TUKU KATSOKGNANIKA ROMANOS
1 Akit Pablo, kskujni Cristo Jesús chu tiku limapakuwika apóstol, laksakka xlakata nalichuwinan xatlan xtamakatsinin Dios, 2 nema xla xmalaknunita chu tlawalh pi xlichuwinankgolh xpalakachuwinanin kxaSanto Tatsokgni, 3 xatlan tamakatsinin xpalakata xKgawasa tiku lakachilh kkatiyatni xtachuna tiku na xalak xfamilia* David, 4 pero xlakata xlitliwakga espíritu santo limasiyaka pi xKgawasa Dios xwanit akxni lakastakwanalh kkalinin (chuna, Jesucristo kiMalanakan,* 5 kaj xpalakata kmakglhtinanit xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna* chu kilaksakkanit xlakata apóstol naklitaxtu, xlakata nakkatasani latamanin xalak atanu kachikinin xlakata nakgalhikgo takanajla chu nakgalhakgaxmatnikgo chu namalankikgo xtukuwani, 6 xliputum umakgolh kachikinin Dios na katasaninitan xlakata natapakgsiniyatit Jesucristo). 7 Kkatsokgnaniyan putum wixin tiku wilatit kRoma, tiku Dios kapaxkiyan chu kalaksaknitan xlakata xasantos nalitaxtuyatit:
KinTlatkan* Dios chu Malana Jesucristo kakamaxkin talakgalhaman nema ni anan xtachuna* chu takaksni.
8 Pulana, kxtukuwani Jesucristo kpaxtikatsini Dios xlakata mintakanajlakan, xlakata latamanin kaniwa niku lichuwinankgo mintakanajlakan. 9 Akit kskujnanima Dios xliputum kinaku, klichuwinama xatlan tamakatsinin xpalakata xKgawasa. Xla tlan nalichuwinan uma, pi akxni ktlawa kioración putum kilhtamaku kskin mimpalakatakan, 10 ktasaskin pi komo tlan, kakimaxkika talakaskin nakkalakganachan komo Dios chuna lakaskin. 11 Lu kkaʼakxilhputunan xlakata nakkamakgtayayan kmintakanajlakan, xlakata tliwakga takanajla nakgalhiyatit; 12 tuku kwamputun wa pi nakilimatliwakglhatit mintakanajlakan chu akit nakkalimatliwakglhan kintakanajla.
13 Natalan, pero klakaskin kakatsitit pi makglhuwa kkalakgamputunitanchan, pero asta uku ni kimaxkikanit talakaskin. Xlakata la klichuwinama Dios tlan nakitaxtu anta kmilakgstipankan chu nachuna kxlakgstipankan amakgapitsi laklanka kachikinin. 14 Kkgalhi talakgatay pi nakkamakgtaya* putum latamanin, tiku griegos chu tiku chuwinankgo atanu tachuwin,* tiku lakgskgalalan chu tiku ni lhuwa kgalhtawakgakgonit, 15 wa xlakata wixin na lu kkalitachuwinamputunan xatlan tamakatsinin anta kRoma. 16 Ni klimaxanan xatlan tamakatsinin. Xatlan tamakatsinin wa tuku litasiya xlitliwakga Dios chu tlan lakgmaxtu tiku kanajlanikgo, pulana tiku judío chu alistalh griego.* 17 Kaj xpalakata xatlan tamakatsinin litasiyama tuku xaʼakgstitum xla Dios. Uma chuna kitaxtu xlakata kgalhikan takanajla chu uma matliwakglha kintakanajlakan, chuna la tatsokgnit: «Pero tiku xaʼakgstitum, nalatama xlakata xtakanajla».
18 Xtasitsi Dios kaxtakgamakaminimacha* kʼakgapun tiku ni kgalhakgaxmatkgo chu tiku ni xaʼakgstitum. Xlakan tlawakgo tuku ni xaʼakgstitum xlakata amakgapitsin nila nalakgapaskgo tuku xaxlikana. 19 Xlilat pi xlakan nalakgapaskgo Dios, xlakata Dios lhuwa tuku kamasiyaninit. 20 Xlakata xtayat Dios nema latamanin nila akxilhkgo, uma wamputun xlitliwakga nema putum kilhtamaku wi chu pi xla xlikana wa Dios, litasiyanit lata akxni xla malakatsukinit kakilhtamaku, akxni akxilhkan tuku xla tlawanit. Wa xlakata xlakan nila wankgo: «Ni xakkatsiyaw». 21 Xlakata maski lakgapaskgolh Dios, ni malankikgolh la* chatum Dios nipara paxtikatsinikgolh, wata ni xaʼakgstitum tawi xtalakapastaknikan, chu nialhtu akgatekgskgolh* xatonto xnakujkan. 22 Maski xwankgo pi lakgskgalalan xwankgonit, xatontos litaxtukgolh 23 chu xlilanka Dios tiku ni talakglakgalhi, wa maxkikgolh tuku tasiya xtachuna la chatum chixku nema talakglakgalhi, chu tsiktsi* chu animales nema kgantati xtantunkan chu luwa chu sluluk.
24 Chu xlakata chuna lu xlakaskinkgo xnakujkan, Dios kamakamastalh xlakata xtlawakgolh tuku lu lixkajni, xlakata xlakxtlawakgolh xmaknikan. 25 Lilakgpalikgolh taʼakgsanin tuku xaxlikana xlakata Dios chu maxkikgolh kakni chu xasanto taskujut tuku kaj malakatsukikanit nixawa Malakatsukina, tiku xliputum kilhtamaku maxkikan kakni. Chuna kalalh. 26 Wa xlakata, Dios kamakamastalh ktalakgxtumit xalimaxana, xlakata xalakpuskatin lakgmakgankgolh talakgxtumit chuna la xlilat, maski Dios nichuna kalimalakatsukilh; 27 nachuna lakchixkuwin nialh tatalakgxtumiputunkgolh lakpuskatin chu wata wa lu tatalakgxtumiputunkgolh xtachixkukan chu katatlawakgolh tuku lu lixkajni chu chuna xatakgatsin patikgolh* tuku xkalakgchan xlakata xtalakgalhinkan.
28 Xlakata xlakan ni liwana lakgapasputunkgolh Dios, Dios mastalh talakaskin pi xkgalhikgolh talakpuwan nema xla nitlan akxilha xlakata xtlawakgolh tuku ni xlilat. 29 Putum uma litatsamakgolh tuku ni xaʼakgstitum, lakgalhinanin litaxtukgolh, lhuwa tuku kgalhiputunkgolh chu lakgatikgolh tlawakgo tuku lu nitlan, lu lakgkatsalakanikgolh amakgapitsin, makgninanin litaxtukgolh, sitsinikgolh amakgapitsin, xʼakgskgawinankgo chu xkatlawanikgo tuku nitlan amakgapitsin chu xkaʼakgsankgo, 30 xlimawakanankgo tuku nitlan, ksitsinikgo Dios, lixkajni xkalikatsinikgo amakgapitsin, laklanka xkamakgkatsikan, xwankgo pi xlakaskinka xlitaxtukgo,* xlakkaxwilikgo natlawakgo tuku nitlan, nialh xkgalhakgaxmatkgo xnatlatnikan, 31 ni xkgalhikgo taʼakgatekgsni, ni xmakgantaxtikgo tuku xlitayakgonit, nialh xkgalhikgo tapaxkit nema kgalhikgo latamanin chu ni xlakgalhamanankgo. 32 Maski umakgolh liwana lakgapaskgo xaʼakgstitum xlimapakgsin Dios, tiku chuna lilatamakgo kalakgchan nakamakgnikan, ni kajwatiya xlakan chuntiya tlawamakgolh, wata na tlan kaʼakxilhkgo tiku chuna lilatamakgo.
2 Wa xlakata, nila wana pi ni xlikana komo lakputsanana, xatikuta wix; xlakata akxni lakputsananiya achatum, miʼakstu limawakakana tuku nitlan, xlakata wix tiku lakputsanampat nachuna tlawapat. 2 Katsiyaw pi Dios lakputsanan chuna la xaxlikana chu kamalakgaxokge tiku chuna tlawamakgolh.
3 Wix tiku kalakputsananiya tiku chuna tlawamakgolh, pero wix nachuna tlawapat, ¿lakpuwana pi tlan natsalaya akxni Dios nalakputsanan? 4 ¿O lakgmakgana lhuwa xtalakgalhaman Dios, chu xlakata maxkiman kilhtamaku chu ni lakapala sitsi, ni katsiya pi kxtalakgalhaman maxkiman talakaskin namakgxtakga tuku nitlan tlawapat? 5 Pero xlakata wix xatsakat chu minaku ni makgxtakgputun tuku nitlan, miʼakstu maʼakgstokgwilipat xtasitsi Dios kkilhtamaku akxni namasiya xalakatitum xtalakputsanat. 6 Chu xla nakamaxki chatunu chatunu chuna la* kalakgchan xpalakata tuku tlawakgonit: 7 xla nakamaxki latamat nema ni kgalhi xlisputni chu makni nema ni talakglakgalhi tiku putsamakgolh kakni chu tayanimakgolh akxni tlawakgo tuku tlan. 8 Pero tiku talatlawanankgo chu ni kgalhakgaxmatkgo tuku xaxlikana, wata wa kgalhakgaxmatkgo tuku ni xaʼakgstitum, nakamalakgaxokgekan chu nakalakgchin tasitsi. 9 Putum tiku* tlawa tuku nitlan nalakgchin takatsanajwat chu talipuwan, pulana tiku judío chu alistalh griego;* 10 tiku tlawakgo tuku tlan, Dios nakamaxki kakni chu xlakan tlan natalalinkgo, pulana tiku judío chu alistalh griego. 11 Xlakata Dios ni laksakpaxkinan.
12 Putum tiku lakgalhinankgolh chu ni xlakgapaskgo limapakgsin, nanikgo pero ni katiʼanalh limapakgsin tuku nakalilakputsananikan; pero putum tiku lakgalhinankgolh maski xlakgapaskgo limapakgsin nakalilakputsananikan limapakgsin. 13 Xlakata tiku kaj kgaxmatkgo limapakgsin ni wa tiku xaʼakgstitum kxlakatin Dios, wata wa tiku makgantaxtikgo limapakgsin, Dios xaʼakgstitum nakalimaxtu. 14 Akxni tiku ni judíos tlawakgo tuku wan xlimapakgsin Dios, maski ni lakgapaskgo ama limapakgsin, uma limasiya pi xlakan kgalhikgo ama limapakgsin kxtalakapastaknikan. 15 Xlakata tuku tlawakgo, limasiyakgo pi limapakgsin tatsokgnit kxnakujkan. Nachuna, xtalakapastaknikan chu xlakan limasiyakgo komo tuku tlawakgo tlan o nitlan, xlakata uma, xtalakapastaknikan kamakatsini komo linkgo kuenta o ni xlakata tuku tlawakgonit. 16 Uma chuna nala akxni Dios nalakgayawa Jesucristo xlakata nalakputsanani tuku xatsekg kgalhikgo latamanin chuna la wan xatlan tamakatsinin nema akit klichuwinan.
17 Komo miʼakstu wana pi judío wix chu lipawana limapakgsin chu paxuwaya xlakata talalipina Dios, 18 chu lakgapasa xtalakaskin chu tlan akxilha tuku lu laktlan xlakata limakgalhtawakgekanita Limapakgsin, 19 chu liwana katsiya pi litaxtuya xpulalinakan lakgaxokgo, chu makgskgot kalitaxtuniya tiku wilakgolh niku kapukswa, 20 kamasiyaniya tiku ni liwana lakapastaknankgo, makgalhtawakgena xla laktsu kamanan,* kalakgapasa tamasiy tuku tlakg xlakaskinka chu xaxlikana nema wi kLimapakgsin... 21 Pero wix tiku masiyaniya achatum, ¿ni miʼakstu masiyanikana? Wix tiku masiyaya: «Ni kakgalhananti», ¿kgalhanana? 22 Wix tiku wana: «Ni kaʼakgskgawi tiku tamakgaxtokga», ¿akgskgawiya tiku tamakgaxtokga? Wix tiku kaxkajniya tatlawamakgxtu,* ¿kamakgkgalhanana templos? 23 Wix tiku lanka makgkatsikana xlakata kgalhiya limapakgsin, ¿mamaxaniya Dios xlakata lakatsalaya Limapakgsin? 24 Xlakata chuna la tatsokgnit: «Xtukuwani Dios lixkajni lichuwinankan* kxlakgstipan atanu kachikinin kaj mimpalakatakan».
25 Xlikana pi akxni akstilichukunikana kxuwa milichixku* makgtayanan komo makgantaxtiya limapakgsin; pero komo lakatsalaya limapakgsin, maski akstilichukunikanita kxuwa milichixku xtachuna kitaxtu pi ni akstilichukunikanita. 26 Wa xlakata, komo chatum tiku ni akstilichukunikanit kxuwa xlichixku* tlawa tuku wan limapakgsin, Dios naliʼakxilha chuna la tiku akstilichukunikanit, ¿ni xlikana? 27 Tiku ni akstilichukunikanit kxuwa xlichixku* akxni makgantaxti Limapakgsin, natlawa pi nalipina kuenta, wix tiku lakatsalaya limapakgsin maski lakgapasa limapakgsin nema tatsokgnit chu akstilichukunikanita kxuwa milichixku. 28 Chatum xaxlikana judío ni kaj kxmakni tasiya chu akstilichukunikanit kxuwa xlichixku* ni wa tuku wi kxmakni. 29 Pero tiku xlikana judío chuna litaxtu xlakata tuku wi kxnaku, chu akstilichukunikanit kxuwa xlichixku* kxnaku wa tuku litlawakan xʼespíritu Dios, chu ni kaj wa tuku tatsokgnit kLimapakgsin. Uma chixku ni wa malankikgo lakchixkuwin, wata Dios tiku malanki.
3 Wa xlakata, ¿tuku tlan kitaxtu xlakata judío litaxtukan? O ¿tuku limakgtayanan naʼakstilichukunikan kxuwa xlichixku* chatum lataman? 2 Lhuwa tuku tlan kitaxtu. Xapulana xlakata wa tiku kamakamaxkika xasanto xtamakatsinin Dios. 3 Wa xlakata, ¿tuku tlan nawanaw xlakata makgapitsi judíos tiku ni kanajlakgo? Xlakata ni kanajlakgo, ¿wamputun pi latamanin nialhla lipawankgo Dios? 4 ¡Nikxni chuna kalalh! Wata Dios xaxlikana nalitaxtu, maski putum latamanin akgsaninanin nalitaxtukgo, chuna la tatsokgnit: «Xlakata xaʼakgstitum naliʼakxilhkana kmintachuwin chu natlajanana akxni nalakputsananikana». 5 Pero komo tuku nitlan tlawayaw limasiya pi Dios xaʼakgstitum, ¿tuku tlan nawanaw? ¿Tlawa Dios tuku ni xaʼakgstitum akxni kamalakgaxokge tiku ni xaʼakgstitum? (Kchuwinama chuna la chatum lataman). 6 ¡Nichuna! Komo ni xaʼakgstitum Dios, ¿la* nalakputsanani kakilhtamaku?
7 Komo akit kʼakgsaninan, chu taʼakgsanin nema kwan limasiya pi tuku wan Dios xaxlikana chu tlawa pi latamanin namalankikgo, ¿tuku xlakata Dios lakgalhina kilimaxtu? 8 ¿Tuku xlakata ni wanaw «Katlawaw tuku nitlan, xlakata namin tuku tlan»? Makgapitsi latamanin kinkalimawakakgoyan taʼakgsanin pi mat chuna kchuwinanaw. Wa xlakata umakgolh latamanin xlilat nakalakputsananikan.
9 Wa xlakata, ¿nalakpuwanaw pi akinin tlakg tlan wilaw nixawa amakgapitsin? ¡Nila chuna nawan! Chuna la lichuwinawa, judíos chu griegos putum makglakgalhinanin. 10 Chuna la tatsokgnit: «Nipara anan chatum tiku xaʼakgstitum; 11 ni anan tiku xaskgalala; ni anan tiku xputsalh Dios. 12 Putum tamakgatlikgonit, putum nitu litaxtukgo; ni anan tiku tlan xlikatsilh, nipara chatum». 13 «Xtachuna la putaknun takgalhpitsinit xʼakgapixnikan; ksimakgatkan liʼakgskgawinankgonit». «Anan xveneno luwa kxkilhpinkan». 14 «Chu xkilhnikan lhuwa wan pi kakaʼakgspulalh tuku nitlan amakgapitsin chu kgalhikgo tasitsi». 15 «Xtantunkan lu lakapala ankgo xlakata namakgninankgo».* 16 «Xlakan putum kilhtamaku katlawanikgo latamanin tuku lu nitlan chu kamakgapatinankgo 17 chu ni katsikgonit chuna la nakgalhikgo takaksni». 18 «Ni kgalhinikgo tapekua Dios».
19 Uku katsiyaw pi putum tuku Limapakgsin lichuwinan wa kakilhchanima tiku makgantaxtimakgolh Limapakgsin, xlakata nila tiku nawan pi ni lin kuenta chu putum kakilhtamaku lakgchan pi Dios nakamalakgaxokge. 20 Wa xlakata, nila tiku* nawan pi xaʼakgstitum litaxtu kxlakatin Dios kaj xlakata makgantaxtima tuku skin Limapakgsin, xlakata limapakgsin liwana kinkamasiyaniyan pi makglakgalhinanin akinin.
21 Pero uku litasiyanit pi tlan xaʼakgstitum litaxtukan kxlakatin Dios maski ni makgantaxtikan Limapakgsin. Uma nachuna wan kLimapakgsin chu kxtatsokgnikan Palakachuwinanin, 22 chuna, kxlakatin Dios tlan xaʼakgstitum litaxtukan kaj xlakata kanajlanikan Jesucristo chu uma tlan makglhtinankgo putum tiku kgalhikgo takanajla. Xlakata Dios lakxtum kinkaʼakxilhan. 23 Xlakata putum makglakgalhinankgonit chu nila limasiyakgo xlikakni Dios. 24 Dios xaʼakgstitum kaliʼakxilha xlakata Cristo Jesús xokgolh tuku xkinkalilakgmaxtun. Uma akgtum tamaskiwin* nema Dios mastalh xlakata xtalakgalhaman nema ni anan xtachuna.* 25 Dios makamastalh xtachuna la akgtum tamakamastan xlakata latamanin tlan xtalalimparakgolh, xlakata kanajlanikgo xkgalhni Cristo. Uma chuna lalh xlakata xlimasiyalh pi xla xaʼakgstitum, xlakata Dios masta kilhtamaku chu xkatapatima xamakgasa xtalakgalhinkan latamanin. 26 Chuna tlawalh xlakata nalimasiya pi xla xaʼakgstitum kʼuma kilhtamaku, akxni xaʼakgstitum liʼakxilha tiku kanajlani Jesús.
27 Wa xlakata, ¿tlan chatum lataman lanka namakgkatsikan? Ni anan tuku xlakata chuna namakgkatsi. ¿Tukuya limapakgsin wan pi ni lanka namakgkatsikan? ¿Wan limapakgsin pi tuku tlawa lu xlakaskinka? Ni, wa limapakgsin nema wan pi xlikgalhit takanajla. 28 Xlakata katsiyaw pi chixku xaʼakgstitum akxilhkan xlakata xtakanajla chu ni kaj xlakata tuku tlawa akxni kgalhakgaxmata limapakgsin. 29 ¿Pi kajwatiya xDioskan judíos? ¿Na ni wa xDioskan latamanin xalak atanu kachikinin? Chuna, na xDioskan xalak atanu kachikinin. 30 Xlakata kaj chatum Dios, xla xaʼakgstitum nakaliʼakxilha tiku kaʼakstilichukunikanit kxuwa xlichixkukan* xlakata xtakanajlakan chu xaʼakgstitum nakaliʼakxilha tiku ni kaʼakstilichukunikgokanit kxuwa xlichixkukan xlakata xtakanajlakan. 31 ¿Malakgsputumaw limapakgsin xpalakata kintakanajlakan? ¡Nichuna! Wata matliwakglhmaw limapakgsin.
4 Komo chuna, ¿tuku tlan nawanaw xlakata tuku makglhtinalh Abrahán, xamakgan kintlatkan* tiku kinkilhtsukutkan? 2 Akgtum liʼakxilhtit, komo Abrahán xaʼakgstitum litaxtulh kaj xlakata tuku tlawalh tlan lanka xlimakgkatsika, pero ni kxlakatin Dios. 3 Xlakata ¿tuku wan Tatsokgni? «Abrahán kanajlanilh Jehová chu xaʼakgstitum liʼakxilhka xlakata xtakanajla». 4 Wa xlakata, tiku skuja ni maskgawikan kaj xlakata lu lakgalhamaninan tiku maskujuma, wata xokgonikan xlakata laklinikan. 5 Pero akxni chatum chixku kanajlani Dios chu ni wa lipawan tuku tlawa, Dios xaʼakgstitum liʼakxilha xlakata xtakanajla. Wa Dios tiku tlan xaʼakgstitum kalimaxtu tiku makglakgalhinanin. 6 David na lichuwinalh xtapaxuwan chixku tiku Dios xaʼakgstitum liʼakxilhnit, maski ni makgantaxtilh putum tuku xwan limapakgsin: 7 «Paxuwakgo tiku tlawakgonit tuku nitlan chu katapatikanit chu xtalakgalhinkan kamatsankgenanikanit; 8 paxuwa ama chixku tiku lakgalhinalh, xlakata Jehová nialh katilakapastakli xtalakgalhin».
9 Wa xlakata, uma tapaxuwan, ¿kaj wa chuna makgkatsikgo tiku kaʼakstilichukunikanit kxuwa xlichixkukan,* o nachuna tiku ni kaʼakstilichukunikanit? Xlakata wanaw: «Xlakata xtakanajla Abrahán xaʼakgstitum liʼakxilhka». 10 ¿Tukuya kilhtamaku xaʼakgstitum liʼakxilhka? ¿Akxni akstilichukunika kxuwa xlichixku* o akxni nina xʼakstilichukunikan? Xaʼakgstitum liʼakxilhli Dios maski nina xʼakstilichukunikan kxuwa xlichixku. 11 Dios wanilh pi xʼakstilichukunika kxuwa xlichixku.* Wa uma tuku xlitasiyalh pi xaʼakgstitum xwanit xlakata xtakanajla maski nina xʼakstilichukunikanit. Chuna xtlatkan litaxtulh putum tiku kgalhikgo takanajla maski nina kaʼakstilichukunikan kxuwa xlichixkukan, chu Dios xaʼakgstitum kaliʼakxilha; 12 chu na xtlatkan xlitaxtulh tiku kaʼakstilichukunikanit kxuwa xlichixkukan,* ni kajwatiya tiku kaʼakstilichukunikanit kxuwa xlichixkukan, wata nachuna tiku xlikana kgalhikgo takanajla chuna la Abrahán akxni nina xʼakstilichukunikan kxuwa xlichixku.
13 Ni kaj xlakata Abrahán xmakgantaxtilh limapakgsin o xkamanan,* Abrahán xkgalhi takanajla wa xlakata Dios malaknunilh namaxki akgtum kakilhtamaku.* 14 Komo tiku makgantaxtikgo limapakgsin makglhtinankgo xtamalaknun Dios, takanajla nitu litaxtu chu xtamalaknun Dios nialhtu litaxtu. 15 Xlikana, Limapakgsin tlawa pi Dios nakinkamalakgaxokgeyan, pero niku ni anan limapakgsin na ni anan tuku lakatsalakan.
16 Abrahán makgamakglhtinalh tamalaknun xpalakata xtakanajla, chu nachuna litasiyalh xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna.* Wa xlakata xkamanan* Abrahán na makgamakglhtinankgolh ama tamalaknun. Ni kajwatiya ama tiku makgantaxtikgolh limapakgsin makglhtinankgolh uma tamalaknun, wata nachuna tiku kgalhikgo takanajla la Abrahán, tiku kintlatkan putum akinin. 17 (Chuna la tatsokgnit: «Klimapakuwinitan xtlatkan lhuwa kachikinin»). Uma chuna lalh kxlakatin Dios tiku xla kanajlanilh. Xlakata Dios kamalakastakwani tiku nikgonita chu lichuwinan tuku nina kgantaxtu xtachuna la kgantaxtunita. 18 Maski ni xʼanan takgalhkgalhin, xkanajla pi xʼama litaxtu xtlat lhuwa kachikinin chuna la xwanikanit: «Chuna xlilhuwa nawankgo minkamanan».* 19 Chu maski ni taxlajwanilh xtakanajla, lilakpuwa xmakni, nema xtachuna la xninita (xlakata max akgtum ciento kata xkgalhi), chu nachuna xkatsi pi Sara nialhla xkgalhilh kamanan. 20 Pero ni tsinu lakpuwa pi Dios ni xʼama makgantaxti tuku xmalaknunit; wata tliwakga wa kxtakanajla, chu chuna limalankilh Dios 21 chu liwana xkanajla pi tuku Dios xmalaknunit na xʼama makgantaxti. 22 Wa xlakata, «xaʼakgstitum liʼakxilhka xlakata xtakanajla».
23 Pero tachuwin «xaʼakgstitum liʼakxilhka» ni kaj xpalakata Abrahán tsokgwilika, 24 wata nachuna kimpalakatakan, tiku Dios xaʼakgstitum kinkaliʼakxilhnitan, xlakata kanajlaniyaw pi malakastakwanilh kkalinin kiMalanakan Jesús. 25 Dios mastalh talakaskin pi lakchixkuwin xmakgnikgolh Jesús xlakata kintalakgalhinkan chu malakastakwanika xlakata Dios xaʼakgstitum nakinkaliʼakxilhan.
5 Chu xlakata xaʼakgstitum kinkalimaxtukanitan xlakata takanajla, chuntiya tlan katalaliw Dios xpalakata kiMalanakan* Jesucristo, 2 xlakata kanajlaniyaw tlawa pi tlan namakglhtinanaw talakgalhaman nema ni anan xtachuna,* nema uku makglhtinamaw; chu lu kalipaxuwaw* xlakata kgalhiyaw takgalhkgalhin pi Dios nakinkamaxkiyan kakni. 3 Chu ni kajwatiya uma, nachuna kalipaxuwaw* akxni titaxtumaw takatsanajwat, xlakata katsiyaw pi takatsanajwat kinkamakgtayayan natayaniyaw; 4 chu akxni tayaniyaw tlawa pi Dios tlan nakinkaʼakxilhan, chu uma kinkamakgtayayan nakgalhkgalhinanaw, 5 chu takgalhkgalhin ni katitlawalh pi natamamaxaniyaw; xlakata Dios limaklakaskin xʼespíritu santo nema xla kinkamaxkiyan xlakata nalimasiya pi kinkapaxkiyan.
6 Xlakata xlikana pi akxni lakgalhinaninku xwanitaw, Cristo nilh xpalakata tiku nitlan likatsikgo kkilhtamaku nema xlakkaxwilikanit. 7 Lu tuwa pi wi tiku napalakani chatum chixku tiku xaʼakgstitum likatsi; pero xpalakata chatum chixku tiku tlan likatsi max wi tiku xpalakaniputulh. 8 Wa uma tuku Dios kinkalimasiyaniyan pi kinkapaxkiyan: Cristo nilh kimpalakatakan akxni chuntiya lakgalhinaninku xwanitaw. 9 Tlakg liwaka uku, xlakata xkgalhni Cristo tlawanit pi Dios xaʼakgstitum nakinkaliʼakxilhan, liwana katsiyaw pi uma nakinkalakgmaxtuyan kxtasitsi Dios. 10 Komo akxni talatlawananin xlitaxtuyaw tlan talalimparaw Dios kaj xlakata nilh xKgawasa, tlakg liwaka la uku, liwana katsiyaw pi nakinkalakgmaxtukanan xlakata tlan talalimparayaw Dios chu xKgawasa lama. 11 Nachuna, lipaxuwayaw xlakata tlan talalinaw Dios kaj xlakata kiMalanakan Jesucristo. Xla tlawanit pi tlan xtalalimparaw Dios.
12 Wa xlakata, kaj xpalakata chatum chixku talakgalhin tanulh kkakilhtamaku, chu linin xpalakata talakgalhin, chu wa xlakata linin kaʼakgchipalh putum latamanin xlakata putum xlakgalhinankgonit... 13 Xlakata talakgalhin xwija kkakilhtamaku akxni nina xʼanan Limapakgsin, pero nila tiku liyawakan pi tlawanit talakgalhin komo ni anan limapakgsin. 14 Pero, lata Adán asta Moisés, linin kamapakgsinit putum latamanin, asta tiku ni xlakgalhinankgonit chuna la Adán lakgalhinalh. Adán tsinu xtatalakxtumi tiku xwankanit pi namin.
15 Tuku latamanin kakitaxtuni xlakata tamaskiwin* nema Dios masta, ni tatalakxtumi tuku kakitaxtuni xlakata talakgalhin. Lhuwa latamanin nikgo kaj xlakata xtalakgalhin chatum chixku. Pero lhuwa latamanin lu litamakgtayakgo xtamaskiwin Dios nema kaj xachunata chu xtalakgalhaman, chu Dios kamaxkilh putum latamanin uma tamaskiwin xlakata xtalakgalhaman Jesucristo. 16 Nachuna, tuku kitaxtu xlakata tamaskiwin nema kaj xachunata ni xtachuna xtalakgalhin chatum chixku. Xlakata akgtum talakgalhin tlawalh pi putum latamanin xkaliyawaka pi xtlawakgonit talakgalhin, pero tamaskiwin nema kaj xachunata nema milh kaj xlakata lhuwa talakgalhin, tlawalh pi lhuwa latamanin xaʼakgstitum xkaliʼakxilhli Dios. 17 Kaj xlakata xtalakgalhin chatum chixku, linin mapakgsinanit chuna la mapakgsina. Pero xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna* chu xtamaskiwin nema kaj xachunata tuku kinkamaxkinitan nema xaʼakgstitum, tlakg laklanka chu tlakg laktlan. Tiku makglhtinankgo uma, nalatamakgo kaj xpalakata Jesucristo chu mapakgsinanin nalitaxtukgo.
18 Chuna, komo kaj xlakata akgtum talakgalhin putum latamanin kaliyawaka pi xtlawakgonit talakgalhin, nachuna xlakata akgtum tatlaw xaʼakgstitum, kitaxtulh pi putum latamanin xaʼakgstitum xkaliʼakxilhka chu xmakglhtinankgolh latamat. 19 Chuna la lhuwa latamanin lakgalhinanin litaxtukgolh kaj xlakata chatum chixku ni kgalhakgaxmatli Dios, nachuna, lhuwa latamanin xaʼakgstitum nalitaxtukgo xlakata chatum chixku kgalhakgaxmatnalh. 20 Nachuna, Dios mastalh Limapakgsin xlakata latamanin xkatsikgolh pi lhuwa talakgalhin xtlawamakgolh. Pero akxni latamanin xtlawakgo lhuwa talakgalhin, Dios tlakg xkalimasiyani xtalakgalhaman nema ni xkalakgchan. 21 ¿Tuku xlakata? Xlakata chuna la talakgalhin chu linin mapakgsinamakgolh, xtalakgalhaman Dios na xmapakgsinalh xlakata xaʼakgstitum xkaliʼakxilhli latamanin. Uma chuna kgantaxtuma xlakata latamanin tlan namakglhtinankgo latamat nema ni kgalhi xlisputni kaj xpalakata kiMalanakan Jesucristo.
6 Wa xlakata, ¿tuku tlan nawanaw? ¿Chuntiya kilitlawatkan talakgalhin xlakata tlakg natalhuwi talakgalhaman nema ni anan xtachuna?* 2 ¡Nikxni chuna kalalh! Xlakata nialh wa talakgalhin kinkamapakgsiyan, ¿tuku xlakata chuntiya natlawayaw talakgalhin? 3 ¿O ni katsiyatit pi putum akinin tiku kinkamunukan xlakata akxtum natatawilayaw Cristo Jesús na kinkamunukan xlakata na nataniyaw? 4 Wa xlakata, akxni tamunuw xlakata naniyaw chuna la Cristo, Dios tlawalh pi na xkinkamaknukan* chuna la xla. Uma chuna lalh xlakata na xkgalhiw akgtum xasasti latamat, chuna la Cristo, tiku xaTlat* limalakastakwanilh xlitliwakga xlakata xkgalhilh xasasti latamat. 5 Komo akinin naniyaw chuna la xla nilh, xlikana pi nachuna nakinkamalakastakwanikanan, chu xlakata uma, kitaxtu pi akxtum tawilaw. 6 Xlakata katsiyaw pi xamakgan kintayatkan na xtokgowakaka kkiwi akxni xla xtokgowakaka, xlakata xamakglakgalhina kimaknikan nialh wa nakinkatlajayan, xlakata nialh wa nalitaxtuyaw xlakskujnin talakgalhin. 7 Xlakata ama tiku ninita, Dios akxilha pi nialhtu laklin* xtalakgalhin.
8 Nachuna, komo taninitaw Cristo, kanajlayaw pi na natalatamayaw. 9 Xlakata katsiyaw pi Cristo, uku xlakata malakastakwanikanit kkalinin, nikxni katinipa; linin nialhla makgatlaja. 10 Xla nilh kaj makgtum xlakata xmapanulh talakgalhin chu nikxni chuna katilapa, pero latamat nema kgalhi, limaklakaskin xlakata tlan natlawa xtalakaskin Dios. 11 Nachuna wixin, kakaliʼakxilhkantit pi ninitantit xpalakata talakgalhin, na kaliʼakxilhtit pi milatamatkan nalimaklakaskinatit xlakata natlawayatit xtalakaskin Dios, xlakata wixin xtamakgalhtawakgen Cristo Jesús.
12 Wa xlakata, ni kamastatit talakaskin pi talakgalhin chuntiya namapakgsinan kmimaknikan nema tlan niy, xlakata ni natlawayatit xtalakaskin mimaknikan. 13 Nialh katamakamastanitit talakgalhin xlakata natlawayatit tuku nitlan. Wata katamakamastatit kxmakan Dios, xtachuna la tiku xnikgonit chu uku lamakgolh. Kawilitit mimaknikan* kxmakan Dios xlakata natlawayatit tuku tlan. 14 Xlakata nialh wa tapakgsiniyatit limapakgsin wata makgamakglhtinanitantit xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna,* xlakata talakgalhin nialh nakamapakgsiyan chuna la chatum malana.*
15 Wa xlakata, ¿tuku nawanaw? ¿Chuntiya nalakgalhinanaw chu nawanaw pi nialh wa tapakgsiniyaw limapakgsin wata makgamakglhtinanitaw xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna?* ¡Nikxni chuna kalalh! 16 ¿Ni katsiyatit? Komo wi tiku tamakamastaniyatit chuna la xakgalhakgaxmatnanin xlakskujnin, wixin xlakskujnin litaxtuniyatit xlakata kgalhakgaxpatniyatit. Wa xlakata, komo wixin xlakskujnin talakgalhin, nakalinan klinin. Pero komo wixin xlakskujnin Dios chu kgalhakgaxpatniyatit, nalitaxtuyatit chuna la tiku xaʼakgstitum lamakgolh. 17 Wa xlakata kamaxkiw paxtikatsinit Dios. Milh kilhtamaku wixin xlakskujnin xlitaxtuniyatit talakgalhin, pero uku xliputum minakujkan kgalhakgaxpatniyatit tamasiy nema kamaxkinitan Dios. 18 Wa xlakata, wixin kalakgmaxtukanitantit xlakata nialh xlakskujnin talakgalhin nalitaxtuyatit, wixin xlakskujnin Dios chu tlawayatit tuku xaʼakgstitum. 19 Xlakata xamakglakgalhinanin wixin, kmaklakaskima tachuwin nema latamanin tlan akgatekgskgo;* chuna la chatum skujni, wixin xmakamaxkinitantit mimaknikan tuku lixkajni chu tuku nitlan xlakata natlawayatit tuku ni xaʼakgstitum. Pero uku kamakamaxkitit mimaknikan tuku xaʼakgstitum, xlakata natlawayatit tuku xasanto. 20 Xlakata akxni xlakskujnin talakgalhin xlitaxtuyatit, ni xkamapakgsiyan tuku xaʼakgstitum.
21 Wa xlakata, ¿la* xkitaxtu tuku xtlawayatit ama kilhtamaku? Tuku uku limaxananatit. Xlakata ama tuku xtlawayatit linan klinin. 22 Pero uku kalakgmaxtukanitantit ktalakgalhin chu xlakskujnin Dios litaxtuyatit, wa xlakata lakgchipimpatit latamat nema xaskulunku, chu alistalh nakitaxtu latamat nema ni kgalhi xlisputni. 23 Xlakata taskgaw nema masta talakgalhin wa linin, pero tamaskiwin* nema Dios masta xpalakata kiMalanakan* Cristo Jesús wa latamat nema ni kgalhi xlisputni.
7 Natalan,* ¿max ni katsiyatit pi Limapakgsin mapakgsi chatum chixku akxni xla lamajku? (Xlakata kkatsokgnanima tiku lakgapaskgo limapakgsin). 2 Akgtum liʼakxilhtit, Limapakgsin wan pi chatum puskat tiku tamakgaxtokgnit tapakgsini xchixku akxni xla lamajku; pero komo xchixku naniy, limapakgsin nialh tlawa pi puskat natapakgsini xchixku. 3 Wa xlakata, akxni xchixku lamajku, komo puskat natatamakgaxtokga atanu, akgskgawima xchixku. Pero komo xchixku niy, nialh wa tapakgsini. Wa xlakata, komo tatamakgaxtokga atanu, nialh kitaxtu pi akgskgawima xchixku.
4 Wa xlakata, natalan, mimpalakatakan xlitaxtu xtachuna la xtatamakgaxtokgnitantit Limapakgsin, pero xlakata xtamakamastan* Cristo uma sputli. Uma chuna lalh xlakata xtapakgsinitit Cristo, tiku malakastakwanikanit, xlakata tlan xtlawaw tuku makgapaxuwa Dios. 5 Akxni xlamaw chuna la xlakaskin kimaknikan, Limapakgsin liwana masiyalh pi tuku nitlan xtlawaputun kimaknikan* tlawalh pi kimaknikan xlakgalhinalh, chu uma talakgalhin xʼama kinkalinan klinin. 6 Pero nialh wa tapakgsiniyaw Limapakgsin, wa xlakata tlan atanu la* skujnin nalitaxtuyaw. Wa xlakata ni xlakskujnin Dios nalitaxtuyaw kaj xlakata kinkapulaliman xalakgmakgan Limapakgsin nema tatsokgnit, wata xlakskujnin Dios kalitaxtuw xlakata espíritu santo kinkapulaliman.
7 Wa xlakata, ¿tuku nawanaw? ¿Nitlan Limapakgsin? ¡Nichuna! Akit ni xaktilakgapasli talakgalhin komo ni xʼanalh Limapakgsin. Akgtum liʼakxilhtit, ni xaktikatsilh tuku kilhchanima kgalhiputunkan tuku kgalhi achatum komo Limapakgsin ni xwa «Ni milikgalhiputu tuku kgalhi achatum». 8 Pero talakgalhin maklakaskilh limapakgsin xlakata nakkgalhiputun putum tuku anan, xlakata akxni ni xʼanan limapakgsin talakgalhin ni xkgalhi litliwakga. 9 Xlakata, akxni nina xʼanan limapakgsin akit xaklama. Pero akxni analh limapakgsin kkatsilh tuku talakgalhin, chu knilh. 10 Chu limapakgsin nema xkimaxkilh latamat wata xkilima kkalinin. 11 Xlakata limapakgsin, talakgalhin tekgsli chuna la nakiʼakgskgawi chu kimakgnilh. 12 Wa xlakata, xLimapakgsin Moisés xasanto, chu tuku wankan anta xasanto chu xaʼakgstitum chu tlan.
13 Wa xlakata, ¿kimakgnilh tuku tlan? ¡Nikxni chuna kalalh! Wata talakgalhin kimakgnilh. Xlakata uma tuku tlan, talakgalhin kilimakgnilh xlakata nalimasiya tuku talakgalhin. Chu limapakgsin masiya pi talakgalhin katlawani tuku lu nitlan latamanin. 14 Xlakata katsiyaw pi Limapakgsin xla Dios; pero akit makglakgalhina, chu ktastaninit talakgalhin xlakata kskujni nakwan. 15 Ni kkatsi tuku xlakata chuna ktlawa. Xlakata ni ktlawa tuku ktlawaputun, wata ktlawa tuku kxkajni. 16 Akit na klakpuwan pi Limapakgsin lu xatlan, pero nina ktlawa tuku tlan ktlawaputun. 17 Pero uku nialh akit ktlawa, wata wa talakgalhin nema kkgalhi. 18 Kkatsi pi kxamakglakgalhina kimakni ni anan tuku tlan; xlakata maski ktlawaputun tuku tlan, nila ktlawa. 19 Xlakata ni ktlawa tuku tlan ktlawaputun, wata tuku nitlan nema ni ktlawaputun wa ktlawa. 20 Wa xlakata, komo ktlawa tuku ni ktlawaputun, nialh akit tiku tlawama, wata wa talakgalhin nema kkgalhi.
21 Wa xlakata, anan akgtum limapakgsin nema kimapakgsi: akxni ktlawaputun tuku tlan, kmakgkatsi pi wata wa ktlawaputun tuku nitlan. 22 Xlikana, kkinaku klipaxuwa xlimapakgsin Dios, 23 pero kakxilha pi kkimakni* wi atanu limapakgsin nema talalakatawaka xlimapakgsin kintalakapastakni. Ama limapakgsin wa talakgalhin nema wi kkimakni* chu kimakgatlaja. 24 ¡Lu kgoxota akit! ¿Tiku nakimalakgtaxti kʼuma makni nema tlawama pi nakni? 25 ¡Kpaxtikatsini Dios pi xla nakilakgmaxtu xpalakata Jesucristo kiMalanakan!* Wa xlakata, kintalakapastakni wa mapakgsi xLimapakgsin Dios, pero kimakni wa mapakgsi xlimapakgsin talakgalhin.
8 Wa xlakata, ni linkgo kuenta tiku tatapakgsikgo Cristo Jesús. 2 Xlakata xlimapakgsin espíritu santo maxkinitan latamat, xlakata tlan akxtum natatawilaya Cristo Jesús. Ama limapakgsin na lakgmaxtunitan kxlimapakgsin talakgalhin chu linin. 3 Tuku Limapakgsin nila tlawalh xlakata latamanin makglakgalhinanin, Dios tlan chuna tlawalh akxni malakgachalh xKgawasa xtachuna la chatum lataman* xlakata namalakgsputu talakgalhin, chu malakgaxokgelh talakgalhin nema kgalhikgo latamanin. 4 Uma chuna kitaxtulh xlakata natlawayaw tuku xaʼakgstitum lichuwinan Limapakgsin xlakata ni namastayaw talakaskin pi xamakglakgalhina kimaknikan nakinkamapakgsiyan, wata kamastaw talakaskin pi xʼespíritu Dios nakinkamapakgsiyan. 5 Ama tiku tlawaputunkgo xtalakaskin xamakglakgalhina xmaknikan, lilakpuwankgo xtalakaskin xamakglakgalhina xmaknikan; pero ama tiku kapulalin espíritu santo lilakpuwankgo tuku espíritu santo makgapaxuwa. 6 Xlakata kajwatiya lilakpuwankan xtalakaskin xamakglakgalhina makni, kilhchanima linin, pero kajwatiya lilakpuwankan tuku espíritu tlan akxilha, kilhchanima latamat chu tlan talalinkan Dios; 7 xlakata tiku kajwatiya lilakpuwankgo xtalakaskin xamakglakgalhina xmaknikan, xtalamakgasitsin Dios litaxtukgo, xlakata ni kgalhakgaxmatkgo xlimapakgsin Dios chu nila chuna tlawakgo. 8 Wa xlakata, tiku tlawaputunkgo xtalakaskin xamakglakgalhina xmaknikan nila makgapaxuwakgo Dios.
9 Pero wixin ni tlawapatit xtalakaskin xamakglakgalhina mimaknikan, wata wa kapulaliman espíritu, komo xlikana kgalhiyatit xʼespíritu Dios. Pero komo wi tiku ni kgalhi xʼespíritu Cristo, uma lataman ni tapakgsini. 10 Pero komo Cristo akxtum katawilan, mimaknikan ninit xlakata talakgalhin, pero espíritu kamaxkiyan latamat xlakata xaʼakgstitum kalimaxtukanatit. 11 Wa xlakata, komo xʼespíritu Dios nema tlawalh pi Cristo Jesús amakgtum xkgalhipa latamat katawilan, Dios nalimaklakaskin xʼespíritu xlakata mimaknikan nema tlan niy, na nakgalhi latamat.
12 Wa xlakata, natalan,* ni kilimastatkan talakaskin pi kimaknikan nakinkamapakgsikgoyan chu nipara natlawakgo tuku lakaskinkgo; 13 komo wixin tlawapatit xtalakaskin xamakglakgalhina mimaknikan, xlikana naniyatit; pero komo makgniyatit tuku tlawaputun mimaknikan xlakata xtamakgtay espíritu, nalatapayatit. 14 Xlakata putum tiku kapulalin xʼespíritu Dios xlikana wa umakgolh xkamanan Dios. 15 Xlakata xʼespíritu Dios ni tlawa pi lakskujnin o xapekuanin nawamparayaw, wata tlawa pi xkamanan Dios nalitaxtuyaw, chu uma espíritu tlawa pi pixlanka* nawanaw: «¡Abba,* Tlat!».* 16 Espíritu liwana kinkamasiyaniyan pi akinin xkamanan Dios. 17 Wa xlakata, komo akinin xkamanan Dios, namakglhtinanaw tuku xla kinkamaxkiputunan. Xla na nakinkamaxkiyan tuku namaxki Cristo. Komo na liwana lakpuwanitaw napatinanaw chuna la xla patinalh, namakglhtinanaw kakni nema xla kgalhi.
18 Wa xlakata akit kakxilha pi tapatin nema kgalhiyaw uku, nipara tsinu tatalakxtumi akxni Dios namasiya lu xastlan tamaskiwin* nema namakglhtinanaw. 19 Putum tuku Dios malakatsukinit* lu xatapaxuwan kgalhkgalhimakgolh akxni Dios namasiya pi xkamanan makglhtinankgonit lu xastlan xtamaskiwinkan. 20 Xlakata tlawaka pi tamalakatsukin nitu xlitaxtulh, ni xlakata xʼakstu chuna lakaskilh, wata xtalakaskin Dios, tiku mastalh talakaskin pi nitu xlitaxtulh, pero xla mastalh takgalhkgalhin 21 pi tamalakatsukin nialh kskujni katilitaxtunilh talakgalhin chu linin, chu xkamanan Dios nalitaxtukgo, xlakata nakgalhikgo lakgtaxtut nema kgalhi kakni. 22 Xlakata putum tamalakatsukin makxtum talipuwanimakgolh chu makxtum patinamakgolh asta uku. 23 Ni kajwatiya xlakan, akinin tiku makglhtinanitawa xapulana tamakgalan, uma wamputun espíritu, na talipuwanimaw lata lu kgalhkgalhimawku pi Dios nakinkalakgmaxtuyan kxamakglakgalhina kimaknikan chu xkamanan nalitaxtuyaw, xlakata Cristo kinkapalakgaxokgon.* 24 Xlakata kinkalilakgmaxtukan uma takgalhkgalhin; pero komo tuku takgalhkgalhima akxilhkan, nialh kgalhkgalhikan. ¿La* nakgalhkgalhi chatum lataman tuku akxilhmaja? 25 Pero komo kgalhkgalhiyaw tuku ni akxilhaw, chuntiya lu kgalhkgalhiyaw chu tayaniyaw.
26 Nachuna, akxni taxlajwaninitaw espíritu min xlakata nakinkamakgtayayan; xlakata akxni talakaskin natlawayaw oración min kilhtamaku ni katsiyaw tuku kiliskinatkan, pero espíritu kinkapalakaskinan akxni jalhpajniyaw, maski ni takgaxmata. 27 Pero Dios tiku lakputsanani kinakujkan katsi tuku skima espíritu santo xpalakatakan tiku xasantos, xlakata skimakgolh chuna la xtalakaskin Dios.
28 Akinin katsiyaw pi putum tuku Dios tlawa, xla tlawa pi lakxtum naskujkgo xlakata tlan nakakitaxtuni tiku paxkikgo, tiku katasanikanit chuna la xtalakaskin; 29 xlakata lata kkilhtsukut xkatsi xpalakata tiku xʼama kalaksaka chu lakkaxwililh pi na xwankgolh chuna la xKgawasa, xlakata wa xapuxku xlitaxtulh kxlakgstipankan lhuwa natalanin. 30 Nachuna, ama tiku xkalaksaknita, na katasanilh; chu tiku katasanilh na xaʼakgstitum kalimaxtulh. Xaʼawatiya, tiku na xaʼakgstitum kalimaxtulh, na kamaxkilh likakni.
31 Wa xlakata, ¿tuku nawanaw xlakata umakgolh? Komo Dios kinkamakgtayayan, ¿tiku nakinkatlajayan? 32 Xla asta nipara xKgawasa tapatilh, wata mastalh xpalakata kimputumkan, ¿tuku xlakata ni xatalakgalhaman nakinkatamaxkiyan xKgawasa putum atanu? 33 ¿Tiku nakaliyawa tuku nitlan tiku Dios kalaksaknit? Dios wa Tiku xaʼakgstitum kalimaxtu. 34 ¿Tiku nakalakputsanani chu nawan pi nakamalakgaxokgekan? Niti anan, xlakata Cristo Jesús nilh chu malakastakwanika kkalinin, wi kxpakgastakat* Dios chu xla kinkapalakachuwinanan.
35 ¿Tuku natlawa pi Cristo nialh nakinkapaxkiyan? ¿Takatsanajwat, o tapatin, o taputsastalanit, o tatsinkstat, o ni lhuwa tuku lilhakganankan, o tuku kalipekua nawili kilatamatkan, o nakinkamakgniputunkanan? 36 Chuna la tatsokgnit: «Mimpalakata putum kilhtamaku kinkamakgnikanan; kinkaliʼakxilhkanan chuna la borregos nema amaka kamakgnikan». 37 Pero xlakata xtamakgtay tiku kinkapaxkin, akinin katlajamaw putum umakgolh. 38 Xlakata liwana kkatsi pi nipara linin, nipara latamat, nipara ángeles, nipara mapakgsinanin, nipara tuku anan uku, nipara tuku aku namin, nipara litliwakga, 39 nipara tuku anan talhman, nipara tuku anan tutsu, nipara atanu tamalakatsukin natlawa pi Dios nialh nakinkapaxkiyan xpalakata Cristo Jesús kiMalanakan.*
9 Akit kstalanina Cristo. Kintalakapastakni pulalima espíritu santo chu xaxlikana tuku kkilhwama. Ni kʼakgsaninan akxni kwan 2 pi kkgalhi lhuwa takatsanajwat chu lhuwa talipuwan kkinaku. 3 Liwana klakpuwanit nakmakglhtinan tamalakgaxokgen nema kalakgchan kinatalan, judíos tiku ni stalanikgo Cristo, komo uma nalitamakgtayakgo 4 tiku israelitas; wa tiku Dios xkamanan kalimaxtulh, makglhtinankgolh kakni, tiku katatlawaka akgtum talakkaxlan, kamaxkika Limapakgsin, kamaxkika talakgalhaman xlakata namastakgo xasanto taskujut chu wa tiku kamaxkika tamalaknun. 5 Xlakan xkilhtsukutkan xalakgmakgan kinatlatnikan* chu anta minacha Cristo. Dios tiku putum mapakgsi, katamalankilh putum kilhtamaku. Chuna kalalh.
6 Pero ni wamputun pi xtachuwin Dios ni kgantaxtunit, xlakata ni putum tiku lakachinkgolh kxkilhtsukut Israel xlikana «Israel». 7 Maski xlakan xkamanan Abrahán, kxlakatin Dios ni putum xlikana xkamanan* Abrahán litaxtukgo; wata chuna la tatsokgnit kxtachuwin Dios, «xkamanan Isaac nalimapakuwikan minkamanan». 8 Uma wamputun pi ni putum xkamanan Abrahán xlikana xkamanan Dios, wata tiku lakachinkgolh xlakata tamalaknun, wa tiku xlikana xkamanan* Abrahán. 9 Xlakata Dios tlawalh uma tamalaknun: «Akata, chuna la uma kilhtamaku, nakmin, chu Sara kgalhinita nawan xkgawasa». 10 Ni kajwatiya ama kilhtamaku Dios wi tuku malaknulh, nachuna akxni Rebeca xʼama kgalhi stiyun, xlakgskgatan Isaac xamakgan kintlatkan; 11 akxni umakgolh kamanan nina xlakachinkgo, nina xtlawakgonit tuku tlan o tuku nitlan, Dios lichuwinalh tiku xʼama laksaka. Xlakata Dios laksaka tiku xla lakaskin, chu ni kaj xlakata tuku tlawa chixku. 12 Wa xlakata wanika Rebeca: «Xapuxku, kskujni nalitaxtuni xaʼaktsujku». 13 Chuna la tatsokgnit: «Wa Jacob kpaxkilh, pero Esaú ksitsinilh».
14 Wa xlakata, ¿tuku tlan nawanaw? ¿Ni xaʼakgstitum tuku tlawa Dios? ¡Nichuna! 15 Xlakata wanilh Moisés: «Nakmasiyani talakgalhaman tiku akit naklakgalhamamputun chu nakpaxki tiku akit nakpaxkiputun». 16 Wa xlakata, Dios ni laksaknan kaj xlakata chatum lataman chuna lakaskin o xlakata lu liskuja,* wata xlakata Dios limasiya talakgalhaman. 17 Dios wani Faraón kTatsokgni: «Wa xlakata kmastanit talakaskin natawilaya xlakata nakmasiya kilitliwakga, chu xlakata kintukuwani nalichuwinankan kxlikalanka katiyatni». 18 Chuna, xlakata xla limasiyani talakgalhaman tiku xla lakaskin, pero amakgapitsi kamaxki talakaskin pi palha natlawakgo xnakujkan.
19 Wa xlakata nakiwaniya: «¿Tuku xlakata chuntiya kalimawaka tuku nitlan latamanin? ¿Tiku tlan talalakatawaka tuku Dios lakkaxwilinit?». 20 Pero ¿tiku wix xlakata natalakgalhtiya Dios? ¿Pi tlan nawani patum xalu tiku liskujma tiyat «¿Tuku xlakata chuna kintlawa?»? 21 ¿Pi ni kgalhi limapakgsin tiku liskujma tiyat xlakata lilhtamat nalitlawa vaso nema maklakaskinkan akxni lu xlakaskinka kilhtamaku, chu watiya uma lilhtamat na tlan nalitlawa vaso nema tamaklakaskin xala chali chali? 22 Maski Dios xlakkaxwilinit nakalimasiyani xtasitsi latamanin tiku lixkajni xlikatsikgo chu xlakgapaska xlitliwakga, katapatilh chu ni lakapala kasitsinilh amakgolh latamanin tiku xlitaxtukgo chuna la vasos, tiku xla xlakkaxwilinit nakamasiyani xtasitsi chu xkalakgchan nakamalakgsputukan. 23 Chu komo chuna tlawalh xlakata nakamasiyani lhuwa xlikakni nema xla kgalhi, xpalakatakan latamanin tiku xla kamasiyani talakgalhaman, nema xlakkaxwilinita xlakata nakamaxki kakni, 24 uma kinkakilhchaniman, tiku katasanilh ni kajwatiya kxlakgstipankan judíos, wata nachuna kxlakgstipankan laklanka kachikinin. 25 Chuna la xla na wan kxlibro Oseas: «Tiku ni kinkachikinin naklimapakuwi “kinkachikin”, chu puskat tiku ni xakpaxki naklimapakuwi “kintapaxkit”; 26 chu anta niku kkawanin “Wixin ni kinkachikin”, anta nakalimapakuwikanatit “xkamanan xastakna Dios”».
27 Nachuna, Isaías pixlanka* wan xlakata Israel: «Maski xlilhuwa xkamanan Israel nalitaxtukgo xtachuna muntsaya* xalak pupunu, kaj tsinu nema naʼakgataxtukgo wa tiku nalakgtaxtukgo. 28 Xlakata Jehová nakatatlawa kuenta tiku lamakgolh kkatiyatni, xatakgatsin chu lakapala chuna natlawa». 29 Nachuna, chuna la* Isaías xlichuwinanita: «Komo Jehová tiku kamapakgsi ángeles ni xtimastalh talakaskin pi makgapitsi kinkamanankan* xtilatamakgolh, nachuna xkinkakitaxtunin la Sodoma chu Gomorra».
30 Wa xlakata, ¿tuku nawanaw? Latamanin xalak atanu kachikinin, maski ni xputsakgo pi xaʼakgstitum nawankgo, xlakan xaʼakgstitum litaxtukgolh kxlakatin Dios xpalakata xtakanajlakan; 31 pero Israel, maski xaʼakgstitum xlitaxtuputunkgo chuna la wan limapakgsin, xlakan nila makgantaxtikgolh limapakgsin. 32 ¿Tuku xlakata? Xlakan ni liskujkgolh xlakata xaʼakgstitum xkaʼakxilhka xlakata xtakanajlakan, wata wa liskujkgolh xtatlawkan. Liʼakgchakgxkgolh «chiwix nema liʼakgchakgxkan»; 33 chuna la tatsokgnit: «¡Kaʼakxilhtit! Kwili anta kSion chiwix nema liʼakgchakgxkan chu litakatalakan, pero tiku nalipawan ni katitamamaxanilh».
10 Natalan, tuku akit klakaskin xliputum kinaku chu ktasaskini Dios wa pi israelitas kalakgtaxtukgolh. 2 Akit tlan kwan uma, pi palha skujnanikgo Dios, pero xlakan chuna tlawakgo maski ni liwana lakgapaskgo Dios. 3 Xlakan ni katsikgo tuku tlawa pi Dios xaʼakgstitum naʼakxilha chatum lataman, wata xʼakstukan putsamakgolh chuna la xaʼakgstitum nalitaxtukgo, pero ni tlawamakgolh tuku Dios wan pi xaʼakgstitum limaxtu chatum lataman. 4 Xpalakata Cristo Limapakgsin lakgsputli. Xlakata putum tiku nalimasiya takanajla, xaʼakgstitum nalitaxtu kxlakatin Dios.
5 Moisés wa pi chatum chixku tiku natlawa tuku xaʼakgstitum chuna la wan Limapakgsin, nalikgalhi latamat. 6 Pero xaSanto Tatsokgni na lichuwinankgolh pi kaj xlakata takanajla, tlan xaʼakgstitum nalitaxtu chatum lataman. Wan: «Ni kawanti kminaku “¿Tiku naʼan kʼakgapun?”, xlakata namakti Cristo, 7 o “¿Tiku naʼan kkapulhman?”, xlakata namakutu Cristo kxlakgstipankan tiku nikgonita». 8 Pero ¿tuku wan? «Tachuwin lakatsu wilanin, kminkilhni wi chu kminaku»; uma wamputun, tamakatsin nema lichuwinanaw, nema skin pi chatum lataman kakgalhilh takanajla. 9 Komo lichuwinana kxlakatin latamanin pi Jesús Malana,* chu kminaku kanajlaya pi Dios malakastakwanilh kxlakgstipankan tiku nikgonita, nalakgtaxtuya. 10 Xlakata akxni wi tiku limasiya takanajla nema kilhtsukuyacha knaku tlawa pi xaʼakgstitum nalitaxtu, pero akxni kalitachuwinan amakgapitsi xtakanajla, uma tlawa pi nalakgtaxtu.
11 Xlakata wan Tatsokgni: «Tiku nalipawan ni katitamamaxanilh». 12 Xlakata ni laksakpaxki chatum judío chu chatum griego. Xputumkan chatuma Malana kgalhikgo, tiku putum kamaxki lhuwa tasikulunalin chu kalakgalhaman tiku skinikgo xtamakgtay. 13 Xlakata «putum tiku namapakuwi xtukuwani Jehová nalakgtaxtu». 14 Pero ¿la* namapakuwikgo ama tiku ni kanajlanikgo? ¿La tlan nakanajlanikgo tiku ni lakgapaskgo? ¿La tlan nalakgapaskgo, komo niti nakalitachuwinan xpalakata? 15 ¿La* tlan umakgolh latamanin nalichuwinankgo komo niti nakamalakgacha? Chuna la tatsokgnit: «¡Lu stlan xtantunkan tiku lichuwinankgo xatlan tamakatsinin xpalakata tuku tlakg tlan!».
16 Pero ni putum makgamakglhtinankgonit xatlan tamakatsinin. Xlakata chuna la wan Isaías: «Jehová, ¿tiku kanajlanit tuku klichuwinanitaw?». 17 Wa xlakata chatum chixku kajwatiya kanajla akxni kgaxmatnita tachuwin. Chu tachuwin kgaxmatkan akxni wi tiku lichuwinan xlakata Cristo. 18 ¿Wamputun uma pi niti kgaxmatli tamakatsinin? Nichuna, xlakata «latamanin tiku wilakgolh kkatiyatni kgaxmatkgolh uma tamakatsin chu tiku wilakgolh asta kxtankgenin katiyatni na kgaxmatkgolh uma tachuwin». 19 Wa xlakata, ¿wamputun uma pi Israel ni xkatsi? Nichuna, xlakan xkatsikgo. Xlakata pulana, Moisés lichuwinalh xtachuwin Dios: «Naklimaklakaskin latamanin tiku ni israelitas, xlakata naktlawa pi wixin nasitsiyatit; naktlawa pi nasitsiyatit kaj xlakata tiku xalak atanu kachikinin nema ni liwana lakapastaknankgo». 20 Pero Isaías ni xatapekua lichuwinan xtachuwin Dios chu wan: «Kintekgskgolh tiku ni xkimputsamakgolh; kilakgapaskgolh tiku ni xkgalhskininamakgolh kimpalakata». 21 Pero xla wan xpalakata Israel: «Tantaku ktapakgastonkgninit kachikin nema ni kgalhakgaxmatnan chu talakgalhtinan».
11 ¿Wamputun pi Dios lakgmakgalh xkachikin? ¡Nichuna! Xlakata akit na israelita, na chatum xkam* Abrahán klitaxtu, ktaxtucha klanka xfamilia Benjamín. 2 Dios ni lakgmakgalh xkachikin, nema pulana laksakli. ¿Ni katsiyatit tuku wan tatsokgni xlakata Elías? Xla tlawani oración Dios chu lhuwa tuku nitlan wan xpalakata Israel. Xla wan: 3 «Jehová, xlakan kamakgnikgonit mimpalakachuwinanin chu laktilhmikgonit mimpumakamastan chu kaj kiʼakstu klama chu uku kimakgniputunkgo». 4 Pero ¿tuku kgalhtilh Dios? «Kkgalhijku akgtujun mil lakchixkuwin tiku ni tatsokgostanikgonit Baal xlakata nakakninanikgo». 5 Kʼuma kilhtamaku na akgataxtukgonit israelitas tiku Dios kalilaksaknit xtalakgalhaman nema ni anan xtachuna.* 6 Wa xlakata, uma wamputun pi Dios kalaksakli xlakata xtalakgalhaman nema ni anan xtachuna* chu ni xlakata tuku tlawakgolh. Komo xlakan wi tuku tlan xtlawakgolh nialh xlitaxtulh xtalakgalhaman nema ni anan xtachuna.
7 Wa xlakata, ¿tuku tlan nawanaw? Tuku Israel lu kgalhiputulh, xputumkan ni makglhtinankgolh, pero wa makglhtinankgolh tiku Dios kalaksakli. Amakgapitsin ni kgaxmatputunkgolh, 8 chuna la tatsokgnit: «Dios tlawanit pi xnakujkan lu nalhtatakgo, kamaxkinit xlakgastapukan nema ni akxilhnankgo, xtakgenkan nema ni kgaxmatkgo, asta uku kilhtamaku». 9 Nachuna, David wa: «Xmesajkan kalitaxtulh liʼakgtalat* chu akgtum chiwix nema maʼakgchakgxninan chu tuku natlawa pi nakamalakgaxokgekan. 10 Kalakapukswanankgolh xlakata nila naʼakxilhnankgo, chu putum kilhtamaku kakukakgolh tuku tsinka».
11 Wa xlakata kkgalhskininan: ¿Akgchakgxkgolh chu xaputuminika lhtujkgolh? ¡Nichuna! Pero xlakata lakatsalakgolh limapakgsin, anan lakgtaxtut xpalakata atanu kachikinin, xlakata judíos nakasitsinikgo tiku xalak atanu kachikinin. 12 Nachuna, komo akxni lakatsalakgo limapakgsin kilhchani tasikulunalin xpalakata kakilhtamaku, chu akxni nialh lhuwa litaxtukgo limin tasikulunalin xpalakata latamanin xalak atanu kachikinin, tlakg lhuwa tasikulunalin naʼanan akxni xlakan natakgatsikgo.
13 Uku kkatachuwinaman wixin, latamanin tiku ni judíos. Xlakata akit chatum apóstol tiku kimalakgachakanit nakkalitachuwinan Dios tiku ni judíos, lhuwa xtapalh kakxilha* taskujut nema ktlawani Dios, 14 xlakata komo tlan, naktlawa pi tiku judíos chuna la akit, nakasitsinikgo tiku xalak atanu kachikinin chu tlan nakkalakgmaxtu amakgapitsin. 15 Komo akxni xlakan kalakgmakgankan, Dios tlan katalalimpara tiku xalak kakilhtamaku, ¿la* nawan akxni nakamakgamakglhtinamparakan? Nawan xtachuna la akxni lakastakwanankan kkalinin. 16 Nachuna, komo xasanto liʼakxilhkan ama xapulana tamakgalan nema lakgxkgotakanit, xputuminika tuku lakgxkgotakanit na xasanto; chu komo xtankgaxekg xasanto nachuna xpakganin.
17 Pero makgapitsi xpakganin olivo nema kachankanit katukxaktika, chu amakgapitsi anta wakakgolhku, pero wix maski olivo nema kaj xʼakstu pulhnit anta slamawakakanti kʼolivo xlakata na xpakgan xlitaxtu chu litamakgtayapat xlitliwakga xtankgaxekg xakiwi olivo, 18 ni kalakpuwanti pi tlakg xlakaskinka litaxtuya nixawa amakgapitsi pakganin. Pero komo chuna xlakpuwanti, kalakapastakti pi ni wix matliwakglha tankgaxekg, wa tankgaxekg matliwakglhan. 19 Max nawana: «Makgapitsi pakganin katukxaktika xlakata akit xkislamawakaka». 20 ¡Uma xlikana! Xlakata katsankganilh takanajla, katukxaktika, pero xlakata mintakanajla wix chuntiya tliwakglh wila. Ni lanka kamakgkatsikanti; wata kapekuanti. 21 Komo Dios ni katapatilh xpakganin xakiwi olivos, wix na ni katitapatin. 22 Wa xlakata, kalilakpuwanti xtalakgalhaman Dios chu la* malakgaxokgenan. Dios kamalakgaxokgelh tiku ni tliwakglh tayakgolh, pero wix maxkiyan xtalakgalhaman, xlakata anta natamakgxtakga kxtalakgalhaman, komo nichuna natlawaya, na natukxaktikana. 23 Nachuna xlakan, komo natsukukgo kgalhikgo takanajla, nakaslamawakakan, xlakata Dios tlan kaslamawakapara. 24 Akxni Dios chukuktin kkiwi xla olivo nema kaj xʼakstu pulhnit, slamawakan kkgantum kiwi xla olivo nema chankanit. Nichuna talismani slamawakanankan, pero Dios chuna slamawakan. Wa xlakata, xla na tlan kaslamawakapara xpakganin kiwi xla olivo nema chankanit.
25 Natalan,* klakaskin kakatsitit uma tuku tsekg wi xla Dios, xlakata ni nalakpuwanatit pi wixin lu lakgskgalalan, wa uma tuku Dios tsekg wilinit: makgapitsi tiku xalak Israel, palha tlawakgonit xnakujkan, uma chuna nawan asta akxni natakgatsikgo putum tiku kalaksakkanit xalak atanu kachikinin, 26 chu chuna putum Israel nalakgtaxtu. Chuna la tatsokgnit: «Anta kSion nataxtuyacha lakgmaxtuna chu natlawa pi xkamanan Jacob namakgxtakgkgo xalaklixkajni xtatlawkan. 27 Chu wa uma tuku nakkatalakkaxla, akxni nakkatapati xtalakgalhinkan». 28 Xlikana, xlakan xtalamakgasitsinkan xatlan tamakatsinin xlakata tlan nakakitaxtuniyan. Pero Dios kapaxki xlakata tuku kamalaknunilh xalakgmakgan xnatlatnikan,* wa xlakata kalaksakli makgapitsi kxlakgstipankan. 29 Xlakata akxni Dios mastanita nawan lhuwa tamaskiwin,* chu akxni katasaninita tiku xʼama katasani, ni katilakpuwa pi nitlan tuku tlawalh. 30 Makgasa, wixin ni xkgalhakgaxpatatit Dios, pero uku xla kalakgalhamanan xlakata judíos ni kgalhakgaxmatnankgolh. 31 Wa xlakata, xla kalakgalhamanan xlakata judíos ni kgalhakgaxmatnankgolh, pero Dios na tlan kalakgalhaman judíos xlakata uma. 32 Xlakata tlan nakalimasiyani talakgalhaman xputumkan, Dios kaʼakxilhnit xtachuna la xatachin xlakata ni kgalhakgaxmatnankgolh.
33 ¡Lu lhuwa tasikulunalin masta Dios! ¡Lu lhuwa xliskgalala chu xtakatsin! ¡Nila tekgsaw anta niku kilhtsukuyacha xtalakapastakni! ¡Nila akgatekgsaw* putum xtiji! 34 Xlakata «¿tiku liwana lakgapasnit xtalakapastakni Jehová, o tiku kstakyawana litaxtunit?». 35 O, «¿tiku pulana wi tuku maxkinit Dios, xlakata Dios naxokgoni?». 36 Xla malakatsukilh putum tuku anan, chu anankgo kaj xpalakata, chu anankgo kaj xlakata xtalakaskin. Putum kilhtamaku kamaxkika kakni. Chuna kalalh.
12 Wa xlakata, natalan,* kkatasaskiniyan xpalakata xtalakgalhaman Dios pi kamakamastatit mimaknikan xtachuna la xastakna tamakamastan, xasanto, nema Dios tlan makgamakglhtinan; uma wamputun maklakaskinkan talakapastakni* akxni maxkikan Dios xasanto taskujut. 2 Chu nialh kalikatsitit chuna la latamanin xalak uma kakilhtamaku,* wata katalakgpalitit, kamasastitit chuna la lakpuwanatit, xlakata tlan liwana nalakgapasatit xtalakaskin Dios, nema xatlan, nema xaʼakgstitum, chu nema xla tlan akxilha.
3 Xlakata Dios kilimasiyaninit talakgalhaman,* kkawaniyan minchatunukan pi ni kalakpuwantit pi lu xlakaskinka litaxtuyatit, wata kalakpuwantit chuna la nalimasiyayatit pi kgalhiyatit xatlan talakapastakni, chuna la Dios kamaxkinitan* takanajla minchatunukan. 4 Chuna la kʼakgtum makni kgalhiyaw lhuwa tuku litakgatsi, pero pulakatunu tuku litakgatsi ni watiya taskujut tlawakgo, 5 nachuna akinin, maski kinchalhuwakan, kaj akgtum makni talitaxtuyaw Cristo, pero chatunu akinin litaxtuyaw tuku litakgatsi makni nema latapakgsiniyaw chatunu chatunu. 6 Xlakata Dios lakgalhamaninan, tlawanit pi tanu tanu tuku tlan natlawayaw xlakata namakgantaxtiyaw xlakaskinka taskujut, komo makgamakglhtinanitaw litliwakga xlakata namakatsininanaw tuku wan Dios, kamakatsininaw tuku wan chuna la kinkamaxkinitan kintakanajlakan; 7 o komo makgamakglhtinanitaw litliwakga xlakata namakgtayananaw, chuntiya kamakgtayanaw. Komo wi tiku makglhtinanit litliwakga xlakata namasiya, chuntiya kamasiyalh; 8 o ama tiku stakyawanan, kastakyawanalh; ama tiku kamaxki amakgapitsin, xatapaxuwan kamastalh; ama tiku pulalinan, liwana kapulalinalh; ama tiku limasiya talakgalhaman, xliputum xnaku chuna katlawalh.
9 Ni kaj kalimasiyatit pi kapaxkiyatit amakgapitsin.* Kaxkajnitit tuku nitlan; kapaxkitit* tuku tlan. 10 Minchatunukan kalapaxkitit chuna la akgtum familia. Wixin pulana kamasiyatit pi kamaxkiyatit kakni amakgapitsin. 11 Ni kalhkititnantit kmintaskujutkan. Kamastatit talakaskin pi espíritu santo nakalimatsamayan tapaxuwan. Kaskujnanitit Jehová chuna la lakskujnin. 12 Kalipaxuwatit mintakgalhkgalhinkan. Katayanitit akxni titaxtuyatit taʼakglhuwit. Chuntiya katlawatit oración. 13 Kakalimakgtayatit tuku kgalhiyatit tamakgalhtawakgen* chuna la maklakaskinkgo. Chuntiya kaliskujtit xatapaxuwan nakamakgamakglhtinanatit amakgapitsin.* 14 Chuntiya kaskinitit Dios pi kakasikulunatlawalh tiku kaputsastalanikgoyan; kaskinitit Dios pi kakasikulunatlawalh latamanin chu ni lixkajni kakalichuwinankgotit. 15 Kakatapaxuwatit tiku paxuwamakgo; kakatatasatit tiku tasamakgo. 16 Kakalikatsinitit amakgapitsin chuna la miʼakstukan kalikatsinikanatit; ni laklanka kakamakgkatsikantit, wata kataktujutit xlakata ni nalakpuwanatit pi wixin lu lakgskgalalan.
17 Ni kalitamakgapuspittit tuku nitlan akxni nakatlawanikanatit tuku nitlan. Katlawatit ama tuku latamanin tlan xʼakxilhkgolh. 18 Komo tlan chuna tlawayatit, asta niku tlan chuna makgantaxtiyatit, tlan kakatalalipitit putum latamanin. 19 Wixin tiku lu kkapaxkiyan, niti katamakgapuspitnitit, wata kamakgxtakgtit pi Dios nalimasiyani xtasitsi ama tuku nitlan; xlakata tatsokgnit: «Jehová wan: “Akit nakkamalakgaxokge xlakata tuku nitlan tlawakgolh”». 20 Pero «komo mintalamakgasitsin tsinksma, kamawi; komo kgalhputima,* kamakgotni; xlakata komo chuna natlawaya namaʼakgstokgwiliya xalakpasani jalanat kxʼakgxakga».* 21 Ni kamasta talakaskin namakgatlajayan tuku nitlan, wata wantuku ni xatlan kalimakgatlaja tuku tlan.
13 Putum latamanin kakakgalhakgaxmatkgolh mapakgsinanin tiku tlakg kgalhikgo limapakgsin, xlakata ni wilakgolh mapakgsinanin komo ni wa Dios kawilinit; Dios tanu tanu chuna la kalakkaxwililh mapakgsinanin nema anankgo uku. 2 Wa xlakata, putum tiku kalakatakikgo mapakgsinanin lakatakima tuku Dios lakkaxwilinit; tiku lakatakikgo tuku lakkaxwilinit Dios xʼakstukan putsamakgolh tuku nakalimalakgaxokgekan. 3 Komo wixin ni kapekuaniputunatit mapakgsinanin, chuntiya katlawatit tuku tlan chu mapakgsinanin nalimasiyakgo pi tlan kaʼakxilhan; 4 xlakata xlakan xlakskujnin Dios litaxtukgo xlakata tlan nakakitaxtuniyan. Pero komo tlawapatit tuku nitlan, kapekuantit, xlakata kgalhikgo litliwakga xlakata nalimalakgaxokgenan espada. Xlakan xlakskujnin Dios chu kalakkaxwilinit xlakata nakamalakgaxokge tiku lismanikgonit tlawakgo tuku nitlan.
5 Wa xlakata, talakaskin pi wixin nakakgalhakgaxpatatit, ni kaj xlakata ama tamalakgaxokgen, nachuna xpalakata mintalakapastaknikan. 6 Wa xlakata wixin mastayatit lilakgaxokgon; xlakata xlakan kaskujnanimakgolh latamanin putum kilhtamaku; chuna xlakan litaxtukgo xlakskujnin Dios. 7 Kakamaxkitit putum tuku kalakgchan: tiku skin lilakgaxokgon, kamaxkitit lilakgaxokgon; komo mapakgsina skin kaxokgonika, kaxokgonitit; tiku skin pi kakgalhakgaxmatka, kakgalhakgaxpatnitit; tiku skin pi kamaxkika kakni, kamaxkitit kakni.
8 Ni kasakuatit tuku nila katixokgotit, pero tuku militlawatkan wa pi kalapaxkitit chatunu chatunu; xlakata putum tiku paxki xtalataman makgantaxtima limapakgsin. 9 Xlakata limapakgsin, «ni militatalakgxtumit tiku ni wa tamakgaxtokga, ni milimakgninat, ni milikgalhanat, ni milikgalhiputu tuku kgalhi achatum», chu amakgapitsi limapakgsin kaj akgtum limapakgsin litaxtu chu wa uma: «Milipaxkit mintalataman chuna la miʼakstu paxkikana». 10 Chatum lataman tiku paxkinan ni tlawani tuku nitlan xtalataman; wa xlakata, putum tiku paxkinan liwana makgantaxtima limapakgsin.
11 Chuna katlawatit xlakata wixin katsiyatit tukuya kilhtamaku lamaw. Chu uku lakgchanita kilhtamaku xlakata nalakastakwananatit kmintalhtatakan, xlakata kilakgtaxtutkan tlakg talakatsuwinita nixawa akxni tsukuw kanajlaniyaw Jesús. 12 Sputmaja katsisni; chu kakuwani talakatsuwinita. Wa xlakata kalakgmakgaw tuku tatlawa niku kapukswa chu kawiliw litamakgtay nema maklakaskinkan kkakuwani. 13 Lakatitum kaliw kilatamatkan chuna la latamanin likatsikgo akxni kakuwani chu putum kaʼakxilhkgokan, ni kamakgtanuw kxaʼakglakgwa paskua* chu ni kakgachiw, ni katlawaw talakgxtumit nema ni xlitatlawat chu ni katlawaw tuku ni xlilat nema alistalh ni nalilakamaxananaw,* ni kalasitsiniw chu ni kalalakgkatsalakaniw. 14 Wata kastalanitit xliʼakxilhtit Malana Jesucristo, chu ni xalipulana kalakkaxwilitit natlawayatit tuku lakaskin xamakglakgalhina mimaknikan.
14 Kamakgamakglhtinantit chixku tiku kgalhi xaxlajwani takanajla. Ni kalilakputsananitit tuku tanu tanu lakpuwanatit. 2 Tiku tliwakga takanajla kgalhi putum way, pero tiku kgalhi xaxlajwani takanajla kajwatiya way tamakgalan. 3 Tiku tipakgatsi tuku way ni xlilakgmakgat tiku kajwatiya way tamakgalan, chu chixku tiku kajwatiya way tamakgalan, ni xlilakputsananit tiku tipakgatsi tuku way, xlakata Dios tlan akxilha uma chixku. 4 ¿Tiku wix xlakata nalakputsananiya kskujni achatum? Xla ni miskujni, wa Dios xmalana.* Xla lakgchan nawan komo tuku tlawama tlan o nitlan. Xlikana, xlakata Jehová makgtaya, xla tlan tliwakglh nataya kxlakatin.
5 Chatum chixku tlakg xlakaskinka akxilha akgtum kilhtamaku ni xtachuna amakgapitsi kilhtamaku; achatum akxilha akgtum kilhtamaku xtachuna amakgapitsi kilhtamaku; chatunu chatunu liwana kakatsilh pi tlan tuku kanajla. 6 Tiku xlakaskinka akxilha akgtum kilhtamaku, chuna tlawa xlakata namaxki kakni Jehová. Ama tiku tipakgatsi tuku way chuna tlawa xlakata namaxki kakni Jehová, xlakata paxtikatsini Dios. Ama tiku kajwatiya way tamakgalan chuna tlawa xlakata namaxki kakni Jehová, xlakata xla na paxtikatsini Dios. 7 Nipara chatum akinin, lamaw kaj kimpalakatakan, chu nipara chatum akinin niyaw kaj kimpalakatakan; 8 xlakata komo lamaw, lamaw xpalakata Jehová, chu komo niyaw, niyaw xpalakata Jehová. Wa xlakata komo lamaw chu komo niyaw, tapakgsiniyaw Jehová. 9 Cristo nilh chu latamapa xlakata Malana xkalitaxtunilh tiku nikgonita chu tiku lamakgolhku.
10 Pero ¿tuku xlakata lakputsananiya mintala?* ¿O tuku xlakata lakgmakgana mintala? Xlakata kimputumkan nakinkalakputsananiyan Dios. 11 Xlakata tatsokgnit: «Jehová wan: “Liwana kakatsitit pi akit klama, chu tlakg liwana kakatsitit pi kkilakatin putum natatsokgostakgo, chu putum latamanin nawankgo kxlakatin amakgapitsin pi akit Dios”». 12 Wa xlakata, chatunu chatunu akinin namastayaw kuenta kxlakatin Dios.
13 Wa xlakata, nialh kalalakputsananiw chatunu chatunu, wata kaliskujwi xlakata ni natlawayaw tuku namaʼakgchakgxni chatum tala* o natlawa pi naʼakgtsankgataya. 14 Xlakata akit chatum kstalanina Malana Jesús, kkatsi pi ni anan tuku xʼakstu xataxkajwani litaxtu, kajwatiya tuku chatum chixku xataxkajwani akxilha, xla xataxkajwani litaxtuni. 15 Komo nitlan mamakgkatsiniya mintala xlakata tuku waya, nialh limasiyapat tapaxkit. Cristo nilh xpalakata mintala, wa xlakata ni xlilat namalakgsputuya xtakanajla kaj xlakata tuku laksaka nawaya. 16 Ni katlawatit tuku wixin lakpuwanatit pi tlan, komo uma tlawa pi latamanin nitlan nakalichuwinankgoyan. 17 Komo chatum chixku tanuputun kxTamapakgsin Dios, ni wa namakgtaya tuku way chu tuku likgotnan. Pero xlilat xaʼakgstitum nawan, tlan natalalin xtalataman* chu napaxuwa xlakata espíritu santo makgtaya. 18 Komo wi tiku chuna skujnani Cristo, uma makgapaxuwa Dios chu latamanin tlan akxilhkgo.
19 Wa xlakata, katlawatit putum tuku tlan tlawayatit xlakata tlan nakatalalipinatit amakgapitsin, chu tuku tlan nalalimatliwakglhatit chatunu chatunu. 20 Nialh kalaktilhwili xtaskujut Dios kaj xlakata tuku wakan. Xlikana, putum tuku tlan wakan skulunku, pero nitlan kitaxtu akxni chixku tiku wayan kalimaʼakgchakgxni amakgapitsin. 21 Tlakg tlan ni nawaya liway o nawaya* vino o natlawaya katuwa tuku nalimaʼakgchakgxniya mintala. 22 Takanajla nema kgalhiya miʼakstu kakgalhi kxlakatin Dios. Paxuwa ama chixku tiku ni xʼakstu lakputsananikan akxni tlawanita tuku xlakkaxwilinit natlawa. 23 Pero para ni liwana katsi tuku natlawa chu way, akgtsankganit xlakata wi tuku tlawa akxni nina liwana katsi komo tlan. Wa xlakata, komo chatum lataman wi tuku tlawa akxni nina liwana katsi komo tlan, uma akgtum talakgalhin litaxtuni.
15 Akinin tiku tliwakga kgalhiyaw kintakanajlakan, kilitapatitkan tiku xaxlajwani takanajla kgalhikgo, chu ni akstu kakinkamakgapaxuwakan. 2 Chatunu chatunu kamakgapaxuwalh xtalataman chu katlawalh tuku tlan nalimatliwakglha. 3 Xlakata asta Cristo ni xʼakstu makgapaxuwaka, wata chuna la tatsokgnit: «Tuku latamanin lixkajni wanikgon, nachuna lixkajni kiwanimakgolh». 4 Tuku makgasa tsokgwilika, tsokgwilika xlakata nakinkamasiyanikanan, chu kgalhiyaw takgalhkgalhin xlakata xtachuwin Dios nema tatsokgnit kinkamaxkiyan litliwakga chu kinkamakgtayayan natayaniyaw. 5 Dios tiku kinkamakgtayayan natayaniyaw chu tlan kinkamamakgkatsiniyan, kakamakgtayan nakgalhiyatit talakapastakni nema kgalhilh Cristo Jesús, 6 xlakata makxtum chu kaj akgtum kilhni nalimalankiyatit xDios chu xTlat* kiMalanakan* Jesucristo.
7 Wa xlakata xatapaxuwan kalamakgamakglhtinantit chatunu chatunu, chuna la Cristo na xatapaxuwan kamakgamakglhtinan, xlakata wa Dios nalakgchan kakni. 8 Klakaskin kakatsitit pi Cristo kskujni kalitaxtunilh tiku kaʼakstilichukunikanit kxuwa xlichixkukan.* Uma chuna lalh xlakata xlitasiyalh pi Dios ankgalhin wan tuku xaxlikana chu xlimasiyalh pi xlikana xwanit tuku Dios kamalaknunilh xalakgmakgan xnatlatnikan, 9 chu xlakata atanu kachikinin xmalankikgolh Dios xlakata xtalakgalhaman. Chuna la tatsokgnit: «Wa xlakata nakmalankiyan kxlakgstipan atanu kachikinin, chu xlikana naklimalanki mintukuwani kintakilhtlin». 10 Chu wampara amakgtum: «Wixin xalak atanu kachikinin katapaxuwatit xkachikin Dios». 11 Chu atanu tatsokgni wan: «Kamalankitit Jehová, putum xalak atanu kachikinin, chu putum wixin latamanin kamalankitit». 12 Chu amakgtum wampara Isaías: «Wi tiku xalak xfamilia Jesé naminacha chu xla nakamapakgsi lhuwa kachikinin chu xlakan lu nakgalhkgalhikgo pi natlawa tuku tlan». 13 Wa xlakata, Dios tiku kinkamakgtayayan nakgalhkgalhinanaw, kalimatsamalh minakujkan tapaxuwan chu takaksni, xlakata lipawantit. Chu xlakata xlitliwakga espíritu santo kalikgalhkgalhinantit xliputum minakujkan.
14 Natalan, akit liwana kkatsi pi wixin na litsamayatit talakgalhaman, nitu katsankganiyan takatsin, chu tlan lamaxkiyatit tastakyaw* chatunu chatunu. 15 Pero liwana kkatsokgnaniman xpalakata makgapitsi tuku kkamalakapastakaputunan. Uma kkamalakapastakaman xlakata Dios kimasiyaninit xtalakgalhaman nema ni anan xtachuna.* 16 Xla na kilaksaknit xlakata chatum kskujni Cristo Jesús naklitaxtu, xlakata na tlan nakkalitachuwinan xatlan tamakatsinin atanu kachikinin. Chuna, ktlawama ama xasanto taskujut, xlakata atanu kachikinin tlan nalitaxtunikgo chuna la akgtum tamakamastan nema maskulunkinit espíritu santo chu tlan nalitaxtukgo tamakamastan nema makgapaxuwa Dios.
17 Wa xlakata, klipaxuwa xlakata akit chatum kstalanina Cristo Jesús chu ktlawama taskujut nema Dios kilakgayawanit. 18 Ni atanu tuku ktilichuwinalh, kajwatiya naklichuwinan tuku Cristo tlawalh akxni kilimaklakaskilh xlakata atanu kachikinin nakgalhakgaxmatkgo, xlakata tuku kwan chu ktlawa, 19 chu nachuna xlakata xlitliwakga milagros chu tuku kaks malakawaninan, xpalakata xlitliwakga espíritu santo, wa xlakata lata kJerusalén chu klakgatum klaktsu kachikinin asta kʼIlírico liwana klichuwinanit xatlan tamakatsinin xpalakata Cristo. 20 Wa xlakata, lu kliskujnit ni naklichuwinan xatlan tamakatsinin anta niku lichuwinankanita xtukuwani Cristo, xlakata ni chuntiya naktlawa taskujut tuku achatum chixku makilhtsukinit; 21 wata chuna la tatsokgnit: «Ama tiku ni kalitachuwinankanit xpalakata, naʼakxilhkgo; chu ama tiku ni kgaxmatkgonit xpalakata, naʼakgatekgskgo».*
22 Wa xlakata makglhuwa ni kimaxkika talakaskin nakkalakganachan maski makglhuwa chuna xaklakkaxwilinit. 23 Pero uku, klakgatum klichuwinanita xtachuwin Dios kʼumakgolh kachikinin, chu akglhuwata kata lu kkalakgamputunachan. 24 Wa xlakata kkatilakgapaxialhnamputunan akxni nakan kʼEspaña, chu akxni kaj ni makgas kilhtamaku xatapaxuwan kkatatawilanitana nawan, xaklakaskilh pi kaj ni makgat xkilataʼaw ktiji. 25 Pero uku ktakaxma xlakata nakan kJerusalén xlakata nakkamakgtaya natalan.* 26 Xlakata natalan xalak Macedonia chu xalak Acaya mastakgolh xliputum xnakujkan tuku kgalhikgo, xlakata nakalimakgtayakgo xalimaxkgenin* natalan* xalak Jerusalén. 27 Xlakan xatapaxuwan chuna tlawakgo, pero makgkatsikgolh pi xlilat xwanit chuna natlawakgo. Judíos na kamaxkikgolh xalak atanu kachikinin tuku xalaktlan masta Dios, chu uku xalak atanu kachikinin xlilat nakamakgtayakgo xlakata nakgalhikgo tuku maklakaskinkgo. 28 Wa xlakata, akxni kkalininita nawan tamakgtay chu liwana kkatsinita nawan pi makglhtinankgolha, nakkatilakgtaxtuyan akxni nakan kʼEspaña. 29 Nachuna, kkatsi pi akxni nakkatilakgtaxtuyan nakkaliniyachan lhuwa xtasikulunalin Cristo.
30 Natalan, xlakata takanajla nema kgalhiniyatit kiMalanakan Jesucristo chu xpalakata tapaxkit nema masta espíritu, kkaskiniyan pi lu katlawanitit oración Dios kimpalakata chuna la akit ktlawa, 31 xlakata nakilakgmaxtukan kxmakankan xalak Judea tiku ni kanajlanikgo Jesús, chu xlakata natalan* tlan naʼakxilhkgo tamakgtay nema kkalinima xalak Jerusalén, 32 wa xlakata, komo xtalakaskin Dios, xatapaxuwan nakkalakgchanachan chu kimputumkan natatliwakglhaw. 33 Dios tiku masta takaksni mimputumkan kakatatawilan. Chuna kalalh.
16 Kkamalakgachaniman kintalakan* puskat Febe, tiku na makgtayanama kcongregación nema wi kCencreas, 2 xlakata namakgamakglhtinanatit kxtukuwani Malana,* chuna la xlilat kamakgamakglhtinankan natalan* chu namaxkiyatit tuku namaklakaskin, xlakata xla kamakgtayanit lhuwa natalan, chu akit.
3 Kakamaxkitit kintamakgachipat Prisca chu Áquila, kintaskujnin kxtaskujut Cristo Jesús, 4 tiku kalipekua wilikgolh xlatamatkan kimpalakata chu ni kaj akit kkapaxtikatsini, nachuna putum congregaciones xalak atanu kachikinin. 5 Nachuna, kamaxkitit kintamakgachipat congregación nema wi kxchikkan. Kamaxkitit kintamakgachipat Epéneto tiku kpaxki, tiku na xapulana kstalanina Cristo litaxtulh kʼAsia. 6 Kamaxkitit kintamakgachipat María tiku lhuwa skujnit mimpalakatakan. 7 Kamaxkitit kintamakgachipat Andrónico chu Junias, kimparientes chu tiku na akxtum xkintatanumakgolh kpulachin, lakchixkuwin tiku apóstoles lu tlan kaʼakxilhkgo, chu xlakan tlakg makgasata kstalaninanin Cristo litaxtukgo nixawa akit.
8 Kamaxkitit kintamakgachipat Ampliato kintala tiku kpaxki, xla na kstalanina Malana. 9 Kamaxkitit kintamakgachipat Urbano kintaskujni kxtaskujut Cristo Jesús, chu kintala Estaquis tiku kpaxki. 10 Kamaxkitit kintamakgachipat Apeles, tiku Cristo tlan akxilha. Kakamaxkitit kintamakgachipat tiku wilakgolh kxchik Aristóbulo. 11 Kamaxkitit kintamakgachipat Herodión tiku kimpariente. Kakamaxkitit kintamakgachipat tiku kstalaninanin Malana kxchik Narciso. 12 Kakamaxkitit kintamakgachipat Trifena chu Trifosa, umakgolh lakpuskatin tiku lu skujnanimakgolh Malana. Kamaxkitit kintamakgachipat Pérsida, tiku lu kpaxkiyaw, xlakata xla palha skujnaninit Malana. 13 Kamaxkitit kintamakgachipat Rufo, xtalaksakni Malana, chu xtse* tiku chuna la kintse kliʼakxilha. 14 Kakamaxkitit kintamakgachipat Asíncrito, chu Flegonte, chu Hermes, chu Patrobas, chu Hermas chu natalan tiku anta katawilakgolh. 15 Kakamaxkitit kintamakgachipat Filólogo, chu Julia, chu Nereo chu xtala tsumat, chu Olimpas, chu putum natalan* tiku anta katawilakgolh. 16 Chatunu chatunu kalamaxkitit xasanto tatsukni* akxni nalamakgamakglhtinanatit. Putum xcongregaciones Cristo kamalakgachanikgoyan tamakgachipat.
17 Natalan, kuentajkakatlawakantit xpalakata tiku tlawakgo pi kaʼanalh tapapitsit chu tiku tlawakgo pi amakgapitsi kaʼakgtsankgakgolh kxtakanajlakan. Uma lakatsala tuku wixin katsininitantit. Chu ni xlilat lakxtum nakatalayatit. 18 Xlakata lakchixkuwin tiku chuna likatsikgo ni xlakskujnin kiMalanakan Cristo, wata xlakskujnin xtalakaskinkan,* chu limaklakaskinkgo tachuwin nema lakstlan chu nema limalankinankgo xlakata nakamaʼakgtsankgekgo xnakujkan tiku ni skgalalh wilakgolh. 19 Putum katsikgokanit pi wixin kgalhakgaxpatnanatit, chu wa xlakata klipaxuwa mimpalakatakan. Pero klakaskin pi skgalala kawantit xlakata nakatsiyatit tuku tlan, pero ni kalixkajwanantit tuku nitlan. 20 Chu Dios tiku masta takaksni, nialh makgas namalakgsputu Satanás kxtampin mintantunkan. KiMalanakan Jesús chuntiya kakamaxkin talakgalhaman nema ni anan xtachuna.*
21 Kamalakgachanikgoyan xtamakgachipatkan, Timoteo kintaskujni, chu kimparientes Lucio, Jasón chu Sosípatro.
22 Akit, Tercio, tiku tsokgli uma carta chuna la Pablo xkiwanitilhama, kkamalakgachaniyan tamakgachipat kxtukuwani Malana.
23 Kamalakgachaniyan tamakgachipat Gayo tiku kinkamakgamakglhtinan kxchik, akit chu putum congregación. Kamalakgachanikgoyan tamakgachipat Erasto tiku kuentajtlawa xtumin kachikin, chu nachuna Cuarto, xtala. 24 *——
25 Dios nakamakgtayayan tliwakglh natawilayatit, chuna la masiya xatlan tamakatsinin nema akit klichuwinan, chu tamakatsinin xpalakata Jesucristo. Umakgolh xatlan tamakatsinin chu tuku tsekg xwi xla Dios akxtum tuku masiyakgo, chu Dios chuna masiyanit. Xlikana pi uma makgas tsekg xwilikanit. 26 Pero uku, uma tuku tsekg xwi kkalakgwan wilikanit. Chu xpalakata tuku tsokgwilikgolh palakachuwinanin, putum kachikinin lakgapaskgonit uma tuku tsekg xwi xla Dios. Uma makgtanu kxlimapakgsin Dios tiku putum kilhtamaku lama. Xla lakaskin pi putum kachikinin kakanajlanikgolh chu kakgalhakgaxmatkgolh. 27 Kajwatiya Dios xaskgalala, putum kilhtamaku kalakgchalh kakni xpalakata Jesucristo. Chuna kalalh.
Xagriego: «talhtsi».
Alakatanu wankan «kimPuchinakan».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «KinTatakan o KinTikukan».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Xagriego: «Kkalaklini».
O: «tiku ni griegos». Xagriego: «bárbaros».
Uma kilhchanima, tiku ni judíos xwankgonit chu xchuwinankgo griego.
Xagriego: «tasiyama».
Alakatanu wankan «chi».
Alakatanu wankan «tamakgachakgxilh».
Alakatanu wankan «spitu».
O: «makglhtinankgolh xatakgatsin xtatlajakan».
O: «xlakapakxnankgo».
Alakatanu wankan «chi».
O: «xlatamat putum chixku».
Uma kilhchanima, tiku ni judíos xwankgonit chu xchuwinankgo griego.
Uma max kakilhchanima latamanin tiku talakaskin tlakg nakatsinikgo chu nakgalhikgo taʼakgatekgsni.
Alakatanu wankan «tamakanitlaw».
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «chi».
Xagriego: «makgankan kgalhni».
Xagriego: «tiyatliwa».
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «kintatakan o kintikukan».
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Xagriego: «talhtsi».
O: «xasasti kakilhtamaku».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Xagriego: «talhtsi».
Xagriego: «mintalhtsi».
Alakatanu wankan «kimPuchinakan».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Max: «lipaxuwayaw».
Max: «lipaxuwayaw».
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «xkinkamujukan».
Alakatanu wankan «xaTata o xaTiku».
O: «lakgmaxtukanit; tapatikanit».
Xagriego: «tuku litakgatsi makni».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «puchina».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «tamakgachakgxi».
Alakatanu wankan «chi».
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
Alakatanu wankan «kimPuchinakan».
Alakatanu wankan «Natakamanan».
Xagriego: «makni».
Xagriego: «tuku litakgatsi makni».
Alakatanu wankan «chi».
Xagriego: «tuku litakgatsi makni».
Xagriego: «tuku litakgatsi makni».
Alakatanu wankan «kimPuchinakan».
O: «la xmakni chatum lataman tiku makglakgalhina».
Alakatanu wankan «natakamanan».
Alakatanu wankan «akglhman».
Akgtum tachuwin xahebreo o arameo nema wamputun «¡Oh, Tlat!».
Alakatanu wankan «Tata o Tiku».
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
Wa kakilhchanima latamanin.
O: «xokgonalh xlakata xkinkalakgmaxtun».
Alakatanu wankan «Chi».
Alakatanu wankan «kxpakgkana».
Alakatanu wankan «kimPuchinakan».
Alakatanu wankan «kinatatanikan o kinatikunan».
Xagriego: «xtalhtsi».
Xagriego: «xtalhtsi».
Xagriego: «ni wa tiku lakaskin nipara tiku kgosnan».
Alakatanu wankan «akglhman».
Alakatanu wankan «kuku».
Alakatanu wankan «chi».
Xagriego: «kintalhtsikan».
Alakatanu wankan «Puchina».
Alakatanu wankan «chi».
Alakatanu wankan «Chi».
Xagriego: «xtalhtsi».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «akgsiyat».
O: «kmalanki».
Alakatanu wankan «chi».
Alakatanu wankan «chi».
Alakatanu wankan «Natakamanan».
Alakatanu wankan «xlaktatanikan o xnatikunan».
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
Alakatanu wankan «makgachakgxiya».
Alakatanu wankan «natakamanan».
O: «maskujukan liskgalala».
Kaʼakxilhti glosario.
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
O: «kamaʼakgpitsininitan».
Xagriego: «Ni xalakgaputiyuna kawa mintapaxkitkan».
O: «kataslamawakanitit».
Xagriego: «xasantos».
O: «kalismanitit nakakuentajtlawayatit amakgapitsin».
Alakatanu wankan «kgalhtima».
Uma wamputun, matsatatinikan xnaku lataman chu makaksakan xtasitsi.
O: «kpaskua niku tachilikan».
Griego, asélgueia. Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «xpuchina».
Alakatanu wankan «mintakam».
Alakatanu wankan «takam».
Max na makgtanuma tlan talalinkan Dios.
Alakatanu wankan «nakgota».
Alakatanu wankan «xTata o xTiku».
Alakatanu wankan «kimPuchinakan».
Kaʼakxilhti glosario.
O: «lamasiyaniyatit».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «natamakgachakgxi».
Xagriego: «tiku xasantos».
O: «tiku nitu kgalhikgo».
Xagriego: «tiku xasantos».
Xagriego: «tiku xasantos».
Alakatanu wankan «kintakamkan».
Alakatanu wankan «Puchina».
Xagriego: «tiku xasantos».
Alakatanu wankan «xnana».
Xagriego: «tiku xasantos».
Alakatanu wankan «tasputni».
O: «xpokgokan».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti nota xla Mateo 17:21.