-
Niti la skujnani chatiy malanaMakatsinina 2014 | 15 xla abril
-
-
Niti la skujnani chatiy malana
«Ti ni lay lakgachixkuwiy nchatuy malana, [...]. Ni lay lakgachixkuwiyatit Dios chu wa ntumin.» (MAT. 6:24)
1-3. 1) ¿Tuku tuwa titaxtukgo lhuwa familias la uku, chu tuku tatlawa xlakata nalakkaxtlawakgo? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.) 2) Akxni chatum tlat o xatse amputun alakatanu kachikin, ¿tuku max lilakgaputsakgo xlakata xkamanan?
LILIANA wan: «Kinchixku Carlos, putum kilhtamaku tlakgwanit, o akgxuninit, xkitaspita kxtaskujut, pero xtatlaja kajwatiya xkinkaʼakchaniyan tuku xakmaklakaskinaw chali chali».a Wampara: «Akit xaklimakgtayaputun maski kaj tsinu tumin xlakata ni lu tuwa xmakgkatsilh chu xlakata kinkgawasakan, Jorgito, tlan xkgalhilh tuku amakgapitsi kamanan xalak escuela xkgalhikgo». Liliana na xkamakgtayaputun amakgapitsi xfamilia chu xmakiputun xtumin xlakata alistalh xmaklakaskilh. Lhuwa xʼamigos xʼankgonit alakatanu kachikin xlakata natlajakgo tumin. Pero akxni chuna xtlawaputun tuwa makgkatsilh. ¿Tuku xlakata?
2 Liliana lu nitlan xlimakgkatsi akxni xlakpuwan pi namakgxtakga xfamilia tiku lu xkapaxki chu ni akxtum xkatatawi akxni kakninanikgo Dios chali chali. Pero na xakxilha pi makgapitsi tiku xʼankgonit, xtasiya pi xfamiliajkan tlan xwi xtakanajlakan. Pero ¿la xmakgastakli Jorgito komo makgat xtawi Liliana? ¿Tlan “xmasiyanilh ntu xatlan lantla xtalakaskin nkimpuchinakan” Jehová komo kaj Internet xlimaklakaskilh? (Efes. 6:4.)
3 Lakpuwa naskin tastakyaw. Xchixku ni xlakaskin naʼan, pero wanilh pi komo chuna xlakaskin ni xʼama wani pi ni. Lakgkgolotsin chu amakgapitsi natalan xalak congregación wanikgolh pi ni xʼalh pero amakgapitsi natalan lakpuskatin xwanikgo: «Komo xlikana paxkiya mi familia napina, anta na tlan naskujnaniya Jehová». Maski ni liwana xkatsi tuku nala, Liliana kalakatsukli Carlos chu Jorgito, chu alh skuja alakatanu kachikin. Kawanilh pi ni makgas xʼama.
TUKU XLITATLAWAT KFAMILIA CHU XTASTAKYAW BIBLIA
4. 1) ¿Tuku xlakata lhuwa tiku ankgo alakatanu kachikin? 2) ¿Tiku katatamakgxtakgkgo kamanan?
4 Jehová ni lakaskin pi kskujnin limaxkgen nawankgo, chu xlikana pi ankan alakatanu kachikin xlakata nakgalhikan tumin, makgasa chuna tlawakan (Sal. 37:25; Prov. 30:8). Xlakata xfamilia ni xlakgnilh tatsinksni, Jacob kamalakgachalh xkamanan kʼEgipto xlakata xtamawakgolh liwat (Gén. 42:1, 2).b La uku, lhuwa tiku ankgo latamakgo alakatanu ni wa xlakata nialhtu tuku wakgo. Pero max lakgawilakgo tumin, o max lakaskinkgo pi xfamilia tlakg tlan xtawi. Xlakata nakgantaxtu tuku lakpuwankgo, ankgo alakatanu niku tlakg anan tumin, max antiya kxpaiskan chu ni akxtum katatawilakgo xfamilia. Kamakgxtakgnikgo xkamanan xchixku o xpuskat, xtata, xnana, xtsiyuna, atanu tiku xfamilia o xʼamigoskan. Maski lilipuwankgo nakamakgaxtakgo xfamilia, lhuwa tiku lakpuwankgo pi ni anan tuku tlan natlawakgo.
5, 6. 1) ¿Tuku masiyalh Jesús xlakata tapaxuwan chu tlan tawilakan? 2) Chuna la Jesús wililh xliʼakxilhtit, ¿tuku tlan naskiniyaw Jehová? 3) ¿La kinkasikulunatlawayan Jehová?
5 Nachuna kxkilhtamaku Jesús xʼanan lhuwa latamanin tiku limaxkgen xwanit chu niti tiku xkamakgtaya, max lhuwa tiku xlakpuwankgo pi komo tlakg xkgalhikgolh tumin tlakg xpaxuwakgolh chu tlan xtawilakgolh (Mar. 14:7). Pero Jesús ni xlakaskin pi xlipawankgolh tuku kaj titaxtu, wata xlipawankgolh Jehová, tiku masta tuku xtapalh nema nikxni sputa. Anta kxTaʼakgchuwin xalak Sipi, Jesús wa pi xaxlikana tapaxuwan chu tlan tawilakan kgalhikan komo tlan natalalinaw Jehová, chu ni akxni komo lhuwa tuku kgalhiyaw o lhuwa naskujaw.
6 Oración nema Jesús masiya ¿wa pi naskiniyaw Jehová pi kakinkamaxkin lhuwa tuku nakgalhiyaw? Ni. Xla kinkamasiyanin naskiniyaw kintlatikan «nkinchujkan ntu xala chali chali», uma wamputun tuku maklakaskinaw chali chali. Jesús na wa: «Ni [...] katuwa kamamakgstokgwilitit wantu xtapalh tumin [...] katiyatna, wata, [...] kamastokgwilipi mintumin kʼakgapun» (Mat. 6:9, 11; 6:19, 20, Hua Xasasti Talaccaxlan, TXS, 1999). Tlan nalipawanaw pi Jehová nakinkasikulunatlawayan chuna la wanit. Chu xtasikulunalin ni kajwatiya kilhchanima pi tlan nakinkaʼakxilhan; wamputun pi xla nakinkamaxkiyan tuku xlikana maklakaskinaw. Kajwatiya tuku xlikana nakinkamakgapaxuwayan, wa pi nalipawanaw xapaxkina kinTlatkan, ni wa tumin (kalikgalhtawakga Mateo 6:24, 25, 31-34).
7. 1) ¿Tiku kalakgayawanit Jehová nakamasiyanikgo kamanan? 2) ¿Tuku xlakata talakaskin pi xchatiykan natlatni nakamasiyanikgo xkamanan?
7 Pulana naputsayaw «xtalakaskin» Dios kilhchanima naʼakxilhaw tuku lakgayaw kfamilia chuna la akxilha Jehová. Limapakgsin xla Moisés xkalimapakgsi natlatni pi xkamasiyanikgolh xkamanan xlakata takanajla, chu uma limapakgsin na kilimakgantaxtitkan (kalikgalhtawakga Deuteronomio 6:6, 7). Jehová kalakgayawanit uma taskujut natlatni, ni wa xatata o xanana o atanu. Mapakgsina Salomón wa: «Kakgaxpatti, kinkgawasa, xtastakyaw mintlat chu chuntiyaku kakgalhakgaxpatti xlimapakgsin mintse» (Prov. 1:8). Jehová lakaskin pi xanatlatni xchatiykan nakapulalinkgo chu nakamasiyanikgo xkamanankan (Prov. 31:10, 27, 28). Lhuwa tuku katsikgo kamanan xlakata takanajla, katsinikgo akxni chali chali kgaxmatkgo pi xnatlatnikan tachuwinankgo Jehová chu akxilhkgo pi skujnimakgo.
TUKU NI XLAKPUWANAW PI CHUNA NALA
8, 9. 1) Akxni xapuskat o xachixku an alakatanu, ¿tuku talakgpali? 2) ¿Tuku nitlan kitaxtuni familia kxtalakapastaknikan chu kxlatamatkan xlakata ni akxtum wilakgolh?
8 Akxni nina ankgo alakatanu kachikin, lhuwa tiku lakpuwan tuku nakitaxtuni chu tuku nalimakgxtakga xlakata natamakgatlini xfamilia, pero kaj ni lhuwa tiku liwana lakpuwankgo putum tuku nitlan nakakitaxtuni (Prov. 22:3).c Akxni Liliana alh, xla, xchixku chu xkgawasa tsukukgolh lilipuwankgo xlakata ni akxtum xwilakgo. Jorgito makglhuwa xkgalhskin: «¿Tuku xlakata kiʼakgxtakgwili?». Chuna la titaxtutilhalh kilhtamaku akglhuwa kata wa chu ni chuna la xlakpuwanit, Liliana akxilhtilhalh pi lhuwa tuku xtalakgpalima kxfamilia. Xkgawasa tsukulh tamakgatlini. Xla wan akxni lakapastaka: «Nialh xkimpaxki».
9 Akxni natlatni ni akxtum katawilakgo xkamanan lu talakgalhi xtalakapastaknikan chu asta xtayatkan.d Akxni tlakg laktsujku kamanan tlakg nitlan kitaxtu. Liliana wanilh Jorgito pi putum tuku xtlawama kaj xlakata tlan xtawilalh. Pero Jorgito xmakgkatsi pi xtse xakgxtakgmakganit. Xapulana xlisitsi xlakata nitu xwi xtse, pero alistalh, akxni Liliana xmin kalakgapaxialhanan, xksitsini xlakata anta xwi. Chuna la makgkatsikgo kamanan tiku kaxtakgwilikan, Jorgito xlakpuwan pi nialh xtalakaskin nakgalhakgaxmata xtse chu nialh xpaxkilh (kalikgalhtawakga Proverbios 29:15).
Nila naʼakgpixtiyaya minkgawasa akxni limaklakaskina Internet (Kaʼakxilhti párrafo 10)
10. 1) ¿Tuku nala komo wata nakamaxkikan tamaskiwin kamanan nixawa tuku tlakg xlakaskinka? 2) ¿Tuku nila tlawa xatlat o xatse komo makgat wi?
10 Maski Liliana tsukulh malakgachani tumin chu tamaskiwin xkgawasa, tsukulh akxilha pi nialh xtachuwinamputun. Akxilhli pi xmasiyanima tlakg xlakaskinka naʼakxilha tuku kgalhikan nixawa familia chu xtakanajla (Prov. 22:6). Jorgito xwani: «Anta katamakgxtakgti, chu chuntiya kakimakatani tamaskiwin». Liliana akgatekgsli pi nila tlan xlimakgastakli cartas, teléfono chu natachuwinan kʼInternet. Xla wan: «Nila natsuka minkgawasa, nakgpixtiya o nasnata kʼInternet».
¿Tuku max nitlan natitaxtuya komo makgat wilanipi minchixku o minpuskat? (Kaʼakxilhti párrafo 11)
11. 1) ¿Tuku nitlan kitaxtuni tamakgaxtokgat akxni ni akxtum wilakgolh? 2) ¿La akgatekgsli chatum tala pi xlitaspitat xwanit kxchik?
11 Tuku na nitlan akgspulalh Liliana wa pi nialh tlan talalilh Jehová. Kilhtamaku nema tlan xkatatawila natalan chu akxni tlan xlichuwinan Dios kaj akgtum kilhtamaku xla semana. Chu kalipekua xwi xtamakgaxtokgatkan. Xjefe makglhuwa xlimasiyani pi xlakgati. Xlakata Carlos chu Liliana ni akxtum xwilakgolh xlakata xlamakgtayakgolh, wata atanu tiku skinikgolh tamakgtay, uma tlawalh atsinu ni laʼakgskgawilh. Maski ni laʼakgakgskgawilh, Liliana akgatekgsli pi komo ni akxtum xwilakgolh nila xmakgantaxtikgo tamapakgsin xlakata xlamaxkikgolh tuku xmaklakaskinkgo xlakata talakgxtumit chu xlakata xlawanilh xtalipuwan achatum. Nila xlawanilh tuku kaj lakapara xmilh kxtalakapastaknikan, o xlatalitsiyalh, xlalakaʼakxilhli xlakata la lakpuwankgo, o xlamakgachipalh chu “xlalimasiyanilh tapaxkit” nema lamaxki tamakgaxtokgat, na nila xlamaxki «lantla xtapakgsit» o tuku lakgchan tiku tamakgaxtokga (Cant. de Cant. 1:2; 1 Cor. 7:3, 5). Na ni xla akxtum xtaskujnanikgolh Jehová xkgawasakan. Liliana wan: «Akxni kʼakgtum xalanka tamakxtumit kkgaxmatli pi takaknin xalak familia lu xlakaskinka xlakata tlan xlakgtaxtukgolh kxalanka xkilhtamaku Jehová kʼakgatekgsli pi kilitaspitat xwanit kchiki. Kilimatliwakglhat xwanit kintakanajla chu tlan xakkatalalimpa kifamilia».
TLAN CHU NITLAN TASTAKYAW
12. ¿Tukuya tastakyaw xalak Biblia tlan nakamaxkikan xatlat chu xatse tiku ni akxtum wilakgolh?
12 Akxni Liliana wa pi xʼama kalakgtaspita xfamilia, tanu tanu tuku wanikgolh. Lakgkgolotsin xalak congregación, wanikgolh pi lu tlan xlakata xlimasiyama pi xkanajlani Jehová chu ni xlakpuwan pi nialhtu xliwayankgolh. Pero makgapitsi tiku makgat xwilakgolh xfamiliajkan, maski nachuna xlitlawatkan xwanit wata xlakaskinkgo pi ni xtaspitli. Xwanikgo: «Ni makgas katipi. ¿Tuku nalilatapaya anta? Nataspitparaya». Natalan ni xliwanitkan tuku nitlan umakgolh natalan wata kakawanikgolh «nti nkajku laktsumajan [...] napaxkikgoy xchixkukan, chu xlakgskgatankan. [...], xakakswan, kuintaj katlawakgolh xchikkan», nakuentajtlawakgo xfamiliajkan, «lakimpi wa xtachuwin Dios, ni natamaxkajwaliy» (kalikgalhtawakga Tito 2:3-5).
13, 14. ¿Tuku xlakata talakaskin lu nalipawankan Jehová akxni wa namakgantaxtikan xtalakaskin nixawa tuku lakaskinkgo familia? Kawanti akgtum liʼakxilhtit.
13 Akxni natalan tiku ni stalanikgo talismanin chu tuku lakaskinkgo familias wata tlawakgo tuku makgapaxuwa Jehová, lu limasiyakgo pi wa Jehová lipawankgo xlakata lhuwa tiku ankgo skujkgo alakatanu wata tlakg xlakaskinka akxilhkgo talismanin xlakata wankgo pi natlatni xliputsat, maski alakatanu tuku nakamaxki xfamilia chu tiku tlakg chuna tlawakgo wa xatlat.
14 Chatum tala wanikan Carin wan: «Akxni lakachilh kinkgawasa Don, kinchixku chu akit xakskujmaw alakatanu kachikin. Akit kajku xaktsukuma katsini xlakata Biblia. Putum kifamilia xlakpuwankgo pi xakama lini kinatlatni kinkgawasa xlakata xmakgastakkgolh chu akinin tlakg lhuwa tumin xaktlajaw». Xlakata Carin ni makgxtakgputulh xkgawasa, xfamilia asta xchixku likgalhkgamanankgolh asta wanikgolh pi xalhkitit xwanit. Carin wampara: «Xlikana pi ama kilhtamaku, ni liwana xakʼakgatekgsa tuku xlakata nitlan wa xmakgastakgolh kinatlatni kinkgawasa, pero xakkatsi pi Jehová, akinin xkinkaliyawanitan nakmakgastakaw». Akxni Carin xʼamapa kgalhi skgata, xchixku tiku ni xkakninani Jehová wanilh pi xmakgalh skgata. Pero xlakata pulana ni makgxtakgputulh xkgawasa xtatliwakglhnit xtakanajla chu ni tlawalh tuku wanilh xchixku. La uku putum xfamilia lu paxuwakgo xlakata makxtum wilakgolh. Komo Carin atanu tiku xtimamakgastakalh xkgawasa, max atanu la xkitaxtunilh.
15, 16. 1) ¿La kitaxtunilh chatum tala xlakata ni xnatlatni makgastakkgolh? 2) ¿Tuku xlakata Vicky ni malakgachalh xtsumat xlakata xnana xmakgastakli?
15 Achatum tala tiku wanikan Vicky, wan: «Akglhuwa kata kimakgastakli kinana, chu kintala tiku xakpulanima kintlat makgastakkgolh. Akxni kkalakgmimpa kinatlatni nialh chuna xaklakapastaknan la pulana. Kintala lu tlan xkatalalin chu xkaʼakgpixtiya; lu makxtum xlakgo. Pero akit, ni la lu xakkatalalin. Asta la uku maski kstakkgonitta chuntiya tuwa kmakgkatsi nakkamasiyani pi kkapaxki. Kintala chu akit kkawaninitaw pi nakkakuentajtlawayaw akxni linkgoya kata nawan. Akit chuna naktlawa xlakata chuna kilitlawat chu kintala natlawa xlakata kapaxki.
16 »Chu kintse lakaskin pi kakkalinilh kintsumat anta nakatatawila chuna la akit xkimalakgachanit kxchik kinana. Chu akit liwana kgalhtilh, akxni kwanilh pi ni. Tlakg klakgatiyaw akinin nakmakgastakaw chu nakmasiyaniyaw napaxki Jehová. Ni tsinu klakaskin pi wi tuku natlawa pi nialh tlan naktalalin kintsumat». Vicky katsi pi kajwatiya tlan nakitaxtuni komo pulana nawili xtalakaskin Jehová chu xtastakyaw chu ni wa tuku nakgalhi chu tuku nalakaskin xfamilia. Jesús liwana wa: «Ti ni lay lakgachixkuwiy nchatuy malana, [...]. Ni lay lakgachixkuwiyatit Dios chu wa ntumin» (Mat. 6:24; Éx. 23:2).
JEHOVÁ SIKULUNATLAWA KINTASKUJUTKAN
17, 18. 1) ¿Tuku putum kilhtamaku kgalhikgo kstalaninanin Cristo? 2) ¿Tukuya takgalhtin nakamaxkiyaw kxaʼawatiya artículo?
17 KinTlatkan Jehová wanit pi nakinkamakgtayayan, nakgalhiyaw tuku maklakaskinaw komo akinin pulana nawiliyaw xTamapakgsin chu xtalakaskin kkilatamatkan (Mat. 6:33). Wa xlakata, kstalaninanin Cristo putum kilhtamaku natekgsaw la nataxtuyaw kkintaʼakglhuwitkan, chu ni namakgatsankganiyaw xtastakyaw Biblia. Jehová lakatanks kinkawaniyan pi “nakinkamakgtayayan” (kalikgalhtawakga 1 Corintios 10:13, TXS, 1999). Komo nalimasiyayaw pi lipawanaw akxni makgskinaw xliskgalalh chu natlawayaw xtalakaskin chu xlimapakgsin, “xla nakinkamakgtayayan” (Sal. 37:5, 7). Jehová nasikulunatlawa pi xlikana kajwatiya skujnaniputunaw chu limasiyayaw pi kaj wa kiMalanakan. Akxni pulana nawiliyaw xtalakaskin, xla tlawa pi tlan nakinkakitaxtuniyan (katamalakxtupi Génesis 39:3)
18 Pero komo wi tiku latamakgatlininitta, ¿tuku tlan natlawayaw xlakata nalakkaxtlawayaw kifamiliakan? ¿Tuku natlawayaw xlakata tlan nakamakgtakgalhaw kifamiliajkan chu ni nalatamakgatliniyaw? ¿La nakawaniyaw amakgapitsi pi ni kamakgxtakgkgolh xfamiliajkan? Kaʼakxilhwi xtakgalhtin kʼatanu artículo.
-
-
¡Nitu kapuwanti! Jehová namakgtayayanMakatsinina 2014 | 15 xla abril
-
-
¡Nitu kapuwanti! Jehová namakgtayayan
«Naliwanaw, ni anan ntamakpuwan: “Wa nkimPuchinakan [Jehová] nkimakgtayana”.» (HEB. 13:6)
1, 2. ¿Tuku tuwa makgkatsikgo tiku xʼankgonit alakatanu kachikin akxni taspitkgo kxchikkan? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo.)
EDUARDOa wan: «Xaklama alakatanu kachikin niku xakkgalhi akgtum taskujut nema lu xlakaskinka tuku xaklakgaya chu lu tlan xaktlaja». Xla nawampara: «Pero akxni ktsukulh kkatalikgalhtawakga Biblia xtatayananin Jehová, kkatsilh pi atanu tuku tlakg xlakaskinka kililakgatayat xwanit, wa pi xakkakuentajtlawalh kifamilia kxtakanajlakan, ni kajwatiya xakkamaxkilh tuku maklakaskinkgo. Wa xlakata ktaspitli kkinchik niku xwi kifamilia» (Efes. 6:4).
2 Eduardo xkatsi pi Jehová xlakaskin pi xkalakgtaspitli xfamilia. Pero chuna la Liliana tiku talichuwinalh kʼartículo nema aku titaxtulh, xtalakaskin lu xliskujli xlakata tlan xtalalimpa xfamilia. Nachuna xtalakaskin nakamakgtakgalha xpuskat chu xkamanan kʼakgtum kachikin niku ni lu xʼanan tumin. ¿La tlan xtitaxtukgolh asta kxkgalhsputat papaʼ? ¿Tlan xkamakgtayakgolh natalan xalak kcongregación?
KAKATALALIPIMPARA MI FAMILIA CHU KAMATLIWAKGLHTI XTAKANAJLAKAN
3. ¿La kakitaxtuni kamanan xlakata xtlat o xtse ni anta katawi?
3 Eduardo katsilh uma: «Kakgatekgsli pi nitu xakkakuentajtlawama kinkamanan akxni tlakg xlakaskinkgo pi xakkapulalilh chu xakkapaxkilh. Ni anta xakkatawi xlakata xakkalikgalhtawakganilh historias xalak Biblia, xakkatatlawalh oración, xakkaʼakgpixtilh o xakkasnatli chu xakkatakgamanalh» (Deut. 6:7). Ana, xapuxku xtsumat lakapastaka uma: «Xakmakgkatsi pi wi tuku xkintsankgani xlakata ni anta xkinkatawilan kintlat. Akxni taspitli kajwatiya xakkatsiyaw la xlakawan chu la xchuwinan. Nitlan xakmakgkatsi akxni xkiʼakgpixti».
4. ¿Tuku xlakata tlat tiku makgat xwilanilh xfamilia tuwa namakgantaxti napulalin?
4 Komo lu makgas ni akxtum nakatatawila xfamilia chatum tlat tlakg tuwa namakgantaxti nakapulalin. Xpuskat Eduardo, Rubí, wan: «Akit xaktlawa tuku xlitlawat xatlat chu xatse. Klismanilh akit naklaksaka tuku naktlawayaw. Akxni Eduardo taspitli talakaskilh pi xakkatsinilh tuku wamputun nakgalhakgaxmatnankan chuna la wan Biblia. Chu chuntiya talakaskin naklakapastaka pi la uku, unu wi kinchixku» (Efes. 5:22, 23). Eduardo wampara: «Kilaktsuman lu xlismanikgonit pi wa xtsekan xmakgskinkgo talakaskin akxni xlakakaskinkgo. [...] Talakaskilh nakkatsini akit nakmapakgsi familia chuna la wan Biblia». Eduardo chu Rubí akgatekgskgolh pi xlakata xalaktlat xwankgonit akxtum xlatatayalh akxni wi tuku xlaksakkgo akxtum natlawakgo.
5. 1) ¿La tsukulh lakkaxtlawa chatum tlat tuku nitlan xlimininit xlakata ni xkatawi xfamilia kxchik? 2) ¿La kitaxtunilh?
5 Eduardo lu xlakpuwanit natlawa putum tuku xtalakaskilh xlakata xmatliwakglhli xtakanajla xfamilia chu tlan xkatalalimpa. Eduardo wampara: «Xaklakpuwanit pi xakkamasiyanilh kilaktsuman xtachuwin Dios chuna la xakchuwinalh chu tuku xaktlawalh, ni kaj watiya xakwa pi kpaxki Jehová na xaklimasiyalh» (1 Juan 3:18). ¿Sikulunatlawalh Jehová tuku tlawalh Eduardo? Ana kgalhtinan: «Akxni xakʼakxilha la xliskuja xlakata tlan nakinkapulalinan, chu lu xkinkamakgtayaputunan lu tlan kakxilhli, nachuna lu tlan xaklimakgkatsiyaw la kskuja kcongregación. Kakilhtamaku xtlawaputun pi xaktamakgatliniw Jehová, pero kinatlatni kajwatiya xkuentajtlawakgo, tuku xla xaxlikana takanajla uma tlawalh pi nachuna naktlawayaw. Kintlat wa pi nialh makgstum xkinkamakgxtakgni, chu makgantaxtilh xtachuwin. Komo xtiʼampa max akit ni kxkachikin Jehová xaktawilalh».
KALITAYA PI NA MINKUENTA
6. ¿Tuku akxilhkgolh makgapitsi natlatni akxni xwi guerra xla Balcanes?
6 Akxni xwi Guerra xla Balcanes, makgapitsi familias xla xtatayananin Jehová tiku anta xwilakgolh akxilhkgolh pi xkamanan tlakg xpaxuwakgo maski lu katuwa xwilakgolh. ¿Tuku xlakata? Xlakata, xnatlatnikan nila xʼankgo skujkgo, xkatatawilakgo kxchikkan, xkatakgalhtawakgakgo, xkatakgamanankgo chu xkatachuwinankgo. ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma? Pi ni kaj tamaskiwin talakaskin chu nakgalhikgo tuku nalakaskinkgo, wata talakaskin tuku tlakg xlakaskinka, kamanan lakaskinkgo pi xnatlatnikan akxtum nakatatawilakgo. Asta xtachuwin Dios wan pi akxni natlatni kamasiyanikgo chu limaxtukgo kilhtamaku kakgaxmatnikgo, tlan kakitaxtuni (Prov. 22:6).
7, 8. 1) ¿Tuku nitlan kawanikgo xfamilia makgapitsi xalaktlat? 2) ¿La nakamakgtayakgo xalaktlat xkamanankan xlakata tlan nakatalalimparakgo?
7 Akxni makgapitsi natlatni taspitkgo kxchikkan akxilhkgo pi xkamanankan kasitsinikgo chu nitlan kalikatsinikgo. Akxni chuna la, uma tuku nitlan kawanikgo: «¿Tuku xlakata chuna kilikatsiniya? ¡Lhuwa tuku ktlawanit mimpalakata!». Ni akxilhkgo pi xkamanan nitlan limakgkatsikgo xlakata ni akxtum xkatawilakgolh. Komo chuna titaxtupat ¿tuku tlan natlawaya xlakata nakamakgtayaya?
8 Kaskini Jehová pi kamakgtayan nakaʼakgatekgsniya mifamilia. Chu alistalh kakawani xliputum minaku pi na lipina kuenta. chu pi nitlan limakgkatsiya. Akxni mi familia naʼakxilhkgo pi chali chali liskujpat xlakata nalakkaxtlawaya tuku nitlan lanit, xlakan nakanajlanikgoyan. Komo liwana lakpuwanita pi namakgantaxtiya uma chu ni nakasitsiniya chu chuntiya naliskuja, max tlan napaxkiparakgoyan chu nakgalhakgaxmatkgoyan mifamilia.
KAKAMAXKI TIKU XALAK MINCHIK
9. ¿Tuku xlakata ni talakaskin pi kstalaninanin Cristo ricos nawankgo xlakata “nakuentajtlaway nti xala kxchik”?
9 Apóstol Pablo wa pi kamanan chu natanatna «[nakamaspitnikgo], namakgtayakgo xtlatkan, sampi wa yuma, luwa chuna xlilat» akxni nialhla xakstukan tamakgtakgalhkgo. Pero na kawanilh kstalaninanin Cristo kalipaxuwakgolh kaj watiya nakgalhikgo tuku xlikana maklakaskinkgo, la liwat, xlhakgatkan chu niku natawilakgo chu ni fuerza natlawakgo tlakg liwana natakaxtawilaputunkgo o natlawakgo tuku alistalh nakalimini lhuwa tumin (kalikgalhtawakga 1 Timoteo 5:4, 8; 6:6-10). Xlakata tlan “nakuentajtlaway nti xala kxchik”, ni talakaskin pi kstalanina Cristo rico nawan unu kkakilhtamaku nema lakapala natitaxtu (1 Juan 2:15-17). Ni kamastaw talakaskin pi “nakgalhiputunkan lhuwa tumin” chu “katuwa wantu xalak katiyatni” natlawa pi kifamiliajkan ni «nakgalhikgoy wa ntu xlipan latamat» nema Dios nalimin (Mar. 4:19; Luc. 21:34-36, Hua Xasasti Talaccaxlan, 1999; 1 Tim. 6:19).
10. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliskgalala Dios xlakata laklinkan tumin?
10 Jehová katsi pi maklakaskinaw tsinu tumin xlakata tlan nalatamayaw. Pero tumin nila kinkakuentajtlawayan, na nila nakinkamakgtayayan chuna la kinkamakgtayayan xliskgalala Dios (Ecl. 7:12; Luc. 12:15). Lhuwa tiku ni liwana lakapastaka tuku nakitaxtuni naʼan latama alakatanu, nachuna ankan alakatanu ni wamputun pi xlikana tlakg natlajaya tumin. Min kilhtamaku lhuwa tuku nitlan kitaxtu. Lhuwa tiku taspitkgo kxpaiskan tlakg lhuwa tumin laklinkgo. Uma tlawa pi nila naskujnikgo Dios, wata kskujni litaxtuni tiku laklini (kalikgalhtawakga Proverbios 22:7). ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliskgalala Dios? Pi wantuku tlakg tlan, wa pi niti nalakliniyaw tumin.
11. ¿Tuku xlakata makgtayanan lhkawilikan la xlilhuwa tumin nalaktlawakan?
11 Eduardo taspitli niku xwi xfamilia, pero xkatsi pi xlakata tlan xtawilakgolh, xtalakaskin ni lhuwa tumin xlaktlawakgolh. Eduardo chu xpuskat akxilhkgolh tuku xlikana xmaklakaskinkgo chu lhkawilikgolh la xlilhuwa tumin xlaktlawakgolh. Xlikana pi nialhla lhuwa tuku xtamawakgo la xapulana. Pero putum xfamilia liskujli xlakata ni xtamawakgolh tuku ni lu xmaklakaskinkgo.b Eduardo wan: «Kkatamakxtulh kilaktsuman xalaktapalaxla escuela niku xʼankgo chu kkamalakgachalh escuelas xla gobierno niku na tlan kamasiyanikan». Eduardo chu xfamilia skinikgolh Jehová pi xmakgtayalh xlakata xtekgsli akgtum taskujut nema xtlawalh chuntiya naskujnani Jehová. ¿La kgalhtilh Jehová?
12, 13. 1) ¿Tuku tlawalh chatum tlat xlakata tlan xmakgtakgalhli xfamilia? 2) ¿La sikulunatlawalh Jehová tuku tlawalh Eduardo xlakata kajwatiya xkgalhikgolh tuku xlikana xtalakaskin?
12 Eduardo lakapastaka: «Xapulana akgtiy kata, talakaskilh wi tuku nakkgalhxtakgniyaw. Tumin nema xaktlaja ni xkinkaʼakchaniyan, tumin nema xakmakinit pulana, xakmakgasputmaw, chu akit lu xaktlakgwanit, o akgxuninit. Pero ni xakmakgatsankgayaw tamakxtumit chu akxtum xakanaw lichuwinanaw Dios». Eduardo liwana xlakkaxwilinit pi ni xʼama makgamakglhtinan taskujut nema xtlawalh pi ni akxtum xkatatawi xfamilia akglhuwa papaʼ o kata. Xla wan: «Kkatsinilh pulaklhuwa taskujut, wa xlakata akxni ni xakkgalhi pulaktum atanu tuku xakliskuja».
¿Tlan tipalhuwa taskujut xkatsini xlakata nakamakgtakgalha mi familia? (Kaʼakxilhti párrafo 12)
13 Xlakata lu lhuwa kilhtamaku lixokgolh tuku xlaklin, tlakg lhuwa xokgolh xaskgata. Pero, xmakgkatsi pi uma nitu xlitaxtu akxni xtamalakxtumi pi akxtum xtawi xfamilia putum tuku xtitaxtukgo, chuna la Jehová lakaskin natlawakgo xalaktlat. Eduardo wan: «Tlakg ni lhuwa ktlaja nixawa alakatanu kachikin, pero nitu ktsinksnimaw. “Xmakan Jehová ni taʼaktsuwinit”. Precursores klitaxtuw chu asta ni kkatsiyaw la lalh, kintuminkan tlakg kinkaʼakchaniyan, wa xlakata tlakg nituwa kmakgkatsilh nakmakgtakgalha kifamilia» (Is. 59:1).
TUKU LAKASKINKGO FAMILIA
14, 15. 1) ¿Tuku tlan natlawakgo natalan akxni xparientes nalakaskinkgo pi wa tumin tlakg xlakaskinka naʼakxilhkgo? 2) ¿Tuku tlan nakitaxtu komo nakawiliniyaw tlan liʼakxilhtit?
14 Lakalhuwa kachikinin, latamanin lakpuwankgo pi xlimaxkitkan tumin chu tamaskiwin xparientes chu xʼamigos. Eduardo wan: «Chuna klismaninitaw chu klakgati kmasta tamaskiwin. Pero kajwatiya komo nakmakaʼakchan. Lakatitum kkawani kimparientes pi tlan nakkamaxki tamaskiwin, komo kimpuskat chu kilaktsuman kgalhikgo tuku maklakaskinkgo chu komo ni natlawa pi nialh nakskujnani Dios».
15 Max makgapitsi xalak kifamiliajkan nitlan nalimakgkatsikgo o nasitsinikgo tiku taspita kxchik o xlakata lakgmakgankgolh lu tlan taskujut makgat. Max asta nakawanikgo pi ni kapaxki xfamilia. ¿Tuku xlakata? Xlakata na makgwaputunkgo xtuminkan (Prov. 19:6, 7). Ana, xtsumat Eduardo, wan: «Pero komo pulana wiliyaw tuku xla Dios chu ni lhuwa tuku nakgalhikan, kifamiliajkan naʼakxilhkgo pi Jehová tlakg xlakaskinka kkilatamatkan. Komo ni chuna xtlawaw, ¿la nakatsikgo?» (katamalakxtupi 1 Pedro 3:1, 2).
KALIPAWANTI JEHOVÁ
16. 1) ¿Tukuya talakpuwan max akstu “nalitakgskgawikgo” makgapitsi? (Sant. 1:22.) 2) ¿Tuku sikulunatlawa Jehová?
16 Chatum tala puskat alh skuja kʼatanu país niku tlakg anan tumin, kamakgxtakgli xchixku chu xkamanan. Akxni chalh kawanilh lakgkgolotsin xalak congregación: «Lhuwa tuku klimakgxtakgwi xlakata tlan xakmilh. Kinchixku nialh kgolotsin xalak congregación wa. Wa xlakata klakpuwan pi Jehová kasikulunatlawalh tuku ktlawaw». Dios sikulunatlawa tuku tlawakan akxni limasiyanikan pi kanajlanikan, pero ¿la nasikulunatlawa tiku lakatsala xtalakaskin, chu liwaka komo limakgxtakga talakgatay kcongregación chu ni lu xtalakaskin namakgxtakga? (Kalikgalhtawakga Hebreos 11:6 chu 1 Juan 5:13-15.)
17. 1) ¿Tuku xlakata naputsayaw nakinkapulalinan Jehová akxni nina laksakaw tuku natlawayaw? 2) ¿La naputsayaw xtamakgtay Jehová?
17 Xlakata ni alistalh nalakpuwana: «Nitlan tuku klaksakli naktlawa». Pulana kaskini Jehová pi kapulalin akxni nina kgalhtinana pi wi tuku natlawaya o tuku nalaksaka, chu ni alistalh. Kaskini Jehová kapulalin, chu kamaxkin espíritu santo chu liskgalala (2 Tim. 1:7). Kakgalhskinka: «¿Asta tuku tlan nakimakgskin Jehová chu akit nakkgalhakgaxmata? ¿Chuntiya nakskujnani asta maski kimputsastalanimaka? Komo nakwan pi chuntiya nakskujnani, ¿ni xlikana pi na chuna xliwanat, xlakata nakkgalhi tuku xlikana kmaklakaskin?» (Luc. 14:33). Kakatachuwinanti lakgkgolotsin xalak congregación chu katlawa xtastakyawkan nema takilhtinit kBiblia. Chuna nalimasiyaya pi lipawana Jehová chu xla namakgtayayan chuna la wanit. Lakgkgolotsin nila nalaksakkgo tuku militlawat, pero tastakyaw nema namaxkikgoyan namakgtayayan tlan tuku nalaksaka natlawaya, nema natlawa pi alistalh lu nalipaxuwaya (2 Cor. 1:24).
18. 1) ¿Tiku lakgayawakanit nakakuentajtlawa familia? 2) ¿La tlan nakamakgtayayaw tiku xakgxakga familia litaxtukgo?
18 Jehová liyawanit xachixku xakgxakga familia “takuka” pi chali chali nakamaxki tuku maklakaskinkgo xfamilia (Gál. 6:5). Lhuwa natlatni chuna tlawakgo chu ni makgxtakgkgo xpuskat o xkamanan xlakata naʼan alakatanu, maski amakgapitsi kawanikgo pi chuna katlawalh o asta xlakan lakpuwankgo pi chuna xtlawakgolh. ¿Kawaniyaw pi lu tlan tuku tlawamakgolh? ¿Kapalakaskinaw kkioracioneskan? Nachuna, tlan nakalimasiyaniyaw pi kapaxkiyaw chu nakamakgtayayaw komo wi tuku lakapala lanikgolh o max kalakgchilh tuku malakgsputunan (Gál. 6:2; 1 Ped. 3:8). Akgtum liʼakxilhtit, ¿tlan xkamakgtayaw natekgskgo taskujut niku lakatsu o nakamaxkiyaw liwat o tsinu tumin xlakata nalitamakgtayakgo? Uma namakgtayanan pi ni lu naʼamputun alakatanu kachikin chu namakgxtakga xfamilia (Prov. 3:27, 28; 1 Juan 3:17).
KALAKAPASTAKTI PI JEHOVÁ NAMAKGTAYAYAN
19, 20. ¿Tuku xlakata kstalaninanin Cristo liwana katsikgo pi Jehová nakamakgtaya?
19 Xtachuwin Dios kinkastakyawayan: «Ni tilakgpaxkiyatit xman wa ntumin, kapaxuwanalipitit wa ntu nkgalhiyatit, xampi watiya Dios ntiwaj: “Ni lhtuj kaktimakgaxtakgni, na ni kaktimakgaxtakgni”. Wa cha xpalakata, naliwanaw, ni anan ntamakpuwan: “Wa nkimPuchinakan nkimakgtayana; ni kaktimakpuwa wa ntu nakintlawani nchixku”» (Heb. 13:5, 6). ¿La kgantaxtukgo umakgolh tachuwin?
20 Chatum tala tiku kgolotsin litaxtu kcongregación chu makgasa lu tlan skujnani Dios, lama kʼakgtum país niku ni lu anan tumin, wan: «Latamanin lu lichuwinankgo pi xtatayananin Jehová lu paxuwayaw. Na akxilhkgo pi asta natalan tiku lu ni kgalhikgo tumin, lu tlan lhakganankgo chu tasiya pi tlakg kgalhikgo nixawa tiku xtalakatsukan». Uma limasiya pi tuku Jesús wa, xlakata tiku pulana wilikgo xTamapakgsin Dios, xlikana kgantaxtu (Mat. 6:28-30, 33). Wix liwana kakatsi pi kinTlatikan paxkiyan chu lakaskin lu tlan kakitaxtunilh mi familia. Biblia wan pi «lakputsama xlikalanka katiyatni xlakata nalimaklakaskin xlitliwakga xlakata nakamakgtaya tiku xliputum xnaku skujnanikgo» (2 Crón. 16:9). Xla kinkamaxkiyan limapakgsin xlakata la nakuentajtlawayaw familia xlakata tlan nakinkakitaxtuniyan. Akxni kgalhakgaxmataw, limasiyaniyaw pi paxkiyaw chu lipawanaw. «Xampi wa yuma liwi lantla napaxkiyaw Dios, mpi natlawayaw ntuwan xlimapakgsin, na wa xlimapakgsin, ni tuwa.» (1 Juan 5:3.)
21, 22. ¿Tuku xlakata liwana lakkaxwilinita pi nalipawana Jehová?
21 Eduardo wan: «Kkatsi pi nila ktimaspitli kilhtamaku nema ni akxtum xakkatawi kimpuskat chu kilaktsuman, pero ni watiya watiya klakapastaka. Lhuwa tiku pulana xakkataskuja, la uku kgalhikgo tumin, pero ni paxuwakgo. Xfamiliajkan laklanka taʼakglhuwit kgalhikgo. Pero kkifamilia akxtum kwilaw chu lu kpaxuwayaw. Lu kaks kamalakawani pi lhuwa natalan xalak uma país, pulana wilikgo xtalakaskin Dios kxlatamatkan, maski ni lhuwa tumin kgalhikgo. Putum kkakxilhmaw pi xlikana tuku wa Jesús» (kalikgalhtawakga Mateo 6:33).
22 Wa xlakata, ¡nitu kapuwanti! Kakgalhakgaxpatti Jehová, kalipawanti. Tapaxkit nema kgalhiniya Dios, chu minchixku o mimpuskat chu minkamanan kamalakpuwanin pi namakgantaxtiya tuku lakgayat kfamilia. Komo chuna natlawaya, nakatsiya pi wa Jehová “mimakgtayana”.
-