TUKU KATSOKGNANIKA HEBREOS
1 Makgasata, Dios makglhuwa kalimaklakaskilh palakachuwinanin xlakata xkatachuwinalh xalakgmakgan kinatlatnikan* chu tipalhuwa chuna la tlawalh. 2 La uku,* ksputat kilhtamaku, xla limaklakaskilh xKgawasa xlakata nakinkatachuwinanan, wa tiku laksakli xlakata namakglhtinan putum tuku anan, chu limaklakaskilh xlakata natlawa tuku anan kkatiyatni chu kʼakgapun.* 3 Wa xKgawasa tiku litasiya xlilanka Dios chu wa tiku liwana limasiya xtayat Dios chu tlawa pi makxtum natawila putum tuku anan xpalakata xtachuwin xlitliwakga Dios.* Chu akxni xkinkamaskulunkinitana xlakata kintalakgalhinkan, tawilalh kxpakgastakat Dios kʼakgapun. 4 Wa xlakata tlakg xlakaskinka litaxtulh nichuna la ángeles chu makglhtinanit akgtum tlakg xatlan tukuwani nixawa xtukuwanikan.
5 Akgtum liʼakxilhtit, Dios niti atanu ángel waninit: «Wix kinkgawasa; uku akit mintlat klitaxtu». Chu amakgtum: «Akit naklitaxtu xtlat, chu xla kinkgawasa nalitaxtu». 6 Pero akxni malakgachapara xaPuxku xkgawasa kkatiyatni, wan: «Chu putum xʼángeles Dios wa kamaxkikgolh kakni».*
7 Nachuna, xla wan xlakata ángeles: «Xla lu lakgtliwakga katlawa xʼángeles, chu xlakskujnin xtachuna la lhkuyat». 8 Pero xlakata xaKgawasa, xla wan: «Dios wa tiku maxkiyan limapakgsin* xlakata namapakgsinana putum kilhtamaku, chu lixtokgo nema nalimapakgsinana, wa akgtum limapakgsin nema xaʼakgstitum. 9 Paxki tuku xaʼakgstitum chu lakgmakganti tuku xalixkajni. Wa xlakata Dios, miDios, laksakni la* Mapakgsina akxni akmawakan aceite chu tlakg maxkin tapaxuwan nixawa amakgapitsin mapakgsinanin». 10 Chu: «Lata makgasata,* Malana,* wix makilhtsuki katiyatni, chu akgapun wa xtaskujut mimakan. 11 Katiyatni chu akgapun nalakgsputkgo, pero wix putum kilhtamaku natawilaya; xtachuna la lhakgat, katiyatni chu akgapun putum uma nalakgwankgo, 12 chu nakalakgkgapsa chuna la lhakgat, xtachuna la akxni wi tiku lakgpali klhakgat, chuna nakalakgpalikan. Pero wix nikxni talakgpaliya, chu putum kilhtamaku nalatapaya».
13 Pero Dios nikxni wanilh atanu ángel: «Katawila kkimpakgastakat* asta akxni nakkawili mintalatlawananin kxtampin mintantun». 14 ¿Ni putum ángeles espíritu tiku lakskujnanikgo Dios? ¿Ni wa xlakan tiku Dios kalimapakgsi nakamakgtayakgo tiku nalakgtaxtukgo?
2 Wa xlakata talakaskin tlakg liwana nalilakpuwanaw putum tuku kgaxmatnitaw, xlakata nikxni natamakgatliniyaw takanajla. 2 Xlakata komo tachuwin nema ángeles matitaxtikgolh tlan xlipawankan chu putum lataman tiku laktlawalh limapakgsin chu ni kgalhakgaxmatnalh malakgaxokgeka chuna la xlilat, 3 ¿la* tlan nalakgtaxtuniyaw akinin tamalakgaxokgen komo lakgmakganaw uma tamakatsin xlakata tuku tlawanit Dios nema nakinkalilakgmaxtuyan? Xlakata kiMalanakan* na lichuwinalh uma tamakatsin chu lakchixkuwin tiku kgaxmatnikgolh kinkawanikgon pi xlikana xwanit, 4 chu Dios limasiyalh pi tuku wankgolh xlikana xwanit akxni mastalh liʼakxilhtit, tuku kaks malakawaninan chu atanu tipalhuwa milagros chu kamaʼakgpitsinilh espíritu santo xlakskujnin chuna la lakaskilh.
5 Xlakata Dios ni wa ángeles kalakgayawanit xlakata namapakgsinankgo kkatiyatni nema aku namin, wa tuku akinin lichuwinanaw. 6 Pero makgtum, chatum chixku tsokgwililh: «¿Tuku litaxtu chatum chixku xlakata nalakapastaka, o xkgawasa chixku xlakata nakuentajtlawaya? 7 Ni lu tliwakga tlawa ni xtachuna la ángeles; maxki lilanka chu likakni, chu lakgayawa nakakuentajtlawa putum tuku tlawanita. 8 Wix wili putum tuku anan kxtampin xtantun». Akxni maxkilh talakaskin nakamapakgsi putum tuku anan, Dios nitu makgxtakgli tuku xla ni xmapakgsilh. Pero maski nina akxilhaw pi Jesús kamapakgsima putum tuku anan, 9 akxilhawa Jesús, tiku ni lu tliwakga titlawaka ni xtachuna la ángeles, pi maxkikanit lilanka chu likakni xlakata patilh linin. Xlakata xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna,* nilh xpalakata putum latamanin.
10 Dios tlawalh putum tuku anankgo, chu anankgo xlakata namalankikan Dios. Chuna, xlakata nakamalanki lhuwa xkamanan xlilat xwanit pi Dios xmastalh talakaskin pi xpatinalh xaPuxku Pulalina. Chuna xla tlan xkalakgmaxtulh. 11 Xlakata tiku masantujlinama chu tiku kamasantujlimaka xputumkan kaj chatum tlat* kgalhikgo, chu wa xlakata xla ni limaxanan akxni wan pi xnatalan litaxtukgo, 12 chuna la wan xla: «Nakkamakatsini mintukuwani kinatalan; kxlakgstipan congregación naklimalankiyan takilhtlin». 13 Nachuna: «Akit naklipawan». Chu wampara: «Unu akxtum kkatawi laktsu kamanan, tiku Jehová kimaxkinit».
14 Chu xlakata umakgolh «laktsu kamanan» kaj latamanin xla kgalhni chu liwa, xla na litaxtulh chatum lataman xla kgalhni chu liwa, chuna, kaj xlakata xlinin xlimalakgsputulh tiku kgalhi litliwakga xlakata namakgninan, wa Akgskgawini, 15 chu xlakata nakalakgmaxtukgo putum tiku chuna la tachin xwilakgolh putum kxlatamatkan kaj xlakata xpekuanikgo linin. 16 Xlakata ni wa kamakgtayama ángeles, wata wa xkamanan* Abrahán. 17 Wa xlakata, xlilat xwanit pi nachuna xtitaxtulh putum tuku «xnatalan» titaxtukgolh. Xla chuna tlawalh xlakata xlitaxtulh chatum sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin, xalakgalhamana chu ni makgxtakgnan akxni tlawa xtaskujut Dios. Chu chuna, xlakata xmastalh xlatamat xpalakata xtalakgalhinkan latamanin, xtlawalh pi tlan xtalalimparakgolh Dios. 18 Xlakata xla na patinalh akxni xliʼakxilhmaka, tlan nakamakgtaya tiku kaliʼakxilhmaka.
3 Wa xlakata, xasantos natalan, tiku katasanikanitantit xlakata napinatit kʼakgapun, liwana kalilakpuwantit xliʼakxilhtit Jesús tiku wanaw pi kanajlaniyaw chuna la apóstol chu chuna la sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin. 2 Xla kgalhakgaxmatli Dios tiku lakgayawalh uma taskujut, chuna la Moisés na kgalhakgaxmatnalh akxni skujli kxchik Dios. 3 Xlakata xla* akxilhkan chuna la tiku tlakg kgalhi kakni nixawa Moisés, xlakata tiku tlawa chiki tlakg kgalhi kakni nixawa chiki. 4 Xlikana, akgatunu chiki wi tiku tlawanit, pero xMalakatsukina putum tuku anan, wa Dios. 5 Chu Moisés kgalhakgaxmatnalh akxni kuentajtlawalh putum xchik Dios chu xtaskujut limasiyalh tuku xʼamaka lichuwinankan kkilhtamaku nema aku xmima, 6 pero Cristo chuna la xkgawasa Dios, kgalhakgaxmatnalh akxni liwana kuentajtlawalh xchik xtlat.* Akinin xchik litaxtuyaw, komo chuntiya ni kilhpekuanaw chu chuntiya tliwakga chipayaw kintakgalhkgalhinkan asta kxlisputni chu xatapaxuwan lichuwinanaw.
7 Wa xlakata, chuna la wan xlimakgatliwakga Dios: «La uku,* komo wixin kgaxpatatit kintachuwin, 8 ni kamapalhitit minakujkan xtachuna la xalakgmakgan minatlatnikan lu kimakgasitsikgolh akxni kiliʼakxilhkgolh kxakaskakni tiyat, 9 anta xalakgmakgan minatlatnikan kiliʼakxilhkgolh chu kintalalakatawakakgolh maski xʼakxilhkgonit tuku ktlawalh tipuxam kata. 10 Wa xlakata lu kimakgasitsikgolh latamanin xla ama kilhtamaku chu kwa: “Kxnakujkan putum kilhtamaku ni kgalhakgaxmatputunkgo tuku kwan chu ni akgatekgskgonit* tuku ktlawa”. 11 Wa xlakata akxni lu xaksitsima liwana kwa: “Ni katitanukgolh niku kkaxwililh xlakata najaxkan”».
12 Natalan,* kuentajkatlawatit xlakata nipara chatum wixin nakgalhi akgtum lixkajni naku nema ni kanajla kaj xlakata natamakgatlini xastakna Dios; 13 pero chali chali chuntiya kalamatliwakglhtit chatunu chatunu, xlimakgwaku wilaw «kʼuma kilhtamaku», xlakata nipara chatum wixin namasta talakaskin pi xlitliwakga talakgalhin nema akgskgawinan namapalhi minakujkan. 14 Xlikana namakglhtinanaw tuku Cristo makglhtinalh komo chuntiya tliwakga natawila kintakanajlakan chuna la akxni tsukuw kanajlaniyaw. 15 Chuna la wankan: «La uku,* komo wixin kgaxpatatit xtachuwin, ni kamapalhitit minakujkan, chuna la xamakgan minatlatnikan akxni lu makgasitsikgolh Dios».
16 Wa xlakata, ¿tiku lu makgasitsikgolh maski xkgaxmatkgonit xtachuwin Dios? ¿Pi ni wa putum tiku Moisés xkapulalima akxni taxtukgolh kʼEgipto? 17 Wa xlakata, ¿tiku lu makgasitsikgolh Dios ama tipuxam kata? ¿Ni wa tiku lakgalhinankgolh chu nikgolh kxakaskakni tiyat? 18 Chu ¿tiku kawanilh Dios pi ni xʼamakgolh tanukgo niku kaxwililh xlakata xjaxka? ¿Pi ni wa tiku ni kgalhakgaxmatnankgolh? 19 Chuna, akxilhaw pi nila tanukgolh niku lakkaxwilikanit najaxkan xlakata ni kgalhikgolh takanajla.
4 Wa xlakata, komo ananku akgtum tamalaknun xlakata tlan natanuyaw niku lakkaxwilinit xlakata najaxkan, skgalalh katawilaw* xlakata ni chatum akinin ni namakgatsi tuku taskin xlakata natanuyaw. 2 Xlakata kgaxmatnitaw xatlan tamakatsinin chuna la xlakan; pero tachuwin nema kgaxmatkgolh ni litamakgtayakgolh, xlakata ni tliwakga takanajla xkgalhikgo chuna la tiku kgaxmatkgolh. 3 Xlakata akinin tiku limasiyanitaw pi kanajlayaw, tanuyaw niku lakkaxwilikanit najaxkan chuna la xla wanit: «Wa xlakata akxni lu xaksitsinit liwana kwa: “Ni katitanukgolh niku kkaxwililh xlakata najaxkan”», maski xmakgalhsputunita xtaskujut lata xkilhtsukut kakilhtamaku. 4 Xlakata klakatum tatsokgni wa uma tuku wanit xpalakata xliʼakgtujun kilhtamaku: «Chu Dios jaxli xliʼakgtujun kilhtamaku xliputum xtaskujut», 5 chu alakatanu xla wampara: «Ni katitanukgolh niku kkaxwililh xlakata najaxkan».
6 Ama tiku pulana kalitachuwinanka xatlan tamakatsinin ni tanukgolh niku kaxwilikanit xlakata najaxkan, xlakata ni kgalhakgaxmatnankgolh. Pero makgapitsi tlanku natanukgo niku jaxkan. 7 Wa xlakata, akxni xtitaxtunita lhuwa kilhtamaku, Dios wan ksalmo David, chuna la wankaja kʼuma carta: «La uku,* komo wixin kgaxpatatit kintachuwin ni kamapalhitit minakujkan». Chuna, xla laklhkawilipara akgtum kilhtamaku nema limapakuwikan «La uku». 8 Wa xlakata komo Josué xtikapulalilh niku tlan xjaxkgolh, alistalh Dios nialh xtilichuwinalh atanu kilhtamaku. 9 Wa xlakata ananku akgtum kilhtamaku xlakata najaxkan xtachuna la akgtum Sábado xpalakata xkachikin Dios. 10 Wa xlakata, chixku tiku tanunit niku Dios kaxwilinit xlakata najaxkan, na nialh skujnit chuna la Dios jaxli akxni xmasputunita xtaskujut.
11 Lu kaliskujwi xlakata tlan natanuyaw niku Dios kaxwilinit xlakata najaxkan, xlakata niti nastalani xliʼakxilhtitkan tiku ni kgalhakgaxmatnankgolh. 12 Xlakata xtachuwin Dios xastakna chu lhuwa litliwakga kgalhi chu tlakg stakaka nixawa kgantum espada nema lakgaputiy xlistakaka.* Chu pulhman lakgtanuyacha chatum chixku chu masiya xmakni* chu xpulakni,* chu pulhman lakgtanuyacha xtakilhastukat chu tuku pulaktanuma xlukut chu tlan masiya tuku lakpuwan chu tuku tlawaputun xnaku. 13 Chu ni anan tamalakatsukin nema Dios nila akxilha, wata putum tuku anan kalakgwan wilakgolh chu tlan liwana kaʼakxilha ama tiku nakinkalakputsananiyan.
14 Sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin nema kgalhiyaw, wa Jesús, xKgawasa Dios, chu xla tanunitancha kʼakgapun; wa xlakata chuntiya kalichuwinaw pi kanajlaniyaw. 15 Sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin nema kgalhiyaw kinkaʼakgatekgsniyan akxni xlajwananaw, xlakata na matlawiputunka tuku nitlan kinkamatlawiputunkanan, pero xla ni lakgalhinalh. 16 Wa xlakata, katalakatsuwiw kxpumapakgsin Dios nema masta talakgalhaman nema ni anan xtachuna* chu ni nakilhpekuanaw akxni natlawaniyaw oración xlakata tlan nakinkalikatsinikanan chu namakglhtinanaw tamakgtay kilhtamaku akxni xlilat, xpalakata lanka xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna.
5 Putum chixku tiku laksakkanit xlakata naskuja chuna la sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin, kamakgtaya lakchixkuwin kxtakakninkan nema maxkikgo Dios, xlakata namasta tamaskiwin* chu tamakamastan xpalakata xtalakgalhinkan. 2 Xlakata xla na makglakgalhina, tlan kalimasiyani talakgalhaman* tiku ni katsikgo tuku xaʼakgstitum chu lakgalhinankgo,* 3 chu wa xlakata xlimastat tamakamastan xpalakata xtalakgalhin, chuna la tlawa xpalakata xtalakgalhinkan latamanin.
4 Chatum chixku nila litaxtu sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin kaj xlakata xʼakstu chuna lakpuwan, kajwatiya Dios tlan laksaka, chuna la laksakli Aarón. 5 Nachuna lalh xpalakata Cristo, ni xʼakstu laksakka xlakata nalitaxtu sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin, chuna, ni xʼakstu malankika, wa Dios tiku malankilh, wanilh: «Wix kinkgawasa; uku akit mintlat* klitaxtu». 6 Chuna la wan alakatanu: «Wix sacerdote litaxtuya putum kilhtamaku xtachuna la Melquisedec».
7 Akxni Cristo xlama kkatiyatni, chu xliputum xnaku skinilh ama Tiku tlan xlakgmaxtulh kkalinin, tasalh chu pixlanka* takgaxmatli, chu kgalhtika xʼoraciones xlakata pekuanilh Dios. 8 Maski xKgawasa Dios xwanit, katsinilh kgalhakgaxmatnan xpalakata tuku lipatinalh. 9 Chu akxni xlimasiyanita pi xliputum xkgalhakgaxmatnan, tlan limaklakaskinka xlakata putum tiku kgalhakgaxmatkgo nakalakgmaxtukan putum kilhtamaku, 10 xlakata wa Dios tiku laksaknit nalitaxtu sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin xtachuna la Melquisedec.
11 Anan lhuwa tuku nakkalitachuwinanan xpalakata Cristo, pero tuwa nakkamaʼakgatekgsniyan, xlakata wixin takgalana akgatekgsnanatit.* 12 Xlakata maski uku makgalhtawakgenanin miliwanatkan, amakgtum lakaskimparayatit pi wi tiku nakamasiyaniyan tuku pulana katsinitit xalak xtachuwin Dios, chu amakgtum lakaskimparayatit leche chuna la lakgskgatan chu ni wa palha liwat nema wakgo tiku laklankata. 13 Xlakata putum tiku chuntiya way leche ni lakgapasa xtachuwin Dios nema kinkamasiyaniyan tuku xaʼakgstitum, xlakata skgataku. 14 Pero xapalha liwat kalakgchan tiku tliwakgata kgalhikgo xtakanajlakan, tiku katsinikgonit lakapastaknankgo chu wa xlakata katsikgo tuku tlan chu tuku nitlan.
6 Xlakata kanajlanitawa tuku pulana katsiniw xpalakata Cristo, chuntiya kastakwi xlakata xaʼakchan nalitaxtuyaw, ni amakgtum kawiliparaw akgtum kilhtsukut, uma wamputun, nitlan limakgkatsikan tuku nitu litaxtu chu kanajlanikan Dios, 2 tamasiy xpalakata tipalhuwa tamunut, akwilinankan makan, kamalakastakwanikan tiku nikgonita chu taputsan nema ni talakgpali, 3 chu uma namakgantaxtiyaw komo Dios nakinkamakgtayayan.
4 Makgapitsi lakgmakgankgonit xaxlikana tamasiy chu nila tiku nakamakgtaya namakgxtakgkgo tuku nitlan tlawamakgolh. Xlakan xmakglhtinankgonit xkgakganat, xmakglhtinankgonit tamaskiwin* nema minacha kʼakgapun chu nachuna espíritu santo. 5 Xmakgamakglhtinankgonit xatlan xtachuwin Dios chu xtasikulunalin* xpalakata kakilhtamaku* nema aku mima. 6 Nila kamakgtayakan, xlakata amakgtum xtokgowakakgo kkiwi xKgawasa Dios chu mamaxanikgo kxlakatinkan latamanin. 7 Xtachuna la katiyatni makglhtinan xtasikulunalin Dios akxni makglhuwa senan chu lakgchuwa chuchut, chu alistalh pulha tuku xalak kapukuxtu xlakata tlan naliwayankgo tiku chananankgo. 8 Pero komo pulha lhtukun chu ni xatlan tuwan, nitu litaxtu, chu chanana namalakgchani tuku nitlan chu alistalh nalhkuyukan.
9 Pero mimpalakatakan, natalan tiku lu kkapaxkiyan, maski chuna kchuwinamaw, liwana kkatsiyaw pi wixin tlakg tlan wilatit nixawa tiku makgxtakgkgonit takanajla, chu lhuwa tuku tlawapatit xlakata Dios tlan nakalakgmaxtuyan. 10 Xlakata katsiyaw pi Dios xaʼakgstitum chu xla nikxni katipatsankgalh* mintaskujutkan chu tapaxkit nema limasiyanitit xtukuwani; uma chuna limasiyapatit xlakata kamakgtayapatit xasantos natalan* asta la uku.* 11 Pero klakaskinaw pi chatunu chatunu wixin chuntiya skulujwa kawantit chuna la xapulana, xlakata liwana nalipawanatit asta kxlisputni pi nakgantaxtu tuku kgalhkgalhipatit, 12 xlakata ni xalhkitit nawanatit, wata katlawatit chuna la tiku makglhtinankgolh tuku Dios malaknulh xlakata kanajlakgolh chu kgalhkgalhinankgolh.
13 Xlakata akxni Dios wi tuku malaknunilh Abrahán, nila likilhʼalh kxtukuwani atanu tiku tlakg lanka, wa xlakata likilhʼalh kxtukuwani 14 akxni wanilh: «Xlikana pi naksikulunatlawayan chu xlikana pi nakmalhuwiyan». 15 Wa xlakata, Abrahán makglhtinalh uma tamalaknun akxni lu xkgalhkgalhinanita. 16 Akxni lakchixkuwin tlawakgo akgtum tamalaknun, likilhʼankgo kxtukuwani tiku tlakg lanka. Uma tlawa pi nitu nalitaʼakglhuwikgo xlakata uma tamalaknun limasiya pi xlikana tuku wan. 17 Nachuna, akxni Dios lakkaxwililh liwana nakamasiyani tiku namakglhtinankgo tamalaknun pi tuku lakkaxwilinit natlawa* nila talakgpali, xla limasiyalh pi xtamalaknun xaxlikana xwanit. 18 Uma pulaktiy tuku Dios tlawalh* nikxni talakgpali chu Dios nila akgsaninan; chu umakgolh kinkamatliwakglhan akinin tiku litatsekgnitaw Dios, xlakata tliwakglh nachipayaw takgalhkgalhin nema wilikanit kkilakatinkan. 19 Uma kintakgalhkgalhinkan tliwakglh wili kilatamatkan xtachuna la tuku limachokgowilikan barco tliwakglh wili. Xlikana pi uma takgalhkgalhin nakgantaxtu, tliwakglh wi chu tanuyacha kxaʼalakgaputu cortina. 20 Anta Jesús tanulh xlakata nakinkapulaniyan, malakkilh chu kinkalakkaxwilinin tiji, xla putum kilhtamaku nalitaxtu sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin xtachuna la Melquisedec.
7 Xlakata uma Melquisedec, mapakgsina xalak Salem chu xsacerdote Dios xalak akgapun, alh tatanokglha Abrahán akxni xtaspitma chuna la xkamakgnikgonita mapakgsinanin chu sikulunatlawalh, 2 chu xliputum tuku Abrahán tlajalh kʼguerra nema tlakg xatlan maxkilh* diezmo. Pulana, xtukuwani wamputun «xaʼAkgstitum Mapakgsina», na mapakgsina xalak Salem, uma wamputun «Mapakgsina tiku limin Takaksni». 3 Xla ni kgalhi xtlat,* nipara xtse, na nitu tatsokgtawilanit xtukuwanikan xalakgmakgan xnatlatni, chu ni katsikan akxni lakachilh chu akxni nilh. Chu chuna tatalakxtumi xKgawasa Dios chu litaxtu sacerdote tiku putum kilhtamaku wi.
4 Kaʼakxilhtit pi lu xlakaskinka xlitaxtu uma chixku tiku Abrahán, xʼakgxakga familia, maxkilh diezmo xliputum tuku tlakg xatlan tlajalh kʼguerra. 5 Xlikana, chuna la wan Limapakgsin, xkamanan Leví tiku kalakgayawakanit taskujut xla sacerdote kalimapakgsikanit nakaskinikgo diezmo israelitas, tiku xnatalan, maski na litaxtukgo xkamanan* Abrahán. 6 Pero uma chixku tiku ni xminacha kxfamilia Leví, makglhtinalh diezmo nema Abrahán maxkilh chu sikulunatlawalh tiku xkgalhi tamalaknun. 7 Chu putum katsiyaw pi chatum tiku masta tasikulunalin tlakg xlakaskinka litaxtu nixawa tiku makglhtinan. 8 Levitas makglhtinankgolh diezmos chu xlakan lakchixkuwin tiku tlan nikgo, pero xpalakata achatum chixku tiku makglhtinan diezmos, Tatsokgni makatsininan pi chuntiya lama. 9 Chu tlan nawanaw pi asta Leví, tiku makglhtinan diezmos, na xokgolh diezmo akxni xokgolh Abrahán, 10 xlakata Abrahán, xamakgan xtlat Leví, nina xmalakachini* akxni Melquisedec alh tatanokglha.
11 Anta kxLimapakgsin Moisés nema kamaxkika israelitas xtalakkaxwilinit pi sacerdotes xminkgocha kxfamilia Leví. Komo sacerdotes tiku minkgoyacha kxfamilia Leví xtlawakgolh pi latamanin xlakgtaxtunikgolh talakgalhin, ¿chuntiya xmaklakaskiw chatum sacerdote xtachuna la Melquisedec? ¿Ni kinkamakgtayayana nakgalhiyaw chatum sacerdote chuna la Aarón? 12 Komo lakgpalimaka xtaskujut sacerdote, limapakgsin na xlitalakgpalit. 13 Xlakata uma chixku tiku lichuwinamaka mincha kʼatanu lanka familia chu nitiku xalak uma lanka familia skujnit kpumakamastan. 14 Xlakata liwana tasiya pi kiMalanakan* mincha kxfamilia Judá, chu Moisés ni wa pi sacerdotes xminkgocha kʼuma lanka familia.
15 Chu uma tlakg liwana litasiya akxni taxtuyacha achatum sacerdote xtachuna la Melquisedec, 16 xla skuja chuna la sacerdote, ni kaj xlakata lanka familia niku mincha chuna la skin Limapakgsin, skuja chuna la sacerdote xlakata kgalhi litliwakga nema maxki latamat nema nila malakgsputukan. 17 Kʼakgtum texto lichuwinankan xpalakata: «Wix sacerdote litaxtuya putum kilhtamaku xtachuna la Melquisedec».
18 Wa xlakata xapulana limapakgsin lakxtlawaka xlakata ni kgalhi litliwakga chu nitu litaxtu. 19 Xlakata Limapakgsin ni mastaka xlakata xmasputulh talakgalhin, pero tlakg xatlan takgalhkgalhin nema kgalhiyaw la uku* chuna tlawa chu xpalakata uma tlan talakatsuwiniyaw Dios. 20 Nachuna, Dios wi tuku likilhʼalh xlakata namaxki Jesús taskujut xla sacerdote 21 (xlakata anankgo lakchixkuwin tiku sacerdotes litaxtukgonit maski Dios nitu likilhʼanit xpalakatakan, pero uma chixku, sacerdote litaxtunit xlakata Dios wi tuku likilhʼalh, xla wanilh: «Akit Jehová, wi tuku klikilhʼanit chu ni ktilakgpalilh tuku klakpuwanit: “Wix sacerdote litaxtuya putum kilhtamaku”»), 22 wa xlakata Jesús litaxtunit tuku limasiya pi nakgantaxtu akgtum tlakg xatlan talakkaxlan. 23 Nachuna, xlakata sacerdotes nikgolh nila chuntiya tlawakgolh xtaskujutkan, wa xlakata amakgapitsin xlakgxokgokan tawilakgolh chu chuntiya tlawakgolh taskujut. 24 Pero xlakata xla putum kilhtamaku lama, ni talakaskin pi wi tiku natawila xlakgxokgo. 25 Wa xlakata, xla tlan xatakgatsin nakalakgmaxtu tiku tlawanikgo oración Dios kxtukuwani. Tlan nakalakgmaxtu xlakata putum kilhtamaku lama xlakata naskini Dios pi kakamakgtayalh.
26 Xlakata talakaskin pi nakgalhiyaw chatum sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin chuna la xla: tiku ni makgxtakgnan, ni lakgapasa tuku nitlan, nitu litaxkajwaninit, ni maxkajwaninit talakgalhin chu tlakg talhman wi nixawa akgapun. 27 Xla nichuna la amakgapitsi sacerdotes tiku tlakg kgalhikgo limapakgsin, ni talakaskin pi chali chali natlawa tamakamastan, pulana xpalakata xtalakgalhin chu alistalh xpalakata kachikin, xlakata xla kaj makgtum tlawalh tamakamastan akxni xʼakstu tamakamastalh. Chu xtamakamastan kamakgtayama latamanin putum kilhtamaku. 28 Limapakgsin kalimaxtu sacerdotes tiku tlakg kgalhikgo limapakgsin lakchixkuwin tiku kgalhikgo talakgalhin, pero akxni Dios xkinkamaxkinitana uma Limapakgsin, wi tuku likilhʼalh pi xKgawasa xʼama limaxtu sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin, chatum tiku xatakgatsin litaxtunit putum tuku Dios lakaskin chu putum kilhtamaku.
8 Chu xliputum tuku lichuwinamaw, wa uma tuku tlakg xlakaskinka: akinin kgalhiyaw chatum sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin tiku chuna likatsi, chu tawilanit kxpakgastakat* kxpumapakgsin Dios kʼakgapun, 2 xla tlawa taskujut xpalakata latamanin niku xasanto chu ktabernáculo* nema Jehová lakkaxtlawalh chu ni wa chixku. 3 Xlakata putum sacerdotes tiku tlakg kgalhikgo limapakgsin kalakgayawakanit namastakgo tamaskiwin* chu tamakamastan; wa xlakata xtalakaskin pi uma sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin na xkgalhilh tuku tlan xmakamastalh. 4 Komo xlatamalh kkatiyatni ni sacerdote xlitaxtulh, xlakata wilakgolha lakchixkuwin tiku mastakgo tamaskiwin chuna la wan Limapakgsin. 5 Taskujut nema tlawakgo umakgolh lakchixkuwin kaj kilhchanima chu limasiya tuku xalak akgapun. Uma chuna litasiyalh akxni Dios limapakgsilh Moisés chuna la xlitlawat xwanit tabernáculo. Xla wanilh: «Kuentajkatlawa pi putum natlawaya chuna la xaliʼakxilhtit nema kmasiyanin ksipi». 6 Pero uku Jesús lakgayawakanit akgtum tlakg xatlan taskujut* nixawa nema xkgalhikgo xapulana sacerdotes, xlakata xla na makgtayana litaxtu kʼakgtum talakkaxlan nema tlakg tlan nixawa xapulana, chu lakkaxwilikanit ktamalaknun nema tlakg laktlan nixawa tuku xmalaknukanit pulana.
7 Komo uma xapulana talakkaxlan ni xkgalhilh tuku nitlan, ni xtalakaskilh xliʼakgtiy talakkaxlan. 8 Xlakata Dios akxilha pi xkachikin kgalhi tuku nitlan akxni wan: «“¡Kaʼakxilhti! Namin kilhtamaku”, wan Jehová, “akxni nakkatatlawa akgtum xasasti talakkaxlan xkamanan Israel chu xkamanan Judá”. 9 Jehová na wampara: “Uma talakkaxlan ni xtachuna nawan nema kkatatlawalh xalakgmakgan xnatlatnikan,* akxni kkamakgachipaxtulh kʼEgipto, xlakata ni makgantaxtikgolh kintalakkaxlan, wa xlakata nialh kkalilakgaputsalh”.
10 »Jehová na wan: “Xlakata wa uma talakkaxlan nema nakkatatlawa xkamanan Israel akxni titaxtunita nawan ama kilhtamaku. Nakwili kilimapakgsin kxtalakapastaknikan chu naktsokgwili kxnakujkan. Chu akit xDioskan naklitaxtu chu xlakan kinkachikin nalitaxtukgo”.
11 »Na wan: “Chu nialhti namasiyani xtachiki chu xtala, chu nawani: «¡Kalakgapasti Jehová!». Xlakata putum xlakan nakilakgapaskgo, lata tiku nitu litaxtukgo chu asta tiku xlakaskinka litaxtukgo. 12 Xlakata akit nakkatapati tuku ni xaʼakgstitum tlawakgolh, chu nialh ktilakapastakli xtalakgalhinkan”».
13 Akxni lichuwinan «akgtum xasasti talakkaxlan», xla tlawa pi tuku xapulana xwanit xamakgan nalitaxtu. Chu tuku xamakgan litaxtu chu lakgwanita nialh makgas nalakgsputa.
9 Nachuna, xapulana talakkaxlan xkgalhi limapakgsin xpalakata chuna la namastakan xasanto taskujut, chu xtabernáculo* xlakata namastakan kakni, xwi unu kkatiyatni. 2 Uma tabernáculo pulaktiy chuna la tlawaka. Anta kxlipulaktum xwi kgantum limakgskgon* chu mesa chu kaxtalanchu xla tamakamastan;* chu uma xlipulaktum limapakuwikan xaSanto. 3 Pero xaʼalakgaputu xlimaktiy cortina xwi tuku xlitakgatsi tabernáculo nema xlimapakuwikan Tlakg xaSanto. 4 Anta xwi akgtum pumajinin xla oro chu arca xla talakkaxlan nema xaputuminika xlimaktlawakanit oro, chu kʼarca xwilikanit jarra xla oro niku xtajuma maná, xlixtokgo Aarón nema pakglhli chu lakgxtakgala chiwix xla talakkaxlan; 5 chu kxkgalhni arca xwilakgolh akgtiy lakslipwa querubines nema xmastilenkg xpakgankan xlitlapakgo tuku xlitakgalhchuwanit.* Pero uku, ni wa xkilhtamaku xlakata tlakg nakkalitachuwinanan uma.
6 Akxni chuna xlakkaxwilikgokanita, sacerdotes chali chali xtanukgo kxlipulaktum tuku litakgatsi tabernáculo xlakata namakgantaxtikgo xasanto taskujut; 7 pero kxlipulaktiy tuku litakgatsi tabernáculo, kajwatiya sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin tanu kaj makgtum akgatunu kata, chu xlilat nalin kgalhni nema namakamasta xpalakata xtalakgalhin chu xpalakata talakgalhin nema xtlawakgo latamanin maski ni xlakgalhinamputunkgo. 8 Chuna espíritu santo liwana masiya pi nila tiku xtanu kʼuma niku xasanto akxni xwijku xapulana tabernáculo. 9 Uma tabernáculo kilhchanima* tuku anan uku, chu asta uku mastakan tamaskiwin* chu tamakamastan. Pero umakgolh ni tlawakgo pi tiku tlawakgo xasanto taskujut nakgalhikgo akgtum lu xatlan talakapastakni. 10 Umakgolh kaj tatalakxtumi liwat chu tuku kgotkan, chu tipalhuwa tuku tlawakan xlakata nakamaskulunkikan* latamanin chu atanu. Umakgolh xlitaxtukgo tuku skin xLimapakgsin Moisés xpalakata makni chu xlitamakgantaxtit xwanit asta akxni xlakgchalh kilhtamaku putum lakatitum xwilika.
11 Pero akxni milh Cristo, litaxtulh sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin xlakata tuku xalaktlan nema xkgantaxtukgonita. Chu tanulh kʼakgtum tabernáculo nema tlakg lanka chu tlakg xatlan, akgtum tabernáculo nema ni litlawaka xmakan latamanin chu ni xalak katiyatni. 12 Xla kaj makgtum tanulh niku Tlakg xaSanto chu ni lilh xkgalhni cabras chu xalaktsu toros, wata lilh xkgalhni chu kinkalakgmaxtun putum kilhtamaku. 13 Sacerdotes kalitsakglhmanikgo tiku taxkajwanikgonit, xkgalhni cabras, toros chu klhkaka tantum xaʼaktsu wakax, chu uma tlawa pi Dios skulunku nakaʼakxilha. 14 Pero xkgalhni Cristo tlakg lhuwa xtapalh. Xpalakata xtaskujut espíritu santo nema putum kilhtamaku lama, Cristo xʼakstu tamakamastanilh Dios chuna la akgtum tamakamastan nema ni kgalhi talakgalhin. Chu xkgalhni tlawa pi kintalakapastaknikan skulunku natawila chu nialh natlawayaw tuku nitu litaxtu. Wa xlakata, tlan namaxkiyaw xasanto taskujut xastakna Dios.
15 Wa xlakata xla litaxtu makgtayana* kʼakgtum xasasti talakkaxlan, xlakata latamanin tiku Dios kalaksaknit tlan namakglhtinankgo tamalaknun xpalakata tasikulunalin nema putum kilhtamaku natawilakgo. Uma tlan kgantaxtu xlakata akxni nilh, lakgaxokgolh xlakata nakalakgmaxtu latamanin kxtalakgalhinkan nema tlawakgolh akxni xwi xapulana talakkaxlan. 16 Xlakata akxni chatum chixku tatlawa akgtum talakkaxlan Dios, uma chixku tiku tlawalh talakkaxlan xlinit. 17 Xlakata akxni lamajku chixku tiku tlawalh talakkaxlan, talakkaxlan ni kgalhi xtapalh. Xlakata nakgalhi xtapalh, xlilat wi tiku naniy.* 18 Wa xlakata, xapulana talakkaxlan na limatsukika kgalhni. 19 Xlakata akxni Moisés xkawanikgonita latamanin putum tuku skin Limapakgsin, tiyalh xkgalhnikan laktsu toros chu cabras chu talakgwilhalh chuchut, chu limaklakaskilh xatsutsokgo lhakgat nema xʼakchiwakanit kkgantum xakiwi hisopo* xlakata nalitsakglhmani libro* chu putum latamanin, 20 chu kawanilh: «Wa uma kgalhni xla talakkaxlan, chu Dios lakaskin kamakgantaxtitit uma talakkaxlan». 21 Xla na limaklakaskilh kgalhni xlakata nalitsakglhmani tabernáculo chu putum tuku tamaklakaskin xlakata natlawakan xasanto taskujut.* 22 Xlikana, chuna la wan Limapakgsin, atsinu ni putum tuku anan tlan kalimaskulunkikan kgalhni, chu komo ni stajmakgankan kgalhni, Dios nila katapati xtalakgalhinkan latamanin.
23 Wa xlakata, talakaskilh pi putum uma xlimaskulunkika tuku kaj kilhchanima tuku wi kʼakgapun, pero tuku wi kʼakgapun kalimaskulunkikan tlakg xatlan tamakamastan nixawa uma. 24 Xlakata Cristo ni tanulh anta niku xasanto nema kaj latamanin tlawakgonit, nema laklhkaxtukanit kxasanto nema wi kʼakgapun, xla tanulh kʼakgapun, wa xlakata la uku* tlan an kinkapalakachuwinanan kxlakatin Dios. 25 Uma nichuna tlawaka xlakata makglhuwa xʼakstu xtamakamastalh, chuna la akxni sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin tanu niku xasanto akgatunu kata chu ni lin xkgalhni wata lin xkgalhni animales. 26 Komo nichuna xwa, xtalakaskilh pi makglhuwa xpatinalh lata kxkilhtsukut kakilhtamaku. Pero uku kaj makgtum minit kxaʼawatiya* kilhtamaku* xlakata xtamakamastan nalimalakgsputu talakgalhin. 27 Xlakata nila tiku machokgo* pi lakchixkuwin nanikgo kaj makgtum, pero alistalh xlilat nakalakputsananikan, 28 wa xlakata Cristo nachuna kaj makgtum xʼakstu tamakamastalh xlakata nalin xtalakgalhinkan lhuwa latamanin. Chu akxni natasiya xlimakgtiy, ni natasiya xlakata namalakgsputu talakgalhin* wata xlakata nakalakgmaxtu tiku lu kgalhkgalhimakgolh.
10 Xlakata chuna la Limapakgsin kgalhi xmastilenkg tuku aku namin pero nina wa xaxlikana tasikulunalin, Limapakgsin* chu xtamakamastan nema mastakan kata kata nila tlawakgo pi tiku kakninanikgo Dios nialh nakgalhikgo talakgalhin. 2 Komo chuna xwa, ¿chuntiya xmakamastaka tamakamastan? Xlakata akxni kamaskulunkikanit tiku mastakgo xasanto taskujut nialh xmakgkatsikgolh pi linkgo kuenta xlakata xtalakgalhinkan. 3 Wata umakgolh tamakamastan kata kata kamalakapastaka latamanin pi makglakgalhinanin, 4 xlakata xkgalhni toros chu cabras nila malakgsputu talakgalhin.
5 Wa xlakata, akxni Cristo tanulh kkakilhtamaku wanilh Dios: «Ni lakaskinti tamakamastan xla animales chu tamaskiwin,* pero kimakaxni akgtum makni. 6 Ni makgamakglhtinanti xalhkun tamakamastan nipara tamaskiwin xpalakata talakgalhin. 7 Wa xlakata kwa: “Kaʼakxilhti, kminit (anta krollo tatsokgnit kimpalakata) xlakata naktlawa mintalakaskin kiDios”». 8 Pulana wan: «Ni lakaskinti chu ni makgamakglhtinanti tamakamastan, nipara tamaskiwin, nipara xalhkun tamaskiwin, nipara tamaskiwin xpalakata talakgalhin», umakgolh wa tamakamastan nema mastakan chuna la wan Limapakgsin. 9 Chu alistalh wan: «Kaʼakxilhti, kminit xlakata naktlawa mintalakaskin». Xla malakgsputulh tuku lakgwanita* chu wililh tuku xasasti.* 10 Xlakata xtalakaskin Dios kinkamaskulunkikanitan xpalakata xmakni Jesucristo, tiku kaj xman makgtum makamastalh xliputum kilhtamaku.
11 Nachuna, putum sacerdotes chali chali mastakgo xasanto xtaskujutkan* chu watiya watiya tamakamastan makamastakgo nema nila putum kilhtamaku malakgsputu talakgalhin. 12 Pero Cristo mastalh akgtum tamakamastan xliputum kilhtamaku xpalakata talakgalhin chu tawilalh kxpakgastakat* Dios, 13 chu lata ama kilhtamaku kgalhkgalhima pi Dios nakawili xtalamakgasitsin kxtampin xtantun. 14 Xlakata kaj akgtum xtamakamastan tlawalh pi nialh xkgalhikgolh talakgalhin tiku kamaskulunkimaka putum kilhtamaku. 15 Nachuna, espíritu santo lichuwinan akxni kinkawaniyan: 16 «Jehová na wan: “Wa uma talakkaxlan nakkatatlawa akxni titaxtunita nawan ama kilhtamaku. Nakwili kilimapakgsin kxnakujkan chu naktsokgwili kxtalakapastaknikan”». 17 Alistalh wan: «Akit nialh ktilakapastakli xtalakgalhinkan chu akxni ni kgalhakgaxmatnankgolh». 18 Chu akxni Dios tapatinan putum talakgalhin, nialh talakaskin tamakamastan xpalakata talakgalhin.
19 Wa xlakata natalan, xpalakata xkgalhni Jesús ni pekuanaw natlawanaw ktiji nema an niku kxasanto, 20 chu uma tiji nema xla malakkilh kimpalakatakan wa xasasti tiji nema linan klatamat. Chu xla chuna tlawalh akxni tanucha kxaʼalakgaputu cortina, uma wamputun xliwa, 21 chu xlakata kgalhiyaw chatum xatlan sacerdote tiku kuentajtlawama xkachikin Dios, 22 xliputum kinakujkan kalakgtalakatsuwiw Dios xlakata lipawanaw pi tlan lakgtalakatsuwiyaw, xlakata akxni litsakglhmanika kgalhni limaskulunkika kinakujkan chu tlan wi kintalakapastaknikan chu kimaknikan. 23 Lu kaliskujwi ni nakilhpekuanaw akxni nalichuwinanaw kintakgalhkgalhinkan, xlakata tiku tlawalh tamalaknun namakgantaxti xtamalaknun. 24 Kalalilakgaputsaw* chatunu chatunu xlakata tlakg naʼanan tapaxkit chu xalaktlan tatlaw, 25 ni namakgxtakgaw chuna la tamakxtumiyaw, chuna la lismanikgonit makgapitsin. Wata kalamatliwakglhwi chu tlakg chuna katlawaw xlakata akxilhmaw pi xkilhtamaku Dios talakatsuwima.
26 Wa xlakata, akxni liwana lakgapasnitawa tuku xaxlikana, komo xatapaxuwan tlawaparayaw talakgalhin, nialh anan atanu tamakamastan nema tlan namastakan xpalakata kintalakgalhinkan. 27 Kajwatiya lakgchan nakgalhkgalhiyaw xalipekua talakputsan chu tasitsi nema lakgpasama xtachuna la lhkuyat nema nakamalakgsputu tiku lakatakinankgo. 28 Putum tiku lakatsala xLimapakgsin Moisés, ni lakgalhamankan chu makgnikan komo anan chatiy o kgalhtutu tiku wankgo pi xlikana tlawanit tuku nitlan. 29 ¿Ni lakpuwanatit pi tlakg lanka tamalakgaxokgen lakgchan tiku laktayaminit xKgawasa Dios, chu tiku ni lhuwa xtapalh akxilhnit kgalhni xla talakkaxlan nema xla limasantujlika chu lixkajni lichuwinanit chu lakgmakganit espíritu nema litasiya xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna?* 30 Xlakata lakgapasaw tiku wa: «Akit nakkamalakgaxokge xlakata tuku nitlan tlawakgolh». Chu nachuna: «Jehová nalakputsanani xkachikin». 31 Lu lipekua nakitaxtuni tiku natawakayacha kxmakan xastakna Dios.
32 Pero chuntiya kalakapastaktit pi kilhtamaku akxni liwana xlakgapasnitantita tuku xaxlikana, tayanitit lhuwa tapatin akxni xtitaxtupatit tuku nitlan. 33 Milh kilhtamaku kayawakantit kxlakatin latamanin chu kawanikantit laklixkajni tachuwin xtachuna la xkalilakgastanankantit chu kaputsastalanikantit chu milh kilhtamaku kamakgtayatit* tiku chuna xtitaxtumakgo. 34 Xlakata wixin kalakgalhamantit tiku xtanumakgolh kpulachin chu chuntiya paxuwatit maski kamakglhtikantit tuku xkatapakgsiniyan, xlakata katsiyatit pi kgalhiyatit tuku tlakg xatlan chu tuku namakgapala.
35 Wa xlakata, ni kakilhpekuantit, xlakata nakamaxkikanatit lhuwa tasikulunalin. 36 Talakaskin pi wixin natayaniyatit,* xlakata akxni makgantaxtinitantita nawan xtalakaskin Dios, namakglhtinanatit tuku xla malaknunit. 37 Xlakata «nialh makgas kilhtamaku», «tiku mima nachin chu ni katimakgapalalh». 38 «Pero xaʼakgstitum kiskujni nalatama xlakata xtakanajla» chu «komo nakintamakgatlini xlakata pekuan, nialh tlan ktiʼakxilhli». 39 Chu akinin nichuna la tiku tamakgatlinikgo Dios xlakata pekuankgo chu kamalakgsputukan, wata tiku kgalhikgo takanajla chu chuntiya kgalhikgo latamat.*
11 Komo kgalhiyatit takanajla liwana nakanajlayatit pi mintakgalhkgalhinkan nakgantaxtu. Liwana nakatsiyatit* pi tuku kanajlayatit xlikana, maski ni tasiya. 2 Xlakata lakchixkuwin xalamakgasa* xkgalhikgo takanajla xtachuna la uma, Dios limasiyalh pi xkamakgamakglhtinan.
3 Xlakata kintakanajlakan, akgatekgsaw pi tuku anan kʼakgapun chu kkatiyatni* kalilakkaxwilika xtachuwin Dios, chuna, Dios limaklakaskilh tuku nila akxilhaw xlakata namalakatsuki tuku tlan akxilhaw.
4 Xlakata xtakanajla, Abel makamaxkilh Dios akgtum tlakg xatlan tamakamastan nixawa xla Caín, chu xlakata uma takanajla, Dios limasiyanilh pi xaʼakgstitum akxilhli, chuna limasiyalh akxni makgamakglhtinalh xtamakamastan. Chu maski nilh, chuntiya chuwinan xpalakata xtakanajla.
5 Xlakata xtakanajla, Enoc alakatanu niku wilika xlakata ni xpatinalh akxni nilh, chu nitiku tekgsli xlakata Dios alakatanu niku xwilinit. Xlakata akxni nina xwilikan alakatanu, Dios limasiyanilh* pi xmakgapaxuwanit. 6 Nachuna, komo wi tiku ni kgalhi takanajla nila makgapaxuwa Dios, xlakata putum tiku lakgtalakatsuwini Dios xlakata nakakninani, xlikanajlat pi lama chu xlikanajlat pi nakasikulunatlawa tiku xatapaxuwan tlawaputunkgo xtalakaskin.
7 Xlakata xtakanajla, Noé limasiyalh pi xpekuani Dios akxni wanika tuku aku xʼama la nema nina xkgantaxtu chu tlawalh akgtum arca xlakata xlakgtaxtukgolh tiku xalak xchik; chu xlakata uma takanajla limasiyalh pi uma kakilhtamaku xlakgchan namalakgaxokgekan, chu xaʼakgstitum limaxtuka xlakata xtakanajla.
8 Xlakata xtakanajla, Abrahán, kgalhakgaxmatninalh akxni tasanika, chu alh anta niku Dios malaknunilh pi namaxki; alh maski ni xkatsi niku xʼama. 9 Xlakata xtakanajla latamalh xtachuna la tiku xalak atanu kachikin anta kkatiyatni nema xmalaknunikanit; kchiki xaxuwa chu xalhakgat akxtum katalatamalh Isaac chu Jacob, tiku Dios na xkamalaknuninit nakamaxki uma tiyat. 10 Xlakata xkgalhkgalhima kachikin nema kgalhi xaxlikana xkilhtsukut, nema xlaklhkawilina* chu xtlawana wa Dios.
11 Nachuna, xlakata xtakanajla, Sara makglhtinalh litliwakga xlakata tlan nakgalhi kskgata, maski xtitaxtunita xkata xlakata tlan nakgalhi kamanan, xlakata kanajlalh pi tiku xtlawaninit tamalaknun ni makgxtakgnan.* 12 Wa xlakata, chatum chixku tiku xtasiya pi nialhla xkgalhi kamanan, kgalhilh kamanan, lhuwa wankgolh chuna la staku xalak akgapun chu nila kaputlekgekan xtachuna la akgatunu muntsaya* xalak xkilhtun pupunu.
13 Putum umakgolh latamanin xkgalhikgo takanajla akxni nikgolh maski ni makglhtinankgolh tuku xkamalaknunikanit; maski umakgolh tamalaknun xʼamakgo kgantaxtukgo kkilhtamaku nema aku xmima, xtachuna la xʼakxilhkgonita, xatapaxuwan makgamakglhtinankgolh chu wankgolh kxlakatinkan amakgapitsin pi xalak atanu kachikin xwankgonit chu kaj ni lhuwa kilhtamaku xmakgwilakgolh kʼama tiyat. 14 Xlakata tiku chuna chuwinankgo, liwana limasiyakgo pi lu putsamakgo anta niku natawilakgo nema nakatapakgsini. 15 Pero komo chuntiya xlakapastakkgolh anta niku xtaxtukgonitancha, xtiputsakgolh kilhtamaku akxni tlan xtaspitkgolh. 16 Pero umakgolh latamanin liskujmakgolh xlakata nakgalhikgo niku tlakg tlan natawilakgo, uma wamputun, nema tapakgsini akgapun. Wa xlakata, Dios ni limaxanan nawanikan pi xDioskan, asta kalakkaxwilinilh akgtum kachikin.
17 Xlakata xtakanajla, Abrahán akxni liʼakxilhka, litaxtulh xtachuna la xmakamastalh Isaac, chuna, chixku tiku xatapaxuwan makgamakglhtinalh tamalaknun makamastaputulh xachastum xkgawasa, 18 maski xwanikanit: «Xkamanan Isaac nalimapakuwikan minkamanan».* 19 Pero xla kanajlalh pi Dios tlan xmalakastakwanilh xkgawasa, chu chuna makglhtinalh xkgawasa xtachuna la xtaspitpa kkalinin, uma limasiya tuku nala kkilhtamaku nema aku mima.
20 Xlakata xtakanajla, Isaac sikulunatlawalh Jacob chu Esaú akxni kawanilh tuku xʼama la kilhtamaku nema aku xmima.
21 Xlakata xtakanajla, Jacob, akxni xʼamaja niy, kasikulunatlawalh chatiy xkamanan José chu maxkilh kakni Dios akxni xlimakgachipaxnanit xlixtokgo.
22 Xlakata xtakanajla, José, akxni xʼamaja niy, lichuwinalh pi xkamanan Israel xʼamakgo taxtukgo kʼEgipto chu limapakgsinalh pi xlinkgolh xlukut akxni xtaxtukgolh.
23 Xlakata xtakanajlakan, akxni Moisés lakachilh, xnatlatni* matsekgkgolh akgtutu papaʼ, xlakata akxilhkgolh pi aktsu kgawasa lu stlan xtasiya chu ni pekuanikgolh tuku xlimapakgsinanit mapakgsina. 24 Xlakata xtakanajla, Moisés, akxni kstaknita, ni lakaskilh nalimapakuwikan xkgawasa xtsumat Faraón, 25 laksakli nachuna lixkajni nalikatsinikan chuna la xkachikin Dios, chu ni kaj puntsu nalipaxuwa talakgalhin, 26 xlakata tlakg lhuwa xtapalh akxilhli tamamaxanit chuna la xaTalaksakni, nixawa putum tuku xtapalh xalak Egipto, xlakata liwana xʼakxilhlakachanit taskgaw nema xʼamaka maxkikan. 27 Xlakata xtakanajla, makgxtakgli Egipto pero ni pekuanilh xtasitsi mapakgsina, xlakata chuntiya kgalhkgalhinalh chu tayanilh taʼakglhuwit xtachuna la xʼakxilhli Dios, tiku nila akxilhkan. 28 Xlakata xtakanajla, tlawalh pi xmakgantaxtika Pascua chu tlawalh pi xlitsakglhmanika kgalhni niku xlimawakakan malakcha,* xlakata xʼángel Dios ni xkamakgnilh xanapuxkun xkamanan.
29 Xlakata xtakanajlakan, tipuntaxtukgolh xaSpinini pupunu xtachuna la xtlawankgolh niku kxakaskakni, pero akxni egipcios na xtipuntaxtuputunkgo kamalakgsputulh chuchut.
30 Xlakata xtakanajlakan, israelitas tlawankgolh akgtujun kilhtamaku kxlimakgstilili Jericó chu xpatsaps talaktilhtayakgolh. 31 Xlakata xtakanajla, Rahab, tiku ksta xmakni, ni akxtum katanikgolh tiku ni kgalhakgaxmatnankgolh, xlakata tlan kamakgamakglhtinalh skgalananin.
32 ¿Chu tuku tlakg nakwan? Xlakata ni kintiʼakchanilh kilhtamaku komo nakkalitachuwinanan Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, David chu nachuna Samuel, chu amakgapitsi palakachuwinanin. 33 Xpalakata xtakanajlakan kamakgatlajakgolh tamapakgsin, lakkaxwilikgolh tuku xaʼakgstitum, makglhtinankgolh tamalaknun, kamakgalhchuwanikgolh xkilhnikan leones, 34 mamixikgolh xlitliwakga lhkuyat, tsalanikgolh xlistakaka espada, xaxlajwananin xwankgonit chu lakgtliwakga litaxtukgolh, akxni xchan kilhtamaku natlawakgo guerra ni pekuankgolh chu tlawakgolh pi xtsalakgolh soldados tiku xminkgo katlawanikgo tuku nitlan kxkachikinkan. 35 Anankgolh lakpuskatin tiku kamalakastakwanika tiku xalak xfamiliajkan, chu maski latamanin katlawanikgolh tuku nitlan tiku ni xmakgxtakgkgo Dios, xlakan ni lakgmakgankgolh xtakanajlakan kaj xlakata xlakgtaxtukgolh. Chuna tlawakgolh xlakata xkgalhikgolh akgtum tlakg xatlan talakastakwanat. 36 Chuna, makgapitsi kalikgalhkgamananka chu kamakgsnokgka, chu ni kajwatiya uma, kalichiwilika cadenas chu katamaknuka kpulachin. 37 Kaʼaktalamakgnika, kaliʼakxilhka, kalilakchukuka sierra,* kalimakgnika espada, xlilhakganankgo kxuwa borrego chu kxuwa cabra, ni lhuwa tuku xkgalhikgo, xtitaxtukgo tuku tuwa chu lixkajni xkalikatsinikan; 38 chu latamanin xalak uma kakilhtamaku ni xkaminini akxtum nakatalatamakgo. Xlakan xlapulakgo kxakaskakni tiyat chu kkasipijni, klhuku chu kxpulakni tiyat.
39 Xlakata xtakanajlakan, putum xlakan, Dios kalimasiyanilh pi xkamakgamakglhtinan, pero ni makglhtinankgolh tuku xkamalaknunikanit, 40 xlakata Dios xkinkalikgalhkgalhiman tuku tlakg xatlan, xlakata xlakan nila xatakgatsin* xkatlawaka komo ni pulana akinin xatakgatsin xkinkatlawakan.
12 Umakgolh lhuwa latamanin xtachuna la lanka puklhni nema kinkastiliwilinitan, xlakan lichuwinankgo tuku akxilhkgonit chu kgaxmatkgonit. Wa xlakata, kamakgaw putum takuka chu talakgalhin nema lakapala kinkachipayan chu katayaniw niku kgosnamanaw* nema Dios wilinit kkilakatinkan, 2 chuntiya kaks kaʼakxilhwi Jesús, xaPuxku kimPulalinakan chu tiku Dios laksaknit xlakata namatliwakglha kintakanajlakan. Xlakata tapaxuwan nema xwilikanit kxlakatin, tayanilh linin kkiwi nema makgapatinan,* nitu liʼakxilhli maski xmamaxanimaka, chu kxpakgastakat* xlaktawilh Dios tawilanit. 3 Chuna, liwana kalilakpuwantit tiku tayanilh lhuwa laklixkajni xtachuwinkan makglakgalhinanin chu xʼakstukan xkatlawanimaka tuku nitlan, xlakata ni natlakgwanatit* chu ni nataxlajwanitayayatit.
4 Kʼuma talachipat xla talakgalhin, nikxni talachipananitantit chu alistalh ninitantit. 5 Nialh lakapastakatit tastakyaw nema kamaxkikanatit xtachuna la chatum tlat* kawani xkamanan: «Kinkgawasa, ni kalakgmakganti xtastakyaw Jehová chu ni kataxlajwani akxni nawaniyan tuku nitlan tlawapat, 6 xlakata Jehová kastakyawa tiku kapaxki. Chu palha stakyawa* putum tiku makgamakglhtinan chuna la xkgawasa».
7 Katayanitit tuku kamakgapatinaman chu kaliʼakxilhtit xtachuna pulaktum tuku kalistakyawapakantit.* Dios kalikatsiniyan chuna la xkamanan. Putum tlat stakyawa xkgawasa. 8 Pero komo Dios ni kastakyawanitan chuna la kastakyawanit amakgapitsin, ni xlikana xkamanan litaxtuyatit, xkamanan atanu litaxtuyatit. 9 Nachuna, kinatlatnikan xkinkastakyawakgoyan chu xkamaxkiyaw kakni. Xlakata nalatamayaw, ¿ni xlilat pi tlakg nakgaxmatniputunaw Tlat tiku limaklakaskin xasanto xlitliwakga xlakata napulalin kilatamatkan? 10 Xlakan chuna kinkastakyawakgon kaj ni makgas kilhtamaku chuna la xlakan xlakpuwankgo pi xlilat xwanit, pero Dios kinkastakyawayan xlakata tlan nakinkakitaxtuniyan, xlakata akinin na xasantos nalitaxtuyaw chuna la xla. 11 Xlikana pi akxni wi tiku stakyawamaka ni lipaxuwa, wata lipuwan xlakata katsani. Pero lu litamakgtayakgo tiku katsiniputunkgo chu alistalh tlan xaʼakgstitum nalitaxtukgo chu nakgalhikgo takaksni.
12 Wa xlakata kamatliwakglhtit xaxlajwanin mimakankan chu xaxlajwanin milakgtsokgosnikan, 13 chuntiya titum katlawantit ktiji nema xatlan, xlakata tiku nila tlawan, ni tlakg natamuyokga, wata napaksa. 14 Putum tlan kakatalalipitit chu xasanto kawantit, xlakata lataman tiku ni xasanto ni katiʼakxilhli Malana.* 15 Kuentajkatlawatit pi putum namakgamakglhtinankgo xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna;* ni kapulhli tankgaxekg nema kgalhi veneno, chu wili taʼakglhuwit chu tlawa pi lhuwa tiku nalitaxkajwanikgo; 16 chu kuentajkatlawatit pi ni naʼanan kmilakgstipankan tiku lismani tlawa talakgxtumit nema ni xlitatlawat* nipara tiku lakgmakgan tuku xla Dios, chuna la Esaú, tiku makamastalh tuku xlakgchan xlakata xapuxku kgawasa xwanit chu lilakgpalilh kaj akgtum liwat. 17 Xlakata wixin katsiyatit pi alistalh, akxni xmakglhtinamputun tasikulunalin, lakgmakganka maski tasaskilh pi xlakgpalika tuku xlakkaxwilikanit,* pero nitu litaxtunilh.
18 Xlakata wixin ni lakgtalakatsuwinitantit* akgtum sipi nema tlan naxamayatit niku lilakgpasawi lhkuyat, nipara akgtum tsitsakga puklhni, nipara niku kapukswa, nipara tliwakga un, 19 wixin ni kgaxpatnitantit chuna la makasanan trompeta, nipara tachuwin nema xtakgaxmatacha kʼakgapun. Akxni xkgaxmatmakgolh, latamanin tasaskinikgolh Moisés pi nialhtu xkawanika. 20 Xlakata lu xkamakgapekuanit uma limapakgsin: «Asta komo tantum animal natatuta kʼuma sipi, xlilat naʼaktalamakgnikan». 21 Chu tuku tasiyalh lu kamakgapekualh latamanin asta Moisés wa: «Lu kpekuama chu klhpipima».* 22 Pero wixin lakgtalakatsuwinitantit sipi Sion xalak akgapun chu xkachikin xastakna Dios, uma wamputun, Jerusalén xalak akgapun chu akglhuwa mil ángeles 23 tiku tamakxtumikgonit, chu lakgtalakatsuwinitantit xtamakxtumitkan xanapuxkun xlakgkgawasan Dios nema xtukuwanikan tatsokgtawilanit kʼakgapun, lakgtalakatsuwinitantit Dios, xJuezkan putum tuku anan, chu kalakgtalakatsuwinitantit tiku akgstitum, tiku lilatamakgo xasanto litliwakga chu xatakgatsin katlawakanit, 24 lakgtalakatsuwinitantit Jesús, tiku litaxtu makgtayana kʼakgtum xasasti talakkaxlan chu kgalhni nema kinkalitsakglhmanikan nema lichuwinan tuku tlakg tlan nixawa xkgalhni Abel.
25 Kuentajkatlawatit pi nakgaxpatniyatit* xtachuwin tiku chuwinanacha kʼakgapun. Makgasa kilhtamaku, latamanin ni xkgaxmatnikgo tiku xmakatsininan tuku xʼama tlawa Dios, chu kamalakgaxokgeka. Wa xlakata, ¡tlakg tliwakga nakinkamalakgaxokgekanan komo ni nakgaxmatniyaw tiku chuwinanacha kʼakgapun! 26 Ama kilhtamaku xtachuwin Dios lakchikilh katiyatni, pero xla malaknunit: «Amakgtum naklakchikipara katiyatni, pero ni kajwatiya, nachuna akgapun». 27 Chu tachuwin «amakgtum» kilhchanima pi nakamalakgsputukan tuku nakalakchikikan, wa tuku Dios ni kamalakatsukinit, xlakata natawilakgojku tuku ni kalakchikikan. 28 Wa xlakata, komo namakglhtinanaw Tamapakgsin nema nila lakchikikan, chuntiya kamakglhtinaw xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna,* xlakata uma tlan nalimaxkiyaw Dios xasanto kintaskujutkan chuna la xla lakgati, napekuaniyaw chu lu namaxkiyaw kakni. 29 Xlakata, kiDioskan xtachuna la lhkuyat nema putum malakgsputu.
13 Chuntiya kalakgalhinitit tapaxkit xtachuna nema lakgalhinikan kfamilia. 2 Ankgalhin kakamakgamakglhtinantit amakgapitsin,* xlakata makgapitsi ni katsikgolh pi asta makgamakglhtinankgolh ángeles. 3 Kakalakapastaktit tiku wilakgolh kpulachin,* xlakata max nachuna natitaxtuyatit. Kakalakapastaktit tiku katlawanimaka tuku nitlan xlakata max nachuna nakatlawanikanatit.* 4 Putum xasanto kaliʼakxilhkgolh tamakgaxtokgat, xachixku chu xapuskat kamakgantaxtikgolh tuku lamalaknunikgolh akxni tamakgaxtokgkgolh, xlakata Dios nakamalakgaxokge tiku tlawakgo talakgxtumit nema ni xlitatlawat* chu tiku akgskgawi tiku tamakgaxtokga. 5 Ni lu kakgalhiputuntit tumin kmilatamatkan, chu kalipaxuwatit tuku kgalhiyatit. Xlakata Dios wanit: «Nikxni ktimakgxtakgni chu ankgalhin nakmakgtayayan». 6 Wa xlakata ni kapekuaw, wata tlan nawanaw: «Jehová kimakgtayana. Ni ktipekualh. ¿Tuku tlan nakintlawani lataman?».
7 Kakalakapastaktit tiku kapulalinkgoyan, tiku kamasiyanikgonitan xlakata xtachuwin Dios, chu akxni naʼakxilhatit tlan xtayatkan, na kalimasiyatit takanajla chuna la limasiyakgo.
8 Lata makgasa chu la uku* chu putum kilhtamaku nema aku mima, Jesucristo nitu talakgpalima.
9 Ni kamastatit talakaskin nakalimaʼakgtsankgakanatit tipalhuwa tamasiy nema ni xtachuna tuku kinkamasiyanikanitan, xlakata tuku xlikana namatliwakglha kinakujkan wa xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna* chu ni wa liwat,* tiku lu lilakgaputsakgo tuku nawakgo ni litamakgtayakgo uma.
10 Tiku tlawakgo xasanto taskujut anta ktabernáculo* ni kgalhikgo limapakgsin xlakata nawakgo tuku wi kxʼakgspun* pumakamastan nema kgalhiyaw. 11 Sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin manu niku kxasanto xkgalhni animales chuna la akgtum tamakamastan xla talakgalhin. Pero xaliwa animales makgat kalhkuyukan anta niku ni wilakgolh latamanin. 12 Wa xlakata, Jesús na patinalh chu nilh kxkilhtin kachikin xlakata xkgalhni nakalimaskulunki israelitas. 13 Wa xlakata, kalakgaw kxkilhtin kachikin chu katayaniw tamamaxanit nema xla tayanilh, 14 unu ni kgalhiyaw akgtum kachikin nema putum kilhtamaku natawila, wata putsamaw xliputum kinakujkan akgtum kachikin nema nalakkaxwilikan kkilhtamaku nema aku mima. 15 Xpalakata kintakanajlakan nema kgalhiniyaw Jesús, putum kilhtamaku kamalankiw Dios. Xtachuna la akgtum tamakamastan maxkiyaw Dios. Limaklakaskinaw kinkilhnikan xlakata nalichuwinanaw xtukuwani kxlakatin latamanin. 16 Nachuna, putum kilhtamaku kakalimakgtayatit amakgapitsin tuku kgalhiyatit, xlakata uma xtachuna akgtum tamakamastan, chu lu makgapaxuwa Dios.
17 Kakakgalhakgaxpattit tiku kapulaliman chu xatapaxuwan kamakgamakglhtinantit xtapulalitkan, xlakata kakuentajtlawamakgon* chu Dios nakalakputsanani. Chu komo chuna natlawayatit, xatapaxuwan natlawakgo xtaskujutkan chu ni kaj nalilipuwankgo, xlakata ni nakakitaxtuniyan tuku nitlan.
18 Chuntiya katlawatit oración kimpalakatakan, xlakata liwana kkatsiyaw pi kkgalhiyaw tlan talakapastakni, xlakata akgstitum klatamaputunaw putum kilhtamaku. 19 Pero tuku tlakg kkaskiniyan wa pi katlawatit oración xlakata lakapala nakkalakgtaspitparayan anta niku wilatit.
20 Dios xmastana takaksni, limaklakaskilh kgalhni xla talakkaxlan nema putum kilhtamaku wi xlakata namalakastakwani kkalinin kiMalanakan Jesús, xla tiku tlakg xalanka xmapuchwayanina borregos. Dios tiku masta takaksni 21 kakamaxkin tuku laktlan xlakata natlawayatit xtalakaskin. Xpalakata Jesucristo, kinkamatlawiyan tuku xla makgapaxuwa. Wa Dios kamaxkika kakni putum kilhtamaku. Chuna kalalh.
22 Kkatasaskiniyan, natalan, katlawatit litlan, xatapaxuwan kamakgamakglhtinantit uma tachuwin nema kkalimatliwakglhman, xlakata ni lhuwa tuku kkatsokgnin kʼuma carta. 23 Klakaskin nakatsiyatit pi kintalakan Timoteo tamakxtukaja kpulachin. Komo xla lakapala namin, akxtum nakanachaw kaʼakxilhan.
24 Putum kakamaxkitit kintamakgachipat tiku kapulalimakgon chu xasantos natalan. Natalan xalak Italia kamalakgachanikgoyan xtamakgachipatkan.
25 Putum wixin kakgalhitit xtalakgalhaman Dios nema ni anan xtachuna.*
Alakatanu wankan «kinatatanikan o kinatikunan».
Alakatanu wankan «Chinchuwa».
O: «kakilhtamaku». Uma na tlan kilhchani tanu tanu kilhtamaku akxni Dios makgantaxtilh makgapitsi tuku kalakkaxwililh natlawa. Kaʼakxilhti glosario.
Max: «Jesús».
O: «kalakgtakilhputakgolh».
Xagriego: «Dios wa mimpumapakgsin».
Alakatanu wankan «chi».
Xagriego: «Lata kkilhtsukut».
Alakatanu wankan «Puchina».
Alakatanu wankan «kkimpakgkana».
Alakatanu wankan «chi».
Alakatanu wankan «kimPuchinakan».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «tata o tiku».
Xagriego: «xtalhtsi».
Uma kilhchanima, Jesús.
Alakatanu wankan «xtata o xtiku».
Alakatanu wankan «Chinchuwa».
Alakatanu wankan «ni tamakgachakgxinit».
Alakatanu wankan «Natakamanan».
Alakatanu wankan «Chinchuwa».
Xagriego: «kapekuaw».
Alakatanu wankan «Chinchuwa».
Alakatanu wankan «xlistayanka».
Xagriego: «psykjé». Kaʼakxilhti glosario.
Xagriego: «pneuma». Kaʼakxilhti glosario.
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
O: «tlan nakalikatsini; ni namalakatsali chuna la kalikatsini».
O: «akgtsankgatayakgo».
Alakatanu wankan «mintata o mintiku».
Alakatanu wankan «akglhman».
Alakatanu wankan «makgachakgxinanatit».
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
Xagriego: «litliwakga».
Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «nikxni katiʼakgtsonkgswalh».
Alakatanu wankan «natakamanan».
Alakatanu wankan «chinchuwa».
O: «xtastakyaw».
Uma kilhchanima tamalaknun chu tuku likilhʼalh Dios.
Xagriego: «maʼakgpitsilh».
Alakatanu wankan «xtata o xtiku».
Xagriego: «minkgoyacha kstipun».
Xagriego: «xwijku kstipun».
Alakatanu wankan «kimPuchinakan».
Alakatanu wankan «chinchuwa».
Alakatanu wankan «kxpakgkana».
O: «chiki xaxuwa chu xalhakgat». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
O: «taskujut nema tlawakan xpalakata latamanin».
Alakatanu wankan «xlaktatanikan o xnatikunan».
Kaʼakxilhti glosario.
Uma limakgskgon xkaxtlawakanit xlakata xkgalhilh pulaktujun niku xpasa.
Kaʼakxilhti glosario.
Tachuwin xagriego nema matitaxtikan «tuku xlitakgalhchuwanit» na kilhchanima tamakamastan nema masta chatum chixku xlakata Dios natapati.
O: «xaliʼakxilhtit».
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
Xagriego: «tipalhuwa tamunut».
Tachuwin xagriego kilhchanima tiku makgtayanan akxni pulaktiy grupos wi tuku lakkaxwilimakgo.
Uma tlan kilhchani pi naniy chatum lataman o tantum animal.
Kaʼakxilhti glosario.
O: «rollo».
O: «taskujut nema tlawakan xpalakata latamanin».
Alakatanu wankan «chinchuwa».
O: «kxlisputni».
Kaʼakxilhti glosario.
Xagriego: «kalikgalhkgalhimaka».
Xagriego: «natasiya chu ni nakgalhi talakgalhin».
Max: «lakchixkuwin».
Alakatanu wankan «tatain o talakgalhaman».
Xagriego: «xapulana». Uma kilhchanima tamakamastan chu tamaskiwin nema latamanin xmastakgo chuna la wan Limapakgsin.
Xagriego: «xlipulaktiy». Xlipulaktiy max kilhchanima tamakamastan nema kinkalilakgmaxtun chuna la xtalakaskin Dios.
O: «taskujut nema tlawakgo xpalakata latamanin».
Alakatanu wankan «kxpakgkana».
O: «Kalalilakpuwaw».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
O: «kapaxtutayatit».
O: «ni kalimakgxtakgtit».
Xagriego: «psykjé». Kaʼakxilhti glosario.
Xagriego: «Tuku liwana masiya».
O: «xalakgmakgan kinatlatnikan».
O: «kkakilhtamaku». Kaʼakxilhti glosario.
Xagriego: «makatsinilh».
O: «xʼarquitecto».
O: «tlan lipawankan».
Alakatanu wankan «kuku».
Xagriego: «mintalhtsi».
Alakatanu wankan «xnatatajni o xnatikun».
Alakatanu wankan «puwilhta».
O: «kalilakchukumika sierra».
O: «perfecto».
Alakatanu wankan «tsalanamanaw».
Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «kxpakgkana».
Alakatanu wankan «naʼakgxuniyatit».
Alakatanu wankan «tata o tiku».
O: «snokga».
O: «kamasiyanipakantit».
Alakatanu wankan «Puchina».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Kaʼakxilhti glosario.
Uma wamputun, tuku xlakkaxwilinit xtlat.
Uma kilhchanima, akxni israelitas talakatsuwinikgolh sipi Sinaí.
Alakatanu wankan «ktalhanama».
O: «ni atanu tuku nalikilhpinatit xlakata ni nakgaxpatniyatit».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
O: «tlan kakalikatsinitit tiku ni kalakgapasatit».
Xagriego: «tiku kalichikanit cadenas».
Max: «xtachuna akxtum katapatinampatit».
Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «chinchuwa».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.
Uma wamputun, limapakgsin xlakata taway.
O: «ktemplo». Kaʼakxilhti glosario.
Alakatanu wankan «kxkgalhni».
O: «kakuentajtlawamakgolh milatamatkan».
O: «talakgalhaman nema ni kinkalakgchanan». Kaʼakxilhti glosario.