Ni anan tuku nila natlawa xmakan Jehová

1. ¿La limasiyalh Moisés pi xlipawan Jehová akxni katamakxtulh israelitas kʼEgipto?

KTATSOKGNI nema kamalakgachanika Hebreos kalichuwinankan lhuwa tiku kanajlanikgolh Jehová. Chatum wa Moisés, tiku kinkawilinin akgtum lu tlan liʼakxilhtit xlakata xtakanajla (Heb. 3:​2-5; 11:​23-25). Masiyalh uma tayat akxni katamakxtulh israelitas kʼEgipto. Ni kapekuanilh faraón chu ksoldados. Xliputum xnaku lipawa Jehová chu kapulalilh kachikin xlakata tlan xpatakutkgolh xaSpinini pupunu, chu alistalh kapulalilh kdesierto (Heb. 11:​27-29). Lhuwa israelitas nialh lipawankgolh pi Jehová tlan xkakuentajtlawalh, pero Moisés chuntiya lipawa. Chu lu tlan pi chuna tlawalh, xlakata Jehová kamaxkilh israelitas tuku tlan xwakgolh chu chuchut xlakata ni xnikgolh kdesierto (Éx. 15:​22-25; Sal. 78:​23-25).a

2. ¿Tuku xlakata Jehová kgalhskilh Moisés: «¿Anan tuku nila natlawa xmakan Jehová?»? (Números 11:​21-23).

² Max akgtum kata alistalh lata israelitas xkalakgmaxtukanit kʼEgipto, Jehová wa pi xʼama kamaxki liwa. Maski Moisés xkgalhi takanajla, tuwa makgkatsilh nakanajla uma xlakata tuwa xmakgkatsi nalakpuwan niku xʼama tiya Jehová lhuwa liwa nema xʼama kamaxki lhuwa millón latamanin anta kdesierto. Wa xlakata, Jehová kgalhskilh: «¿Anan tuku nila natlawa xmakan Jehová?» (kalikgalhtawakga Números 11:​21-23). Kʼuma versículo, tachuwin «xmakan Jehová» kilhchanima xlitliwakga Dios, xʼespíritu santo. Tlan nawanaw pi Jehová xkgalhskima Moisés: «¿Lakpuwana pi nila ktimakgantaxtilh tuku kwan pi naktlawa?».

3. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nalichuwinanaw tuku titaxtukgolh Moisés chu israelitas?

³ Chu wix, ¿minit kilhtamaku lilakpuwanita komo Jehová nakamaxkiyan wix chu mifamilia tuku namaklakaskinatit? Maski lilakpuwanita uma o ni, nalichuwinanaw tuku tlawakgolh israelitas tiku nialh lipawankgolh pi Jehová tlan xʼama kakuentajtlawa chu xliʼakxilhtit Moisés. Na naʼakxilhaw makgapitsi textos xalak Biblia nema nakinkamakgtayayan tlakg nalipawanaw pi ni anan tuku Jehová nila natlawa.

¿TUKU KINKAMASIYANIYAN XLIʼAKXILHTIT MOISÉS CHU TUKU TLAWAKGOLH ISRAELITAS?

4. ¿Tuku xlakata lhuwa israelitas tsukukgolh lakpuwankgo pi Jehová nialhla xʼama kakuentajtlawa?

⁴ ¿Tuku xlakata israelitas tsukukgolh lakpuwankgo pi Jehová nialhla xʼama kakuentajtlawa? Israelitas chu tiku ni israelitas xwankgonit taxtukgolh kʼEgipto chu akglhuwa kilhtamaku xtlawankgonit kdesierto xlakata xchankgolh ktiyat nema xkamalaknunikanit (Éx. 12:38; Deut. 8:15). Latamanin tiku ni israelitas xwankgonit nialh xwaputunkgo maná chu tsukukgolh taʼakglhuwikgo, chu alistalh lhuwa israelitas nachuna tsukukgolh tlawakgo (Núm. 11:​4-6). Xwaputunkgo liwat nema xʼanan kʼEgipto. Xlakata kachikin xtataʼakglhuwimakgo, Moisés lakpuwa pi xliputsat xwanit liwa xlakata xkamaxkilh, pero ni xkatsi niku xʼama tiya (Núm. 11:​13, 14).

5, 6. ¿Tuku tayat xkgalhikgo tiku ni israelitas xwankgonit nema kamapasikgolh israelitas, chu tuku kinkamasiyaniyan uma?

⁵ Chuna la akxilhaw, israelitas mastakgolh talakaskin pi xkapasalh ni xatlan xtapuwankan tiku ni israelitas xwankgonit chu nialh paxtikatsininankgolh. Akinin max na tlan xkinkapasan ni xatlan xtapuwankan latamanin xalak kakilhtamaku chu nialh xpaxtikatsininaw, chu uma xtlawalh pi nialh xlipaxuwaw tuku Jehová kinkamaxkiyan. Max xtsukuw kgalhiputumparayaw tuku xkgalhiyaw xapulana o xtsukuw kalakgkatsalakaniyaw tuku kgalhikgo amakgapitsin. Pero komo ni wa naputsayaw tuku ni kgalhiyaw, nakgalhiyaw xaxlikana tapaxuwan.

⁶ Xtalakaskin pi israelitas wa xtililakpuwankgolh tuku Jehová xkamalaknuninit. Xla xkawaninit pi lhuwa tuku xʼama kamaxki akxni xchankgolh ktiyat nema xkamalaknuninit, ni akxni xtitaxtumakgo kdesierto. Xtachuna la uma, wa kalilakpuwaw tuku Jehová kinkamalaknuninitan pi nakinkamaxkiyan kxasasti kakilhtamaku chu ni wa kalilakpuwaw tuku ni kgalhiyaw la uku. Nachuna tlan nakalilakpuwanaw makgapitsi textos xalak Biblia nema nakinkamakgtayayan tlakg nalipawanaw Jehová.

7. ¿Tuku xlakata tlan nalipawanaw pi ni anan tuku nila natlawa xmakan Jehová?

⁷ Max nalilakpuwanaw tuku xlakata Dios kgalhskilh Moisés: «¿Anan tuku nila natlawa xmakan Jehová?». Max xmakgtayaputun naʼakgatekgsa pi xla nikxni tsankgani litliwakga chu pi xlimakgatliwakga tlan chan kaxanikawa niku lamaw maski lu makgat. Wa xlakata, maski israelitas xlamakgo kdesierto, Jehová tlan xʼama kamaxki lhuwa liwa. Dios limasiyalh pi xmakxpan tlan xmakachan kaxanikuwa niku xtawi xkachikin (Éx. 6:​6, nota). Wa xlakata, akxni titaxtumaw nawan tuku tuwa, liwana kakatsiw pi xmakan Jehová tlan nakinkamakgtayayan kaxanikuwa niku lamaw (Sal. 138:​6, 7).

8. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata ni natlawayaw tuku tlawakgolh lhuwa israelitas? (Na kaʼakxilhti dibujo).

⁸ Jehová makgantaxtilh xtamalaknun chu kamalakgachanilh lhuwa codornices. Pero israelitas ni paxtikatsinikgolh Jehová xlakata tlawalh uma milagro, wata limasiyakgolh pi lhuwa tuku xkgalhiputunkgo, chu akgtum kilhtamaku aitat chipakgolh codornices nema matlanikgolh. Jehová lu kasitsinilh tiku limasiyakgolh pi kajwatiya xlilakgaputsakgo tuku xwaputunkgo, chu kamalakgaxokgelh (Núm. 11:​31-34). ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma liʼakxilhtit? Pi kuenta kilitlawatkan ni lhuwa tuku nakgalhiputunaw. Wa xlakata, maski lhuwa tumin kgalhiyaw o ni, tuku tlakg xlakaskinka kiliʼakxilhatkan kkilatamatkan wa pi namatliwakglhaw chuna la katalalinaw Jehová chu Jesús. Chu chuna namaʼakgstokgwiliyaw «tuku lhuwa xtapalh kʼakgapun» (Mat. 6:​19, 20; Luc. 16:9). Komo chuna natlawayaw, liwana kakatsiw pi Jehová nakinkamaxkiyan tuku maklakaskinaw.

9. ¿Tuku liwana katsiyaw pi natlawa Jehová?

⁹ La uku, Jehová chuntiya kamakgtayaputun xlakskujnin. Pero uma ni wamputun pi nikxni kakintikatsankganin tumin o tuku nawayaw.b Maski chuna, liwana kakatsiw pi Jehová nikxni kintikamakgxtakgni. Nakinkamaxkiyan litliwakga xlakata natayaniyaw kaxatukawa tuku tuwa natitaxtuyaw. Kalichuwinaw pulaktiy tuku max natitaxtuyaw niku tlan nalimasiyayaw pi lipawanaw pi Jehová nakinkakuentajtlawayan: 1) akxni ni kinkaʼakchaniyan tumin, chu 2) akxni lilakpuwamaw nawan komo nakgalhiyaw tuku namaklakaskinaw akxni nalinawa kata.

AKXNI NI KINKAʼAKCHANIYAN TUMIN

10. ¿Tuku max tuwa natitaxtuyaw?

¹⁰ Chuna la talakatsuwitilhama xlisputni uma kakilhtamaku, max tlakg ni kintikaʼakchanin kintuminkan. Max namakgatsankgayaw kintaskujutkan, tuku kgalhiyaw o kinchikkan xlakata taʼakglhuwit nema anan kkachikin, xlakata guerras, tuku masputunan o pandemias. Max natalakaskin naputsayaw atanu taskujut niku lamaw, o natalakaskin nalilakpuwanaw nakataʼanaw kifamiliajkan alakatanu kachikin xlakata nakgalhiyaw tuku namaklakaskinaw. ¿Tuku nakinkamakgtayayan nalaksakaw tuku nalimasiya pi lipawanaw Jehová?

11. ¿Tuku nakinkamakgtayayan akxni ni nakinkaʼakchaniyan tumin? (Lucas 12:​29-31).

¹¹ Pulaktum tuku lu xlakaskinka chu tuku lu nakinkamakgtayayan wa pi nawaniyaw Jehová tuku lilakgaputsayaw (Prov. 16:3). Kaskiniw liskgalala xlakata tlan tuku nalaksakaw chu kaskiniw kakinkamaxkin takaksni xlakata “nialh lu nalakgaputsayaw” (kalikgalhtawakga Lucas 12:​29-31). Katasaskiniw kakinkamakgtayan nalipaxuwayaw tuku kgalhiyaw (1 Tim. 6:​7, 8). Kalakputsananiw kkilikgalhtawakgakan xlakata nakatsiyaw tuku tlan natlawayaw komo ni kinkaʼakchaniyan tumin. Lhuwa natalan lu kamakgtayanit videos chu artículos xla jw.org nema lichuwinankgo xlakata uma.

12. ¿Tuku takgalhskinin tlan namakgtaya chatum kstalanina Cristo xlakata tlan tuku nalaksaka?

¹² Makgapitsin laksakkgonit namakglhtinankgo akgtum taskujut chu talakaskinit na namakgxtakgkgo xfamiliajkan, pero chuna la titaxtunit kilhtamaku akxilhkgonit pi nitlan tuku laksakkgolh. Akxni nina makglhtinana akgtum taskujut, talakaskin pi ni kajwatiya nalilakpuwana la xlilhuwa tumin natlajaya, wata na lu xlakaskinka nalilakpuwana komo ni laktlawa la wix chu mifamilia talalipinatit Jehová (Luc. 14:28). Kalilakpuwanti: «¿Nalaktlawa kintamakgaxtokgat xlakata ni ktitawi kkinchik? ¿Tlan nakkan ktamakxtumit, naklichuwinan Dios chu akxtum nakkatatawila natalan?». Komo kgalhiya kamanan, na xlakaskinka nalilakpuwana uma: «¿Tlan nakkamakgastaka kinkamanan “chuna la wi xtastakyaw chu xlimapakgsin Jehová” komo ni akxtum kkatawi?» (Efes. 6:4). Akxni wi tuku nalaksaka, kamasta talakaskin pi napulalinan xtapuwan Dios, chu ni wa tuku wankgo mifamilia o miʼamigos tiku ni lilatamakgo tuku wan Biblia.c Tony, tiku lama kʼAsia occidental, malaknunika tipalhuwa laktlan taskujut alakatanu kachikin. Pero pulana tlawalh oración chu tachuwinalh xpuskat, chu alistalh laksakli ni namakglhtinan taskujut chu liskujkgolh xlakata nialh lhuwa tumin nalaktlawakgo. ¿Tuku lakpuwan Tony xlakata tuku laksakli natlawa? Xla wan: «Kkamakgtayanit lhuwa latamanin nalakgapaskgo Jehová chu kinkamanan paxkikgo Jehová. Kifamilia chu akit, kkatsininitaw pi komo naklilatamayaw tuku wan Mateo 6:​33, Jehová nakinkakuentajtlawayan».

AKXNI LILAKPUWAMAW NAWAN KOMO NAKGALHIYAW TUKU NAMAKLAKASKINAW AKXNI NALINAWA KATA

13. ¿Tuku tlan natlawayaw la uku xlakata nakgalhiyaw tuku namaklakaskinaw akxni nalinawa kata?

¹³ Atanu niku nalitasiya komo lipawanaw Jehová wa akxni nalilakpuwanaw komo nakgalhiyaw tuku namaklakaskinaw akxni nalinawa kata. Biblia kinkamakgpuwantiniyan palha naskujaw xlakata nakgalhiyaw tuku namaklakaskinaw alistalh (Prov. 6:​6-11). Lu tlan nakitaxtu komo namakiyaw tsinu kintuminkan la uku, xlakata tlan namaklakaskinaw akxni nalinawa kata. Pero maski maklakaskinaw tumin, ni wa tuku tlakg xlakaskinka liʼakxilhputunaw kkilatamatkan (Ecl. 7:12).

14. ¿La kinkamakgtayayan Hebreos 13:5 akxni lilakpuwanaw komo nakgalhiyaw tuku namaklakaskinaw akxni nalinawa kata?

¹⁴ Jesús wililh akgtum liʼakxilhtit xlakata nalimasiya pi nitu limakwan pi wi tiku namaʼakgstokgwili tuku lhuwa xtapalh komo «kxlakatin Dios nitu kgalhi» (Luc. 12:​16-21). Ni katsiyaw tuku nala kkilatamatkan chali tuxama (Prov. 23:​4, 5; Sant. 4:​13-15). Nachuna, Jesús lichuwinalh pi putum tiku kstalanina xlitaxtuputunkgolh xtalakaskin pi xlakgmakgankgolh putum tuku lhuwa xtapalh xkgalhikgolh (Luc. 14:33). Wa uma tuku kaʼakgspulalh kstalaninanin Cristo xalak Judea kxapulana siglo, chu xlakan xatapaxuwan chuna tlawakgolh (Heb. 10:34). Kkinkilhtamakujkan, lhuwa natalan makgatsankgakgonit xtaskujutkan o tuku lhuwa xtapalh xkgalhikgo xlakata ni tatayaputunkgonit akgtum partido político (Apoc. 13:​16, 17). Limasiyakgonit pi xliputum xnakujkan lipawankgo uma xtamalaknun Jehová: «Nikxni ktimakgxtakgni chu ankgalhin nakmakgtayayan» (kalikgalhtawakga Hebreos 13:5). Xlikana pi la uku tlawayaw putum tuku matlaniyaw xlakata nakgalhiyaw tuku namaklakaskinaw akxni nalinawa kata, pero lipawanaw pi Jehová nakinkamakgtayayan komo natitaxtuyaw tuku nipara tsinu xlakpuwanitaw pi chuna xʼama la.

15. ¿Tuku xlilakpuwanatkan natlatni tiku kstalaninanin Cristo litaxtukgo? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹⁵ Kmakgapitsi kachikinin, lhuwa latamanin kgalhikgo kamanan kaj xlakata lakaskinkgo pi akxni nastakkgo, nakalimakgtayakgo tumin akxni xlakan nalinkgoya kata. Pero Biblia wan pi wa xanatlatni tiku kalakgchan nakamaxkikgo xkamanankan tuku maklakaskinkgo (2 Cor. 12:14). Xlikana, akxni xanatlatni nalinkgoya kata, max natalakaskin pi xkamanankan nakalimakgtayakgo tsinu tumin o atanu la tlan nakamakgtayakgo, chu lhuwa lakgkgawasan chu laktsuman chuna kamakgtayakgo xnatlatnikan (1 Tim. 5:4). Pero tuku tlakg lipaxuwakgo natlatni tiku kstalaninanin Cristo litaxtukgo wa pi xkamanankan naskujnanikgo Jehová, chu ni wa pi lhuwa tumin natlajakgo xlakata nakakuentajtlawakgo (3 Juan 4).

16. ¿La tlan nakamasiyanikgo natlatni xkamankan xlakata nakatsinikgo tuku nalimakgskujkgo? (Efesios 4:28).

¹⁶ Natlatni, akxni nakamasiyaniyatit minkamanankan tuku tlan nalimakgskujkgo akxni nastakkgo, kakalipulanitit nalipawanatit Jehová xlakata xlakan nachuna natlawakgo. Lata laktsujku kakamasiyanitit pi lu xlakaskinka palha naskujkgo (Prov. 29:21; kalikgalhtawakga Efesios 4:28). Chuna la nastaktilhakgo, kakamakgtayatit kuenta natlawakgo xtakgalhtawakgakan kʼescuela. Kalakputsananitit kilikgalhtawakgakan niku lichuwinan tastakyaw xalak Biblia nema nakalimakgtayayatit tlan tuku nalaksakkgo xlakata xtakgalhtawakgakan. Tuku tlakg xlakaskinka militlawatkan wa pi nakamakgtayayatit minkamanankan nakatsinikgo tuku nalimakgskujkgo xlakata nakgalhikgo tuku namaklakaskinkgo chu nakgalhikgo kilhtamaku xlakata tlakg nalichuwinankgo Dios o asta precursores nalitaxtukgo.

17. ¿Tuku liwana katsiyaw?

¹⁷ Xlakskujnin Jehová tiku ni makgxtakgkgo, liwana katsikgo pi xla tlan nakamaxki tuku namaklakaskinkgo chu pi chuna tlawaputun. Chuna la talakatsuwitilhama xlisputni uma kakilhtamaku, tlakg lhuwa tuku tuwa natitaxtuyaw niku nalitasiya komo lipawanaw Jehová. Pero kaxatukawa tuku natitaxtuyaw, xliputum kinakujkan kalipawaw pi Jehová namaklakaskin xlitliwakga xlakata nakinkamaxkiyan tuku namaklakaskinaw. Liwana katsiyaw pi ni anan tuku xmakan Jehová nila natlawa chu pi nakinkamakgtayayan kaxanikawa niku lamaw.