Watchtower BIBLIOTECA KʼINTERNET
Watchtower
BIBLIOTECA KʼINTERNET
totonaco
  • BIBLIA
  • LIKGALHTAWAKGA
  • TAMAKXTUMIT
  • bt cap. 8 págs. 60-67
  • Congregación kgalhilh takaksni

Nitu video xlakata tuku laksakti.

Kakilatapatiw, ni liwana tasiya uma video.

  • Congregación kgalhilh takaksni
  • “Liwana kalichuwinaw xTamapakgsin Dios”
  • Subtítulos
  • Xtachuna tuku putsapat
  • «¿Tuku xlakata kimputsastalanipat?» (Hechos 9:1-5)
  • «Saulo, tala, Malana [...] kimalakgachanit» (Hechos 9:6-17)
  • «Tsukulh lichuwinan xpalakata Jesús» (Hechos 9:18-30)
  • «Lhuwa tiku kanajlanikgolh Malana» (Hechos 9:31-43)
  • Jesús laksaka Saulo
    Tuku tlan nakatsiniya kBiblia
  • Anta kxtiji Damasco
    Ki libro xla takgalhtawakga xalak Biblia
  • David chu Saúl
    Tuku tlan nakatsiniya kBiblia
  • Saúl xapulana mapakgsina xalak Israel
    Ki libro xla takgalhtawakga xalak Biblia
Tlakg kaʼakxilhti
“Liwana kalichuwinaw xTamapakgsin Dios”
bt cap. 8 págs. 60-67

CAPÍTULO 8

Congregación kgalhilh takaksni

Saulo, tiku xputsastalaninan, xatapaxuwan tsuku lichuwinan Dios

Takilhtinit kʼHechos 9:1-43

1, 2. ¿Tuku tlawaputun Saulo anta kDamasco?

MAKGAPITSI lakchixkuwin talakatsuwikgo kDamasco xlakata tlawaputunkgo tuku nitlan: katamakxtuputunkgo kxchikkan kstalaninanin Jesús, kamamaxaniputunkgo chu xatachin kalimputunkgo kJerusalén xlakata xanaPuxkun Jueces nakamalakgaxokgekgo.

2 Tiku pulalima uma grupo wa Saulo,a tiku nina makgas tlan akxilhli pi tiku lu xmalakatsalikgo tuku xkanajlakgo judíos xmakgnikgolh Esteban, chatum kstalanina Cristo tiku ni xmakgxtakga Dios (Hech. 7:57–8:1). Chu, alistalh, lu lipekua tsuku kaputsastalani kstalaninanin Cristo xalak Jerusalén. Pero ni kajwatiya uma, lakkaxwilinit namasputu uma grupo nema ni akxilhputun chu lilakgapaskan Tiji (Hech. 9:1, 2; kaʼakxilhti recuadro «Limapakgsin nema xkgalhi Saulo kDamasco»).

3, 4. 1) ¿Tuku titaxtulh Saulo? 2) ¿Tuku takgalhskinin nakgalhtiyaw?

3 Kaj xalan, umakgolh lakchixkuwin nialhla chuwinankgo xlakata pekuankgolh akxni akxilhkgolh pi Saulo litamakgstili akgtum xkgakganat. Xla nialhla lakawanan, tamayacha kkatiyatni chu kgaxmata akgtum tachuwin xalak akgapun nema wani: «Saulo, Saulo, ¿tuku xlakata kimputsastalanipat?». Saulo kaks lilakawan chu kgalhtinan: «¿Tiku wix Malana?». Chu tuku likgalhtika tlakg kaks lilakawan: «Akit Jesús, tiku wix putsastalanipat» (Hech. 9:3-5; 22:9).

4 ¿Tuku kinkamasiyaniyan xapulana tachuwin nema Jesús likgalhtilh Saulo? ¿La nakinkamakgtayayan nalikgalhtawakgayaw tuku lalh akxni Saulo kstalanina Cristo litaxtulh? ¿La limaklakaskinkgolh kstalaninanin Cristo kilhtamaku akxni analh takaksni, chu tuku kinkamasiyaniyan uma?

LIMAPAKGSIN NEMA XKGALHI SAULO KDAMASCO

¿Tuku xlakata Saulo xkgalhi limapakgsin xlakata xkaputsastalanilh kstalaninanin Cristo kʼalakatanu kachikinin? Xlakata cartas nema sacerdote tiku tlakg xkgalhi limapakgsin maxkilh, umakgolh xʼama tlawakgo pi lakgkgolotsin xalak sinagogas nema xwilakgolh kDamasco xkamakgtayakgolh, nachuna xkgalhikgo limapakgsin xlakata tlan xkawanikgolh tuku xlitlawatkan xwanit judíos xlikalanka katiyatni (Hech. 9:1, 2). Nachuna, lakpuwankan pi xapuxku sacerdote xkgalhi limapakgsin xlakata xwa pi tiku xtlawakgonit tuku nitlan xkamaspitparaka kxkachikinkan.

Romanos xkamaxkikgonit limapakgsin judíos xlakata natlawakgo tuku xaʼakgstitum kxkachikinkan. Wa xlakata judíos makgkitsis chipakgolh apóstol Pablo, chu pulakatunu puxamakunajatsa xlimakglit snokgkgolh (2 Cor. 11:24). Nachuna, Xlimaktum Macabeos wan pi kkata 138 akxni nina xmin Jesús, tiku xkapalakachuwinan romanos malakgachanilh maktum carta mapakgsina xalak Egipto Tolomeo VIII, niku skinilh uma: «Komo laklixkajnit lakchixkuwin xalak ama país [Judea] tatsekgkgo kminkachikinkan, kamakamaxkitit Simón, sacerdote tiku tlakg kgalhi limapakgsin, xlakata nakamalakgaxokge chuna la wan xlimapakgsinkan» (1 Macabeos 15:21, Biblia de América). Kkata 47 akxni nina xmin Jesús, Julio César tlan akxilhli taskujut nema xtlawa sacerdote tiku tlakg xkgalhi limapakgsin chu na wa pi xlakgchan nalakkaxtlawa taʼakglhuwit nema judíos xkgalhikgolh xpalakata xtalismaninkan.

«¿Tuku xlakata kimputsastalanipat?» (Hechos 9:1-5)

5, 6. ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku Jesús wanilh Saulo?

5 Akxni Jesús machokgolh Saulo kxtiji Damasco, ni kgalhskilh: «¿Tuku xlakata kaputsastalanipat kistalaninanin?», wata kgalhskilh: «¿Tuku xlakata kimputsastalanipat?» (Hech. 9:4). Chuna la akxilhaw, akxni kstalaninanin Cristo patinankgo, xla na patinan (Mat. 25:34-40, 45).

6 Wa xlakata, komo na liputsastalanipaka mintakanajla, liwana kakatsi pi Jesús chu Jehová katsikgo tuku titaxtupat (Mat. 10:22, 28-31). Xlikana, max ni tunkun katimasputukgolh tuku titaxtupat. Kalakapastakwi pi Jesús akxilhli la Saulo makgtayanalh akxni makgnika Esteban chu la katamakxtulh kxchikkan kstalaninanin Cristo kJerusalén pero nitu tlawalh (Hech. 8:3). Maski chuna, kalakapastakwi pi Jehová limaklakaskilh Cristo xlakata namaxki Esteban chu amakgapitsin kstalaninanin litliwakga nema xmaklakaskinkgo xlakata ni xmakgxtakgkgolh Dios.

7. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata natayaniyaw taputsastalanit?

7 Xlakata natayaniyaw taputsastalanit, pulaktati tuku kilitlawatkan: 1) Nalakkaxwiliyaw ni namakgxtakgaw Jehová maski kaxatukawa tuku kalalh. 2) Naskiniyaw xtamakgtay (Filip. 4:6, 7). 3) Namastayaw talakaskin pi wa Jehová namalakgaxokgenan (Rom. 12:17-21). 4) Nalipawanaw pi nakinkamaxkiyan litliwakga xlakata natayaniyaw taputsan asta akxni xla namasputu (Filip. 4:12, 13).

«Saulo, tala, Malana [...] kimalakgachanit» (Hechos 9:6-17)

8, 9. ¿La max makgkatsilh Ananías akxni lakgayawaka akgtum lu xlakaskinka taskujut?

8 Akxni Jesús wanilh Saulo tiku xla xwanit, limapakgsilh: «Kataki chu katanu kkachikin, chu nawanikana tuku militlawat» (Hech. 9:6). Xlakata nila xlakawanan, kaj makgachipalinka niku xʼama tamakgxtakga kDamasco, niku akgtutu kilhtamaku nitu walh, ni kgotnalh chu xtlawama oración. Alistalh, Cristo tachuwinalh Ananías, tiku chuna la likgalhtawakgayaw kʼHechos 22:12, «tlan xlichuwinankgo putum judíos» xalak uma kachikin, chu wanilh tuku xtitaxtuma Saulo.

9 Ananías max lu tanu la makgkatsilh, xlakata xʼAkgxakga congregación, Jesucristo, tiku xlakastakwananita, xtachuwinama chu xlakgayawama akgtum lu xlakaskinka taskujut: pi xlakgalh Saulo. ¡Lu lanka talakgalhaman! Pero nachuna, ¡lu tuwa! Wa xlakata, Ananías kgalhtinalh: «Malana, lhuwa tuku kkgaxmatnit xlakata uma chixku, xlakata putum tuku nitlan katlawaninit xasantos milakskujnin kJerusalén. Chu unu maxkikgonit limapakgsin xanapuxkun sacerdotes xlakata nakachilin putum tiku mapakuwikgo mintukuwani» (Hech. 9:13, 14).

10. ¿Tuku kinkamasiyaniyan chuna la Jesús tachuwinalh Ananías?

10 Jesús ni kilhnilh Ananías xlakata wa tuku xmakgkatsi, pero wanilh tuku tlan xtlawalh. Nachuna lakatitum wanilh tuku xlakata xlakaskin pi xtlawalh uma taskujut: «Xlakata klaksaknit uma chixku [Saulo] xlakata nakalini kintukuwani kachikinin chu nachuna mapakgsinanin chu xkamanan Israel. Xlakata lakatanks nakmasiyani chuna la xlilhuwa napatinan xpalakata kintukuwani» (Hech. 9:15, 16). Ananías tunkun kgalhakgaxmatnalh chu lakgalh tiku xkaputsastalani kstalanina Cristo, chu wanilh: «Saulo, tala, Malana Jesús tiku tasiyanin ktiji niku xlaktampat, kimalakgachanit, xlakata tlan nalakawanamparaya chu nalitatsamaya espíritu santo» (Hech. 9:17).

11, 12. ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma tuku lichuwinan Biblia xlakata tuku tlawakgolh Jesús, Ananías chu Saulo?

11 ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma tuku lichuwinan Biblia? Tuku katsiniyaw wa pi Jesús makgantaxtima xtachuwin xlakata xla pulalima la lichuwinankan Dios (Mat. 28:20). Maski la uku nialh kinkatachuwinanan, pulalima taskujut nema tlawama skujni xatalipaw chu xaskgalala xlakata nakamaxki kskujnin tuku maklakaskinkgo (Mat. 24:45-47). Xlakata xtapulalit Lakgkgolotsin tiku Pulalinankgo, publicadores chu precursores kaputsakgo tiku tlakg lakgapasputunkgo Cristo. Chu chuna la akxilhwi kcapítulo nema titaxtulh, lhuwa latamanin makgamakglhtinankgonit xtamakgtaykan xtatayananin Jehová akxni aku xtlawakgonit oración (Hech. 9:11).

12 Ananías kgalhakgaxmatnalh, tlawalh tuku lakgayawaka chu wa xlakata Dios sikulunatlawalh. ¿Chu akinin? ¿Makgantaxtimaw limapakgsin xlakata tanu tanu nalichuwinanaw Dios maski tuwa namakgkatsiyaw? Makgapitsi natalan, lu lilakgaputsakgo akxni lilakpuwankgo naʼankgo kʼakgatunu chiki xlakata nakalitachuwinankgo Dios latamanin tiku ni lakgapaskgo. Amakgapitsin tuwa makgkatsikgo nalichuwinankgo Dios niku stanankan, kkatijinin, kteléfono o kcartas. Komo chuna kinkaʼakgspulayan, kastalaniw xliʼakxilhtit Ananías. Xla ni pekualh chu kgalhilh talakgalhaman namakgtaya Saulo namakglhtinan espíritu santo.b Ananías tlan kitaxtunilh xlakata lipawa Jesús chu makgamakglhtinalh Saulo la xtala. Xtachuna la uma, akinin tlan namakgatlajayaw tapekua chuna la Ananías, komo lipawanaw pi Cristo pulalima chuna la lichuwinankan Dios, makgkatsiyaw la makgkatsikgo latamanin chu lakapastakaw pi asta tiku nitlan kinkalikatsinikgoyan tlan kinatalankan nalitaxtukgo (Mat. 9:36).

«Tsukulh lichuwinan xpalakata Jesús» (Hechos 9:18-30)

13, 14. Komo wix limakgalhtawakgepaka Biblia pero nina tamunuya, ¿tuku masiyaniyan xliʼakxilhtit Saulo?

13 Saulo lakapala lilatamalh tuku katsinilh. Akxni lakawanampa, tamunulh chu tlan tsukulh katalalin kstalaninanin Cristo xalak Damasco. Pero wi atanu tuku tlawapa, «tunkun tsukulh lichuwinan xpalakata Jesús ksinagogas» chu tsukulh limasiya pi wa «xKgawasa Dios» xwanit (Hech. 9:20).

14 Komo wix limakgalhtawakgepaka Biblia pero nina tamunuya, ¿tuku masiyaniyan xliʼakxilhtit Saulo? Pi lu xlakaskinka nalilatapaya tuku katsinipat. Xlikana pi Saulo akxilhli akgtum milagro nema tlawalh Cristo, chu uma makgtayalh natamunu. Pero kalakapastakwi pi anankgolh latamanin tiku akxilhkgolh xmilagros Jesús pero ni kuenta tlawanikgolh chu makgapitsin asta lixkajni likatsinikgolh. Wa uma tuku lalh akxni makgapitsi fariseos akxilhkgolh la mapaksalh chatum chixku tiku kskaknit xmakan, chu nachuna lhuwa judíos tiku tlan xwankgolh pi xlikana xmalakastakwaninit Lázaro (Mar. 3:1-6; Juan 12:9, 10). Pero Saulo ni litaxtulh chuna la xlakan, wata lakgpalilh tuku xlakpuwan. ¿Tuku xlakata tanu likatsilh? Xlakata xpekuani Dios nixawa lakchixkuwin chu xtapalh xliʼakxilha talakgalhaman nema limasiyanilh Cristo (Filip. 3:8). Wa xlakata, komo nina lichuwinana Dios o nina tamunuya, kastalani xatlan xliʼakxilhtit Saulo chu ni kamasta talakaskin pi wi tuku namalaktlawiyan nalichuwinana Dios chu natamunuya.

15, 16. ¿Tuku tlawalh Saulo ksinagogas, chu tuku tlawakgolh judíos xalak Damasco?

15 Akxni uma chixku tiku xapulana xkaputsastalani kstalaninanin Cristo tsukulh lichuwinan xpalakata Jesús anta ksinagogas, ¡max judíos lu kaks lilakawankgolh, chu asta lu sitsikgolh! Xlakan xlakpuwankgo: «¿Ni wa uma chixku tiku lhuwa kamapatinilh tiku mapakuwikgo uma tukuwani kJerusalén?» (Hech. 9:21). Xlakata nakalitachuwinan tuku xlakata xtalakgpalinit, talakaskilh nakamasiyani «pi Jesús wa Cristo» (Hech. 9:22). Pero ni kaj talakaskin wi tuku liwana nalichuwinana xlakata nakamakanajlaniya putum latamanin. Wa xlakata, Saulo nila kalakgpalinilh xtalakapastaknikan latamanin tiku lu xtlankajwanankgo chu ni xmakgxtakgputunkgo talismanin. Maski chuna, ni taxlajwanilh.

16 Akgtutu kata alistalh, judíos xalak Damasco chuntiya xtalatlawamakgo Saulo, chu lakkaxwilikgolh namakgnikgo (Hech. 9:23; 2 Cor. 11:32, 33; Gál. 1:13-18). Akxni katsilh tuku xlakkaxwilikgonit, limasiyalh liskgalala chu taxtulh kʼuma kachikin. Lucas wan pi Saulo, katsisni, tajulh kʼakgtum canasta chu taktalh kʼakgtum ventana nema xwi kpatsaps, chu «xtamakgalhtawakgen» makgtayakgolh (Hech. 9:25). Uma tachuwin limasiya pi makgapitsi latamanin xalak Damasco kgaxmatnikgolh chu kstalaninanin Cristo litaxtukgolh.

17. 1) ¿Tuku tlawakgo latamanin akxni kalitachuwinankan tuku xlikana masiya Biblia? 2) ¿Tuku chuntiya kilitlawatkan chu tuku xlakata?

17 La uku nachuna la. Akxni tsukuyaw kalitachuwinanaw kintalilakgapasnikan, tiku tlan katalalinaw chu amakgapitsi latamanin xpalakata tuku lakstlan katsinimaw akxni likgalhtawakgayaw Biblia, max lakpuwanaw pi chuna la liwana kalitachuwinanaw tuku masiya Biblia, nakanajlakgo. Xlikana, makgapitsi namakgamakglhtinankgo, pero lhuwa nichuna katitlawakgolh. Max asta tiku xalak kifamiliajkan nakinkalikatsinikgoyan chuna la xtalamakgasitsinkan (Mat. 10:32-38). Komo chuna titaxtupat, ni kataxlajwani. Max nalakgpalikgo xtapuwankan komo naliskujaw xlakata tlakg tlan nalichuwinanaw tuku wan Biblia chu tlan tayat nakgalhiyaw (Hech. 17:2; 1 Ped. 2:12; 3:1, 2, 7).

18, 19. 1) ¿Tuku kitaxtulh xlakata Bernabé kgalhmakgtayalh Saulo? 2) ¿La tlan natlawayaw chuna la tlawalh Bernabé chu Saulo?

18 Akxni Saulo taspitli kJerusalén, kstalaninanin Cristo xala anta ni kanajlakgolh pi xlikana xtalakgpalinit. Pero akxni Bernabé kgalhmakgtayalh, apóstoles xatapaxuwan makgamakglhtinankgolh, chu Saulo tamakgxtakglhli anta makgapitsi kilhtamaku (Hech. 9:26-28). Maski ni lu xtaxtu akxni xlama kJerusalén, ni wamputun pi xlimaxanan xalaktlan tamakatsinin (Rom. 1:16). Limasiyalh pi ni xpekuan akxni lichuwinalh xalaktlan tamakatsinin anta niku xkaputsastalani kstalaninanin Cristo. Akxni judíos akxilhkgolh pi la uku Saulo xkatatayama xtalamakgasitsinkan, xmakgniputunkgo, pero akxni «natalan katsikgolh uma, linkgolh kCesarea chu malakgachakgolh kTarso» (Hech. 9:30). Saulo kgalhakgaxmatnilh Cristo akxni tlawalh tuku natalan wanikgolh, chu chuna putum litamakgtayakgolh.

19 Kaʼakxilhwi pi Bernabé xʼakstu lakapastakli namakgtaya Saulo. Uma makgtayanalh xlakata tlakg tlan xlatalalinkgolh umakgolh xlakskujnin Jehová. Chuna la Bernabé, ¿kamakgtayayaw tiku aku tsukumakgolh lichuwinankgo Dios, max akxni akxtum katalichuwinanaw Dios o atanu la kamakgtayayaw xlakata tlakg nastaka xtakanajlakan? Komo chuna tlawayaw, Jehová lu nakinkasikulunatlawayan. Pero ¿chu komo akinin tiku aku tsukumaw lichuwinanaw Dios? ¿Nalikatsiyaw chuna la Saulo chu namakgamakglhtinanaw xtamakgtaykan natalan tiku tlakg katsinikgo? Komo chuna, tlakg liwana nalichuwinanaw Dios, tlakg napaxuwayaw chu nakgalhiyaw amigos tiku putum kilhtamaku tlan nakatalalinaw.

«Lhuwa tiku kanajlanikgolh Malana» (Hechos 9:31-43)

20, 21. ¿La limaklakaskinkgonit xlakskujnin Dios xalamakgasa chu xala uku kilhtamaku akxni ananit «takaksni»?

20 ¿Tuku lalh akxni Saulo kstalanina Cristo litaxtulh chu alh alakatanu? Putum kstalaninanin Cristo xalak congregación «lata kxlilakgatum Judea chu kʼGalilea chu kSamaria kgalhilh takaksni» (Hech. 9:31). ¿La litamakgtayakgolh akxni «tlan xwi kilhtamaku»? (2 Tim. 4:2). Tuku lichuwinan libro xla Hechos limasiya pi «xkamatliwakglhnimaka xtakanajlakan» natalan xalak congregación chu «xpekuanikgo Jehová chu espíritu santo tlan kamamakgkatsinilh». Uma chuna xlama xlakata apóstoles chu amakgapitsi lakchixkuwin tiku wi tuku xlakgayakgo liwana xmaklakaskinkgo xkilhtamakujkan xlakata nakamatliwakglhnikgo xtakanajlakan kstalaninanin Cristo chu liwana xpulalinkgo taskujut. Akgtum liʼakxilhtit, Pedro limaxtulh kilhtamaku xlakata nakamatliwakglha natalan xalak kachikin Lida, anta kxakaxtum Sarón. Nachuna, xlakata tuku tlawalh, lhuwa tiku lakatsu xlamakgolh «kanajlanikgolh Malana» (Hech. 9:32-35). Atanu tuku makgtayanalh xlakata tlan xtawilakgolh, wa pi xlimaxtukgo kilhtamaku xlakata nalamakgtayakgo chu nalichuwinankgo xalaktlan tamakatsinin. Xlakata uma, “tlakg xtalhuwimakgo” kstalaninanin Cristo.

21 Akxni ksputmaja siglo veinte, xtatayananin Jehová xalak lhuwa países na “kgalhikgolh takaksni”. Kaj xalakapala nialh mapakgsinankgolh tiku akglhuwa kata xkamapatinimakgo xlakskujnin Dios chu kamapanukgoka makgapitsi tuku xlakkaxwilikanit xlakata ni xkamaxkika talakaskin nalichuwinankgo Dios. Akglhuwa mil natalan liwana limaklakaskinkgolh uma kilhtamaku xlakata nalichuwinankgo Dios niku lhuwa lamaka, chu lu tlan kitaxtulh.

22. ¿La tlakg tlan namaklakaskinaw kilhtamaku akxni anan takaksni?

22 ¿Chu akinin? Komo lamaw kʼakgtum kachikin niku mastakan talakaskin natlawayaw kintaskujutkan, Satanás lu xlakgatilh pi akinin tlakg xlakaskinka xliʼakxilhwi tuku lhuwa kgalhiputunkan nixawa naskujnaniyaw Jehová (Mat. 13:22). Pero ni kamastaw talakaskin nakinkaʼakgskgawiyan. Wata liwana kamaklakaskiw kilhtamaku akxni kinkamaxkikanan talakaskin natlawayaw kintaskujutkan chu akxni anan takaksni xlakata liwana nalichuwinanaw Dios chu namakgtayananaw tliwakga natawila congregación. Kalakapastakwi pi latamat kaj lakapala talakgpali.

23, 24. 1) ¿Tuku pulaktiy kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Tabita? 2) ¿Tuku liwana kililakkaxwilitkan natlawayaw?

23 Kalakapastakwi tuku akgspulalh chatum kstalanina Cristo tiku xwanikan Tabita o Dorcas,c tiku xlama kJope, nema ni lu makgat xwilanilh kachikin Lida. Xla liwana xlimaklakaskin xkilhtamaku chu tuku xkgalhi xlakata natlawa «tuku tlan xpalakatakan tiku nitu xkgalhikgo». Pero, kaj lakapala, tatatlalh chu nilh, chu kstalaninanin Cristo xalak Jope lu nitlan limakgkatsikgolh, liwaka lakpuskatin tiku xatapaxuwan wi tuku xkamaskiwinit. Akxni Pedro chalh kchiki niku xmakaxmaka xlakata namaknukan, tlawalh akgtum milagro nema nikxni xtlawakgonit apóstoles: akxni xtlawakgonita oración, malakastakwanilh. Kalilakpuwantit la paxuwakgolh natalan chu lakpuskatin tiku xnikgonita xchixkukan akxni Pedro kawanilh pi xtanukgolh kcuarto niku xtanuma Tabita chu kamasiyanilh pi kstaknama. Xlikana pi tatliwakglhparakgolh xlakata xtayanikgolh tuku lu tuwa xʼamakgo titaxtukgo. Uma milagro «katsika kxlilakgatum Jope, chu lhuwa tiku kanajlanikgolh Malana» (Hech. 9:36-42).

Chatum tala puskat lini xanat chatum tala tiku lina kata chu tatatla.

¿La tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Tabita?

24 Uma tuku lichuwinan Biblia xlakata Tabita nema kinkamatliwakglhan, pulaktiy tuku lu xlakaskinka kinkamasiyaniyan. 1) Latamat kaj lakapala lakgsputa; wa xlakata, lu xlakaskinka pi liwana nalimaklakaskinaw kinkilhtamakujkan xlakata tlan tukuwani nakgalhiyaw kxlakatin Dios (Ecl. 7:1). 2) Takgalhkgalhin xla talakastakwanat xlikana nakgantaxtu. Jehová ni patsankgalh putum tuku xtlawanit Tabita, chu lhuwa tuku lisikulunatlawalh. Xla na ni katipatsankgalh tuku tlawayaw chu nakinkamalakastakwaniyan komo naniyaw akxni nina min Armagedón (Heb. 6:10). Wa xlakata, «akxni tlan wi kilhtamaku» o maski «katuwa wi kilhtamaku», ankgalhin kalichuwinaw xatlan tamakatsinin xlakata Cristo (2 Tim. 4:2).

SAULO, TIKU FARISEO XLITAXTU

Chuna la wan Hechos 7:58, akxni makgnika Esteban xwi chatum kgawasa tiku xwanikan Saulo. Xalak Tarso xwanit, akgtum xlakaskinka xkachikin Roma nema xwi kCilicia, ksur kachikin nema la uku lilakgapaskan Turquía. Anta xʼanankgo lhuwa judíos. Saulo lichuwinalh niku xminitancha akxni wa: «Xliʼakgtsayan kilhtamaku kiʼakstilichukunika kxuwa kilichixku, akit xalak kachikin Israel, ktaxtucha klanka xfamilia Benjamín, kinatlatni hebreos; fariseo tiku liwana xkgalhakgaxmata Limapakgsin» (Filip. 3:5).

Saulo tiku fariseo xwanit.

Xlakata Saulo xmakgastakkanit kTarso, akgtum kachikin niku lu xʼanankgo stananin chu niku lu xʼanan xkilhtsukutkan griegos, liwana xchuwinan griego, maski max na xkgalhtawakganit anta niku xkgalhtawakgakgo hebreos. Nachuna xkatsini tlawa laktsu chiki xla lhakgat, akgtum taskujut nema lu xtlawakan kkachikin niku stakli. Max akxni lu kgawasaku xwanit xtlat masiyanilh uma taskujut (Hech. 18:2, 3).

Biblia na wan pi xla lilakachilh tuku xkalakgchan namakglhtinankgo romanos (Hech. 22:25-28). Ni liwana katsiyaw la makgamakglhtinalh uma talakgalhaman, max tiku pulana makgamakglhtinalh uma wa chatum tiku xalak xfamilia. Pero tuku liwana katsiyaw wa pi Saulo na xkatatapakgsi latamanin tiku lanka xkilhtsukutkan xwankgonit. Chu chuna la xmakgalhtawakgekanit, xmakgtaya liwana nalakgapasa xtalismaninkan judíos, griegos chu romanos.

Akxni kgawasaku xwanit, max nina xkgalhi 13 kata, alh 840 kilómetros xlimakgat asta kJerusalén xlakata chuntiya xkgalhtawakgalh, chu anta, wa Gamaliel masiyanilh, chatum makgalhtawakgena tiku fariseos lu xmaxkikgo kakni (Hech. 22:3).

Takgalhtawakga nema kgalhilh Saulo, nema la uku tlan xtamalakxtumiw ankan kʼuniversidad, xmakgtanuma nakatsini textos xalak Biblia chu xlimapakgsinkan judíos nema ni xtatsokgtawilanit. Xlakata lu tlan xtamakgalhtawakgen Gamaliel xlitaxtu, uma xʼama makgtaya pi lu tlan xkitaxtunilh kkilhtamaku nema aku xmima, chu chuna la tasiya, Saulo lu tlan tamakgalhtawakgen xwanit, xlakata alistalh tsokgwililh: «Akit tlakg xakkamakgatlajama kxtakanajlakan judíos, tiku na watiya kinkata xkgalhikgo xalak kinkachikin, xlakata xakmakgantaxtima xtalismaninkan kinatlatni xliputum kinaku» (Gál. 1:14). Xlakata lu xmakgantaxtiputun xtalismaninkan judíos, tlawalh pi lu xkaputsastalanilh congregación nema aku xlakatsukuma.

TABITA «LU LHUWA XTLAWA TUKU TLAN»

Tabita makgtaya tiku skini tamakgtay.

Kkachikin Jope xwi chatum kstalanina Cristo tiku xnatalan lu xpaxkikgo xlakata «lu lhuwa xtlawa tuku tlan [...] xpalakatakan tiku nitu xkgalhikgo» (Hech. 9:36). Xlilakgapaskan xtukuwani griego, Dorcas; pero na xkgalhi atanu tukuwani ktachuwin arameo, Tabita. Uma pulaktiy tukuwani xkilhchanima «gacela». Judíos tiku xlamakgo niku xʼanankgo lhuwa latamanin tiku xalak atanu kachikinin lu xlismanikgo namaklakaskinkgo akgtiy tukuwani (akgtum xahebreo o arameo chu atanu xagriego o latín).

Chuna la tasiya, Tabita tatatlalh chu kaj lakapala nilh. Chuna la xtalismani ama kilhtamaku, paxika xlakata xmaknuka chu wilika kxlikilhmaktiy chiki, max kxchik. Anta kʼOriente Medio, xlakata lu lhkaknan, xtalakaskin pi akxni wi tiku xni tunkun xmaknuka uma kilhtamaku, chu komo nila chuna xtlawakan tlan xtlawaka lichali. Akxni kstalaninanin Cristo xalak Jope katsikgolh pi Pedro lakatsu xwi anta kkachikin Lida, max 18 kilómetros, o akgtati hora xlimakgat, lakkaxwilikgolh namakatsinikgo xlakata xʼananku kilhtamaku xlakata Pedro xchalh akxni nina xmaknukan. Kamalakgachakgolh chatiy lakchixkuwin xlakata xmakatsinikgolh pi tunkun xkalakgmilh (Hech. 9:37, 38). Chuna la wan chatum tiku lakputsanani tuku wan Biblia, «judíos xala makgasa xlismanikgo nakamalakgachakgo chatiy makatsininanin; uma chuna xtlawakan xlakata xlichatiy xwa pi xlikana xwanit tuku wa xapulana».

Biblia wan tuku lalh akxni chalh Pedro: «Linka kxlikilhmaktiy chiki; chu putum lakpuskatin tiku xnikgonita xchixkukan xtasamakgolh akxni lakgminkgolh chu xmasiyamakgolh lhuwa lhakgat nema xwilikan kxtampin chu nema xlimaktiy wilikan lhakgat tuku Dorcas xtlawanit akxni antaku xkatawi» (Hech. 9:39). Pulaktum tuku xlakata congregación lu xpaxki wa pi xtsapa lhakgat xpalakata amakgapitsin. Xkatsapani laklhman xlhakgatkan nema lilhakganankgo chu lhakgat nema kaj xmaktawakakgo. Ni katsiyaw komo Tabita xtumin xlitamawa lhakgat nema xliskuja o kajwatiya xtsapa lhakgat nema xlinikan. Lu xpaxkikan xlakata «lhuwa xtlawa tuku tlan chu xpalakatakan tiku nitu xkgalhikgo».

Akxni apóstol Pedro chalh chu tanulh niku xtanuma Tabita max lu lakgchalh kxnaku tuku akxilhli. Tiku lakputsanani tuku wan Biblia, Richard Lenski, wan: «Anta ni kaj xlimasiyamaka pi xtalipuwanimakgolh, wata xlikana lu xtalipuwanimakgolh. Uma ni xtachuna la akxni talipuwanika kxchik Jairo, niku xtlakgmaka flautas chu lakpuskatin tiku xkaxokgonikan xlakata xʼankgolh tasakgo, xtasamakgolh» (Mat. 9:23). Tiku xtasamakgolh kxchik Tabita xlikana xlipuwamakgolh. Nachuna, xlakata kBiblia ni lichuwinan komo xwi xchixku Tabita, lhuwa lakpuwankgo pi ni xmakgaxtokga.

Akxni Cristo kalakgayawalh taskujut kstalaninanin, kamaxkilh litliwakga chu kawanilh: «Kakamalakastakwanitit tiku nikgonit» (Mat. 10:8). Pero maski Pedro xʼakxilhnit la Jesús kamalakastakwanilh makgapitsi latamanin, chuna la xtsumat Jairo, nila tuku nakinkamalakpuwaniyan pi chatum apóstol xtlawanita akgtum milagro chuna la uma (Mar. 5:21-24, 35-43). Pedro tlawalh pi putum xtaxtukgolh chu tlawalh oración. Tabita lakawanalh chu tayalh. Kalilakpuwaw la xlilhuwa paxuwakgolh lakpuskatin tiku xnikgonit xchixkukan chu amakgapitsi kstalaninanin Cristo xalak Jope akxni Pedro kamasiyanilh pi xtalakan tiku lu xpaxkikgo kstaknama (Hech. 9:40-42).

a Kaʼakxilhti recuadro «Saulo, tiku fariseo xlitaxtu».

b Atsinu ni putum kilhtamaku, wa apóstoles tiku xkgalhikgo limapakgsin nakamatitaxtinikgo amakgapitsin espíritu santo xlakata tlan xtlawakgolh milagros. Pero kajwatiya uma kilhtamaku, Jesús maxkilh limapakgsin Ananías xlakata namatitaxtini Saulo espíritu santo. Tasiya pi Cristo tlawalh pi xkgalhilh litliwakga nema xmaklakaskin xlakata xmakgantaxtilh taskujut nema xlakgayawama, xlakata xʼama titaxtu akglhuwa kilhtamaku nila xʼama katachuwinan apóstoles chu max lhuwa taskujut xʼama kgalhi.

c Kaʼakxilhti recuadro xla «Tabita “lu lhuwa xtlawa tuku tlan”».

    Likgalhtawakga xatotonaco (1993-2026)
    Ktaxtuputun
    Matsukikan sesión
    • totonaco
    • Matitaxtikan
    • La lakkaxwilikan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tuku milikatsit
    • La maklakaskinkan uma página
    • Tlan nalakgpaliya tuku tsokgwili mimpalakata
    • JW.ORG
    • Matsukikan sesión
    Matitaxtikan