Kalilatamaw takanajla

1. ¿Tuku xlakata Pablo tlan xlipaxuwa tuku xtlawanit kxlatamat?

APÓSTOL Pablo xkatsi pi nialh makgas xʼamaka makgnikan. Pero akxni xlilakpuwan tuku xtlawanit, tipalhuwa tuku xlakata tlan xlipaxuwa. ¿Tuku xlakata? Xla wa: «Kmasputunit uma takgosni, chuntiya kkanajlani Dios» (2 Tim. 4:​6-8). Pablo lu tlan tuku laksakli chuna la skujnilh Jehová, chu liwana xkatsi pi xmakgapaxuwanit. Akinin na tlan tuku laksakputunaw chu na makgapaxuwaputunaw Dios. ¿La tlan chuna natlawayaw?

2. ¿Tuku kilhchanima lilatamakan takanajla?

² Akxni Pablo lichuwinalh tuku xla chu amakgapitsi kstalaninanin Cristo xtlawakgonit, wa: «Lilamaw takanajla, ni wa tuku kaj akxilhaw» (2 Cor. 5:7). ¿Tuku xwamputun Pablo? Akxni chatum lataman kajwatiya lilatama tuku akxilha, kilhchanima pi akxni wi tuku laksaka kajwatiya kuenta tlawa tuku akxilha, tuku kgaxmata chu tuku makgkatsi. Pero tiku lilatama xtakanajla, lilakpuwan tuku Jehová lakaskin akxni wi tuku laksaka. Tuku tlawa masiya pi lipawan pi Dios nasikulunatlawa chu pi nalitamakgtaya komo nastalani xtastakyaw Jehová nema wi kxTachuwin (Sal. 119:66; Heb. 11:6).

3. ¿Tuku tlan kitaxtu akxni lilatamayaw kintakanajlakan? (2 Corintios 4:18).

³ Xlikana pi akxni wi tuku laksakaw, kuenta tlawayaw tuku akxilhaw, tuku kgaxmataw chu tuku makgkatsiyaw. Pero komo kajwatiya uma kuenta natlawayaw akxni wi tuku lu xlakaskinka kililaksakatkan, max nitlan kintikakitaxtunin. ¿Tuku xlakata? Xlakata tuku akxilhaw chu tuku kgaxmataw ni ankgalhin tlan lipawankan. Komo kajwatiya nalipawanaw uma, max namin kilhtamaku natlawayaw tuku Jehová ni lakgati (Ecl. 11:9; Mat. 24:​37-39). Pero komo nalilatamayaw kintakanajlakan, nalaksakaw tuku tlan nema lakgati Malana (Efes. 5:10). Komo nastalaniyaw xtastakyaw Dios, nakgalhiyaw takaksni chu xlikana napaxuwayaw (Sal. 16:​8, 9; Is. 48:​17, 18). Komo chuntiya nalilatamayaw kintakanajlakan, tlan nalatamayaw putum kilhtamaku (kalikgalhtawakga 2 Corintios 4:18).

4. ¿Tuku nakinkamakgtayayan nakatsiyaw komo lilamaw takanajla o tuku kaj akxilhaw?

⁴ ¿Tuku nakinkamakgtayayan nakatsiyaw komo lilamaw takanajla o tuku kaj akxilhaw? Tlan nalilakpuwanaw umakgolh takgalhskinin: «¿Tuku klipawan akxni wi tuku klaksaka? ¿Klipawan Jehová o tuku akit klakpuwan pi tlan?». K’uma artículo nalichuwinanaw pulaktutu niku tlan nalimasiyayaw pi lilamaw takanajla: akxni laksakaw tuku nalimakgskujaw, akxni laksakaw tiku natatamakgaxtokgaw chu akxni xkachikin Jehová kinkawaniyan tuku kilitlawatkan. Naʼakxilhaw tuku kuenta kilitlawatkan xlakata tlan tuku nalaksakaw.

AKXNI NALAKSAKAW TUKU NALIMAKGSKUJAW

5. ¿Tuku kililakpuwanatkan akxni nalaksakaw tuku nalimakgskujaw?

⁵ Putum akinin kgalhiputunaw tuku maklakaskinaw chu kamaxkiputunaw tuku maklakaskinkgo kifamiliajkan (Ecl. 7:12; 1 Tim. 5:8). Kmakgapitsi taskujut tlakg maskgawinankan. Chu uma kinkamaxkiyan talakaskin nakamaxkiyaw kifamiliajkan tuku maklakaskinkgo chu asta tlan namakiyaw tsinu kintuminkan. Pero kʼamakgapitsi taskujut lu ni lhuwa maskgawinankan, chu kajwatiya akchan nalitamawakan tuku tlakg maklakaskin familia. Wa xlakata, akxni nalaksakaw tuku nalimakgskujaw, ni talakgalhin nalilakpuwanaw la xlilhuwa nakinkamaskgawikanan o nakinkaxokgonikanan. Pero komo kajwatiya nalilakpuwanaw uma, ni lilamaw nawan kintakanajlakan, wata kaj lilamaw nawan tuku akxilhaw.

6. ¿La nalimasiyayaw pi lilamaw takanajla akxni nalaksakaw tuku nalimakgskujaw? (Hebreos 13:5).

⁶ Komo lilamaw takanajla, na nalilakpuwanaw la uma taskujut max xlaktlawalh chuna la talalinaw Jehová. Kalilakpuwaw umakgolh takgalhskinin: «Kʼuma taskujut, ¿nakiskinikan pi kakmakgtlawalh tuku Jehová ni lakgati? ¿Nalaktlawa chuna la kkakninani Jehová chu max asta makgas nila akxtum nakkatatawila kifamilia?» (Prov. 6:​16-19; Filip. 1:10). Komo chuna, tlakg tlan nawan pi ni namakglhtinana uma taskujut, asta maski tuwa kitaxtuniman natekgsa tuku nalimakgskuja. Xlakata nalimasiyayaw pi lilamaw takanajla, talakaskin nalaksakaw tuku nalimasiya pi lipawanaw pi Jehová nakinkamaxkiyan tuku maklakaskinaw (Mat. 6:33; kalikgalhtawakga Hebreos 13:5).

7, 8. ¿La limasiyalh chatum tala xalak Sudamérica pi xlilama xtakanajla? (Na kaʼakxilhti dibujo).

⁷ Kalichuwinaw xliʼakxilhtit Javier,a chatum tala xalak Sudamérica. Xla akxilhli pi tlakg xtalakaskin nalilatama xtakanajla. Xla wan: «Kʼempresa niku xakskuja makatsininanka pi xwi akgtum tlakg tlan taskujut, wa xlakata kskilh xlakata tlakg lhuwa xʼamaka kixokgonikan chu lu xakkama lipaxuwa». Pero Javier na precursor xlitaxtuputun. Xla wampara: «Kiwanika pi xaktachuwinalh tiku xlakgaya uma taskujut. Akxni nina xaktachuwinan, ktlawanilh oración Jehová, kskinilh tamakgtay xlakata liwana xakkatsi pi xla xkatsi tuku tlakg tlan xwanit kimpalakata. Xaklakaskin pi xkimaxkika tlakg xatlan taskujut chu tlakg xkixokgonika, pero ni xakkama makglhtinan uma taskujut komo ni xkimaxkilh talakaskin tlakg nakskujnani Jehová».

⁸ Javier wan: «Akxni xaktachuwinama chixku tiku xpulalin taskujut, kiwanilh pi tlakg lhuwa hora xʼama talakaskin xakskujli. Akit liwana kwanilh pi nila chuna xakkama tlawa xlakata xakskujnani Dios». Javier ni makglhtinalh uma taskujut chu titaxtulh akgtiy semanas, precursor litaxtulh. Watiya uma kata tekgsli akgtum taskujut nema xmaxki talakaskin tlakg kskujnanilh Jehová. Xla wan: «Jehová kgaxmatli kiʼoración chu kimakgtayalh naktekgsa akgtum taskujut nema xkimaxkilh talakaskin chuntiya precursor naklitaxtu. Lu kpaxuwa pi kkgalhi uma taskujut nema kimaxki talakaskin nakskujnani Jehová chu nakkamakgtaya kinatalan».

9. ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku titaxtulh Trésor?

⁹ ¿Tuku kilitlawatkan komo akxilhaw pi kintaskujutkan ni kinkamaxkiyan talakaskin nalilatamayaw kintakanajlakan? Kalichuwinaw tuku titaxtulh Trésor, tiku xalak Congo. Xla wan: «Lu xaklakgati taskujut nema xakkgalhi. Makgtutu tlakg lhuwa xkixokgonikan nixawa atanu taskujut nema xakkgalhi xapulana, chu lu xlakaskinka xaklitaxtu». Pero Trésor nialh lu xʼan ktamakxtumit xlakata lhuwa horas kskuja. Milh kilhtamaku, xcompañeros na tsukukgolh wanikgo pi xmaʼakgtsekgwililh tuku nitlan xtlawakgo ktaskujut. Trésor xmakgxtakgputun xtaskujut, pero na xlilakgaputsa pi ni xtekgsli atanu taskujut. ¿Tuku makgtayalh? Xla wan: «Habacuc 3:​17-19 kimakgtayalh nakʼakgatekgsa pi maski xakmakgatsankgalh kintaskujut, Jehová xʼama kimakgtaya. Wa xlakata kmakgxtakgli uma taskujut». Xla wampara: «Lhuwa malananin lakpuwankgo pi komo lhuwa kinkaxokgonimakgon, tlan nalimakgxtakgaw kaxatukawa, asta kifamiliajkan o chuna la kakninaniyaw Dios. Lu klipaxuwa pi kkuentajtlawalh kifamilia chu chuna la xaktalalin Jehová. Titaxtulh akgtum kata, Jehová kimakgtayalh naktekgsa akgtum taskujut nema kimaxki talakaskin nakkgalhi tuku kmaklakaskin chu na tlakg kkgalhi kilhtamaku xlakata nakkakninani». Akxni pulana wiliyaw Jehová kkilatamatkan, max namin kilhtamaku ni kintika’akchanin tumin, pero Jehová ankgalhin nakinkakuentajtlawayan. Chuna, komo nalipawanaw xtastakyaw chu xtamalaknun, chuntiya nalilatamayaw kintakanajlakan chu xla nakinkasikulunatlawayan.

AKXNI NAPUTSAYAW TIKU NATATAMAKGAXTOKGAW

10. ¿Tuku lu xlakaskinka nalilakpuwanaw akxni nalaksakaw tiku natatamakgaxtokgaw, pero tuku kuenta kilitlawatkan?

¹⁰ Tamakgaxtokgat akgtum xtamaskiwin Jehová, chu ni talakgalhin naputsaputunaw tiku natatamakgaxtokgaw. Akxni chatum tala tsumat max lilakpuwama tiku tlan xtatamakgaxtokgli, max naʼakxilha la likatsi tala kgawasa, la tasiya, komo tlan o nitlan lichuwinankan, komo kgalhi o ni kgalhi tumin, tuku lakgaya kxfamilia o komo tlan mamakgkatsini.b Putum uma lu xlakaskinka, pero komo kaj wa nalilakpuwan uma nalimasiya pi kajwatiya kuenta tlawa tuku akxilha.

11. ¿La tlan nalimasiya chatum tala pi lilama takanajla akxni nalaksaka tiku tlan xtatamakgaxtokgli? (1 Corintios 7:39).

¹¹ Jehová lu paxuwa akxni akxilha pi natalan laktsuman chu lakgkgawasan kgalhakgaxmatkgo xtastakyaw akxni laksakkgo tiku tlan xtatamakgaxtokgkgolh. Akgtum liʼakxilhtit, kgalhakgaxmatkgo tastakyaw nema wan pi wi tiku tlan natsukukgo talalakgapaskgo akxni “akchanita xkatakan” (1 Cor. 7:36). Atanu tastakyaw nema kgalhakgaxmatkgo wa pi akxni lilakpuwankgo tiku tlan xtatamakgaxtokgkgolh, kuenta tlawakgo pi uma kgawasa o tsumat kgalhi tayat nema Jehová wan pi xlikgalhit chatum tlan chixku o chatum tlan puskat (Prov. 31:​10-13, 26-28; Efes. 5:33; 1 Tim. 5:8). Chu komo chatum tiku ni xtatayana Jehová kalimasiyani pi kalakgati, xlakan kgalhakgaxmatkgo limapakgsin nema wan pi kajwatiya tlan natatamakgaxtokgkgo «tiku kstalanina Malana» (kalikgalhtawakga 1 Corintios 7:39). Chuntiya lilatamakgo xtakanajlakan chu lipawankgo pi Jehová tlan nakamakgtaya pi ankgalhin napaxuwakgo chu tlan namakgkatsikgo (Sal. 55:22).

12. ¿Tuku masiyaniyan xliʼakxilhtit Rosa?

¹² Kalichuwinaw xliʼakxilhtit Rosa, chatum precursora tiku lama kColombia. Anta kxtaskujut lakgapasli chatum chixku tiku ni xtatayana Jehová, tiku wanilh pi xtatawilaputun, chu Rosa na xlakgati. Xla wan: «Xtasiya pi uma chixku lu tlan xlikatsi. Xatapaxuwan xmakgtayanan kxkachikin chu ni xkgalhi ni xatlan talismanin. Lu tlan xkilikatsini. Xkgalhi tayat nema xaklakaskin pi xkgalhilh chixku tiku xaktatamakgaxtokgputun, pero ni xtatayana Jehová xwanit. Tuwa kmakgkatsilh nakwani pi ni xakkama tatawila, xlakata na xaktatawilaputun. Ama kilhtamaku xakmakgkatsi pi kiʼakstu xakwi chu xaktamakgaxtokgputun, pero ni xaktekgsnit chatum tala tiku tlan xaktatamakgaxtokgli». Pero Rosa ni kajwatiya lilakpuwa tuku xʼakxilha, lilakpuwa la xʼama laktlawa chuna la xtalalin Jehová komo xtatawi uma chixku. Wa xlakata, nialhpara tsinu tachuwinalh uma chixku chu wa lilakgaputsalh la tlakg kskujnanilh Jehová. Titaxtulh kilhtamaku, wanika pi xʼalh kʼEscuela xla Tiku lichuwinankgo xTamapakgsin Dios, chu la uku precursora especial litaxtu. Rosa wan: «Jehová kimaxkinit lhuwa tasikulunalin nema lu kimakgapaxuwanit». Min kilhtamaku tuwa tamakgkatsi natlawayaw tuku Jehová lakaskin pi katlawaw, liwaka komo paxkiyaw tuku kinkawaniyan pi kalakgmakgaw. Pero komo namastayaw talakaskin nakinkapulalinan xtapuwan Jehová, ankgalhin nalitamakgtayayaw.

AKXNI XKACHIKIN JEHOVÁ KINKAWANIYAN TUKU KILITLAWATKAN

13. ¿Tuku max xtlawaw akxni xkachikin Jehová xkinkawanin tuku kilitlawatkan?

¹³ Min kilhtamaku, lakgkgolotsin xalak congregación, superintendentes de circuito, natalan xalak sucursal o Lakgkgolotsin tiku Pulalinankgo, kinkawanikgoyan tuku kilitlawatkan xlakata nakinkamakgtayakgoyan naskujnaniyaw Jehová. Pero max namin kilhtamaku tuwa namakgkatsiyaw na’akgatekgsaw tuku xlakata kinkawanimakan tuku kilitlawatkan. ¿Tuku max xtlawaw? Max kajwatiya xtsukuw lilakpuwanaw tuku nitlan xkinkakitaxtunin komo xtlawaw tuku kinkawanimakan. Asta max xtsukuw lilakpuwanaw tuku nitlan tlawakgo natalan tiku kinkawanimakgon tuku kilitlawatkan. Komo chuna xtlawaw, xlimasiyalh pi kajwatiya lilamaw tuku akxilhaw.

14. ¿Tuku nakinkamakgtayayan nakgalhakgaxmatnanaw akxni xkachikin Jehová nakinkawaniyan tuku kilitlawatkan? (Hebreos 13:17).

¹⁴ Limasiyayaw pi lilamaw takanajla akxni lipawanaw pi Jehová pulalima xkachikin chu pi liwana katsi tuku titaxtumaw. Wa xlakata lakapala kgalhakgaxmatnanaw chu xatapaxuwan chuna tlawayaw (kalikgalhtawakga Hebreos 13:17). Liwana katsiyaw pi akxni kgalhakgaxmatnanaw tlawa pi congregación akxtum natawila (Efes. 4:​2, 3). Lipawanaw pi Jehová nakinkasikulunatlawayan akxni nakgalhakgaxmatnanaw maski tiku kinkapulalinkgoyan makglakgalhinanin (1 Sam. 15:22). Chu komo namin kilhtamaku wi tuku xlitalakgpalit nawan, Jehová nalakgpali akxni chuna xlilat (Miq. 7:7).

15, 16. ¿Tuku makgtayalh Kevin nalilatama xtakanajla? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹⁵ Kalichuwinaw pulaktum tuku limasiya pi tlan kitaxtu akxni limasiyayaw takanajla chu tlawayaw tuku kinkawaniyan xkachikin Jehová. Maski kPerú lhuwa latamanin chuwinankgo español, na anankgo lhuwa tiku chuwinankgo atanu tachuwin, chuna la quechua. Akglhuwa kata, natalan tiku chuwinankgo quechua kaputsakgolh tiku na xchuwinankgo uma tachuwin anta niku xlichuwinankgo Dios. Pero xlakata natalan xkgalhakgaxmatkgolh limapakgsin nema xlakkaxwilikanit kpaís, lakgpalikgolh chuna la xkaputsakgo latamanin (Rom. 13:1). Wa xlakata, makgapitsi natalan lakpuwankgolh pi max uma xʼama tlawa pi tuwa xkakitaxtunilh nakatekgskgo latamanin. Pero natalan kgalhakgaxmatkgolh tuku xlakkaxwilikanit chu Jehová kasikulunatlawalh xlakata xliskujmakgo nakatekgskgo latamanin tiku xchuwinankgo quechua.

¹⁶ Kevin, chatum kgolotsin xalak congregación ktachuwin quechua, na xlilakgaputsama tuku xkawaninit xkachikin Jehová pi xtlawakgolh. Xla wan: «Klakpuwa, “¿la tlan nakkatekgsaw latamanin tiku chuwinankgo quechua?”». ¿Tuku tlawalh Kevin? Xla wan: «Klakapastakli tuku wan Proverbios 3:5 chu klilakpuwa xliʼakxilhtit Moisés. Jehová wanilh pi xkapulalilh israelitas akxni xtaxtukgolh kʼEgipto chu xkalilh kxaSpinini pupunu, niku xtasiya pi israelitas nila xkatsalanikgolh egipcios. Chu Jehová sikulunatlawalh chuna la Moisés nipara tsinu xlakpuwanit» (Éx. 14:​1, 2, 9-11, 21, 22). ¿La kitaxtunilh Kevin xlakata xatapaxuwan tlawalh tuku xlakkaxwilinit xkachikin Jehová? Xla wan: «Lu kaks klilakawa la Jehová kinkasikulunatlawan. Xapulana lu lhuwa xaktlawanaw chu xmin kilhtamaku kaj chatum o chatiy latamanin xakkatekgsaw tiku chuwinankgo quechua, pero la uku kkanaw lichuwinanaw Dios niku lamakgo lhuwa latamanin tiku chuwinankgo quechua. Chu uma kinkamakgtayanitan xlakata tlakg lhuwa tiku nakkatachuwinanaw, tlan kkalakgtaspitparayaw latamanin chu wi tiku kkalimakgalhtawakgemaw Biblia. Na tlakg lhuwa latamanin tiku minkgo ktamakxtumit». Akxni limasiyayaw pi lilamaw takanajla, Jehová ankgalhin kinkasikulunatlawayan.

17. ¿Tuku katsininitaw kʼuma artículo?

¹⁷ Akxilhnitaw pulaktutu la tlan nalimasiyayaw pi lilamaw kintakanajlakan. Pero talakaskin chuntiya nalimasiyayaw takanajla kaxatukawa tuku natlawayaw kkilatamatkan, chuna la akxni wi tuku nalilakgastananaw, la xlilhuwa nakgalhtawakgayaw chu la nakamakgastakaw kinkamanankan. Kaxatukawa tuku nalaksakaw, ni kajwatiya kalipawaw tuku akxilhaw, wata na kalilakpuwaw chuna la talalinaw Jehová, xtastakyaw chu pi xla wanit pi nakinkakuentajtlawayan. Komo chuna natlawayaw, tlan «nalatamayaw kxtukuwani Jehová kiDioskan xliputum kilhtamaku» (Miq. 4:5).