tabuli busena bwakuliiba pe.

      14. (a) Ino bamwi baamba kuti ncinzi caleta mapenzi mumukwasyi? (b) Ino haazibwene mulwiiyo lwamilawo wakaipandulula buti nyika yasunu, alimwi azuzikizigwa buti majwi aakwe mubuumi bwamukwasyi?

      14 Ino nkaambo nzi mukwasyi ncouli mumapenzi? Bamwi ipenzi eli lyasunu lyamukwasyi baamba kuti lyaboola akaambo kakuti bamakaintu batalika kuya kumilimo. Bamwi batamikizya bukkale bwasunu bwanyongana. Alimwi kuli azimbi zitamikizigwa. Myaka itandila kuzyuulu zyobile yainda, haabupampu uuzizilwe mulwiiyo lwamilawo wakasinsima kuti kuyakuba mapenzi manji mumukwasyi naakalemba kuti: “Pele koziba kuti kumazuba aakumamanino kuyooba ziindi zikataazya. Nkaambo bantu bayooba basikuliyanda, basimuyanda mali, basimantumbwaambwa, basikakomokomo, basikasankusanku, batamvwi bamawisi, batalumbi, batakombi, basikancimwa, basimfundiilili, abasiluvuya lwakutaminizya, batalyeendeleli, basitunyetunyetu, batayandi bubotu, basimusuzyanya, basikainya, basikulisumpula, bayandisya misalo yaansi kwiinda Leza.” (2 Timoteo 3:1-4) Nguni unga wadooneka kuti majwi aya alazuzikizigwa sunu? Munyika imuli bukkale buli boobu sena cilagambya kubona kuti mukwasyi uli mumapenzi?

Chitonga Publications (1991-2025)
Log Out
Log In
  • Chitonga
  • Amutumine Bamwi
  • Makani Ngomuyanda
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Nzyomweelede Kuzumina
  • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Log In
Amutumine Bamwi