-
Niti tanuma kputaknun: Jesús lakastakwananitJesús wa tiji, xaxlikana chu latamat
-
-
CAPÍTULO 134
Niti tanuma kputaknun: Jesús lakastakwananit
MATEO 28:3-15 MARCOS 16:5-8 LUCAS 24:4-12 JUAN 20:2-18
LAKASTAKWANANITA JESÚS
TUKU LAY KXPUTAKNUN JESÚS
JESÚS KATASIYANI LHUWA LAKPUSKATIN
Lakpuskatin nila kanajlakgo tuku akxilhmakgo: Jesús nitu tanuma kxputaknun. María Magdalena lakapala an akxilha «Simón Pedro chu achatum tamakgalhtawakgen, tiku lu xpaxki Jesús», apóstol Juan (Juan 20:2). Lakpuskatin tiku tamakgxtakgkgo anta, akxilhkgo chatum ángel. Chu kxpulakni putaknun, wilapa chatum ángel nema lilhakgananit «xalhman snapapa lhakgat» (Marcos 16:5).
Chatum ángel kawani: «Ni kapekuantit, xlakata akit kkatsi pi wa putsapatit Jesús, tiku xtokgowakaka kkiwi. Ni unu wi, xlakata malakastakwanika chuna la xla wa. Katantit, kaʼakxilhtit niku xmamikanit xmakni. Wa xlakata lakapala kapitit chu kakawanitit xtamakgalhtawakgen pi malakastakwanikaja kkalinin, chu kakawanitit: “¡Kaʼakxilhtit!, kapulanitilhayan kʼGalilea”» (Mateo 28:5-7). Xlakan “pekuankgo pero na lu paxuwamakgo”, chu lakapala ankgo kawanikgo tamakgalhtawakgen (Mateo 28:8).
Akxni chuna lay, María katatanokglhnita Pedro chu Juan. Nialhla jaxanan chu kawani: «Mapanukanit Malana kputaknun, chu ni kkatsiyaw niku wilikanit» (Juan 20:2). Wa xlakata, Pedro chu Juan lakapala ankgo kputaknun. Xlakata Juan lakapala kgosnan wa tiku pulana chan. Kaj talakanu chu akxilha laktitsu lhakgat.
Pero akxni Pedro chin, xla tanu kputaknun. Anta akxilha laktitsu lhakgat xalino nema xliʼakgswitkanit Jesús. Alistalh, Juan tanu chu kanajla tuku kawaninit María. Pero maski Jesús xkawaninita, ni akgatekgskgo pi xla lakastakwananita (Mateo 16:21). Pedro chu Juan ni katsikgo tuku lalh chu taspitkgo kxchikkan. Pero María, tiku taspitpara kputaknun anta tamakgxtakga.
Amakgapitsi lakpuskatin lakapala ankgo kawanikgo xtamakgalhtawakgen Jesús pi xla lakastakwananita. Anta ktiji Jesús katatanokglha umakgolh lakpuskatin chu kawani: «¡Tlen!». Xlakan lakgtatsokgostakgo chu maxkikgo kakni. Chu Jesús kawani: «¡Ni kapekuantit! Kapitit, kakawanitit kinatalan pi kaʼankgolh kʼGalilea, chu anta nakiʼakxilhkgo» (Mateo 28:9, 10).
Akxni tachikilh tiyat chu tasiyakgolh makgapitsi ángeles kputaknun, soldados tiku xkuentajtlawanamakgo “lhpipikgo chu nialhla tatsuwikgo”. Akxni tlakg tlan makgkatsikgo tanukgo kkachikin chu kawanikgo xanapuxkun sacerdotes putum tuku lanit. Alistalh, akxni xanapuxkun sacerdotes tachuwinankgonita lakgkgolotsin judíos, lakkaxlakgo nakamaxkikgo tumin soldados xlakata ni nawankgo tuku xaxlikana chu nawankgo uma: «Xtamakgalhtawakgen minkgolh katsisni chu kgalhankgolh akxni xaklhtatamaw» (Mateo 28:3, 4, 11, 13).
Komo soldados lhtatakgo akxni kuentajtlawanamakgo, tlan nakamakgnikan. Wa xlakata sacerdotes kamalaknunikgo: «Komo nakatsi Pilato [uma tuku kkawaniman], akinin liwana naklitachuwinanaw chu wixin nitu nalilakgaputsayatit» (Mateo 28:14). Soldados makgamakglhtinankgo tumin chu tlawakgo tuku kawanikgo sacerdotes. Wa xlakata kxlakgstipan judíos talakgatumi taʼakgsanin pi kgalhankanit xmakni Jesús.
María Magdalena chuntiya tasama kxputaknun Jesús. Akxni talakanu, kaʼakxilha chatiy ángeles tiku lilhakganankgonit xalhman snapapa lhakgat chu wilakgo niku xwi xmakni Jesús: chatum wi niku xwi xʼakgxakga chu chatum niku xwi xtantun. Ángeles kgalhskinkgo: «Puskat, ¿tuku xlakata tasapat?». Chu María kakgalhti: «Linkanit kiMalana, chu ni kkatsi niku wilikanit». Akxni kakgalhtinita, talakgaspita chu wi atanu tiku akxilhpara. Xla kgalhskin María tuku kgalhskininankgolh ángeles chu wani: «¿Tiku putsapat?». María lakpuwan pi wa tiku kuentajtlawa pukuxtu chu wani: «Chixku, komo wix lipinita, kakiwani niku wilinita, chu akit naklin» (Juan 20:13-15).
Tiku tachuwinama María wa Jesús, pero xla ni katsi. Pero akxni Jesús wani: «¡María!», katsi pi wa Jesús xlakata lakgapasa la xakgatli. Xatapaxuwan María wani: «¡Rabbóni!» (nema wamputun: «¡makgalhtawakgena!»). Pero xlakata pekuan pi Jesús naʼan kʼakgapun chipayawa. Wa xlakata Jesús wani: «Ni kakinchipa, xlakata nina klakgan xaTlat. Pero kakalakgpi kinatalan chu kakawani: “Klakgama kinTlat tiku na minTlatkan chu kiDios tiku na miDioskan”» (Juan 20:16, 17).
María kgaxmatni chu lakapala an niku wilakgo apóstoles chu amakgapitsi xtamakgalhtawakgen. Amakgapitsi lakpuskatin kalitachuwinankgonita apóstoles tuku lanit. La uku, María kawani: «¡Kakxilhnit Malana!» chu kalitachuwinan tuku Jesús waninit (Juan 20:18). Maski chuna, tiku anta wilakgo nila kanajlakgo (Lucas 24:11).
-
-
Lhuwa tiku katasiyani akxni lakastakwananitaJesús wa tiji, xaxlikana chu latamat
-
-
CAPÍTULO 135
Lhuwa tiku katasiyani akxni lakastakwananita
KATASIYANI CHATIY TAMAKGALHTAWAKGEN AKXNI AMAKGO KʼEMAÚS
MAKGLHUWA LIWANA LICHUWINAN TUKU WAN TATSOKGNI
TOMÁS KANAJLA
Chuntiyaku domingo 16 xla nisán, chu xtamakgalhtawakgen lu lipuwamakgo. Ni akgatekgskgo tuku xlakata xmakni Jesús nialhtu wi kputaknun (Mateo 28:9, 10; Lucas 24:11). Watiya uma kilhtamaku, Cleopas chu atanu xtamakgalhtawakgen Jesús taxtukgo kJerusalén chu ankgo kʼEmaús, nema wi max 11 kilómetros xlimakgat.
Ktiji lichuwinantilhakgo tuku lanit. Chu tsuku kastalani chatum chixku chu kakgalhskin: «¿Tuku litaʼakglhuwitilhayatit ktiji?». Cleopas kgalhti: «¿Ni xala unu wix chu miʼakstu wila kJerusalén, wa xlakata ni katsiya tuku anta lanit umakgolh kilhtamaku?». Xla kakgalhskin: «¿Tuku lanit?» (Lucas 24:17-19).
Xlakan kgalhtikgo: «Tuku lalh xlakata Jesús xalak Nazaret [...]. Pero akinin xaklakpuwanaw pi wa uma xwanit tiku xlaksakkanit xlakata xlakgmaxtulh Israel» (Lucas 24:19-21).
Cleopas chu tiku taʼama litachuwinankgo chixku tuku lanit kʼuma kilhtamaku. Wanikgo pi makgapitsi lakpuskatin kilakgolh kxputaknun Jesús pero nitu xtanuma xmakni chu akxilhkgolh tuku nila takanajla: katasiyanilh makgapitsi ángeles nema kawanikgolh pi Jesús lakastakwananit. Litachuwinankgo uma chixku pi amakgapitsi na kilakgolh kputaknun chu «tekgskgolh chuna la xwankgonit lakpuskatin» (Lucas 24:24).
Uma chatiy xtamakgalhtawakgen Jesús ni katsikgo tuku natlawakgo xlakata ni akgatekgskgo tuku lanit. Wa xlakata uma chixku kawani tuku tlawa pi nakanajlakgo pi Jesús lakastakwananit. Kawani: «¡Katsankganiyan talakapastakni xlakata ni kanajlaputunatit tuku lichuwinankgolh palakachuwinanin! ¿Ni xlilat xwanit pi Cristo xlipatinalh putum uma chu alistalh xmaxkika kakni?» (Lucas 24:25, 26). Alistalh, kalitachuwinan tipalhuwa tuku lichuwinan Tatsokgni xpalakata Cristo.
Xkgalhtutukan chankgo kxkilhtin kachikin Emaús. Xlakata chatiy xtamakgalhtawakgen Jesús chuntiya katsiputunkgo, wanikgo chixku: «Kakinkatatamakgxtakgti, xlakata natanuya chichini chu natsiswan». Wa xlakata xla katatamakgxtakga chu katawayan. Akxni tlawanita oración, lakgchakga o lakxtuli kaxtalanchu chu kamaxki. Uma kilhtamaku katsikgo pi wa Jesús. Pero kaj xalan nialh tasiya (Lucas 24:29-31). La uku kanajlakgo pi Jesús lakastakwananit.
Chatiy xtamakgalhtawakgen xatapaxuwan lichuwinankgo tuku titaxtukgonit: «¿Ni xlikana pi xtachuwin xlakgchan kinakujkan akxni xkinkatachuwinantilhayan ktiji chu liwana xkinkamaʼakgatekgsniman xTachuwin Dios?» (Lucas 24:32). Tunkun taspitkgo kJerusalén chu anta katatanokglhkgo apóstoles chu amakgapitsi xtamakgalhtawakgen Jesús. Akxni Cleopas chu tiku taʼan nina wankgo tuku lanit, amakgapitsin wankgo: «¡Xlikana pi Malana malakastakwanikanit! ¡Chu tasiyanilh Simón!» (Lucas 24:34). Alistalh, xchatiykan lichuwinankgo la Jesús katasiyanilh. Xlikana, xlakan na akxilhkgonit Jesús.
Kaj xalan Jesús katasiyani niku tanumakgo. Akxni xtamakgalhtawakgen akxilhkgo, lu kaks lilakawankgo xlakata liwana malakchuwakgonit xpalakata judíos. Maski chuna, Jesús ya kxlakgstipankan chu kawani: «Kakgalhitit takaksni». Pero xlakan lu pekuankgo. Chuna la kaʼakgspulalh atanu kilhtamaku, lakpuwankgo “pi kamalakawanimaka” (Lucas 24:36, 37; Mateo 14:25-27).
Xlakata nakamasiyani pi ni kaj chatum espíritu chu ni kaj xtalakpuwankan, wata kgalhi xmakni chu xlukut, Jesús kamasiyani xmakan chu xtantun chu kawani: «¿Tuku xlakata lu pekuampatit chu nila kanajlayatit? Kaʼakxilhtit kimakan chu kintantun, pi watiya akit, xlakata espíritu ni kgalhi xmakni chu xlukut chuna la akxilhatit pi kkgalhi» (Lucas 24:36-39). Maski kaks lilakawankgo chu paxuwamakgo, nila kanajlakgo pi uma xlikana.
Wa xlakata, Jesús atanu tuku kalimasiyani pi xla lama. Kakgalhskin: «¿Kgalhiyatit liwat?». Tiya xataxpupu skiti chu way. Alistalh kawani: «Wa uma tuku kkawanin akxni xakkatawilanku, pi putum tuku tatsokgnit kimpalakata kxLimapakgsin Moisés chu kxtatsokgnikan Palakachuwinanin chu kSalmos xlikgantaxtut xwanit» (Lucas 24:41-44).
Jesús makgtayanit Cleopas chu tiku taʼan xlakata naʼakgatekgskgo Tatsokgni, chu la uku nachuna tlawa xpalakata tiku anta tamakxtumikgonit. Kawani: «Wa uma tuku tatsokgnit: pi Cristo xʼama patinan chu xʼama lakastakwanan kxlakgstipankan ninin xliʼakgtutu kilhtamaku, chu anta kxtukuwani, xʼama talichuwinan pi putum kachikinin xmakgxtakgkgolh xtalakgalhinkan xlakata tlan xkatapatika... xmatsukika kJerusalén. Wixin nalichuwinanatit umakgolh» (Lucas 24:46-48).
Apóstol Tomás ni anta tatekgsa. Wa xlakata amakgapitsi tamakgalhtawakgen xatapaxuwan wanikgo: «¡Kakxilhnitaw Malana!». Pero Tomás kakgalhti: «Komo ni nakakxilha xmakan niku lhukikgonit clavos chu nakmanu aktsu kimakan niku clavos lhukikgonit chu nakxama xtapan niku lhukikanit, nikxni ktikanajlalh» (Juan 20:25).
Akgtsayan kilhtamaku alistalh tamakgalhtawakgen tamakxtumiparakgo chu liwana malakchuwakgo, chu la uku Tomás anta katawi. Uma kilhtamaku Jesús taya kxlakgstipankan chu kawani: «Kakgalhitit takaksni». Alistalh wani Tomás: «Unu kawili mimakan, chu kaʼakxilhti kimakan chu mimakan kalixama kintapan, nialh kalitakglhuwi wata kakanajla». Tomás wan: «¡KiMalana chu kiDios!» (Juan 20:26-28). La uku Tomás liwana katsi pi Jesús lama la chatum xatliwakga espíritu chu wa xpalakachuwina Dios.
Jesús wani: «¿Kaj xlakata kiʼakxilhnita kanajlanita? Paxuwakgo tiku ni akxilhkgonit chu kanajlakgo» (Juan 20:29).
-