¿La tlan napaxuwaya maski lipinita kata?

1, 2. ¿La kaʼakxilha Jehová natalan tiku linkgoya kata? (Salmo 92:​12-14; na kaʼakxilhti dibujo).

KMAKGAPITSI kachikinin lu xtapalh liʼakxilhkan chatum lataman tiku lina kata. Pero kʼamakgapitsi kachikinin, latamanin tlawakgo putum tuku matlanikgo xlakata ni natasiya pi linkgoya kata. Kalilakpuwaw uma: wilakgo tiku akxni kataxtuni kgantum xʼaktsasatkan tunkun pulhukgo. Pero maski chuna tlawakgo, ni wamputun pi nialh katiʼaktsasankgolh. Uma limasiya pi lu tuwa kitaxtu akxni tsukukan kgolonkan.

² Pero ¿la kaʼakxilha kinTlatkan xalak akgapun natalan tiku linkgoya kata? (Prov. 16:31). Xla katamalakxtumi la xalaktlan kiwi (kalikgalhtawakga Salmo 92:​12-14). Chu lu tlan pi chuna kaliʼakxilha, xlakata kiwi nema tlakg makgasata yakgo, wa tlakg xatlan tuwan o palhma kgalhikgo chu lu lilakgatit xanajkgo. Akgatum kiwi nema lu lilakgatit xanaj wa kiwi xalak Japón nema wanikan cerezo. Uma kiwi tlan latama liwaka 1,000 kata. Xtachuna la umakgolh kiwi, kstalaninanin Cristo tiku linkgoya kata lu lakstlan tasiyakgo, liwaka kxlakatin Jehová. Xla ni kajwatiya akxilha xʼaktsasatkan, wata akxilha xatlan xtayatkan. Xlakan skujnanikgonit Jehová lhuwa kilhtamaku maski tanu tanu tuku tuwa titaxtukgonit.

3. Kalichuwinanti la kamaklakaskilh Jehová makgapitsi xlakskujnin xlakata xmakgantaxtilh xtalakaskin.

³ Jehová ni lakpuwan pi kskujnin nialh xtapalh litaxtukgo akxni linkgoya kata.a Anan lhuwa liʼakxilhtit nema limasiya pi xla kamaklakaskilh kskujnin tiku xlinkgoya kata xlakata xmakgantaxtilh xtalakaskin. Kalilakpuwaw Sara, xla xlina kata akxni makatsinika pi xʼama kgalhi chatum aktsu kgawasa, nema akgtum tliwakga kachikin xʼama litaxtu chu anta xʼama minacha Mesías (Gén. 17:​15-19). Nachuna, Moisés xlina kata akxni Jehová wanilh pi xkalakgmaxtulh israelitas kʼEgipto (Éx. 7:​6, 7). Chu apóstol Juan na xlina kata akxni Jehová malakpuwanilh pi xtsokgwililh makkitsis libro xalak Biblia.

4. Chuna la wan Proverbios 15:​15, ¿tuku nakamakgtaya natalan tiku linkgoya kata natayanikgo tuku tuwa? (Na kaʼakxilhti dibujo).

⁴ Lhuwa tuku tuwa kitaxtu akxni linkana kata. Chatum tala puskat wa: «Lu tuwa tamakgkatsi akxni nalipinata kata». Pero pulaktum tuku nakamakgtaya tiku linkgoya kata natayanikgo tuku tuwa, wa tapaxuwanb (kalikgalhtawakga Proverbios 15:15). Kʼuma artículo nalichuwinanaw tuku tlan natlawakgo tiku linkgoya kata xlakata chuntiya napaxuwakgo. Na nalichuwinanaw la tlan nakamakgtayakgo putum natalan xalak congregación. Pero pulana kalichuwinaw tuku xlakata lu tuwa kitaxtu chuntiya napaxuwakan akxni linkana kata.

¿TUKU XLAKATA TUWA KITAXTU CHUNTIYA NAPAXUWAKAN?

5. ¿Tuku max kinkamakgalipuwanan tiku linawa kata?

⁵ ¿Tuku max kinkamakgalipuwanan tiku linawa kata? Max lilipuwanaw xlakata nialhla tlawayaw tuku xtlawayaw xapulana. O max lakapastakaw akxni lakgkgawasanku o laktsumanku xwanitaw chu ni xtatatlayaw (Ecl. 7:10). Chatum tala tiku wanikan Ruby, wan: «Lu tuwa kmakgkatsi naklhakganan xlakata nila ktatsuwi chu lu kkatsanajwa putuminika kkimakni. Asta maski kaj kincalceta kwili, lu tuwa kmakgkatsi. Xlakata kkgalhi artrosis, kimakan xkiwitwanankgonit chu asta tlakg ni xatuwa taskujut lu tuwa kmakgkatsi naktlawa». Harold, tiku skujli kBetel, wan: «Min kilhtamaku lu klisitsi xlakata nialhla ktlawa tuku lu xaklakgati xaktlawa makgasa. Xaklakgati xaktlawa ejercicio chu xaklakgati xakkgamanan béisbol. Akxni xakkgamananaw, amakgapitsin xwankgo: “¡Kamaxki pelota Harold, xla lu katsini kgamanan!”. Pero la uku nialhparala xakmakgosolh pelota».

6. 1) ¿Tuku atanu max na kinkamakgalipuwanan tiku linawa kata? 2) ¿Tuku xlilakapastakatkan tiku linkgoya kata xlakata nakatsikgo komo chuntiya xlimatlawanitkan xputlawkan? (Kaʼakxilhti kʼuma revista artículo «¿Chuntiya kilimatlawanit kimputlaw?»).

⁶ Atanu tuku na max kinkamakgalipuwanan, wa pi lhuwa tuku nialhla kiʼakstukan tlawayaw. Liwaka komo talakaskin pi wi tiku nakinkakuentajtlawayan o naʼanaw makgtawilayaw kxchik chatum kinkgawasakan o kintsumatkan. Nachuna, max xlakata tatatlayaw o nialh liwana akxilhaw, max nialhla matlawaniyaw kimputlawkan chu nialhla niku kiʼakstukan anaw. ¡Uma lu kinkamakgalipuwanan! Pero pulaktum tuku nakinkamakgtayayan, wa pi nalakapastakaw pi chuntiya xtapalh litaxtuyaw kxlakatin Jehová chu kxlakatinkan natalan, maski lhuwa tuku nialhla kiʼakstukan tlawayaw. Nachuna, Jehová liwana akgatekgsa la makgkatsiyaw. Tuku xla tlakg xlakaskinka liʼakxilha wa la xlilhuwa paxkiyaw chu la xlilhuwa kapaxkiyaw natalan (1 Sam. 16:7).

7. ¿Tuku nakinkamakgtayayan komo kinkamakgalipuwanan akxni lilakpuwanaw pi ni katiʼakxilhwi xlisputni uma kakilhtamaku?

⁷ Atanu tuku max nalilipuwanaw wa akxni lilakpuwanaw pi ni katiʼakxilhwi xlisputni uma kakilhtamaku. Komo chuna makgkatsiyaw, pulaktum tuku nakinkamakgtayayan wa pi nalakapastakaw pi Jehová nina masputu uma kakilhtamaku xlakata chuntiyaku kakgalhkgalhima latamanin (Is. 30:18). Chu uma kamaxkima talakaskin lhuwa latamanin nalakgapaskgo Jehová chu naskujnanikgo (2 Ped. 3:9). Wa xlakata, akxni makgkatsiyaw pi taxlajwanimaw, kakalilakpuwaw putum latamanin tiku nalitamakgtayakgo xlakata Jehová kinkakgalhkgalhiman chu nina limin lisputni. Asta max tiku xalak kifamiliajkan na nalitamakgtayakgo.

8. ¿Tuku max kitlawayaw xlakata linawa kata o tatatlayaw?

⁸ Maski tanu tanu kinkatakan, akxni nitlan makgkatsiyaw, max wanaw o tlawayaw tuku alistalh nitlan limakgkatsiyaw (Ecl. 7:7; Sant. 3:2). Chuna akgspulalh Job. Xlakata xpatinama, akglakgwa chuwinalh (Job 6:​1-3, nota). Xtachuna la Job, xlakata kgalhiyaw akgtum tajatat, max lakapala wanaw o tlawayaw tuku nitlan. Pero uma ni wamputun pi komo tatatlayaw o linawa kata, xlilat lixkajni nalikatsiyaw o ankgalhin nakgalhkgalhiyaw pi amakgapitsin wi tuku katlawakgolh kimpalakatakan. Chu komo wi tuku waw nema nitlan limamakgkatsiniw achatum, tunkun kaskiw pi kakinkatapatikan (Mat. 5:​23, 24).

¿TUKU NAKINKAMAKGTAYAYAN CHUNTIYA NAPAXUWAYAW?

9. ¿Tuku xlakata tlan kitaxtu akxni mastayaw talakaskin nakinkamakgtayakanan? (Na kaʼakxilhti dibujos).

⁹ Kamastaw talakaskin pi kakinkamakgtayakan (Gál. 6:2). Max tuwa namakgkatsiyaw naskinaw tamakgtay. Chatum tala tiku wanikan Gretl, wan: «Min kilhtamaku ni klakaskin kakimakgtayaka xlakata ni akgtum takuka klitaxtuputun. Lu kliskujnit xlakata naktaktuju chu nakwan pi klakaskin kakimakgtayaka». Kalakapastakwi pi akxni mastayaw talakaskin pi amakgapitsin kakinkamakgtayakgon, xlakan paxuwakgo (Hech. 20:35). Chu akinin na paxuwayaw akxni akxilhaw pi kinkapaxkikgoyan chu kinkalilakgaputsakgoyan.

10. ¿Tuku xlakata talakaskin napaxtikatsininanaw? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹⁰ Kalimasiyaw pi paxtikatsininanaw (Col. 3:15; 1 Tes. 5:18). Akxni amakgapitsin wi tuku tlawakgo kimpalakatakan, lu tlan makgkatsiyaw, pero max min kilhtamaku patsankgayaw nakapaxtikatsiniyaw. Pero kalakapastakwi pi komo nakatalakalitsinaw chu nakawaniyaw paxtikatsinilh, nakalimasiyaniyaw pi xtapalh liʼakxilhaw tuku tlawakgo kimpalakatakan. Leah, chatum tala tiku kakuentajtlawa natalan tiku linkgoya kata kBetel, wan: «Chatum tala puskat kimaxki laktsu kapsnat niku kiwani pi paxtikatsini tuku ktlawa xpalakata. Maski ni lhuwa tuku tsokgwili, lu tlan kimamakgkatsini. Lu kpaxuwa xlakata kkatsi pi xtapalh liʼakxilha tuku ktlawa xpalakata».

11. ¿La tlan nakamakgtayayaw amakgapitsin? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹¹ Kakamakgtayaw amakgapitsin. Akxni limaxtuyaw kinkilhtamakujkan chu kilitliwakgakan xlakata nakamakgtayayaw amakgapitsin, kinkamakgtayayan ni wa nalilakgaputsatawilayaw kintaʼakglhuwitkan. Akgtum proverbio africano katamalakxtumi tiku linkgoya kata xtachuna la libros biblioteca nema limin lhuwa liskgalala. Pero libros nema lakatumta wilakgo chu ni kalikgalhtawakgakan, nitu masiyakgo chu ni makgtayanankgo. Wa xlakata, komo ni nakalitachuwinanaw kamanan tuku katsiniyaw, nila katilitamakgtayakgolh kiliskgalalakan chu tuku katsininitaw. Kakatlawaniw takgalhskinin chu kakakgaxmatniw. Kakalitachuwinaw tuku xlakata ankgalhin tlakg tlan kitaxtu nakgalhakgaxmatkgo Jehová, chu kakawaniw pi wa uma tuku nakamakgapaxuwa. Chu akinin na lu napaxuwayaw xlakata tlan nakamamakgkatsiniyaw chu nakamatliwakglhaw (Sal. 71:18).

12. ¿Tuku kamalaknuni Jehová kʼIsaías 46:4 xlakskujnin tiku linkgoya kata? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹² Kaskiniw Jehová pi kakinkamaxkin litliwakga. Maski min kilhtamaku akinin makgkatsiyaw pi lu taxlajwaninitaw o lu lakgaputsayaw, Jehová «nikxni xlajwanan chu nikxni tlakgwan» (Is. 40:​28, TNM). Xla kgalhi lhuwa litliwakga, chu limaklakaskin xlitliwakga xlakata nakamakgtaya kskujnin tiku linkgoya kata (Is. 40:​29-31). Xla malaknu pi chuntiya nakamakgtaya (kalikgalhtawakga Isaías 46:4). Chu Jehová ankgalhin makgantaxti xtamalaknun (Jos. 23:14; Is. 55:​10, 11). Akxni akxilhaw pi xla kinkapaxkiyan chu kinkamakgtayayan, lu paxuwayaw.

13. Chuna la wan 2 Corintios 4:​16-18, ¿tuku kililakapastakatkan? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹³ Kalakapastakwi pi lakgtliwakgan nawamparayaw chu nialh katitatatlaw. Akxni lakapastakaw pi tuku nitlan ni putum kilhtamaku katimakgapalalh, kinkamakgtayayan natayaniyaw. Chu Biblia kinkawaniyan pi kkilhtamaku nema aku mima, nialhti katikgololh chu nialhti katitatatlalh (Job 33:25; Is. 33:24). ¡Lu lipaxuwayaw akxni katsiyaw pi kkilhtamaku nema aku mima, tlakg nalipaxuwayaw kilatamatkan nixawa la makgasata! (Kalikgalhtawakga 2 Corintios 4:​16-18). Pero ¿la tlan namakgtayanankgo amakgapitsin natalan?

¿LA NAKAMAKGTAYAYAW TIKU LINKGOYA KATA?

14. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nakatachuwinanaw chu nakalakgapaxialhnanaw natalan tiku linkgoya kata?

¹⁴ Kakalakgapaxialhnaw chu kakatachuwinaw (Heb. 13:16). Tiku linkgoya kata lilipuwankgo xlakata lhuwa kilhtamaku xʼakstukan tawilakgo. Chatum tala chixku tiku wanikan Pierrec, wan: «Xlakata nila ktaxtu, lu klakgachanitawila. Min kilhtamaku kmakgkatsi pi klitaxtu la tantum xakgolota león nema lakgatalawilikanit. Lu klakgaputsa chu klipuwan». Akxni kalakgapaxialhnanaw tiku linkgoya kata, kalimasiyaniyaw pi xtapalh kaliʼakxilhaw chu pi kapaxkiyaw. Pero maski min kilhtamaku lakpuwanaw nalakgapaxialhnanaw o natachuwinanaw chatum tala, nichuna tlawayaw xlakata lhuwa tuku kilitlawatkan. Wa xlakata, ¿tuku nakinkamakgtayayan lu xlakaskinka naliʼakxilhaw nakalakgapaxialhnanaw tiku linkgoya kata? (Filip. 1:10). Max nakinkamakgtayayan komo natsokgwiliyaw xtukuwani tiku lakgapaxialhnamputunaw o malakgachaniputunaw mensaje chu tuku kilhtamaku chuna tlawaputunaw. Chu komo amputunaw kalakgapaxialhnanaw, ni kalakpuwaw pi naʼanaw komo nakinkaʼakgataxtuniyan kilhtamaku, wata kalakkaxwiliw tuku kilhtamaku naʼanaw.

15. ¿Tuku tlan natlawakgo kamanan chu tiku linkgoya kata?

¹⁵ ¿Kgawasaku o tsumatku wix? Komo chuna, max lilakpuwana tuku tlan xkalitachuwinanti o tuku tlan xkatatlawa tiku linkgoya kata. Pero ni lu kalilakgaputsa uma, kajwatiya talakaskin pi tlan amigo nalitaxtuya (Prov. 17:17). Kakatachuwinanti akxni nina tsuku tamakxtumit o akxni sputnita. Tlan xkakgalhskinti tuku texto tlakg lakgatikgo o kakawani pi kalitachuwinankgon tuku kaʼakgspulalh akxni laktsujku xwankgonit nema kamakgapaxuwa akxni lakapastakkgo. Na tlan nakawaniya pi akxtum kaʼakxilhtit akgtum programa xla JW Broadcasting^®. Chu komo kgalhikgo xteléfonojkan o xtabletajkan, kakamakgtaya xlakata ankgalhin tlan naskuja chu kakamaktini xasasti likgalhtawakga. Carol, chatum tala puskat tiku lina kata, wan: «Kakawani pi akxtum katatlawakgon tuku wix lakgatiya tlawaya. Maski akit klina kata, lhuwaku tuku klakgati ktlawa. Klakgati kkan tamawanan, kkatawayan kiʼamigos chu kkan paxialhnan». Atanu tala tiku wanikan Maira, wan: «Chatum kiʼamiga kgalhi 90 kata, chu akit 33 kata. Pero ni xlakaskinka kli’akxilha, xlakata akxni akxtum kwilaw kpaxuwayaw chu akxtum kakxilhaw películas, chu akxni ktitaxtuyaw tuku tuwa klaskiniyaw tastakyaw».

16. ¿Tuku xlakata tlan kitaxtu akxni kataʼankan kpumakuchin tiku linkgoya kata?

¹⁶ Kakataʼaw kpumakuchin. Ni kajwatiya kaʼaw kaxtakgaw, wata anta kakatatamakgxtakgwi xlakata naʼakxilhaw komo makuchinanin tlan kalikatsinikgo (Is. 1:17). Asta tlan natsokgwiliyaw tuku wan makuchina. Chatum tala tiku wanikan Ruth, wan: «Akxni kiʼakstu kkan, makuchinanin ni kuenta kintlawanikgo. Max asta tlan xkiwanikgolh, “Wix ni tatatlaya, kaj chuna lakpuwana”. Pero akxni wi tiku kintaʼan lu tlan kilikatsinikgo. Lu kkapaxtikatsini natalan tiku limaxtukgo kilhtamaku xlakata nakintaʼankgo kpumakuchin».

17. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata tiku linkgoya kata na tlan nalichuwinankgo Dios?

¹⁷ Akxtum kakatalichuwinaw Dios. Makgapitsi natalan tiku linkgoya kata, nialh kgalhikgo litliwakga xlakata naʼankgo lichuwinankgo Dios kʼakgatunu chiki. Max tlan xkawaniw pi akxtum xkinkalitachuwinankgon Dios kcarrito chu tlan xkaliniw akgtum silla xlakata natawilakgo. O max tlan xwaniw chatum tiku makgalhtawakgemaw pi xʼalh kxchik uma tala xlakata anta natakgalhtawakgayaw. Lakgkgolotsin xalak congregación na tlan xlakkaxwilikgolh pi kxchikkan natalan tiku linkgoya kata, anta xtlawaka tamakxtumit xlakata naʼankan lichuwinankan Dios. Chuna tlakg ni tuwa katimakgkatsikgolh naʼankgo makglichuwinankgo Dios. Jehová lu paxuwa akxni akxilha pi liskujaw xlakata nakalimasiyaniyaw tapaxkit chu kakni natalan tiku linkgoya kata (Prov. 3:27; Rom. 12:10).

18. ¿Tuku nalichuwinanaw kʼatanu artículo?

¹⁸ Uma artículo kinkamasiyaninitan pi Jehová chu putum natalan xalak congregación, kapaxkikgo chu xtapalh kaliʼakxilhkgo tiku linkgoya kata. Xlikana pi akxni linkana kata tuwa kitaxtu, pero Jehová tlan nakinkamakgtayayan chuntiya napaxuwayaw (Sal. 37:25). ¡Lu tlan limakgkatsiyaw akxni lakapastakaw pi kkilhtamaku nema aku mima, kilatamatkan tlakg tlan nawan nixawa akxni kgawasaku o tsumatku xwanitaw! Pero ¿tuku tlan natlawayaw komo kuentajtlawamaw chatum tiku lina kata, chatum kinkgawasakan, kintsumatkan o kiʼamigojkan tiku tatatla? ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya napaxuwayaw? Kʼatanu artículo nalichuwinanaw uma.