Watchtower BIBLIOTECA KʼINTERNET
Watchtower
BIBLIOTECA KʼINTERNET
totonaco
  • BIBLIA
  • LIKGALHTAWAKGA
  • TAMAKXTUMIT
  • w15 1/6 págs. 6-7
  • Tuku nila katsi ciencia

Nitu video xlakata tuku laksakti.

Kakilatapatiw, ni liwana tasiya uma video.

  • Tuku nila katsi ciencia
  • Makatsinina Lichuwinan xTamapakgsin Jehová 2015
  • Xtachuna tuku putsapat
  • Tuku tlawanit ciencia
    Makatsinina Lichuwinan xTamapakgsin Jehová 2015
Makatsinina Lichuwinan xTamapakgsin Jehová 2015
w15 1/6 págs. 6-7
Chatum puskat tiku putsanan wi klaboratorio

LICHUWINAN TUKU WI KXMAKNI REVISTA | CIENCIA: ¿MAKGATLAJANIT BIBLIA?

Tuku nila katsi ciencia

Nina makgas taxtukgolh lhuwa libros tiku tatayakgo tuku kanajlakgo tiku kalilakgapaskan Nuevo Ateísmo. Umakgolh libros tlawanit pi lhuwa tiku katsiputunkgo chu uma tlawa pi nalalitalatlawa. Xlakata uma, chatum neurólogo David Eagleman tsokgli: «Makgapitsi tiku likgalhtawakgakgo lakpuwankgo pi ciencia putum katsi». Wa tiya uma libro wan: «Tiku tlan científico ni putum lakgmakgankgonit, chu lhuwa tuku tekgskan kciencia».

Tiku lakputsanani staku akxilhma kʼakgtum telescopio

Lata titaxtutilhanit siglos, akxni lhuwa putsakgonit xtakgalhtin tuku nila takatsi xlakata ciencia, lakchixkuwin chu lakpuskatin tiku lakgskgalalan kaks malakawaninankgo xlakata tuku tekgskgonit. Pero na akgtsankgakgonit. Akgtum liʼakxilhtit, Isaac Newton, chatum científico tiku tlakg lakgapaskan lata titaxtunit kilhtamaku, limasiyalh pi xlitliwakga gravedad makxtum kawili planetas, staku chu galaxias xalak akgapun. Nachuna, wa tlawalh cálculo: tuku limaklakaskinkan kmatemáticas chu makgtayanan kcomputadoras, akxni ankgo kpapaʼ chu tuku putsanani núcleo. Pero, Newton na xkanajlani pseudociencia: na wanikan alquimia, nema xtlawa pi plomo oro xwa chu xlimaklakaskinkan magia chu lakputsananikan staku.

Liwaka 1,500 kata akxni nina xlama Newton, chatum tiku kaputsanani staku xalak Grecia xwanikan Tolomeo, ni tuku limaklakaskilh, xlakata xkatsilh la tatsuwimakgolh planetas chu liwana katsinilh tlawa mapas. Pero xla xlakpuwan pi Katiyatni kxʼitat xwi putum tuku anan kʼakgapun. Tiku lu lakgapaskan astrofísico Carl Sagan wa xlakata Tolomeo: «Tuku wa xlakata Katiyatni latamanin chuna xkanajlakgo 1,500 kata, uma kinkamalakapastakayan pi tiku skgalala ni putum kilhtamaku xlikana tuku wan».

Chatum tiku putsanan likgalhtawakgama Biblia

La uku científicos nachuna titaxtukgo. Katsiyaw pi tlan tuku tlawanit ciencia, pero na kalakapastakwi pi ni putum katsi. ¿Namin kilhtamaku akxni putum nakatsiyaw xlakata tuku anan kkakilhtamaku? Físico Paul Davies wa: «Nila katsikan putum tuku nakatsiputunaw xlakata kakilhtamaku chu nila putum akgatekgsaw». Xlikana tuku wan uma tachuwin: nikxni putum naʼakgatekgsaw tuku anan kkakilhtamaku. Wa xlakata, akxni wi tiku wan pi ciencia kgalhi putum takgalhtin, ni putum kakanajlaw.

Biblia masta putum takgalhtin nema ciencia nila kgalhtinan

Biblia lichuwinan xlakata lakswan tuku anan: «Uma kaj tsinu xlakata tuku Dios tlan tlawa. Kaj tsinu kgaxmatnitaw xlakata tuku tlawa» (Job 26:14, La Palabra de Dios para Todos). Lhuwa tuku anan nema nila akgatekgsaw o nila akxilhaw. Xtachuwin apóstol Pablo, nema tsokgka atsinu ni chan akgtiy mil kata, chuntiyaku xlikana: «¡Dios kgalhi lhuwa tasikulunalin nema masta chu xliskgalala chu xtakatsin! ¡Lu nila putsananikan tuku lakkaxtlaway chu nila akgatekgsnikan xtiji!» (Romanos 11:33, Traducción del Nuevo Mundo).

Tastakyaw nema nila masta ciencia

Maski ciencia kinkawaniyan xlakata kakilhtamaku, Biblia kinkawaniyan la tlan nakatalalinaw amakgapitsin chu la nalipaxuwayaw latamat. Kakxilhwi makgapitsi liʼakxilhtit.

  • Akgtum makan wamputun pi katachokgoka

    Ni natlawakan tuku nitlan

    Xlakaskinka naʼakxilhkan latamat

    «Ni namakgninana.» (Éxodo 20:13.)

    «Kaxati kawa nti xkajniy [o ni akxilhputun] xtala, makgnina.» (1 Juan 3:15.)

    Kapaxki takaksni chu nikxni kamakgatsankga

    «Kamakgxtakgti tu nitlan, yan katlawa, pero katlawa tu tlan; y kun xliwakg mintapuwan kaputsa la kalitlan nakatalatapaya xamakgapitsin.» (Salmo 34:14.)

    «Xatawakat ntu mastay xaʼakgstitum latamat, wa lichankgoy xatalhtsi tapaxuwan wa nti nkgalhikgoy ntapaxuwan.» (Santiago 3:18.)

    Kalakgmakganti akxni latlawanikan tuku nitlan

    «Dios akxtum kakxilhni ixtapuwankan lakchixkuwin, xlakata nakatsi tiku xlikana tlan katsi y lipawan. Pero xla ni akxilhputun ti snun lanit, o lakgati matsuki tasitsi y talaslakgni.» (Salmo 11:5.)

    «Ni kalakgsitsi tuku tlawa chatum chixku tiku xaluku, chu nipara kgantum xtiji kalaksakti. Xlakata Jehová ni akxilhputun tiku katsini la akgskgawinan.» (Proverbios 3:31, 32.)

  • Akgtum familia

    Xatapaxuwan natawila familia

    Kakakgalhakgaxpatti minatlatni

    «Kamanan, kakgalhakgaxpattit minatlatnikan chuna la lakaskin Malana, xlakata chuna xlilat: “Kamaxki kakni mintlat chu mintse”; wa xapulana limapakgsin niku wan la nakitaxtu: “Xlakata tlan nakitaxtuniyan chu makgas kilhtamaku nalatapaya kkatiyatni”.» (Efesios 6:1-3.)

    Kakastakyawa minkamanan

    «Chu wixin, natlatni, ni kakamakgasitsitit minkamanankan, wata chuntiya kakamakgastaktit kxtastakyaw chu kxtalakapastakni Jehová.» (Efesios 6:4.)

    «Ni lakgawan tiʼakgslokgoyatit milakgskgatankan, lakimpi ni kaj tlakgaj nalakgoy.» (Colosenses 3:21.)

    Kapaxkitit chu kamaxki kakni tiku tamakgaxtokga

    «Minchatunukan milipaxkitkan mimpuskatkan chuna la miʼakstukan kapaxkikanatit; nachuna, xapuskat lu xlimaxkit kakni xchixku.» (Efesios 5:33.)

  • Kiwi

    Kuentajtlawakan katiyatni

    Biblia kawani tuku nakaʼakgspula tiku lakglakgalhimakgolh Katiyatni: «Chu katiyatni lakglakgalhikgonit latamanin [...], chu tiku lamakgolh kaliwilikan pi wa linkgo kuenta» (Isaías 24:5, 6). Dios nakamalakgaxokge tiku laktlawamakgolh putum tuku anan kKatiyatni. Xla «nakamasputuy tiku lakglakgalhimakgolh katuxawat» (Apocalipsis 11:18). Nila natlawakgo tuku xlakan tlawaputunkgo.

    Likgalhtawakga xatotonaco (1993-2026)
    Ktaxtuputun
    Matsukikan sesión
    • totonaco
    • Matitaxtikan
    • La lakkaxwilikan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tuku milikatsit
    • La maklakaskinkan uma página
    • Tlan nalakgpaliya tuku tsokgwili mimpalakata
    • JW.ORG
    • Matsukikan sesión
    Matitaxtikan