1-3. Ino mibuzyo nzi njobabuzya bantu kujatikizya lufwu, alimwi ino zikombelo zimwi ziingula buti?

BBAIBBELE litusyomezya kuti buzuba bumwi “lufwu talukabi limbi.” (Ciyubunuzyo 21:4) Mu Cibalo 5, twakaiya kuti cinunuzyo cipa kuti swebo tukonzye kuba abuumi butamani. Pele bantu bacifwa. (Mukambausi 9:5) Aboobo mubuzyo umwi mupati ngotulibuzya ngwakuti, Ino ncinzi cicitika muntu afwa?

² Bwiinguzi bwamubuzyo ooyu bulayandika kapati ikwaambisya ciindi naafwa muyandwa wesu umwi. Ambweni tulalibuzya kuti: ‘Ino waunka kuli? Sena ulitubwene? Sena ulakonzya kutugwasya? Sena kuli notuyakumubona alimwi?’

³ Zikombelo ziingula mibuzyo eeyi munzila ziindene-indene. Zimwi ziyiisya kuti ikuti koli muntu uuli kabotu, uyakuunka kujulu pele ikuti koli muntu mubi, uyakupya mumulilo uutamani wahelo. Zikombelo zimwi zyaamba kuti, ikuti muntu wafwa inga uba muzimo, mpoonya ulaunka kuyakukkala abamukowa bafwide. Zimbi zyaamba kuti ikuti muntu wafwa akubetekwa, uyakuzyalululwa naa kubusyigwa amubili uumbi, ambweni kali muntu umbi buyo naa kali munyama.

4. Ino ncintu nzi comwe ncoziyiisya zikombelo zinji kujatikizya lufwu?

⁴ Kuboneka kuti zikombelo ziyiisya zintu ziindene-indene. Pele bunji bwanzizyo ziyiisya buyo cintu comwe. Ziyiisya kuti ciindi muntu naafwa, muuya wakwe ulazumanana kupona. Sena aaya masimpe?

INO MUNTU AFWA UUNKA KULI?

5, 6. Ino ncinzi cicitika muntu afwa?

⁵ Jehova ulicizyi cicitika muntu afwa, alimwi utwaambila kuti muntu afwa, ulaleka kupona. Lufwu nkutapona. Aboobo, muntu afwa inga talimvwide, tayeeyi alimwi tazumanani kupona kubusena bumbi pe.a Muntu afwa, takonzyi kubona, kumvwa, alimwi takonzyi kuyeeya pe.

⁶ Mwami Solomoni wakalemba kuti “bafwide tabazyi cintu nociba comwe.” Bantu bafwide tabakonzyi kutondezya luyando naa lusulo, alimwi “kunyina mulimo naa kuyeeya noluba luzyibo naa busongo mu Cuumbwe.” (Amubale Mukambausi 9:5, 6, 10.) Alimwi kulugwalo lwa Intembauzyo 146:4, Bbaibbele litwaambila kuti muntu afwa, “nzyayeeya” zilafwa.

NCAAKAAMBA JESU KUJATIKIZYA LUFWU

7. Ncinzi ncaakaamba Jesu kujatikizya lufwu?

⁷ Ciindi mulongwe wakwe Lazaro naakafwa, Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Lazaro mulongwe wesu uloona.” Jesu tanaakali kupandulula kuti Lazaro wakali kulyookezya buyo pe. Jesu wakazumanana kwaamba kuti: “Lazaro wafwa.” (Johane 11:11-14) Aboobo Jesu wakakozyanisya lufwu kuŋonzi. Kunyina naakaamba kuti Lazaro wakali kujulu naa kuti wakali abamukowa ibakafwa pe. Alimwi kunyina naakaamba kuti Lazaro wakali kupenga mumulilo wahelo naa kuti wakazyalululwa akuba muntu uumbi naa munyama. Inzya, Lazaro wakali mbuli muntu uuli muŋonzi zipati. Magwalo aambi akozyanisya lufwu kuŋonzi. Bbaibbele lyaamba kuti ciindi Sitefano naakajaigwa, “wakoona mulufwu.” (Milimo 7:60) Awalo mwaapostolo Paulo wakalemba kuti Banakristo bamwi ‘bakoona mulufwu.’—1 Bakorinto 15:6.

8. Ino tuzyi buti kuti Leza tanaakalenga bantu kuti kabafwa?

⁸ Sena Leza wakalenga Adamu a Eva kuti bakafwe mukuya kwaciindi? Peepe! Jehova wakabalenga kuti kabapona mane kukabe kutamani, kabakkomene alimwi kabataciswi. Ciindi Jehova naakabalenga bantu, wakabapa luyandisisyo lwakupona mane kukabe kutamani. (Mukambausi 3:11) Bazyali tabayandi kubona bana babo kabacembaala akufwa, awalo Jehova mbwalimvwa mbubonya oobo kujatikizya ndiswe. Ikuti naa Leza wakatulengela kuti katupona mane kukabe kutamani, nkaambo nzi ncotufwida?

NKAAMBO NZI NCOTUFWIDA?

9. Nkaambo nzi mulawo Jehova ngwaakapa ba Adamu a Eva ncowatakali kukatazya kutobela?

⁹ Mumuunda wa Edeni, Jehova wakaambila Adamu kuti: “Kuzisamu zyoonse izili mumuunda ulakonzya kulya akukkuta. Pele cisamu cakuzyiba bubotu abubi, toyelede kulya kulincico pe, nkaambo mubuzuba mboyoolya kulincico, ncobeni uyoofwa.” (Matalikilo 2:9, 16, 17) Mulawo ooyu uusalede tiiwakali kukatazya kutobela pe, alimwi Jehova wakalijisi nguzu zyakwaambila ba Adamu a Eva cintu cibotu acibi. Ikuti nobakamumvwida Jehova, nibakatondezya kuti balabulemeka bweendelezi bwakwe. Alimwi nibakatondezya kulumba akaambo kazintu zyoonse nzyaakabapede.

10, 11. (a) Ino mbuti Saatani mbwaakapa kuti ba Adamu a Eva batamumvwidi Leza? (b) Nkaambo nzi ba Adamu a Eva ncobatakajisi cilitamizyo kujatikizya cibi ncobakacita?

¹⁰ Cuusisya ncakuti ba Adamu a Eva bakasala kutamumvwida Jehova. Saatani wakaambila Eva kuti: “Sena ncobeni Leza wakaamba kuti tamweelede kulya kuzisamu zyoonse zyamumuunda?” Mpoonya Eva wakaingula kuti: “Tulakonzya kulya micelo yazisamu zyoonse izili mumuunda. Pele Leza wakaamba boobu kujatikizya micelo yacisamu icili akati kamuunda: ‘Tamweelede kulya kulincico pe, nokuba kuciguma; buyo-buyo muyoofwa.’”—Matalikilo 3:1-3.

¹¹ Mpoonya Saatani wakaamba kuti: “Tamukonzyi kufwa pe. Nkaambo Leza ulizyi kuti buzuba mbomuyoolya kulincico, meso aanu ayoojaluka alimwi muyooba mbuli Leza, muyoozyiba bubotu abubi.” (Matalikilo 3:4-6) Saatani wakali kuyanda kuti Eva ayeeye kuti wakali kukonzya kulisalila mwini bubotu abubi. Aciindi nciconya eeci, wakabeja kujatikizya icakali kuyoocitika ikuti Eva watyola mulawo. Saatani wakaamba kuti Eva tanaakali kuyoofwa, aboobo Eva wakaulya mucelo, kuzwa waawo wakapa mulumaakwe. Ba Adamu a Eva bakalizyi kuti Jehova wakabaambilide kuti tabeelede kuulya mucelo ooyo. Nobakaulya, bakasala buya kutyola mulawo uusalede alimwi uuli buyo kabotu. Kwiinda mukulya mucelo ooyo, bakatondezya kuti tiibakali kumulemeka Usyi wakujulu siluyando. Bakanyina cilitamizyo kujatikizya cibi ncobakacita!

12. Nkaambo nzi ncocuusisya kapati kuti ba Adamu a Eva tiibakamumvwida Jehova?

¹² Cilausisya kapati kuti bazyali besu bakusaanguna tiibakamulemeka Mulengi wabo! Ino inga mwalimvwa buti ikuti mwabeleka canguzu kulela mwana musankwa amusimbi kumane bana aabo bamuzangila akucita cintu ciindene aceeco ncomwakabaambila kucita? Cakutadooneka, eeco inga camucisizya moyo.

13. Ino Jehova wakali kwaamba nzi naakaamba kuti “uyoojokela kubulongo”?

¹³ Ciindi ba Adamu a Eva nobatakamumvwida Leza, bakasweekelwa coolwe cakupona mane kukabe kutamani. Jehova wakaambila Adamu kuti: “Uli bulongo, aboobo uyoojokela kubulongo.” (Amubale Matalikilo 3:19.) Eeci cakali kwaamba kuti Adamu wakali kuyooba bulongo alimwi, nkokuti kuba mbuli kuti tanaakalengedwe. (Matalikilo 2:7) Ciindi Adamu naakabisya, wakafwa alimwi tanaakaciliko pe.

14. Ino nkaambo nzi ncotufwida?

¹⁴ Ikuti ba Adamu a Eva nobakamumvwida Leza, nokunga bacipona ambuli sunu. Pele akaambo kakuti tiibakamumvwida, bakabisya, eelyo mukuya kwaciindi bakafwa. Cibi cili mbuli cilwazi cibyaabi ncotwakakona kubazyali besu bakusaanguna. Toonse twakazyalwa katuli basizibi, aboobo eeci ncotufwida. (Baroma 5:12) Pele aaya taali ngamakanze ngajisi Leza kujatikizya bantu. Leza kunyina naakali kuyanda kuti bantu kabafwa, alimwi Bbaibbele lyaamba lufwu kuti ‘ngusinkondo.’—1 Bakorinto 15:26.

KASIMPE KALATWAANGUNUNA

15. Ino ikuzyiba kasimpe kujatikizya lufwu kutwaangununa buti?

¹⁵ Ikuzyiba kasimpe kujatikizya lufwu kulatwaangununa kutwaambo tunji twakubeja. Bbaibbele lituyiisya kuti bafwide tabamvwi kucisa alimwi tabausi. Tatukonzyi kwaambaula ambabo, abalo tabakonzyi kwaambaula andiswe. Tatukonzyi kubagwasya bafwide, abalo tabakonzyi kutugwasya pe. Tabakonzyi kutucita cintu cibi cili coonse, aboobo tatweelede kubayoowa. Nokuba boobo, zikombelo zinji zitwaambila kuti bantu bafwide balapona kubusena bumwi alimwi akuti tulakonzya kubagwasya kwiinda mukupa mali bapaizi naa basaante. Pele ikuzyiba kasimpe kujatikizya lufwu kutupa kuti tutacengwi amakani aali boobu aakubeja.

16. Ino makani nzi aakubeja kujatikizya bantu bafwide ngoziyiisya zikombelo zinji?

¹⁶ Saatani ubelesya bukombi bwakubeja kutegwa atucenge akutupa kuyeeya kuti bafwide bacipona. Mucikozyanyo, zikombelo zimwi ziyiisya kuti muntu afwa, kuli cibeela cimwi ncajisi icizumanana kupona kubusena bumbi. Sena cikombelo canu mbocimuyiisya oobu, naa sena cimuyiisya ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya bantu bafwide? Saatani ubelesya bubeji kutegwa agusye bantu kuli Jehova.

17. Nkaambo nzi makani aakuti bantu bayakuumpwa mumulilo wahelo ncaamusampaula Jehova?

¹⁷ Makani ngoziyiisya zikombelo zinji ayumya mate. Mucikozyanyo, zimwi ziyiisya kuti bantu babi bayoopya mumulilo wahelo mane kukabe kutamani. Makani aaya aakubeja asampaula Jehova. Leza kunyina nakonzya kulekela bantu kupenzyegwa munzila eeyi pe. (Amubale 1 Johane 4:8.) Ino inga mwalimvwa buti nywebo ikuti muntu umwi wasubula mwanaakwe kwiinda mukumuumpa maanza mumulilo? Inga mwamubona kuti ngusilunya. Alimwi inga tiimwayanda akumuzyiba pe. Lino oobo mbombubo Saatani mbwayanda kuti katulimvwa kujatikizya Jehova!

18. Nkaambo nzi ncotuteelede kubayoowa bantu bafwide?

¹⁸ Zikombelo zimwi ziyiisya kuti bantu nobafwa baba mizimo naa myuuya. Zikombelo eezyi ziyiisya kuti tweelede kwiilemeka mane buya akwiiyoowa myuuya eeyo akaambo kakuti ilakonzya kuba balongwe besu ibatugwasya naa kuba basinkondoma ibatubukila. Bantu banji balaasyoma makani aaya aakubeja. Balabayoowa bantu bafwide, aboobo bakomba mbabo muciindi cakukomba Jehova. Kamuyeeyede kuti bafwide tabakonzyi kumvwa naa kuzyiba cintu cili coonse, aboobo tatweelede kubayoowa pe. Jehova ngo Mulengi wesu. Ngo Leza wakasimpe, alimwi tweelede kukomba buyo nguwe alikke.—Ciyubunuzyo 4:11.

19. Ino ikuzyiba kasimpe kujatikizya lufwu kutugwasya buti?

¹⁹ Ikuzyiba kasimpe kujatikizya lufwu kulatwaangununa kumakani aabukombi aakubeja. Alimwi kasimpe aaka katugwasya kumvwisya zisyomezyo zitaliboteli nzyaatusyomezya Jehova kujatikizya buumi bwesu alimwi aziboola kumbele.

20. Ino tuyakwiiya nzi mucibalo citobela?

²⁰ Kaindi, mubelesi wa Leza uutegwa Jobu wakabuzya kuti: “Ikuti naa muntu wafwa, sena inga wapona alimwi?” (Jobu 14:14) Sena masimpe kuti muntu uufwide inga wapona alimwi? Bwiinguzi Leza mbwatupa mu Bbaibbele kujatikizya makani aaya bulakkomanisya kapati. Tulabubona mucibalo citobela.

1-3. Ino ncinzi citwaangide toonse, alimwi ino Jehova uyootwaangununa buti?

AMWEEZYEEZYE kuti mwapegwa cisubulo cakupika ntolongo buumi bwanu boonse akaambo kamulandu ngomwatakacita. Tamulangilwi kwaangununwa naaceya. Tamujisi bulangizi buli boonse, alimwi taaku ncomukonzya kucita kuti mugusyigwe. Pele ciindi nomwamaninwa bulangizi, mwazyikuzyiba kuti kuli muntu umwi uujisi nguzu zyakumugusya muntolongo alimwi wasyomezya kuti ulamugwasya! Ino inga mwalimvwa buti?

² Toonse tulaangidwe mulufwu. Notusoleka buti, tatukonzyi kulutija pe. Pele Jehova ulijisi nguzu zyakutwaangununa kulufwu. Alimwi wasyomezya kuti “sinkondo wamamanino uuyoonyonyoonwa, ndufwu.”—1 Bakorinto 15:26.

³ Amuyeeye buyo mbomuyakukatalukwa ciindi nomutakalibiliki kabili akaambo kalufwu! Pele Jehova takamanizyi buyo lufwu pe. Uyoobabusya abaabo bafwide kale kutegwa bakapone alimwi. Amuyeeye buyo mbomuyakulimvwa nywebo. Usyomezya kuti aabo “bazundidwe alufwu” bayoopona alimwi. (Isaya 26:19) Oobu mbobubuke mbolyaamba Bbaibbele.

CIINDI MUYANDWA WESU NAAFWA

4. (a) Ncinzi cikonzya kutuumbulizya notwafwidwa wamumukwasyi naa mulongwe? (b) Ino mbaani bamwi ibakali balongwe ba Jesu?

⁴ Ciindi wamumukwasyi naa mweenzuma ngotumvwana kapati naafwa, cilatucisa alimwi tulausa kapati. Nguzu zilatumana. Taaku ncotukonzya kucita kutegwa tumubusye, kuti atalike kupona alimwi muntu ooyo. Pele Bbaibbele lilatuumbulizya kapati. (Amubale 2 Bakorinto 1:3, 4.) Atulange-lange cikozyanyo comwe icitondezya Jehova alimwi a Jesu mbobayandide kapati kubusya bayandwa besu bafwide. Ciindi Jesu naakali anyika, bunji bwaziindi wakali kuswaya Lazaro abacizyi bakwe, ba Marta a Mariya. Boonse botatwe bakali balongwe ba Jesu. Bbaibbele lyaamba kuti: “Jesu wakali kumuyanda Marta amwanookwabo musimbi a Lazaro.” Pele buzuba bumwi, Lazaro wakafwa.—Johane 11:3-5.

5, 6. (a) Ino Jesu wakacita buti naakabona bamukwasyi wa Lazaro alimwi abeenzinyina kabalila? (b) Nkaambo nzi ncocuumbulizya ikuzyiba mbwaakalimvwa Jesu kujatikizya lufwu?

⁵ Jesu wakaunka kuyakuumbulizya Marta a Mariya. Marta naakamvwa kuti Jesu uli munzila ulaboola, wakazwa mumunzi akuunka kuyoomucinga. Wakakkomana kumubona Jesu, pele wakamwaambila kuti: “Ikuti nookaliko kuno, mukwesu naatakafwa.” Marta wakali kuyeeya kuti Jesu ulimukide, taaku ncanga wacita. Kumane Jesu wakabona Mariya, imwanookwabo Marta kalila. Ciindi Jesu naakabona mbobakauside, wakausa kapati eelyo wakalila. (Johane 11:21, 33, 35) Awalo wakacimvwa mbocicisa ciindi notwafwidwa muyandwa wesu.

⁶ Ikuzyiba kuti mbotulimvwa swebo notwafwidwa mbombubo mbwalimvwa awalo Jesu, kulatuumbulizya. Jesu uli buyo mbuli Bausyi. (Johane 14:9) Jehova ulijisi nguzu zyakumana lufwu mane kukabe kutamani, alimwi eeco ncencico ncayakucita lino-lino.

“LAZARO, KOZWA OOMO!”

7, 8. Nkaambo nzi Marta ncaatakali kuyanda kuti bbwe ligusyigwe kucuumbwe ca Lazaro, pele ino Jesu wakacita buti?

⁷ Jesu naakasika kucuumbwe nkobakamuzikkila Lazaro, wakajana kuti mulyango wancico wakalisinkidwe abbwe lipati. Jesu wakaamba kuti: “Amuligusye bbwe.” Pele Marta tanaakali kuyanda kuti bacite oobo. Mubili wa Lazaro wakalikkwanisyide kale mazuba one kauli mucuumbwe. (Johane 11:39) Tanaakacizyi ncaakali kuyanda kucita Jesu kuti agwasye mwanookwabo.

⁸ Jesu wakaambila Lazaro kuti: “Kozwa oomo!” Lino ncobakabona ba Marta a Mariya cilagambya. “Imuntu ooyo iwakafwide wakazwa kazambailidwe zisani kumaulu akumaanza.” (Johane 11:43, 44) Lazaro wakabusyigwa, wakaba muumi alimwi! Wakatalika alimwi kupona abamukwasyi alimwi abalongwe bakwe. Bakali kukonzya kumukumbata, kumujata alimwi akwaambaula anguwe. Masimpe, aaya akali maleele aataliboteli! Jesu wakamubusya Lazaro.

“MUSIMBI, NDIKWAAMBILA KUTI, ‘BUKA!’”

9, 10. (a) Ino nguni wakamupa nguzu Jesu zyakubusya bantu bafwide? (b) Nkaambo nzi makani aamba zyabubuke ncaayandika kapati kulindiswe?

⁹ Sena Jesu wakali kubusya bantu munguzu zyakwe mwini? Peepe. Katanamubusya Lazaro, Jesu wakapaila kuli Jehova, eelyo Jehova wakamupa nguzu zyakubusya Lazaro. (Amubale Johane 11:41, 42.) Lazaro tali ngomuntu alikke wakabusyigwa pe. Bbaibbele litwaambila zyamwana musimbi wamyaka yakuzyalwa iili 12 iwakaciswa kapati. Usyi mwana ooyu, Jairo, wakazyingwa kapati, alimwi wakakombelezya Jesu kuti amuponye mwanaakwe. Ngomwana omwe buyo ngwaakajisi. Naakacili kwaambaula a Jesu, kwakasika bantu bamwi ibakaamba kuti: “Mwanaako musimbi wafwa kale! Nkaambo nzi ncocimukatazya Mwiiyi?” Pele Jesu wakaambila Jairo kuti: “Utayoowi pe, kosyoma buyo, eelyo mwanaako ulapona.” Kumane wakaunka a Jairo kuŋanda yakwe. Nobakasika afwaafwi aŋanda, Jesu wakabona akumvwa bantu balila. Jesu wakabaambila kuti: “Kamuleka kulila, nkaambo tafwide pe, pele uloona.” Kweelede kuti bausyi abanyina mwana ooyo bakali kulibuzya ncaakali kupandulula Jesu. Jesu wakaambila bantu boonse kuti bazwe, kumane wakabweza bausyi abanyina mwana musimbi ooyo akunjila ooko nkwaakalede. Mpoonya kabotu-kabotu Jesu wakamujata kujanza akumwaambila kuti: “Musimbi, ndikwaambila kuti, ‘Buka!’” Amuyeeye buyo mbobakakkomana bazyali bakwe naakabuka mpoonya-mpoonya akutalika kweenda! Jesu wakababusyila mwanaabo musimbi. (Marko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Kuzwa buzuba oobo kuyakumbele, nobakali kumulanga mwanaabo ooyo musimbi, bakali kuyeeya ncaakabacitila Jehova kwiinda muli Jesu.a

¹⁰ Aabo mbaakabusya Jesu bakafwa alimwi kumbele. Pele makani ngotubala kujatikizya bantu aaba alayandika kapati nkaambo atupa bulangizi bwini-bwini. Jehova ulayanda kubusya bantu bafwide, alimwi buya uyakucita oobo.

NCOTWIIYA KUZIBALO ZYAAMBA BUBUKE

11. Ino lugwalo lwa Mukambausi 9:5 lutuyiisya nzi kujatikizya Lazaro?

¹¹ Cakusalazya Bbaibbele lyaamba kuti “bafwide tabazyi cintu nociba comwe.” Oobu mbocakabede akuli Lazaro. (Mukambausi 9:5) Mbubonya mbwaakaamba Jesu, cakali mbuli kuti Lazaro uloona. (Johane 11:11) Naakali mucuumbwe, Lazaro ‘tanaakazyi cintu nociba comwe.’

12. Ino tuzyi buti kuti bubuke bwa Lazaro bwakacitika ncobeni?

¹² Ciindi Jesu naakabusya Lazaro, bantu banji bakacibona cakacitika. Nobaba basinkondonyina Jesu bakazyiba kuti wakacita maleele aaya. Lazaro wakaba muumi, alimwi eeci cakatondezya kuti bubuke oobu bwakacitika ncobeni. (Johane 11:47) Kuyungizya waawo, bantu banji bakaunka kuyooswaya Lazaro, aboobo bakatalika kusyoma kuti ncobeni Jesu wakatumidwe aa Leza. Eeci cakabacima basinkondonyina Jesu, aboobo bakapangana kuti bamujaye Jesu alimwi a Lazaro.—Johane 11:53; 12:9-11.

13. Ncinzi citupa kusyoma kuti ncobeni Jehova uyakubabusya bantu bafwide?

¹³ Jesu wakaamba kuti “aabo boonse ibali muzyuumbwe” bayoobusyigwa. (Johane 5:28) Eeci caamba kuti boonse aabo mbayeeya Jehova bayakupona alimwi. Pele kutegwa Jehova abusye muntu umwi, weelede kuziyeeya zintu zyoonse zijatikizya muntu ooyo. Sena ncobeni ulakonzya kucita oobo? Amubone kaambo aaka: Kuli mabbiliyoni aanyenyeezi kujulu. Bbaibbele lyaamba kuti Jehova ulilizyi zina lyanyenyeezi imwi aimwi. (Amubale Isaya 40:26.) Mbokunga ulakonzya kuyeeya zina lyanyenyeezi imwi aimwi, nkokuti masimpe ncuuba-uba kulinguwe kuyeeya zintu zyoonse zijatikizya baabo mbayakubusya. Alimwi icipati ncakuti, Jehova nguwakalenga zintu zyoonse, aboobo tulizyi kuti ulijisi nguzu zyakubusya bantu kuti batalike kupona alimwi.

14, 15. Ino majwi ngaakaamba Jobu atuyiisya nzi kujatikizya bubuke?

¹⁴ Muntu uusyomeka Jobu wakali kusyoma mububuke. Wakabuzya kuti: “Ikuti naa muntu wafwa, sena inga wapona alimwi?” Mpoonya wakaambila Jehova kuti: “Uyakwiita, eelyo mebo ndiyookuvwiila. Yebo uyooyandisya milimo yamaanza aako.” Inzya, Jobu wakalizyi kuti Jehova ulangila ciindi nayakubusya bantu bafwide.—Jobu 14:13-15.

¹⁵ Ino bulangizi bwabubuke bumupa kulimvwa buti? Ambweni mulibuzya kuti, ‘Sena abalo bamukwasyi wangu alimwi abeenzuma ibakafwa bayakubusyigwa?’ Cilatuumbulizya kuzyiba kuti ncobeni Jehova uliyandide kubusya bafwu. Lino atubone ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya nkobayakukkala alimwi akuti mbaani ibayakubusyigwa.

“BAYOOMVWA IJWI LYAKWE AKUZWA MULINZIZYO”

16. Ino mbuumi buli buti mbobayakupona aabo ibayakubusyigwa kuti bapone aanyika?

¹⁶ Kaindi, aabo ibakabusyigwa bakali kutalika kukkala alimwi abamukwasyi abeenzinyina aano aanyika. Eeci ciyakucitika alimwi kumbele, pele ciindi eeco zintu zinooli kabotu kapati. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti aabo ibayakubusyigwa kuti bapone anyika banoojisi coolwe cakupona mane kukabe kutamani kakunyina kufwa alimwi. Kuyungizya waawo, bayoopona munyika yiindene kapati anyika njitupona mazuba aano. Takukabi limbi nkondo, bugwebenga alimwi akuciswa.

17. Ino mbaani ibayakubusyigwa?

¹⁷ Ino mbaani ibayakubusyigwa? Jesu wakaamba kuti ‘aabo boonse ibali muzyuumbwe bayoomvwa jwi lyakwe akuzwa mulinzizyo.’ (Johane 5:28, 29) Alimwi lugwalo lwa Ciyubunuzyo 20:13 lutwaambila kuti: “Lwizi lwakabaleka bafwu ibakali mulindulo, alwalo lufwu a Cuumbwe zyakabaleka bafwu ibakali mulinzizyo.” Inzya, mabbiliyoni aabantu bafwide bayoobusyigwa kuti bapone alimwi. Awalo mwaapostolo Paulo wakaamba kuti “baluleme abataluleme” bayoobusyigwa. (Amubale Milimo 24:15.) Ino eeci caamba nzi?

18. Ino “baluleme” aabo ibayoobusyigwa mbaani?

¹⁸ “Baluleme” babikkilizya babelesi ba Jehova ibasyomeka aabo ibakapona Jesu katanaboola aanyika. Bantu mbuli Nowa, Abrahamu, Sara, Musa, Rute alimwi a Esita bayoobusyigwa kuti bakapone aano aanyika. Mulakonzya kubala makani aajatikizya baalumi abamakaintu bamwi akati kabaaba ku Bahebrayo caandaano 11. Ino mbuti kujatikizya babelesi ba Jehova ibasyomeka aabo ibafwa ciindi cino? Abalo ‘baliluleme,’ aboobo bayoobusyigwa.

19. Ino “bataluleme” mbaani? Ino Jehova uyakubapa coolwe nzi?

¹⁹ “Bataluleme” babikkilizya mabbiliyoni aabantu aabo ibatakajisi coolwe cakumuzyiba Jehova. Nokuba kuti bakafwa, Jehova tabalubide pe. Uyakubabusya, eelyo bayoopegwa coolwe cakwiiya kujatikizya nguwe alimwi akumubelekela.

20. Nkaambo nzi ncobatali bantu boonse ibayoobusyigwa?

²⁰ Sena eeci caamba kuti kufwumbwa muntu wakafwa uyakubusyigwa? Peepe. Jesu wakaamba kuti bantu bamwi tabakabusyigwi pe. (Luka 12:5) Ino nguni uuyakusala kuti muntu umwi abusyigwe naa atabusyigwi? Jehova ngo Mubetesi Mupati, pele ulimupede awalo Jesu nguzu zyakuba “mubetesi wabaumi abafwide.” (Milimo 10:42) Kufwumbwa muntu uubetekwa kuti mubi akuti talangilwi kucinca takabusyigwi pe.—Amubone Bupanduluzi Buyungizyidwe 19.

KUBUSYIGWA KUYAKUPONA KUJULU

21, 22. (a) Ino kubusyigwa kuyakupona kujulu caamba nzi? (b) Ino nguni muntu wakusaanguna iwakabusyilwa kubuumi bwakujulu?

²¹ Bbaibbele alimwi litwaambila kuti bantu bamwi bayakukkala kujulu. Ciindi muntu umwi naabusyigwa kuyakupona kujulu, tabusyigwi kali muntu uujisi mubili wanyama pe. Ubusyilwa kubuumi bwakujulu kajisi mubili wamuuya.

²² Jesu ngomuntu wakusaanguna iwakabusyigwa munzila eeyi. (Johane 3:13) Nokwakainda mazuba otatwe kuzwa ciindi naakajaigwa Jesu, Jehova wakamubusya. (Intembauzyo 16:10; Milimo 13:34, 35) Jesu tanaakabusyigwa amubili wanyama pe. Mwaapostolo Petro upandulula kuti Jesu “wakajaigwa kali amubili wanyama pele wakabusyigwa amubili wamuuya.” (1 Petro 3:18) Jesu wakabusyigwa kali cilenge camuuya icilaanguzu kapati! (1 Bakorinto 15:3-6) Alimwi Bbaibbele lyaamba kuti tali nguwe alikke iwakali kuyoobusyigwa munzila eeyi.

23, 24. Ino “katanga kaniini” nkaakaamba Jesu mbaani, alimwi ino banooli bongaye?

²³ Kalaafwaafwi kufwa, Jesu wakaambila basikwiiya bakwe basyomeka kuti: “Nduunka kuyoomubambila busena.” (Johane 14:2) Eeci caamba kuti basikwiiya bakwe bamwi bakali kuyoobusyigwa kuti bakapone anguwe kujulu. Ino bali bongaye? Jesu wakaamba kuti bakali kuyooba buyo mweelwe musyoonto, “katanga kaniini.” (Luka 12:32) Mwaapostolo Johane wakawaamba mweelwe wini ciindi naakabona Jesu ‘kaimvwi aa Cilundu ca Ziyoni kujulu, antoomwe abali 144,000.’—Ciyubunuzyo 14:1.

²⁴ Ino Banakristo aabo ibali 144,000 bakali kuyoobusyigwa lili? Bbaibbele litwaambila kuti eeci cakali kuyoocitika Kristo katalikide kale kulela kujulu. (1 Bakorinto 15:23) Lino tupona kuciindi eeco, alimwi ibunji bwaba 144,000 bakabusyigwa kale kubuumi bwakujulu. Aabo ibacili aanyika alimwi ibafwa mumazuba eesu bayoobusyigwa mukulaba kwaliso kubuumi bwakujulu. Pele ibunji bwabantu bayoobusyigwa kumbele kuti bakapone mu Paradaiso aano aanyika.

25. Ino tuyakwiiya nzi mucibalo citobela?

²⁵ Lino-lino, Jehova uyakubaangununa bantu boonse kulufwu, alimwi lufwu talukabi limbi pe mane kukabe kutamani! (Amubale Isaya 25:8.) Pele ino aabo baunka kujulu baunka kuyoocita nzi ooko? Bbaibbele lipandulula kuti bayoolela a Jesu mu Bwami naa mumfwulumende yakujulu. Tuyakwiiya zinji kujatikizya mfwulumende eeyi mucibalo citobela.