LAIBBULALI YAA INTANETI ya Watchower
Watchtower
LAIBBULALI YAA INTANETI
Chitonga
  • BBAIBBELE
  • ZYAKAMWAIGWA
  • MISWAANGANO
  • g 4/13 map. 8-11
  • Kulwana Mumukwasyi Kulakonzya Kumana

Kunyina vidiyo aawa mpomwasala.

Vidiyo yakaka kulila.

  • Kulwana Mumukwasyi Kulakonzya Kumana
  • Sinsimuka!—2013
  • Tutwe Twamakani
  • Makani Aakozyenye
  • MBOMUKONZYA KULEKA KULWANA MUMUKWASYI
  • Sena Cilakonzyeka Kuba Anyika Iinyina Bugwebenga?
    Ngazi Yamulindizi Yaambilizya Bwami bwa Jehova (Yakubuleya)—2016
  • Mulakonzya Kwaazunda Mapenzi Aanyonganya Ŋanda
    Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi
  • Lugwasyo Kulibaabo Batundululwa Angobakwetene Limwi
    Twaambo Tumwi
  • 4. Kubula Luyando Lwakuzyalwa Andulo
    Ngazi Yamulindizi—2011
Amubone Azimwi
Sinsimuka!—2013
g 4/13 map. 8-11

MAKANI AAYEEME AMUTWE UULI ACIVWUMBYO

Kulwana Mumukwasyi Kulakonzya Kumana

Bukkale 1: Bazyali baba Isabela baboola kuswaya. Balikkomanisya kapati mangolezya aayo kubandika amwanaabo musimbi alimwi amulumaakwe. Muzyali uuli woonse ulakonzya kumukkomanina mwaalumi uuli boobu uukwete mwanaakwe. Ulaaluse kumukaintu wakwe.

Bukkale 2: Ba Frank balinyemede kapati. Mpoonya, bamana bukali munzila njobabelesya lyoonse—ikuuma bakaintu babo kwiinda mukubapwaya kumeso, kubabbakela, kubakwela masusu, naa kubaumya mutwe kubwaanda cakwiinduluka-induluka.

INGA camugambya kuzyiba kuti bukkale boonse bobilo oobu, bujatikizya banabukwetene bomwe.

Kanji-kanji basinkondo mumikwasyi batondezya bube bobile

Mbubwenya mbobacita bantu banji balaacilengwa cakulwana mumukwasyi, ba Frank balalibotya-botya ciindi nobali aabantu naa nobali aamakwe. Pele ciindi nobali buyo balikke, ba Frank mbaasilunya kapati kubakaintu babo.

Bamaalumi banji ibali mbuli ba Frank, bakakomenena mumikwasyi mwakali nkondo kapati, alimwi nibakomena bayeeya kuti bukkale oobo buli buyo kabotu. Pele lyoonse kulwana kwamumukwasyi takuli kabotu. Nkakaambo kaako bantu banji balagambwa kumvwa kuti mwaalumi wauma mukaintu wakwe.

Nokuba boobo, kulwana mumukwasyi kwaduma kapati. Mucikozyanyo, ku United States, basikuvwuntauzya bamwi bakajana kuti mubuzuba bomwe buyo mweelwe wabantu batuma mafooni kunamba iigwasilizya baabo balwana mumikwasyi yakatambula mafooni aainda ku 16 muminiti yomwe. Kulwana mumukwasyi, lyaba penzi lipati munyika yoonse, lyalo lijatikizya bantu boonse. Akaambo kakuti milandu minji taitolwi kumulawo, penzi eeli lyazumanana kuyaambele.b

Malipooti aankondo zyamumikwasyi apa bantu kulibuzya kuti: Ino muntu inga watalika buti kuuma mweenzinyina munzila iili boobu—kwaambisya mukaintu wakwe? Sena bamaalumi ibauma bamakaintu babo balakonzya kugwasyigwa kuti bacileke cilengwa eeci?

Bakamboni ba Jehova, basikumwaya bamagazini eeyi, basyoma kuti lulayo lwamu Bbaibbele lulakonzya kubagwasya banabukwetene bajisi cilengwa cakulwana kutegwa bacince. Sena ncuuba-uba kucinca bube bwamuntu? Peepe. Sena cilakonzyeka kucinca? Inzya! Lwiiyo lwamu Bbaibbele lwabagwasya bantu banji kucinca akuba alubomba alimwi abulemu. (Bakolose 3:8-10) Amubone makani aajatikizya ba Troy alimwi aba Valerie.

Ino cilongwe canu kumatalikilocakali buti?

Ba Valerie: Buzuba mbobakandisamika nweenwe, ba Troy bakandipwaya lubayi cakuti ndakaba acilonda calo cakatola nsondo yomwe kuti ciyumye. Bakalilekelela alimwi akundisyomezya kuti tabakaciinduluki. Kwamyaka minji eeyi njitwakkala antoomwe, balanduuma akusyomezya alimwi kuti tabakaciindululi.

Ba Troy: Ndakali kunyema kufwumbwa buyo kuti kuli cacitika, mucikozyanyo mbuli kumuka kujika. Buzuba bumwi ndakabauma ba Valerie kubelesya katobolo kaniini. Ciindi cimwi, ndakabauma kapati cakuti ndakali kuyeeya kuti bafwa. Mpoonya, ndakabakonga kuti ndiyanda kumujaya mwaneesu kumwi kandimweezyeka cipeni amukosi.

Ba Valerie: Ndakali kulibilika kapati. Zimwi ziindi ndakali kutija aŋanda kusikila mane ba Troy batontomana. Nokuba kuti ndakali kuumwa kapati, icakali kundicisa kapati nkufwubaazyigwa kwiinda kuumwa.

Ba Troy, sena lyoonse mwakali basilunya?

Ba Troy: Inzya, kuzwa kubwana. Ndakakomenena mumukwasyi mwakali lunya kapati. Kanji-kanji, bataata bakali kubauma baama katulangilila tobana. Nibakalekana abaama, baama bakakwatwa kumwaalumi uumbi, awalo wakatalika kubauma. Aaba bataata bakujana bakatoona toonse tobilo amucizyi wangu. Akaambo kaceeci bakaangwa. Nokuba boobo, tandikonzyi kutamizya bukkale bwabazyali bangu kuti mbobwakandipede kuzumanana kuba aalunya.

Ba Valerie, nkaambo nzi ncimwakazumanana mucikwati canu?

Ba Valerie: Ndakali kuyoowa. Ndakali kulibilika kuti, ‘Ino kuti batalika kundiyandaula kutegwa bandijaye naa kujaya bazyali bangu? Ino kuti ndaakubaamba alimwi akuti baangwa?’

Ino ndilili zyintu nizyakatalika kucinca?

Ba Troy: Bakaintu bangu bakatalika kwiiya Bbaibbele a Bakamboni ba Jehova. Kumatalikilo, tiindakali kubayanda balongwe babo aaba bapya, alimwi tiindakali kuyanda kuti bakaintu bangu balinjizye “mukabunga kakubeja” katazyibidwe kabotu. Aboobo, ndakaindila buya kuba aalunya, kutali buyo kuli ba Valerie pele kubikkilizya akuli Bakamboni. Pele bumwi buzuba mwaneesu Daniel, uujisi myaka yakuzyalwa yone, wakaciswa kapati cakuti wakakkala mucibbadela nsondo zyotatwe. Muciindi eeco, Bakamboni bakatugwasya kapati mane buya akulanganya mwaneesu musimbi Desiree, uujisi myaka yakuzyalwa iili cisambomwe. Bumwi buzuba, Kamboni umwi musankwa wakasyaala a Daniel buzuba boonse mucibbadela kutegwa ba Valerie bakalyookezye akaambo kakuti bakali kumulanganya busiku boonse. Luzyalo lwabantu aaba, bantu mbabonya mbondatakali kuyanda, lwakandikulwaizya kapati. Ndakazyiba kuti bantu aaba Mbanakristo bakasimpe, aboobo ndakabalomba kuti batalike kundiyiisya Bbaibbele. Nindakali kwiiya Bbaibbele, ndakazyiba zyintu mwaalumi nzyeelede, alimwi anzyateelede kucitila mukaintu wakwe. Ndakacilekela limwi kuba silunya. Mukuya kwaciindi, ndakaba Kamboni wa Jehova.

Ninjiisyo nzi zyamu Bbaibbele zyakamugwasya kuti mucince?

Ba Troy: Nzinji. Mulugwalo lwa 1 Petro 3:7, Ibbaibbele lyaamba kuti ndeelede kubapa “bulemu” bakaintu bangu. Lugwalo lwa Bagalatiya 5:23 lukulwaizya “kubomba moyo” alimwi “[a]kulicesya.” Lugwalo lwa Baefeso 4:31 lulakasya “majwi aakusampaula.” Lugwalo lwa Bahebulayo 4:13 lwaamba kuti “zyintu zyoonse . . . zilivwumbwidwe” kuli Leza. Aboobo Leza ulabona zyoonse nzyondicita, nokuba kuti bantu tabakonzyi kuzibona. Alimwi ndakaiya kuti ndakeelede kucinca balongwe, mbwaanga “kuyanzana kubyaabi kunyonganya zilengwa zibotu.” (1 Bakolinto 15:33) Tee mwabona, balongwe bangu bakaindi mbebakali kundikulwaizya kulwana. Balo basyoma kuti mukaintu weelede kuuma kutegwa “katabbookezyi”

Ino mulimvwa buti lino kujatikizyacikwati canu?

Ba Valerie: Lino kwainda myaka iili 25 kuzwa ciindi ba Troy nibakaba Bakamboni ba Jehova. Kuzwa ciindi eeco, balandiyanda ncobeni, balaaluzyalo alimwi balandibikkila maano.

Ba Troy: Tandikonzyi kuzicinca zibi nzyondakacitila mukwasyi alimwi bakaintu bangu tiibakeelede kweendelezyegwa munzila iili boobuya. Pele ndilangila kumbele noluyoozuzikizyigwa lugwalo lwa Isaya 65:17, ciindi notuyooziluba zyintu zyakaindi zibyaabi.

Ndulayo nzi ndomukonzya kupa kumikwasyi iijisi penzi lyakulwana mumukwasyi?

Ba Troy: Kuti kamuli basilunya kumukwasyi wanu, amuzyibe kuti muyandika lugwasyo, alimwi amulutambule. Lugwasyo nkoluli alimwi ndunji. Mebo, kwiiya Bbaibbele a Bakamboni ba Jehova alimwi akuyanzana ambabo nkokwakandigwasya kuti ndileke kuba silunya.

Ba Valerie: Mutanoofwambaani kweezyanisya bukkale bwanu kubukkale bwabamwi naa kutobela lulayo lwabantu bayeeya kuti balibuzyi kabotu bukkale bwanu. Nokuba kuti tabali boonse bakonzya kucinca, ndilikkomene kuti tiitwakalekana abalumi bangu, nkaambo lino tulijisi cilongwe cibotu.

MBOMUKONZYA KULEKA KULWANA MUMUKWASYI

Kwiiya Bbaibbele kwabagwasya bamaalumi banji kucinca bukkale kuti kakuyandika kucita boobo

Ibbaibbele lyaamba kuti: “Magwalo oonse akasololelwa a Leza alimwi alagwasya mukuyiisya, mukusinsa, mukululamika.” (2 Timoteyo 3:16) Mbubwenya mbuli ba Troy, ibaambwa mumakani aali atala aawa, banabukwetene banji ibakali kulwana, bakalubelesya lulayo lwamu Bbaibbele alimwi bakacikonzya kucinca mizeezo alimwi abukkale bwabo.

Sena mulayanda kuzyiba zinji kujatikizya Bbaibbele mbolikonzya kumugwasya mucikwati canu? Kuti kamuyanda makani aayungizyidwe mulakonzya kubazyibya Bakamboni ba Jehova bali afwaafwi akubusena nkomukkala, naa kulanga a Website ya www.jw.org.

a Mazyina amwi mucibalo eeci acincwa.

b Bamaalumi abalo balaumwa aabamakaintu. Nokuba boobo, malipooti manji aatambulwa aakulwana mumikwasyi atondezya kuti bamaalumi mbabauma bamakaintu.

NKAAMBO NZI BAMAKAINTU NCOBATABASIYI BAMAALUMI BABAPENZYA?

Nkaambo nzi bamakaintu bamwi ncobasala kuzumanana kukkala abamaalumi basilunya? Banji bayoowa kuti ambweni kupenzyegwa inga kwaindila buya kuti naa babasiya bamaalumi aaba. Bamaalumi bamwi bakonga bamakaintu babo kuti naa basola kutija inga babauma nokuba kubajaya buya. Bamwi balabajaya bamakaintu babo ibatija.

Bamakaintu bamwi balawaya-waya kubasiya bamaalumi babo akaambo kakuyoowa kuti beenzinyina alimwi abanamukwasyi inga babanyemena akaambo kakuti bantu aaba tabazyi bwini mbobabede balumi babo. Mucikozyanyo, ba Isabel, bajisi cakuluula caambwa mucibalo eeci, bakabasiya balumi babo. Ba Isabel bakaamba kuti: “Bapati bangu bakaintu bakandinyemena kapati akundaambila kuti ndijokele kumulumaangu—kunyina nibakasyoma kuti mwaalumi ngobakali kuyeeyela kuti uuli kabotu inga kali silunya. Basimukoboma boonse bakanditantamuka, aboobo ndakalonga abana bangu.”

Twaambo tumbi tupa kuti bamakaintu bamwi basale kuzumanana kukkala abamaalumi basilunya ntootu:

  • Bayanda kukomezya bana antoomwe.

  • Balalibilika kuti inga cabayumina kuliyandawida zyintu zyakumubili nzyobayandika, alimwi azyabana babo.

  • Bamwi bayeeya kuti baleelede kuumwa.

  • Bafwa nsoni kuzyibwa kuti balapenzyegwa.

  • Bayeeya kuti ambweni bukkale buyakucinca kumbele.

Bakamboni ba Jehova balautobela mulawo wamu Bbaibbele wakuti bumambe ncecintu cilikke cizumizya bantu kulekana. (Matthew 5: 32) Nokuba boobo, kuli bukkale bumwi bukonzya kupa kuti banabukwetene baandaane, bwalo bubikkilizya kubikka buumi bwaumwi muntenda akaambo kalunya.

NJIISYO ZYAMU BBAIBBELE ZIGWASYA KUBAALUMI

  • Amubeendelezye kabotu alimwi akubapa bulemu bakaintu banu.—1 Petro 3:7.

  • Amubayande bakaintu banu mbuli mbomuuyanda mubili wanu.—Baefeso 5:28, 29.

  • Kamuzumanana kubayanda.—Baefeso 5:25.

  • Mutanoobelesyi majwi aakusampaula.—Baefeso 4:29, 31.

  • Amube aabube bwakulijata.—Tusimpi 29:11.

  • Amuzyibe kuti kulilemeka takubooli akaambo kakweendelezya bamwi, pele kulaboola akaambo kakulyeendelezya nobeni.—Tusimpi 16:32.

  • Amuyeeye mapenzi aaboola akaambo kamicito yanu.—Bagalatiya 6:7.

  • Kuti mwabona kuti cilamwaalila kuujata moyo, ncibotu kuzwa.—Tusimpi 17:14.

  • Amwiiye kusesemwa micito iipa kulwana.—Intembauzyo 11:5.

  • Mukaintu wanu amumubone kuba mulongwe mubotu, kutali muntu uunyina mpindu.—Matalikilo 1:31; 2:18

    Chitonga Publications (1991-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chitonga
    • Amutumine Bamwi
    • Makani Ngomuyanda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Nzyomweelede Kuzumina
    • Mulawo Uujatikizya Kubamba Maseseke
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Amutumine Bamwi