-
Nobaalu—Ino Mulimvwa Buti Kujatikizya Kuyiisya Bamwi Milimo?Ngazi Yamulindizi—2015 | April 15
-
-
Nobaalu—Ino Mulimvwa Buti Kujatikizya Kuyiisya Bamwi Milimo?
“Zintu zyoonse zilijisi ciindi canzizyo.”—MUK. 3:1.
1, 2. Ino balangizi bamabazu bajana kuti ncinzi ceelede kucitwa mumbungano zinji?
CAKALI ciindi muswaangano wabaalu amulangizi wabbazu nowakali kuyanda kumana. Naakabalanga baalu, wakakkomana kapati akaambo kakuti bakali kubeleka canguzu mbuli beembezi, bamwi akati kabo bakali bapati cakuti bakali kweelela kuba bausyi. Nokuba boobo, kuli cakali kumupa kulibilika, aboobo wakababuzya kuti: “Bakwesu, ncinzi ncomwacita mukuyiisya bamwi milimo kutegwa beelele kupegwa mikuli mumbungano?” Bakayeeya kuti ciindi cainda naakaswaide wakabakulwaizya kubikkila maano kuyiisya bamwi milimo. Kumamanino mwaalu umwi wakaingula kuti: “Kwaamba masimpe, kunyina ncotwacita pe.” Mpoonya abalo baalu bambi bakacizumina ncaakaamba.
2 Ikuti kamuli mwaalu Munakristo, sena cakamucitikila kale icakacitika amuswaangano ooyu? Kweelede kuti cakamucitikila kale. Balangizi bamabazu nyika yoonse mbwiizulwa bajana kuti mumbungano zinji, kuyandika kubeleka canguzu kuyiisya bakwesu milimo—bakubusi alimwi abapati—kutegwa bagwasyilizye kulanganya butanga. Nokuba boobo, kwajanika kuti kuli buyumuyumu. Ino nkaambo nzi?
3. (a) Ino Magwalo atondezya buti mbociyandika kuyiisya bamwi milimo, alimwi nkaambo nzi toonse ncotweelede kwaabikkila maano makani aaya? (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.) (b) Nkaambo nzi baalu bamwi ncocikonzya kubayumina kuyiisya bamwi milimo?
3 Mbomuli beembezi, cakutadooneka mulizyi mbociyandika kuyiisya bamwi milimo.a Mulizyi kuti kuyandika bakwesu banji kutegwa mbungano zizumanane kuyuma kumuuya alimwi akutalisya mbungano zimbi zipya. (Amubale Isaya 60:22.) Alimwi mulizyi kuti Ijwi lya Leza likulwaizya “kuyiisya bamwi.” (Amubale 2 Timoteyo 2:2.) Nokuba boobo, mbubwenya mbuli baalu ibaambwa kumatalikilo aacibalo, cilakonzya kumuyumina kucita boobo. Lyoonse kuyandika ciindi kutegwa mulanganye ziyandika mumukwasyi, kumulimo, mumbungano alimwi azintu zimbi ziyandika cakufwambaana cakuti inga calibonya kuti tamujisi ciindi cakuyiisya bamwi milimo mumbungano. Aboobo, atulange-lange kaambo ncociyandika kapati kuyiisya bamwi milimo.
KUYIISYA BAMWI MILIMO KULAYANDIKA KAPATI
4. Nkaambo nzi kamwi ikakonzya kupa kuti ziindi zimwi baalu kabasumpya bubambe bwakuyiisya bamwi milimo?
4 Nkaambo nzi kamwi ikakonzya kupa kuti baalu kabajisi buyumuyumu bwakujana ciindi cakuyiisya bamwi milimo? Ambweni bamwi bayeeya kuti: ‘Kuyiisya bamwi milimo kulayandika, pele inga tiikwayandika kucita cakufwambaana mbuli milimo imwi mumbungano iitakonzyi kulindila. Nokuba kuti ndasumpya bubambe bwakuyiisya bamwi milimo, zintu zilakonzya kuzumanana kweenda kabotu mumbungano.’ Nokuba kuti masimpe zintu zimwi inga zyayandika kucita mpoonya-mpoonya, kumuka kuyiisya bamwi milimo kulakonzya kubikka mbungano muntenda yakumuuya.
5, 6. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo canamutekenya alimwi akuwayawaya kwakwe kulanga-langa njini yamootokala, alimwi mbuti cikozyanyo eeci mbocikonzya kubelesyegwa mumakani aakuyiisya bamwi milimo mumbungano?
5 Amubone cikozyanyo eeci: Namutekenya ulizyi kuti kutegwa njini yamootokala izumanane kubeleka kabotu, uyandika kucinca oilo ciindi aciindi. Nokuba boobo, ulakonzya kuyeeya kuti kucinca oilo inga tiikwayandika cakufwambaana mbuli kubikka mungwimba. Alimwi buya, ikuti naa tanaabikka mungwimba inga tiilyalampa, mootokala ulazima, taukonzyi kweenda. Ulakonzya kuyeeya kuti: ‘Nokuba kuti inga kanditajisi ciindi cakucinca oilo, mootokala ulakonzya kuzumanana kweenda kwaciindi cili mbocibede.’ Pele ino nintenda nzi iiliko? Ikuti namutekenya kawayawaya kulanga-langa mootokala wakwe, ciyoosika ciindi nouyakucilekela limwi kweenda. Ikuti caba boobo, inga wayandika ciindi alimwi amali manji kutegwa abambye mootokala wakwe. Ino twiiya nzi?
6 Baalu balanganya milimo iiyandika kapati yalo iiyandika kucita cakufwambaana; buyo-buyo, mbungano ilakonzya kunyongana. Aboobo, mbubwenya mbuli namutekenya wamucikozyanyo mbwabikkila maano kubikka mungwimba, baalu beelede ‘kusinizya zintu ziyandika kapati.’ (Flp. 1:10) Nokuba boobo, baalu bamwi bajisi bubi kulanganya zintu zimwi ziyandika kucita cakufwambaana cakuti balawayawaya kuyiisya bamwi milimo—calo cikozyene akulanga-langa njini yamootokala. Pele ikuti baalu kabawayawaya kuyiisya bamwi milimo, inga tiilyalampa pe, mbungano ilakonzya kubula bakwesu beelela kulanganya zyoonse ziyandika kucitwa mumbungano.
7. Ino tweelede kubabona buti ibaalu ibajana ciindi cakuyiisya bamwi milimo?
7 Aboobo, cilalibonya kuti tatweelede kuyeeya kuti kuyiisya bamwi milimo takuyandiki kapati. Baalu ibabikkila maano kujatikizya zintu zikonzya kucitika kumbele alimwi akujana ciindi cakuyiisya bakwesu bapya milimo, mbabelesi basongo alimwi ncilongezyo kumbungano yoonse. (Amubale 1 Petro 4:10.) Ino mbungano igwasyigwa buti?
KUYIISYA IKUJISI MPINDU
8. (a) Mbube nzi alimwi nkulanga zintu munzila iili buti ikukonzya kupa baalu kuyiisya bamwi milimo? (b) Mukuli nzi ngobajisi baalu ibabelekela mumasena aabulide uuyandika kucitwa cakufwambaana? (Amubone kabbokesi kakuti “Mulimo Uuyandika Kubelekwa.”)
8 Nobaba baalu ibajisi luzyibo, cakulibombya, beelede kuzyiba kuti mbobayaabukomena nguzu zyakucita milimo imwi mumbungano zinoyaabumana. (Mik. 6:8) Alimwi beelede kuzyiba kuti “zintu zitalangilwi” zilakonzya kupa kuti baalilwe kulanganya mikuli imwi mumbungano. (Muk. 9:11, 12; Jak. 4:13, 14) Aboobo, akaambo kakuzibikkila maano mbelele zya Jehova kuzwa ansi aamoyo, ibaalu ibabikkila maano kujatikizya zintu zikonzya kucitika kumbele balajana ciindi cakuyiisya bakwesu bakubusi luzyibo ndobajana mumyaka minji njobabeleka cakusyomeka.—Amubale Intembauzyo 71:17, 18.
9. Ncinzi ciyoocitika kumbele icipa kuti kuyiisya bamwi milimo cibe cintu ciyandika kapati?
9 Nkaambo nzi akamwi ikatondezya kuti baalu ibayiisya bamwi milimo ncilongezyo kubutanga? Bayumya mbungano. Munzila nzi? Kusoleka kwabaalu kuyiisya bamwi milimo kupa kuti kube bakwesu banji beelela ibakonzya kugwasya mbungano kuti izumanane kuyuma alimwi akukamantana, kutali buyo lino pe, pele kwaambisya ciindi cikatazya lyamapenzi mapati aaboola kumbele. (Ezk. 38:10-12; Mik. 5:5, 6) Aboobo, nobaalu bayandwa, twamulomba kuti ikuyiisya bamwi milimo acibe cibeela camulimo wanu mazuba aano.
10. Ncinzi mwaalu ncakonzya kucita kutegwa ajane ciindi cakuyiisya bamwi milimo?
10 Masimpe, tulizyi kuti ciindi ncomubelesya kulanganya zintu ziyandika mumbungano ncinji cakuti inga mwalimvwa kuti tamujisi ciindi. Aboobo, inga mwayandika kubikka ciindi cimwi ambali akucibelesya kuyiisya bamwi milimo. (Muk. 3:1) Kucita boobo kulakonzya kuleta zilongezyo kumbele.
AMUJANE CIINDI CIBOTU
11. (a) Ncinzi cikkomanisya kapati kujatikizya mizeezo njobakapa baalu ibakkala mumasena aindene-indene mumakani aakuyiisya bamwi milimo? (b) Kweelana alugwalo lwa Tusimpi 15:22, nkaambo nzi ncocikonzya kugwasya kulanga-langa mizeezo njobakapa baalu bamwi?
11 Calino-lino, baalu ibazwidilila mukugwasya bakwesu kusima kumuuya, bakabuzyigwa-buzyigwa kujatikizya nzila nzyobabelesya kuyiisya bamwi milimo.b Nokuba kuti bukkale bwabakwesu aaba buliindene kapati, mizeezo njobakapa ilikozyene. Ino eeci citondezya nzi? Eeci citondezya kuti kuyiisya ikuyeeme a Bbaibbele kulabeleka kubantu ibayiisyigwa “mumasena oonse mumbungano imwi aimwi”—mbubwenya mbocakabede mumazuba aamwaapostolo Paulo. (1Kor. 4:17) Aboobo, mucibalo eeci alimwi acitobela, tulalanga-langa mizeezo imwi njobakapa baalu aaba. (Tus. 15:22) Kutegwa cuubeube, mucibalo eeci aabo ibayiisya bamwi milimo tulabaamba kuti “bamayi” alimwi aabo ibayiisyigwa tulabaamba kuti “basikwiiya.”
12. Ncinzi ncayelede kucita mwiiyi, alimwi nkaambo nzi?
12 Mwiiyi weelede kujana ciindi cibotu cakuyiisya. Mbubwenya mbuli mulimi mbwasaanguna kulima mugaadeni kutegwa bulongo buubeube katanasyanga mbuto, mwiiyi awalo uyandika kulibambila naa kukulwaizya sikwiiya katanatalika kumuyiisya milimo mipya. Aboobo, mbuti bamayi mbobakonzya kulibambila kuyiisya bamwi milimo? Nkwiinda mukutobela nzila njaakabelesya musinsimi umwi wakaindi. Ino ninzila nzi eeyo?
13-15. (a) Mulimo nzi ngwaakapegwa musinsimi Samuele? (b) Ino Samuele wakaubeleka buti mulimo wakwe? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (c) Nkaambo nzi baalu mazuba aano ncobeelede kucibikkila maano kapati cibalo eeci camu Bbaibbele cijatikizya Samuele?
13 Bumwi buzuba, myaka yiinda ku 3,000 yainda, Jehova wakaambila musinsimi Samuele kuti: “Juunza aciindi ecino ndiyootuma kulinduwe mwaalumi uuzwa kucisi ca Benjamini. Weelede kumunanika kuti abe musololi wabantu bangu bana Israyeli.” (1Sam. 9:15, 16) Samuele wakazyiba kuti mulimo wakwe wakusololela wamana alimwi akuti Jehova wamupa mulimo wakunanika muntu iwakali kuyooba sikumulya izina. Ambweni Samuele wakalibuzya kuti: ‘Mbuti mbondikonzya kumugwasya kulibambila kubeleka mulimo ooyu? Wakayandaula nzila njaakali kukonzya kubelesya.
14 Buzuba bwakatobela, Samuele naakamubona Saulo, Jehova wakaambila musinsimi kuti: “Ooyu ngomuntu ngundakakwaambila.” Amubone nzila njaakabelesya Samuele. Wakatamba Saulo kuŋanda yakulida kutegwa balide antoomwe cakulya. Wakapa Saulo busena bwakukkala bulemekwa kapati antoomwe amubelesi wakwe alimwi akubapa nyama mbotu, mpoonya Samuele wakaambila Saulo kuti: “Kolya, nkaambo yayobwedwe nduwe kuti ulye aciindi ecino.” Kumane, boonse bobilo bakaunka kuŋanda ya Samuele, bakali kuyaabubandika munzila. Samuele wakali kuyanda kucibelesya kabotu ciindi eeci cibotu nobakamana kulya cakulya cibotu alimwi anobakali kuyaabubandika munzila. Aboobo, wakatamba Saulo kuti baunke atala aaciluli caŋanda. Kwakali kumangolezya, kwakali kutontola kabotu. Samuele “wakazumanana kwaambaula a Saulo atala aaciluli caŋanda” kusikila ciindi nobakaunka kukoona. Buzuba bwakatobela, Samuele wakamunanika Saulo, wakamumyonta alimwi akumupa malaile aambi. Naakamana, wakaambila Saulo kuti inga waunka—kalibambilide kucita zintu izyakali kuboola kumbele.—1Sam. 9:17-27; 10:1.
15 Masimpe, kunanika mwaalumi kuti abe musololi wacisi tacili mbuli kuyiisya mukwesu milimo iikonzya kumupa kuti ayelele kuba mwaalu naa mukutausi mumbungano. Nokuba boobo, baalu mazuba aano balakonzya kwiiya ziiyo zibotu kapati kunzila njaakabelesya Samuele. Atulange-lange ziiyo zyobilo.
BAMAYI BALISUNGWIDE ALIMWI BALONGWE BENI-BENI
16. (a) Ino Samuele wakalimvwa buti ciindi bana Israyeli nobakali kuyanda kuba amwami? (b) Mbube nzi mbwaakatondezya Samuele ciindi naakali kunanika Saulo?
16 Amulisungule, mutalengaani. Ciindi Samuele naakamvwa kuti bana Israyeli bayanda muntu uukonzya kuba mwami wabo, wakatyompwa alimwi akulimvwa kuti bantu bamukaka. (1Sam. 8:4-8) Mubwini wakalengaana kucita ncobakali kuyanda bantu cakuti Jehova wakacita kumwaambila buya ziindi zyotatwe kuti aswiilile ncobakali kwaamba bantu. (1Sam. 8:7, 9, 22) Nokuba boobo, Samuele tanaakanyema naa kumubikkilila muntu iwakali kuyakumulida zina. Ciindi Jehova naakamwaambila kunanika Saulo, musinsimi wakamvwida, ikutali kuyanda buyo kwiinzya mulawo, pele wakalisungula akaambo kaluyando.
17. Mbuti baalu mazuba aano mbobatondezya bube mbuli bwa Samuele, alimwi ino balimvwa buti nobabona basikwiiya kabayaambele?
17 Mbubwenya mbuli Samuele, baalu mazuba aano ibajisi luzyibo balabutondezya bube oobu kuli baabo mbobayiisya. (1Pet. 5:2) Baalu bali boobu tabawayiwayi kuyiisya bamwi milimo kabayoowa kuti ambweni basikwiiya balakonzya kubweza mikuli imwi mumbungano. Bantu mbobayiisya tabababoni kuti mbaasikuzundana limwi, pele bababona kuti ‘mbaasimilimonyina’—zipego zibotu kapati kumbungano. (2Kor. 1:24; Heb. 13:16) Eelo kaka balimvwa kukkutila bamayi aaba balisungwide ciindi nobabona basikwiiya mbobabelesya zintu nzyobayiisyigwa kutegwa mbungano igwasyigwe!—Mil. 20:35.
18, 19. Mbuti mwaalu mbwakonzya kugwasya sikwiiya kulibambila kuyiisyigwa, alimwi nkaambo nzi kucita boobo ncokuyandika kapati?
18 Amube mulongwe mwini-mwini, kutali buyo mwiiyi. Buzuba Samuele naakabonana a Saulo, wakali kukonzya kubweza mafwuta akumunanika Saulo mpoonya-mpoonya, alimwi akwaambila mwami mupya kuti aunke kakunyina akusowa ciindi—kananikidwe pele katalibambilide. Muciindi caboobo, Samuele cakukkazika moyo, wakasaanguna kugwasya Saulo kabotu-kabotu. Nobakamana kulya cakulya cibotu, kubandika alimwi akwiizya, alimwi akoona, ndendilyo musinsimi naakalimvwa kuti casika ciindi ceelede cakunanika Saulo.
Kutegwa muyiisye bamwi milimo muyandika kusaanguna kuba aacilongwe asikwiiya (Amubone muncali 18 a 19)
19 Mbubwenya buyo, mwiiyi mazuba aano weelede kutalika kuyiisya kwiinda mukujana ciindi cibotu alimwi akuba mulongwe mwini-mwini wasikwiiya. Nzila nzyakonzya kubelesya mwaalu kutegwa abe acilongwe cibotu asikwiiya ziyeeme azilengwa alimwi abukkale bwakubusena oobo. Nokuba boobo, kufwumbwa nkomukkala, mbomuli baalu ibajisi zinji zyakucita, ikuti naa kamukonzya kujana ciindi cakwiizya asikwiiya, cili mbuli kuti mumwaambila kuti “Ndilakuyanda kapati mukwesu.” (Amubale Baroma 12:10.) Sikwiiya uulisungwide alimwi uutondezya kulumba kuzintu nzyomumuyiisya uyoobona kuti mulamuyanda kapati.
20, 21. (a) Ino mwiiyi uuzwidilila inga mwamupandulula buti? (b) Ncinzi ciyoolangwa-langwa mucibalo citobela?
20 Nobaalu, kamuyeeya kuti: Mwiiyi uuzwidilila nguyooyo uutabikkili buyo maano kukuyiisya kulikke, pele nguyooyo uuyanda amuntu ngwayiisya. (Amweezyanisye a Johane 5:20.) Sikwiiya ulakonzya kububona cakufwambaana bube oobu ibuyandika kapati kumwiiyi alimwi bulakonzya kumukulwaizya kutambula zintu nzyayiisyigwa. Aboobo, nobaalu bayandwa, ciindi nomuyiisya bamwi milimo, mutanoobi buyo bamayi pele alimwi amube balongwe.—Tus. 17:17; Joh. 15:15.
21 Amana kumugwasya sikwiiya kulibambila kuyiisyigwa, mwaalu inga wayanda kumuyiisya milimo imwi iiyandika kapati. Ninzila nzi nzyakonzya kubelesya mwaalu kucita oobo? Cibalo citobela ciyoolanga-langa makani aaya.
a Cibalo eeci alimwi acitobela zijatikizya kapati baalu, nokuba boobo boonse mumbungano beelede kwaabikkila maano makani aali muzibalo eezyi. Ino nkaambo nzi? Ciyookulwaizya bamaalumi boonse babbapatizyidwe kuzyiba mbociyandika kuyiisya bamwi milimo kutegwa bagwasyanye mukubeleka milimo. Ikuti bamwi bayiisyigwa milimo, umwi aumwi uyoogwasyigwa.
b Baalu aaba ibakabuzyigwa-buzyigwa bakkala muzisi eezyi zitobela: Australia, Bangladesh, Belgium, Brazil, France, French Guiana, Japan, Korea, Mexico, Namibia, Nigeria, Réunion, Russia, South Africa, alimwi aku United States.
-
-
Baalu Mbobayiisya Bamwi Milimo Kutegwa Basike AzyeeleloNgazi Yamulindizi—2015 | April 15
-
-
Baalu Mbobayiisya Bamwi Milimo Kutegwa Basike Azyeelelo
“Izintu nzyookamvwa kulindime. . . , kozibikka mumaanza aabantu basyomeka.”—2TIM. 2:2.
1. (a) Ncinzi babelesi ba Leza ncobazyi kuzwa kaindi kujatikizya kuyiisya bamwi, alimwi mbuti makani aaya mbwaabeleka mazuba aano? (b) Ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?
BABELESI ba Leza kuzwa kaindi balizyi kuti kuyiisya bamwi milimo kupa kuzwidilila. Sikale Abramu “wakabunganya baalumi bakwe bayiisyidwe” kutegwa bavwune Loti—eelyo baalumi aabo bakazwidilila. (Matl. 14:14-16) Kuciindi ca Mwami Davida, kwakali baimbi baaŋanda ya Leza “ibakayiisyidwe kwiimbila Jehova” alimwi bakali kutembaula Leza. (1Mak. 25:7) Mazuba aano, tulwana nkondo yakumuuya iyakulwana Saatani alimwi abasikumutobela. (Ef. 6:11-13) Kunze lyaboobo, tulabeleka canguzu kutegwa tumutembaule Jehova. (Heb. 13:15, 16) Aboobo, mbubonya mbuli babelesi ba Leza bakaindi, kutegwa tuzwidilile tweelede kuyiisyigwa. Mumbungano, Jehova upede baalu mukuli wakuyiisya bamwi milimo. (2Tim. 2:2) Ino ninzila nzi baalu bacibwene nzyobabelesya kuyiisya bakwesu kutegwa beelele kulanganya butanga?
AMUMUGWASYE SIKWIIYA KUYUMA KUMUUYA
2. Ncinzi mwaalu ncakonzya kucita katanayiisya sikwiiya milimo imwi, alimwi nkaambo nzi?
2 Mbomuli baalu, mulakonzya kukozyanisyigwa kumuntu uulima gaadeni. Katanasyanga mbuto, muntu ooyo ulakonzya kubikka mbolezi kubulongo kutegwa kube butebuzi bubotu. Mbubwenya buyo, kamutanayiisya mukwesu umwi uutajisi luzyibo mumilimo imwi, mulakonzya kubandika anguwe twaambo tumwi twamu Magwalo itukulwaizya kutegwa alibambile mumoyo kutambula zintu nzyayanda kuyiisyigwa.—1Tim. 4:6.
3. (a) Mbuti majwi aa Jesu aajanika mulugwalo lwa Marko 12:29, 30 mbwaakonzya kubelesyegwa mumubandi asikwiiya? (b) Ino mupailo wamwaalu inga wamujatikizya buti sikwiiya?
3 Kutegwa muzyibe mizeezo alimwi amilimo yasikwiiya mboijatikizyidwe akasimpe ka Bwami, mulakonzya kumubuzya kuti: ‘Ino kulyaaba kwako kuli Jehova kwakupa kuba abukkale buli buti?’ Mubuzyo ooyu ulakonzya kusololela kumubandi uukulwaizya kujatikizya cipa kuti katubeleka mulimo wesu uusetekene camoyo woonse. (Amubale Marko 12:29, 30.) Ambweni kumamanino aamubandi ooyu, mulakonzya kupaila, kulomba Jehova kupa sikwiiya muuya uusalala ngwayandika kutegwa amanizye kuyiisyigwa kwakwe. Eelo kaka ciyakumuyumya kapati mukwesu kumvwa kamumupailila camoyo woonse!
4. (a) Amupe zikozyanyo zyazibalo zyamu Bbaibbele izikulwaizya sikwiiya kukomena kumuuya. (b) Ino baalu inga bajisi mbaakani nzi nobayiisya bamwi milimo?
4 Kumatalikilo aabubambe oobu bwakuyiisya, amulange-lange zibeela zyamu Bbaibbele izikonzya kugwasya sikwiiya kubona mbociyandika kulyaaba, kusyomeka alimwi akulicesya. (1Bam. 19:19-21; Neh. 7:2; 13:13; Mil. 18:24-26) Bube buli boobu bulayandika kapati kuli sikwiiya mbubonya mbuli mbolezi mboiyandika kubulongo. Bupa kuti sikwiiya akomene cakufwambaana kumuuya. Ba Jean-Claude, imwaalu ku France bakaamba kuti: “Mbaakani yangu njakugwasya sikwiiya kuti abe muntu uubikkila maano kuzintu zyakumuuya. Ndilalanga-langa ciindi notukonzya kubala lugwalo lugaminide antoomwe kutegwa sikwiiya ‘ajaluke meso’ ‘kuzintu zibotu kapati’ zili mu Jwi lya Leza.” (Int. 119:18) Ino ninzila nzi zimbi zikonzya kubelesyegwa kuyumya sikwiiya kumuuya?
AMUMUGWASYE SIKWIIYA KULIBIKKILA MBAAKANI
5. (a) Ino ciyandika kapati buti kubandika asikwiiya kujatikizya mbaakani zyakumuuya? (b) Nkaambo nzi baalu ncobeelede kuyiisya aabo ibacili bana? (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.)
5 Amumubuzye sikwiiya kuti: ‘Ino ujisi mbaakani nzi zyakumuuya?’ Ikuti naa katajisi mbaakani zigaminide mumizeezo, amumugwasye kulibikkila mbaakani yomwe iitakatazyi kuzuzikizya. Amumwaambile mbaakani yakumuuya yomwe iigaminide njomwakalibikkila ciindi cimwi musyule, alimwi akuluula cakusangalizya mbomwakakkomana kapati ciindi nomwakaizuzikizya. Nokuba kuti nzila eeyi ilakonzya kulibonya kuba nzila ngubauba, ilagwasya kapati. Ba Victor, imwaalu alimwi mupainiya mu Africa, bakaamba kuti: “Ciindi nondakali mwana, imwaalu wakandibuzya mibuzyo misyoonto buyo pele iisalidwe kabotu kujatikizya mbaakani zyangu. Mibuzyo eeyo yakandigwasya kutalika kuyeeyesya kapati kujatikizya mulimo wangu wamumuunda.” Baalu bacibwene alimwi balakankaizya mbociyandika kutalika kuyiisya bakwesu ciindi nobacili bana—ciindi nobakubuka-kubuka—kwiinda mukubapa milimo mumbungano yeendelana aciimo cabo. Kutalikizya kubayiisya munzila eeyi kuyoobagwasya bana kuzumanana kubikkila maano kumbaakani zyakumuuya baakuba amyaka iitandila ku 20 alimwi aciindi nobalwana zintu zinji zinyonganya.—Amubale Intembauzyo 71:5, 17.a
Amupandulule mulimo ncouyandika kucitwa, alimwi akulumbaizya akaambo kakusolekesya ikuli mukucitwa kutegwa mulimo ubelekwe (Amubone mincali 5-8)
6. Ino ncibeela nzi cipati cijatikizya mbwaakali kuyiisya bamwi Jesu?
6 Alimwi mulakonzya kumukulwaizya sikwiiya kuyandisya kubelekela bamwi kwiinda mukumupandulwida ncayelede kucita alimwi akaambo ncayelede kucicita cintu eeco. Kwiinda mukupa twaambo, mwiiya Mwiiyi Mupati, Jesu. Mucikozyanyo, katanabapa baapostolo bakwe mulimo wakuyiisya bantu kuti babe basikwiiya, Jesu wakabaambila kaambo ncobakeelede kumvwida. Wakati: “Ndapegwa nguzu zyoonse kujulu alimwi aanyika.” Mpoonya wakayungizya kuti: “Aboobo kamuya mukayiisye bantu bazisi zyoonse kuti babe basikwiiya.” (Mt. 28:18, 19) Mbuti mbomukonzya kwiiya mbwaakali kuyiisya Jesu?
7, 8. (a) Mbuti baalu mazuba aano mbobakonzya kwiiya mbwaakali kuyiisya Jesu? (b) Nkaambo nzi ncociyandika kumulumbaizya sikwiiya? (c) Ino mizeezo nzi iikonzya kugwasya baalu kuyiisya bamwi milimo? (Amubone kabbokesi kakuti “Mbomukonzya Kuyiisya Bamwi Milimo.”)
7 Amumupandulwide sikwiiya twaambo twamu Magwalo ncayelede kucita mulimo ngwaalombwa kucita. Munzila eeyi mumuyiisya kubelesya njiisyo zyamu Bbaibbele. Mucikozyanyo, atwaambe kuti mwalomba mukwesu kuti kasalazya alimwi akubamba nzila mwakwiinda aakunjila mu Ŋanda ya Bwami. Mulakonzya kulanga lugwalo lwa Tito 2:10 alimwi akupandulula mbuli mulimo wakwe wakusalazya Ŋanda ya Bwami ‘mbokutembaula kuyiisya kwa Mufwutuli wesu, Leza.’ Kuyungizya waawo, amumwaambile sikwiiya kuyeeya bacembeede mumbungano alimwi ambobayoogwasyigwa amulimo wakwe. Kuba amibandi iili boobu asikwiiya kaili cibeela cakuyiisya kuyoomugwasya sikwiiya kubikkila maano kapati kubantu muciindi cakubikkila maano kumilawo. Uyooba alukkomano ilujanika kwiinda mukubona bakwesu abacizyi mumbungano mbobagwasyigwa amulimo ngwabeleka.
8 Kunze lyaboobo, amubone kuti mwamulumbaizya sikwiiya akaambo kakusolekesya nkwali mukucita kutegwa atobele mizeezo njomumupa. Nkaambo nzi ncociyandika kucita boobo? Ikulumbaizya sikwiiya camoyo woonse kuli mbuli kutilila cisyango—kupa kuti sikwiiya akomene naa kuzwidilila.—Amweezyanisye a Matayo 3:17.
BUYUMUYUMU ABUMBI BULIKO
9. (a) Ino mbuyumuyumu nzi mbobajana baalu bamwi muzisi zisumpukide kujatikizya kuyiisya? (b) Nkaambo nzi kasimpe ncokatali mubusena bwakusaanguna mubuumi bwabakwesu bakubusi bamwi?
9 Baalu mumasi aasumpukide balakonzya kujana buyumuyumu abumbi: mbobakonzya kukulwaizya bakwesu babbapatizyidwe ibajisi myaka yakuma 20 naa kuma 30 kuti kabatola lubazu kapati mumilimo iicitwa mumbungano. Twakabuzya baalu bacibwene mumasi aa Kumbo aasika ku 20 kuti batwaambile cipa kuti bakwesu bakubusi bamwi kabawayawaya kutambula mikuli mumbungano. Bunji bwabaalu bakaamba kuti: Ciindi nobakali kukomena, bakubusi bamwi tiibakali kukulwaizyigwa kulibikkila mbaakani zyakumuuya. Alimwi buya zimwi ziindi, bakubusi ibakakanzide kulibikkila mbaakani zili boobo bakakulwaizyigwa abazyali babo kulibikkila mbaakani zyakumubili! Kasimpe kunyina nokakaba mubusena bwakusaanguna kubakubusi bali boobo.—Mt. 10:24.
10, 11. (a) Mbuti mwaalu buce-buce mbwakonzya kugwasya mukwesu uulibonya kuti tabikkili maano zintu zyakumuuya kutegwa atalike kuzilanga kabotu zintu? (b) Ino ntwaambo nzi twamu Magwalo mwaalu ntwakonzya kulanga-langa amukwesu ooyo, alimwi nkaambo nzi? (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.)
10 Ikuti naa mukwesu kalibonya kutabikkila maano, kumugwasya kutalika kulanga zintu munzila yeelede kuyakuyandika kubeleka canguzu alimwi akukkazika moyo, pele eeci cilakonzyeka. Mbubonya mbuli muntu uulima gaadeni mbwakonzya kupa kuti zisyango zimwi zikomene kabotu kwiinda mukoolola zisiko, mulakonzya buce-buce kugwasya bakwesu bamwi kukulanga munzila yeelede kutambula mikuli. Pele mbuti mbomukonzya kucita boobo?
11 Amujane ciindi cakubamba cilongwe amukwesu ooyo. Amumugwasye kubona kuti ulayandika mumbungano. Mpoonya mukuya kwaciindi, amukkale ansi anguwe akubandika magwalo aagaminide alimwi akumugwasya kuyeeya kujatikizya kulyaaba kwakwe kuli Jehova. (Muk. 5:4; Is. 6:8; Mt. 6:24, 33; Lk. 9:57-62; 1Kor. 15:58; 2Kor. 5:15; 13:5) Mulakonzya kumubuzya kuti: ‘Ino wakamusyomezya nzi Jehova ciindi nowakalyaaba kulinguwe?’ Amumugwasye kuyeeyesya mumoyo kwiinda mukubuzya kuti: ‘Ino uyeeya kuti wakalimvwa buti Jehova buzuba nowakabbapatizyigwa?’ (Tus. 27:11) ‘Ino Saatani wakalimvwa buti?’ (1Pet. 5:8) Mutabi nomuubya-ubya mbozikonzya kumunjila kapati mumoyo mukwesu zibalo zyamu Bbaibbele zisalidwe kabotu.—Amubale Bahebrayo 4:12.b
NOBASIKWIIYA, AMUSYOMEKE
12, 13. (a) Mbube nzi Elisha mbwaakatondezya kali sikwiiya? (b) Ino mbulumbu nzi Jehova mbwaakapa Elisha akaambo kakusyomeka kwakwe?
12 Ino mbuti kujatikizya ndinywe nobakubusi nomukonzya kugwasya? Ino mbube nzi ibuyoomugwasya kuzwidilila? Kutegwa tujane bwiinguzi, atulange-lange zintu zimwi zyakamucitikila mubuumi sikwiiya umwi kaindi.
13 Myaka iitandila ku 3,000 yainda, musinsimi Elija wakalomba mulombwana Elisha kuti abe sikumukutaukila. Cakutawayawaya, Elisha wakakuzumina kutambwa ooku akumubelekela cakusyomeka mudaala ooyu kwiinda mukucita milimo yaansi. (2Bam. 3:11) Mpoonya nokwakainda myaka iili cisambomwe yakuyiisyigwa, Elisha wakamvwa kuti mulimo wa Elija mu Israyeli wakali kuya kumamanino. Aciindi eeco, Elija wakakulwaizya mulongwe wakwe wakayiisyidwe kabotu kuti aleke kumutobela, pele Elisha ziindi zyotatwe wakaambila Elija kuti: “Tandikookuleka pe.” Wakalikanzide kuzumanana kali asikumuyiisya kufwumbwa buyo kuti bukkale kabuzumizya. Awalo Jehova wakamupa bulumbu Elisha akaambo kakusyomeka kwakwe kwiinda mukumupa coolwe cakubona kutolwa kwa Elija kugambya.—2Bam. 2:1-12.
14. (a) Mbuti basikwiiya mazuba aano mbobakonzya kumwiiya Elisha? (b) Nkaambo nzi ncociyandika kapati kuli sikwiiya kusyomeka?
14 Mbuti mbomukonzya kumwiiya Elisha mazuba aano? Cakutawayawaya, amwiizumine milimo njomupegwa, kubikkilizya ayeeyo yaansi. Mwiiyi wanu mweelede kumubona kuti mulongwe, alimwi amumwaambile kuti mulamulumba kapati akaambo kakubeleka nkwabeleka ikugwasya ndinywe. Ikuti kamucita nzyamwaambila, cili mbuli kuti mumwaambila kuti: “Tandikookuleka pe.” Kwiinda zyoonse, amusyomeke kubeleka mulimo uuli woonse ngomwapegwa. Nkaambo nzi kucita boobu ncokuyandika kapati? Nkaambo lilikke buyo nomutondezya kusyomeka baalu nobakonzya kusyoma kuti Jehova uyanda kuti mupegwe mikuli iiyungizyidwe mumbungano.—Int. 101:6; amubale 2 Timoteyo 2:2.
AMUTONDEZYE BULEMU BWEELEDE
15, 16. (a) Muunzila nzi Elisha mwaakatondezya bulemu kumwiiyi wakwe? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Ncinzi ncaakacita Elisha icakabakkazikka moyo basinsiminyina?
15 Cibalo cijatikizya Elisha, simulyazina wa Elija alimwi citondezya bakwesu mazuba aano mbobakonzya kutondezya bulemu bweelede kubaalu ibacibwene. Elija alimwi a Elisha nobakamana kuswaya kakamu kabasinsimi mu Jeriko, baalumi aaba bobilo bakeenda kutozya ku Mulonga wa Jordano. Ooko, “Elija wakabweza cisani cakwe cabusinsimi, wakacivwunga akuuma maanzi, eelyo akaandaana.” Nobakamana kuzabuka anyika njumu, baalumi aaba bakazumanana “kuyaabweenda kumwi kabaambaula.” Cilisalede kuti, Elisha kunyina naakayeeya kuti aciindi eeci wakalizizyi zintu zyoonse. Kusikila ciindi Elija naakaunka, Elisha wakabikkila maano kumajwi oonse mwiiyi wakwe ngaakaamba. Mpoonya Elija wakatolwa akambizi kujulu. Kuzwa waawo, naakapiluka ku Jordano, Elisha wakauma maanzi acisani ca Elija, akoongolola kuti: “Ino uli kuli Jehova Leza wa Elija?” Alimwi maanzi akaandaana.—2Bam. 2:8-14.
16 Sena mwabona kuti maleele aakusaanguna ngaakacita Elisha ngamaleele ngoonya aamamanino ngaakacita Elija? Nkaambo nzi ncokayandika kukabikkila maano kaambo aaka? Kulibonya kuti Elisha tanaakalimvwa kuti mbwaanga ngonguwe lino wakali kubelesyegwa, wakeelede kucinca zintu mbozyakali kucitwa mpoonya-mpoonya. Muciindi caboobo, kwiinda mukuzumanana munzila Elija mbwaakali kubeleka mulimo wakwe, Elisha wakatondezya bulemu bweelede kumwiiyi wakwe, calo icakabakkazikka moyo basinsiminyina Elisha. (2Bam. 2:15) Nokuba boobo, kumbele mumulimo wa Elisha iwakatola myaka iili 60 kali musinsimi, Jehova wakamupa kucita maleele manji kwiinda ngaakacita Elija. Ino nciiyo nzi cili waawa kulindinywe nobasikwiiya mazuba aano?
17. (a) Mbuti basikwiiya mazuba aano mbobakonzya kwiiya bube mbwaakajisi Elisha? (b) Mbuti Jehova mbwakonzya kubabelesya basikwiiya basyomeka mukuya kwaciindi?
17 Mutalimvwi kuti mbomwatambwida buyo mikuli mumbungano, mpoonya mweelede kwiibelesya kucinca zintu—kucita zintu munzila yiindene kapati ambozyali kucitwa lyoonse. Iceelede kupa kuti kube kucinca takuli kulombozya kwanu pe, pele nzintu ziyandika mumbungano alimwi abusolozi mbotupegwa mumbunga ya Jehova. Mbubwenya Elisha mbwaakasyomezya basinsiminyina kwiinda mumilimo yakwe alimwi akutondezya bulemu kuli yooyo ngwaakalida busena kwiinda mukubelesya nzila zya Elija, mulakonzya kusyomezya basyominyoko alimwi akutondezya bulemu kubaalu bacibwene kwiinda mukuzumanana kubelesya nzila zyabo ziyeeme aa Bbaibbele. (Amubale 1 Bakorinto 4:17.) Nokuba boobo, mbomuyaabuzumanana kuba aluzyibo, cakutadooneka muyooba alubazu mukucinca zintu zimwi iziyakugwasya mbungano kweendela antoomwe ambunga ya Jehova iiyaambele. Alimwi buya mbuli mbocakacitika kujatikizya Elisha, mukuya kwaciindi Jehova uyoopa kuti nywebo nobasikwiiya basyomeka mucite milimo mipati yiinda aali yeeyo njobakacita bamayi banu.—Joh. 14:12.
18. Nkaambo nzi mulimo wakuyiisya bakwesu mumbungano ncouli mulimo uuyandika kapati mazuba aano?
18 Tulangila kuti nzila izyapegwa mucibalo eeci alimwi acibalo cainda ziyookulwaizya baalu banji kubikka ambali ciindi cakuyiisya bamwi milimo. Abalo bakwesu beelela beelede kuyandisisya kutambula lwiiyo luli boobu akulubelesya kabotu ciindi nobagwasya kulanganya mbelele zya Jehova. Kucita boobu kuyooyumya mbungano munyika yoonse alimwi akugwasya umwi aumwi wesu kuzumanana kusyomeka ciindi zyaakucitika zintu zipati izilangilwa kumbele.
a Ikuti naa mukubusi utondezya kuti Munakristo uusimide, ulalicesya alimwi ulasika azyeelelo zimbi zyamu Magwalo, baalu balakonzya kumulumbaizya kumulangizi wabbazu kutegwa asalwe kuba mukutausi nokuba kuti tanakkwanya myaka iili 20.—1Tim. 3:8-10, 12; amubone Ngazi Yamulindizi yamu Chingisi yamu July 1, 1989, peeji 29.
b Mulakonzya kutubelesya mumubandi wanu twaambo tujanika mu Ngazi Yamulindizi yamu April 15, 2012, mapeeji 14-16, mincali 8-13; alimwi amubbuku lyakuti “Amuzumanane Kukkala Muluyando lwa Leza,” cibalo 16, mincali 1-3.
-