¿Tuku natlawayaw akxni kinkatlawanikanan tuku nitlan?

1, 2. ¿Tuku tlawakgo lhuwa latamanin akxni akxilhkgo tuku nitlan, chu tuku max minit kilhtamaku lakpuwanitaw?

KXLILAKGATUM katiyatni lhuwa latamanin katlawanikan tuku nitlan xlakata tanu xkilhtsukutkan, niku minkgonitancha, la tasiyakgo chu komo kgalhikgo tumin o ni. Nachuna, makgapitsi mapakgsinanin chu tiku kgalhikgo laklanka empresas wi tuku tlawakgo nema laktlawa tuku anan kKatiyatni chu kamakgapatinankgo latamanin. Putum uma kinkamakgstuntlawayan kimputumkan.

² Kimputumkan kgalhiputunaw takaksni chu lakaskinaw pi tlan kakinkalikatsinikan. Wa xlakata lhuwa latamanin lisitsikgo akxni akxilhkgo pi lama tuku nitlan. Makgapitsin tsukukgo makgtapakgsikgo kʼakgtum grupo xlakata lakgpaliputunkgo la wi kakilhtamaku. Wa xlakata kalakatakikgo mapakgsinanin nema wilakgolha chu katatayakgo políticos tiku wankgo pi nalakkaxtlawakgo tuku nitlan. Pero kstalaninanin Cristo katsiyaw pi ni kilimakgtanutkan “kkakilhtamaku” chu pi xTamapakgsin Dios wa tiku namasputu putum tuku nitlan (Juan 17:16). Maski katsiyaw uma, nitlan limakgkatsiyaw chu asta lisitsiyaw akxni akxilhaw pi latamanin patinamakgo. Max lakpuwanaw: «¿Tuku kilitlawat? ¿Wi tuku tlan xaktlawalh xlakata xtalakgpalilh uma?». Kʼuma artículo nakgalhtiyaw umakgolh takgalhskinin. Pero pulana kaʼakxilhwi tuku makgkatsikgo Jehová chu Jesús akxni akxilhkgo pi lama tuku nitlan.

JEHOVÁ CHU JESÚS XKAJNIKGO TUKU NITLAN

3. ¿Tuku xlakata nitlan limakgkatsiyaw akxni akxilhaw pi lama tuku nitlan? (Isaías 5:7).

³ Biblia wan pi nitlan limakgkatsiyaw akxni akxilhaw tuku nitlan xlakata Jehová kinkatlawan chuna la xla, chu «xla paxki tuku xaʼakgstitum» chu ni laksakpaxkinan (Sal. 33:​5, TNM; Gén. 1:26). Jehová nikxni tlawa tuku nitlan chu ni lakaskin pi latamanin katlawakgolh tuku nitlan (Deut. 32:​3, 4; Miq. 6:8; Zac. 7:9). Kalichuwinaw tuku lalh kxkilhtamaku palakachuwina Isaías. Jehová akxilhli xtalipuwankan lhuwa israelitas tiku xpatinamakgo xlakata amakgapitsi israelitas xkatlawanimakgo tuku nitlan (kalikgalhtawakga Isaías 5:7). Jehová kamalakgaxokgelh tiku ni xkgalhakgaxmatmakgo xLimapakgsin chu nitlan xkalikatsinimakgo amakgapitsin (Is. 5:​5, 13).

4. ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku tlawalh Jesús akxni mapaksalh chixku tiku kskaknit xmakan? (Na kaʼakxilhti dibujo).

⁴ Xtachuna la Jehová, Jesús paxki tuku xaʼakgstitum chu xkajni tuku nitlan. Kalilakpuwaw tuku tlawalh akxni kilachi kKatiyatni. Akgtum kilhtamaku akxilhli chatum chixku tiku kskaknit xmakan. Lakgalhamalh chu mapaksalh. Pero akxni xpulalinanin takanajla akxilhkgolh uma, lu lisitsikgolh. Xlakan ni xlakgalhamanankgo chu xlakpuwankgo pi tlakg xlakaskinka xwanit xmakgantaxtika limapakgsin chuna la xlakan xlakaskinkgo nixawa namakgtayakgo chatum chixku tiku xpatinama. Akxni Jesús akxilhli uma, lu lilipuwa «xlakata palha xkgalhikgo xnakujkan» (Mar. 3:​1-6).

5. ¿Tuku kililakapastakatkan komo lisitsiyaw akxni akxilhaw tuku nitlan?

⁵ Xlakata Jehová chu Jesús lisitsikgo akxni akxilhkgo tuku ni xaʼakgstitum, ni talakgalhin pi akinin na nalisitsiyaw (Efes. 4:26 chu nota de estudio xaʼespañol «Cuando se enojen»). Pero kililakapastakatkan pi maski xlilat nalisitsiyaw tuku nitlan lama, kintasitsikan ni katimasputulh tuku nitlan. Komo lhuwa kilhtamaku nalisitsiyaw o ni namalakgachokgoyaw kintasitsikan, nakinkamakgstuntlawayan. Natlawa pi lu nalilakgaputsayaw chu asta max nakinkamakgatatatlayan (Sal. 37:​1, 8; Sant. 1:20). Wa xlakata, kalichuwinaw xliʼakxilhtit Jesús xlakata nakatsiyaw tuku natlawayaw akxni akxilhaw tuku nitlan lama.

¿TUKU TLAWALH JESÚS AKXNI AKXILHLI TUKU NITLAN?

6. ¿Tuku nitlan akxilhli Jesús akxni xlama unu kkatiyatni? (Na kaʼakxilhti dibujo).

⁶ Jesús akxilhli lhuwa tuku nitlan akxni xlama kKatiyatni. Akgtum liʼakxilhtit, xkatsi pi tiku xpulalinkgo takanajla xkawilinikgo lhuwa limapakgsin latamanin, chu uma xtlawa pi lu tuwa xkakitaxtunilh tiku xalak kachikin (Mat. 23:​2-4). Na xkatsi pi mapakgsinanin xalak Roma nitlan xkalikatsinikgo kachikinin. Lhuwa judíos nialh xtapakgsiniputunkgo Roma, chu makgapitsin tiku xkalilakgapaskan zelotes xtalalakatawakamakgo Roma. Pero Jesús ni kaʼakpuxkunanilh chu ni katatayalh tiku xlakatawakanamakgo xlakata xlakkaxlalh tuku nitlan xlama. Akxni kikatsilh pi latamanin mapakgsina xlimaxtuputunkgo, tunkun tsalalh (Juan 6:15).

7, 8. ¿Tuku xlakata Jesús ni lakkaxtlawalh tuku nitlan xlama akxni kilachi unu kkatiyatni? (Juan 18:36).

⁷ Jesús ni makgtanulh kpolítica xlakata namasputu tuku nitlan xlama kxkilhtamaku. ¿Tuku xlakata? Xlakata xkatsi pi latamanin ni kalakgchan chu ni la xʼakstukan nakamapakgsikan (Sal. 146:3; Jer. 10:23.) Chu na nila masputukgo niku kilhtsukuyacha putum tuku nitlan. Pulana wa pi Satanás mapakgsinama unu kkatiyatni, chu limaklakaskin xlimapakgsin xlakata latamanin nitlan nalikatsikgo chuna la xla (Juan 8:44; Efe. 2:2) Atanu wa pi akinin makglakgalhinanin, maski tlawaputunaw tuku xaʼakgstitum, ni matlaniyaw (Ecl. 7:20).

⁸ Jesús xkatsi pi kajwatiya xTamapakgsin Dios tlan xʼama malakgsputu niku kilhtsukuyacha putum tuku nitlan. Wa xlakata limaklakaskilh xkilhtamaku chu xlitliwakga xlakata xlichuwinalh «xatlan tamakatsinin xla xTamapakgsin Dios» (Luc. 8:1). Kawanilh latamanin tiku «lu lakaskinkgo katlawaka tuku xaʼakgstitum» pi tuku nitlan, xʼamaka malakgsputukan putum kilhtamaku (Mat. 5:6 chu nota de estudio; Luc. 18:​7, 8). Kajwatiya xTamapakgsin Dios nema ni makgtapakgsi “kʼuma kakilhtamaku” tlan chuna xʼama tlawa, chu ni xtamapakgsinkan latamanin (kalikgalhtawakga Juan 18:36).

AKXNI NAʼAKXILHAW TUKU NITLAN, KASTALANIW XLIʼAKXILHTIT JESÚS

9. ¿Tuku xlakata kanajlaya pi kajwatiya xTamapakgsin Dios tlan namalakgsputu tuku nitlan?

⁹ Xlakata lamaw «kxaʼawatiya kilhtamaku», tlakg anan tuku nitlan nixawa akxni Jesús kilachi kKatiyatni. Pero chuna la kxkilhtamaku Jesús, tiku tlawa pi kaʼanalh tuku nitlan wa Satanás chu latamanin tiku likatsikgo chuna la xla (2 Tim. 3:​1-5, 13; Apoc. 12:12). Chuna la Jesús, akinin liwana katsiyaw pi kajwatiya xTamapakgsin Dios tlan namalakgsputu niku kilhtsukuyacha putum tuku nitlan. Xlakata kajwatiya tatayayaw xTamapakgsin Dios, ni katatayayaw grupos nema lakatawakakgo mapakgsinanin xlakata lakaskinkgo pi kalakkaxlalh tuku nitlan lama. Kaʼakxilhwi tuku titaxtulh chatum tala puskat tiku wanikan Stacy.a Akxni nina xlakgapasa xaxlikana, xkatataya grupos tiku xlitalatlawanankgo xlakata xtlawaka tuku xaʼakgstitum. Pero titaxtulh kilhtamaku tsukulh lilakpuwan komo tuku xtlawama xʼama makgtayanan. Xla lichuwinan: «Akxni xakkan katalalakatawaka mapakgsinanin, xaklilakpuwan komo tuku xaktlawama wa tuku tlakg tlan xwanit. La uku ktataya xTamapakgsin Dios, chu liwana kkatsi pi uma wa tuku tlakg tlan. Liwana kkatsi pi kajwatiya Jehová tlan nakamakgtaya tiku katlawanikan tuku nitlan» (Sal. 72:​1, 4).

10. Chuna la wan Mateo 5:​43-48, ¿tuku xlakata ni makgtanuyaw kʼgrupos tiku lakgpaliputunkgo akgtum limapakgsin chu mapakgsinanin? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹⁰ Lhuwa grupos nema lakgpaliputunkgo akgtum limapakgsin o kalakgpaliputunkgo mapakgsinanin, nitlan likatsikgo chu lakgatikgo talatlawanankgo, chu uma ni xtachuna tuku Jesús tlawalh chu masiyalh (Efes. 4:31). Chatum tala tiku wanikan Jeffrey, wan: «Kkatsi pi akxni latamanin ankgo litaʼakglhuwikgo xlakata wi tuku nalakgpalikan, lakapala sitsikgo, kgalhanankgo chu katlawanikgo tuku nitlan amakgapitsin». Pero Jesús kinkamasiyanin pi talakaskin tlan nakalikatsiniyaw putum latamanin, asta tiku ni lakpuwankgo chuna la akinin o tiku kinkaputsastalanikgoyan (kalikgalhtawakga Mateo 5:​43-48). Kskujnin Jehová liskujaw xlakata nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús chu ankgalhin nalilatamayaw putum tuku kinkamasiyanin.

11. ¿Tuku xlakata max namin kilhtamaku tuwa namakgkatsiyaw nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús?

¹¹ Maski katsiyaw pi wa xTamapakgsin Dios namalakgsputu putum tuku nitlan, max tuwa namakgkatsiyaw nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús akxni nakinkatlawanikanan tuku nitlan. Kaʼakxilhwi tuku titaxtulh Janiya, tiku nitlan likatsinika kaj xlakata tanu xcolor. Xla wan: «Lu xaklipuwama. Na lu xaklisitsinit chu xaklakaskin pi xkamalakgaxokgeka tiku nitlan xkilikatsinikgonit. Wa xlakata ktsukulh kamakgtaya akgtum grupo tiku xlitalatlawanankgo xlakata nialh xkalaksakpaxkika tiku tanu xcolorkan xwanit. Xaklakpuwan pi uma xʼama kimakgtaya tlakg tlan xakmakgkatsilh». Pero titaxtulh kilhtamaku uma tala akxilhli pi xlilakgpalit xwanit tuku xlakpuwan. Xla wan: «Kkakxilhli pi umakgolh latamanin xkimapasimakgo xtapuwankan, nialh xaklipawama Jehová, wata xaklipawama pi latamanin xʼamakgo malakgsputukgo tuku nitlan. Wa xlakata nialh kkamakgtayalh». Xlikana pi xlilat nalisitsiyaw akxni akxilhaw o akxni kinkatlawanikanan tuku nitlan. Pero ni kamastaw talakaskin pi kintasitsikan natlawa pi namakgtanuyaw tuku xalak kakilhtamaku (Juan 15:19).

12. ¿Tuku xlakata kuenta kilitlawatkan tuku akxilhaw, tuku likgalhtawakgayaw chu tuku kgaxmataw?

¹² ¿Tuku nakinkamakgtayayan ni nasitsiyaw akxni naʼakxilhaw o akxni nakinkatlawanikanan tuku nitlan? Pulana wa pi kuenta natlawayaw tuku akxilhaw, tuku likgalhtawakgayaw chu tuku kgaxmataw. Makgapitsi redes sociales malakatsalikgo akxni lichuwinankgo tuku lama xlakata lakaskinkgo pi latamanin nalipekuankgo o natsukukgo litaʼakglhuwikgo tuku tlawakgo mapakgsinanin. Nachuna, tiku lichuwinankgo akgtum tamakatsinin, min kilhtamaku kajwatiya lichuwinankgo tuku xlakan lakpuwankgo chu ni wa tuku xaxlikana lanit. Chu asta maski xaxlikana tuku lichuwinamaka, akinin nila katilakkaxtlawaw maski nalilakpuwantawilayaw. Komo lhuwa kilhtamaku nalimaxtuyaw naʼakxilhtawilayaw, nalikgalhtawakgayaw o nakgaxmataw tuku lama kʼalakatanu kachikinin, max tlakg nalakgaputsayaw chu nalisitsiyaw (Prov. 24:10). Tuku tlakg nitlan nala wa pi max napatsankgayaw pi kajwatiya xTamapakgsin Dios namalakgsputu putum tuku nitlan.

13. ¿La nakinkamakgtayayan komo nalikgalhtawakgayaw Biblia chali chali?

¹³ Atanu tuku nakinkamakgtayayan wa pi nalikgalhtawakgayaw Biblia chali chali chu nalilakpuwanaw. Chatum tala puskat tiku wanikan Alia, nitlan limakgkatsilh akxni akxilhli pi nitlan xkalikatsinimaka latamanin xalak xkachikin, chu pi ni xkamalakgaxokgemaka tiku xtlawamakgo tuku nitlan. Xla wan: «Talakaskilh xaklakapastakli pi kajwatiya Jehová nalakkaxtlawa tuku nitlan lama. Wa xlakata klikgalhtawakgalh Job 34:​22-29, niku wan pi nitila natatsekgni Jehová. Kajwatiya xla tlan natlawa tuku xaʼakgstitum chu nalakkaxtlawa tuku nitlan lama». Pero xlakata xTamapakgsin Dios ni amalakgsputu tuku nitlan lama, ¿tuku kilitlawatkan?

¿TUKU TLAN NATLAWAYAW LA UKU?

14. Kalichuwinanti tuku tlan natlawayaw la uku (Colosenses 3:​10, 11).

¹⁴ Nila tlawayaw pi latamanin nialh katlawakgolh tuku ni xaʼakgstitum, pero tlan nalaksakaw tlan nakalikatsiniyaw amakgapitsin. Chuna la akxilhnitaw, stalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús akxni limasiyayaw tapaxkit. Chu uma tapaxkit kinkamakgpuwantiniyan tlan nakalikatsiniyaw putum latamanin, asta tiku tlawakgo tuku nitlan (Mat. 7:12; Rom. 12:17). Jehová lu paxuwa akxni akxilha pi tlan kalikatsiniyaw putum latamanin (kalikgalhtawakga Colosenses 3:​10, 11).

15. ¿Tuku tlan kitaxtu akxni lichuwinanaw Dios?

¹⁵ Pulaktum tuku tlakg makgtayanan xlakata namakgatlajayaw tuku nitlan, wa pi nalichuwinanaw tuku wan Biblia. ¿Tuku xlakata? Xlakata «xtamasiy Jehová» tlan nalakgpali chatum lataman tiku xaluku chu tlawa tuku nitlan (Is. 11:​6, 7, 9, TNM). Akxni nina xlakgapasa tuku xaxlikana, Jemal xmakgtapakgsi kʼakgtum grupo nema xlakatakikgo mapakgsina xlakata xlakpuwankgo pi nitlan xlikatsi. Xla wan: «Nila katikalakgpali latamanin komo kaj nakatalatlawaya, pero komo namaklakaskina Biblia, tlan chuna natlawaya. Wa uma tuku akit kimakgtayalh». Tuku Jemal katsinilh akxni tsukulh likgalhtawakga Biblia makgtayalh nialh natalatlawanan. Wa xlakata, akxni kamasiyaniyaw latamanin tuku masiya Biblia, makgtayananaw nialh nakatlawanikgo tuku nitlan amakgapitsin.

16. ¿Tuku xlakata lichuwinamputuna xTamapakgsin Dios?

¹⁶ Xtachuna la Jesús, akinin kalitachuwinamputunaw latamanin pi kajwatiya xTamapakgsin Dios tlan namalakgsputu putum tuku nitlan. Akxni chuna tlawayaw kamakgtayayaw latamanin tiku katlawanikanit tuku nitlan nakgalhikgo akgtum takgalhkgalhin (Jer. 29:11). Stacy, tiku lichuwinaw kpárrafo 9, wan: «Xlakata klakgapasnit xaxlikana kimakgtayanit naktayani akxni kakxilhnit pi lama tuku nitlan chu akxni kintlawanikanit tuku nitlan. Jehová limaklakaskin Biblia xlakata tlan nakinkamamakgkatsiniyan». Xlakata tlan nakalimamakgkatsiniyaw latamanin tuku malaknu Biblia, talakaskin liwana nalakkaxwiliyaw tuku nawanaw. Komo tlakg liwana nakanajlayaw pi kajwatiya xTamapakgsin Dios namalakgsputu putum tuku nitlan, tlakg ni tuwa katimakgkatsiw nakalitachuwinanaw uma kincompañeroskan xalak escuela o tiku kataskujaw.b

17. ¿La kinkamakgtayayan Jehová akxni kinkatlawanikanan tuku nitlan?

¹⁷ Katsiyaw pi xlakata Satanás «xmapakgsina uma kakilhtamaku», chuntiya naʼanan tuku nitlan. Pero Jehová nakinkamakgtayayan chu kinkamalaknuniyan pi nialh makgas Satanás «natamakxtukan» (Juan 12:31). Nachuna, Biblia lichuwinan tuku xlakata anan lhuwa tuku nitlan chu kinkamasiyaniyan pi Jehová katsani akxni patinanaw (Sal. 34:​17-19). Jehová limaklakaskin xliʼakxilhtit xKgawasa xlakata nakinkamasiyaniyan tuku kilitlawatkan akxni kinkatlawanikanan tuku nitlan. Na kinkamasiyaniyan pi nialh makgas xTamapakgsin namalakgsputu putum tuku nitlan (2 Ped. 3:13). Wa xlakata chuntiya xatapaxuwan kalichuwinaw xatlan tamakatsin xla Tamapakgsin asta akxni tuku «xaʼakgstitum» chu «tuku tlan» nalitatsama Katiyatni (Is. 9:​7, TNM).