RUT
1 Long taim bilong ol hetman+ i mekim wok na bai ol samting i ron gut,* taim bilong bikpela hangre i kamap; na wanpela man i lusim taun Betlehem+ long Juda na em i go i stap long graun* bilong Moap.+ Em i go wantaim meri na tupela pikinini man bilong em. 2 Nem bilong dispela man em Elimelek,* na nem bilong meri bilong en, em Naomi.* Na nem bilong tupela pikinini man bilong en, em Malon* na Kilion.* Ol i bilong Efrata, em taun Betlehem long Juda. Na ol i go sindaun long graun bilong Moap.
3 Bihain Elimelek, man bilong Naomi, i dai. Na Naomi tasol wantaim tupela pikinini man bilong em i stap. 4 Bihain dispela tupela man i maritim ol meri Moap; nem bilong wanpela em Orpa, na nem bilong narapela em Rut.+ Ol i stap long hap inap olsem 10-pela yia. 5 Na bihain, dispela tupela pikinini man, em Malon na Kilion, tupela tu i dai, olsem na Naomi i no gat man na ol pikinini man. 6 Em i harim olsem Jehova i mekim gut gen long ol manmeri bilong em na ol i gat kaikai.* Olsem na em wantaim tupela tambu meri bilong em i redi long lusim graun bilong ol Moap.
7 Em wantaim tupela tambu meri bilong em i lusim ples ol i bin stap long en na ol i go. Taim ol i wokabaut long rot i go bek long graun bilong Juda, 8 Naomi i tokim tupela tambu meri bilong em olsem: “Yutupela go bek long ples long mama bilong yutupela. Na Jehova i ken soim gutpela pasin laikim* long yutupela,+ wankain olsem yutupela i bin mekim long mi na long ol man bilong yutupela i dai pinis. 9 Jehova i ken givim yutupela ol man bilong maritim* na bai yutupela i ken i stap gut.” Orait em i givim kis long tupela, na tupela i krai nogut tru. 10 Na tupela i tokim em olsem: “Nogat, mitupela bai go wantaim yu long ol lain bilong yu.” 11 Tasol Naomi i tok: “Tupela pikinini meri bilong mi, yutupela go bek. Wai na yutupela i laik i go wantaim mi? Ating mi inap karim ol pikinini man gen bilong maritim yutupela, a?+ Nogat. 12 Mi lapun pinis na mi i no inap marit gen, olsem na tupela pikinini meri bilong mi, mobeta yutupela go bek. Na sapos mi marit nau long nait na karim ol pikinini man, 13 ating bai yutupela i wet inap long ol i kamap bikpela na maritim ol, a? O ating bai yutupela i tingim ol na yutupela i no laik maritim ol arapela man, a? Nogat, yutupela i no ken mekim olsem. Tupela pikinini meri bilong mi, Jehova i bin mekim nogut long mi,+ na mi sori long yutupela.”
14 Na tupela i krai gen. Bihain Orpa i givim kis long tambu mama bilong em na em i go bek. Tasol Rut i no laik lusim em. 15 Na Naomi i tok olsem: “Lukim! Wanmarit bilong yu i go bek long ol lain bilong em na ol god bilong em. Yu tu go bek wantaim em.”
16 Tasol Rut i tok olsem: “Yu no ken strong long mi mas lusim yu, na yu no ken pasim mi long i go wantaim yu; wanem hap yu go long en, mi tu bai i go long en, na wanem ples yu slip long en, mi tu bai slip long en. Lain bilong yu bai i kamap lain bilong mi, na God bilong yu bai i kamap God bilong mi.+ 17 Ples yu dai long en, mi tu bai i dai long en, na ol bai planim mi long dispela ples. Dai tasol i ken brukim mitupela. Sapos mi no bihainim dispela tok, orait Jehova i ken mekim save tru long mi.”
18 Naomi i lukim olsem Rut i strong yet long i go wantaim em, olsem na em i no pasim em moa. 19 Na tupela i wokabaut i go kamap long Betlehem.+ Taim tupela i kamap long Betlehem, ol manmeri long taun i kirap nogut long lukim tupela, na ol meri i tok olsem: “Dispela meri em Naomi, a?” 20 Na em i tokim ol meri olsem: “Yupela i no ken kolim mi Naomi,* yupela i mas kolim mi Mara,* long wanem, God i Gat Olgeta Strong i larim planti pen na hevi i painim mi.+ 21 Mi bin i gat planti samting taim mi lusim dispela ples, tasol nau taim mi kam bek, Jehova i mekim na mi no gat wanpela samting. Olsem na wai na yupela i kolim mi Naomi? Jehova i birua long mi na God i Gat Olgeta Strong i mekim ol hevi i kamap long mi.”+
22 Dispela em stori bilong ol samting i kamap long Naomi taim em i lusim graun bilong ol Moap+ na i kam bek wantaim tambu meri bilong em Rut, em meri Moap. Tupela i kamap long Betlehem long taim bilong kisim bali i redi long gaden.+
2 Naomi i gat wanpela tambu man em i maniman tru; nem bilong em Boas+ na em i wanblut bilong Elimelek.
2 Rut, em meri Moap, i tokim Naomi olsem: “Plis, larim mi i go long gaden na bungim ol het bali,+ em ol wokman i lusim i stap, sapos ol i orait long mi.” Orait Naomi i tokim em olsem: “Em orait pikinini meri bilong mi, yu ken i go.” 3 Orait em i go long gaden na em i bihainim ol wokman na i wok long bungim ol bali i pundaun i stap. Na em i go kamap long gaden bilong Boas,+ na em i no save olsem dispela em i gaden bilong Boas, wanblut bilong Elimelek.+ 4 Boas i lusim Betlehem na i kam kamap long gaden bilong em long dispela taim stret. Na em i tok olsem long ol wokman bilong em: “Jehova i ken i stap wantaim yupela.” Na ol i bekim tok long em olsem: “Jehova i ken mekim gut long yu.”
5 Na Boas i askim man i bosim ol wokman bilong em olsem: “Dispela meri i bilong wanem lain?” 6 Na man i bosim ol wokman i bekim tok olsem: “Dispela meri em i meri Moap.+ Em i bin lusim graun* bilong Moap+ na i kam wantaim Naomi. 7 Em i bin askim mi olsem, ‘I orait mi bihainim ol wokman na kisim na bungim ol het* bali em ol wokman i lusim i stap?’+ Na em i wok long moningtaim i kam inap nau, na nau tasol em i malolo liklik long haus win.”
8 Orait Boas i tokim Rut olsem: “Pikinini meri bilong mi, harim. Yu no ken i go bungim bali long narapela gaden na yu no ken go nabaut, nogat; yu mas bihainim ol wokmeri bilong mi.+ 9 Yu mas lukim gut hap ol i wok long en, na stap wantaim ol. Mi tokim ol wokman long no ken mekim nogut long yu. Na sapos nek bilong yu i drai, orait yu go dring long sospen wara em ol wokman i pulimapim pinis i stap.”
10 Na em i brukim skru na putim pes i go daun long graun na tokim em olsem: “Mi meri bilong narapela ples, olsem wanem na yu tingim mi na yu mekim gutpela pasin long mi?”+ 11 Na Boas i bekim tok long em olsem: “Mi harim stori pinis long olgeta samting yu bin mekim long tambu mama bilong yu bihain long man bilong yu i dai, na tu, yu lusim papa na mama na asples bilong yu, na yu kam i stap wantaim lain em yu no bin save long ol long bipo.+ 12 Yu bin kam long Jehova, God bilong Israel, bai yu ken hait aninit long wing bilong em.+ Na mi laik bai Jehova i bekim bek ol samting yu bin mekim+ na em i ken givim gutpela pe long yu.” 13 Na em i bekim tok olsem: “Bikman bilong mi, yu bin mekim gutpela pasin tru long mi. Mi no wokmeri bilong yu, tasol bikman bilong mi, yu bin mekim tok isi long mi, na dispela i strongim bel bilong mi.”
14 Long taim bilong kaikai, Boas i tokim em: “Yu kam long hia na kisim sampela bret na putim long wain i pait na kaikai.” Olsem na em i sindaun wantaim ol wokman. Na Boas i givim em sampela bali em ol i bin kukim long paia. Na em i kaikai na em i pulap, na hap kaikai i stap yet. 15 Orait em i kirap na em i go bungim bali gen.+ Na Boas i tokim ol wokman bilong em olsem: “Yupela larim em i bungim ol het* bali i pundaun i stap, na yupela i no ken mekim nogut long em.+ 16 Na tu, yupela i mas rausim sampela het bali long bandel na tromoi i stap bai em i ken kisim. Na yupela i no ken mekim wanpela tok bilong stopim em.”
17 Olsem na em i wok long bungim ol bali long gaden i go inap apinun tru.+ Taim em i paitim ol bali em i bin bungim, hevi bilong en em inap olsem 1-pela ifa* bali. 18 Em i kisim dispela bali i go long taun na em i soim long tambu mama bilong em. Na tu, hap kaikai+ Rut i no bin pinisim, em i givim long em.
19 Na tambu mama bilong em i askim em olsem: “Yu kisim bali long we? Na yu wok long gaden bilong husat? God i ken blesim+ dispela man i bin mekim gutpela pasin long yu.” Na em i tokim tambu mama bilong em long man em i bin wok long gaden bilong em. Em i tok olsem: “Nem bilong man mi wok long gaden bilong em, em Boas.” 20 Na Naomi i tokim tambu meri bilong em olsem: “Jehova i ken mekim gut long dispela man. God i save mekim gutpela pasin laikim* long ol man i stap laip na long ol man i dai pinis.”+ Na Naomi i tok moa olsem: “Dispela man em i wanblut bilong yumi.+ Na em wanpela bilong ol man i ken baim bek yumi.”*+ 21 Na Rut, dispela meri Moap, i tok: “Em i tokim mi tu olsem, ‘Yu mas bihainim ol wokman na ol wokmeri bilong mi na bungim ol bali i go inap long wok bilong katim bali i pinis.’”+ 22 Na Naomi i tokim Rut, tambu meri bilong em olsem: “Em gutpela, pikinini meri bilong mi. Mobeta yu wok wantaim ol wokmeri bilong em, nogut yu wok long gaden bilong narapela man, na ol i mekim nogut long yu.”
23 Olsem na em i wok long bihainim ol wokmeri bilong Boas na bungim bali i go inap wok bilong katim bali+ na wit i pinis. Na em i stap yet wantaim tambu mama bilong em.+
3 Tambu mama bilong Rut, Naomi, i tokim em olsem: “Pikinini meri bilong mi, mi mas painim wanpela man bilong maritim yu+ na bai yu ken i stap gut. 2 Harim, Boas em i wanblut bilong yumi.+ Em dispela man yu bin wok wantaim ol wokmeri bilong em. Nau long nait em bai rausim ol pipia bilong bali long ples bilong krungutim wit samting.* 3 Olsem na yu mas i go waswas na putim sanda long skin bilong yu; na yu mas werim gutpela klos* na go long ples bilong krungutim wit samting. Tasol yu no ken i go kamap long ai bilong em. Yu mas wet i stap inap long em i pinis long kaikai na dring. 4 Na taim em i slip, orait yu mas lukim gut ples em i slip long en; orait yu mas i go na apim laplap long lek bilong em na slip klostu long lek bilong em. Bihain em bai tokim yu long wanem samting yu mas mekim.”
5 Na Rut i bekim tok olsem: “Bai mi bihainim olgeta tok bilong yu.” 6 Orait em i go long ples bilong krungutim wit samting na em i mekim olgeta samting olsem tambu mama bilong em i bin tokim em long mekim. 7 Boas i kaikai na dring pinis na em i belgut. Orait em i go slip klostu long hip bali. Bihain Rut i go isi tasol na i apim laplap long lek bilong em na i slip klostu long lek bilong em. 8 Long biknait, Boas i kirap nogut na i kirap sindaun. Em i lukim wanpela meri i slip klostu long lek bilong em. 9 Na em i askim dispela meri olsem: “Yu husat?” Na meri i tok: “Mi Rut, wokmeri bilong yu. Yu mas lukautim mi,* wokmeri bilong yu, long wanem, yu gat wok long baim bek mi.”+ 10 Na Boas i tokim em olsem: “Pikinini meri bilong mi, Jehova i ken mekim gut long yu. Ol samting yu bin mekim bipo i soim olsem yu gat gutpela pasin laikim,* tasol samting nau yu mekim i kamapim klia moa yet dispela pasin.+ Yu no painim wanpela man bilong maritim namel long ol yangpela man em ol i maniman o man nating. Nogat. 11 Olsem na pikinini meri bilong mi, yu no ken pret. Bai mi mekim olgeta samting yu tok long en.+ Olgeta manmeri long taun* i save olsem yu gutpela meri. 12 Yu tok tru, mi gat wok long baim bek yu,+ tasol i gat wanpela man i stap paslain long mi, em i gat wok long baim bek yu.+ 13 Yu mas stap hia nau long nait. Na long moning, sapos dispela man i orait long baim bek yu,+ orait em gutpela, em i ken baim bek yu. Tasol sapos em i no laik baim bek yu, orait mi tok tru long Jehova i stap laip, mi bai baim bek yu. Orait nau yu ken slip gen inap long moning.”
14 Orait em i slip klostu long lek bilong Boas, na i no tulait yet em i kirap, na bai i no gat wanpela i lukim em. Na Boas i tok: “Ol man i no ken save olsem wanpela meri i bin kam long ples bilong krungutim wit samting.” 15 Na em i tok tu olsem: “Bringim longpela saket yu werim i kam na opim.” Orait Rut i bringim saket i kam na opim na em i kapsaitim 6-pela siah* bali long dispela longpela saket na em i apim saket na givim Rut long karim i go. Na em i go long taun.
16 Na Rut i go kamap long tambu mama bilong em, na em i askim em olsem: “Pikinini meri bilong mi, olgeta samting i orait, a?”* Na em i tokim em long olgeta samting dispela man i mekim long em. 17 Na em i tok moa olsem: “Em i givim mi 6-pela siah bali na i tokim mi olsem, ‘Yu no ken i go han nating long tambu mama bilong yu.’” 18 Na Naomi i tokim em olsem: “Pikinini meri blong mi, yu sindaun hia na wet, na bai yu kisim save long wanem samting bai kamap. Dispela man i no inap i stap nating. Nogat. Em bai stretim dispela hevi tude.”
4 Boas i go long geit bilong taun+ na em i sindaun i stap. Na Boas i lukim dispela wanblut* em i bin tok long en i wokabaut i kam. Na Boas i singautim em: “E brata,* yu kam sindaun pastaim.” Na dispela man i go na sindaun. 2 Na Boas i kisim 10-pela hetman bilong taun+ na i tokim ol olsem: “Yupela kam sindaun.” Na ol i kam sindaun.
3 Na Boas i tokim wanblut*+ olsem: “Naomi i bin lusim graun* bilong Moap+ na i kam bek. Em i mas salim graun bilong brata bilong yumi Elimelek.+ 4 Olsem na mi laik tokim yu olsem, ‘Long ai bilong ol manmeri i sindaun hia na ol hetman bilong ol manmeri bilong yumi, yu ken baim* dispela graun.+ Yu stap paslain long mi na yu gat rait long baim dispela graun. Olsem na sapos yu laik baim, orait yu ken baim. Tasol sapos yu no inap baim dispela graun, orait yu ken toksave long mi.’” Na em i bekim tok olsem: “Mi redi long baim dispela graun.” 5 Na Boas i tok: “Yu mas tingim olsem dispela graun i no bilong Naomi tasol, em i bilong Rut tu, em meri Moap. Rut em i meri bilong pikinini man bilong Naomi i dai pinis. Olsem na yu mas baim dispela graun long Naomi na Rut wantaim, na bai dispela graun i stap yet long nem bilong dispela man i dai pinis.”+ 6 Tasol dispela wanblut* i tok: “Mi no laik baim dispela graun, nogut mi putim hevi long mi yet.* Yu ken baim dispela graun, long wanem, mi no laik baim.”
7 Long bipo long Israel, taim ol i laik stretim tok bilong baim bek wanpela samting o ol i laik senisim ol samting i go i kam, ol i save mekim olsem: Wanpela man bai rausim sendol+ bilong em na givim long narapela man. Ol i save mekim olsem bilong soim olsem ol i wanbel long disisen bilong ol. 8 Olsem na taim dispela wanblut* bilong Boas i tokim em olsem, “Yu ken baim dispela graun,” em i rausim sendol bilong em. 9 Orait Boas i tokim ol hetman na ol manmeri olsem: “Tude yupela i lukim mi+ baim olgeta samting bilong Elimelek na bilong Kilion na Malon long han bilong Naomi. 10 Mi bai kisim Rut tu, dispela meri Moap, em meri bilong Malon. Malon i dai pinis, na mi laik maritim Rut bai hap graun bilong Malon i stap long lain bilong em. Long dispela rot nem bilong dispela man i dai pinis i ken i stap yet namel long ol lain bilong em na ol manmeri bilong taun. Nau yupela i lukim pinis dispela samting mi mekim.”+
11 Orait olgeta manmeri na ol hetman i stap long geit bilong taun i tok olsem: “Yes, mipela i lukim pinis dispela samting! Jehova i ken mekim gut long dispela meri i kam long haus bilong yu, na mekim em i kamap olsem Resel na Lea, tupela tumbuna mama bilong ol Israel. Sindaun bilong yu i ken kamap gut long Efrata na yu ken i gat gutnem* long Betlehem. 12 Jehova i ken mekim gut long pikinini em yu bai kamapim long rot bilong dispela yangpela meri, na lain bilong yu i ken kamap planti olsem lain bilong Peres,+ pikinini bilong Tamar na Juda.”
13 Orait Boas i kisim Rut na em i kamap meri bilong em. Na Boas i slip wantaim em, na Jehova i mekim gut long Rut. Na em i gat bel na bihain em i karim wanpela pikinini man. 14 Na ol meri i tokim Naomi olsem: “Litimapim nem bilong Jehova, em i bin givim wanpela wanblut bilong baim bek yu. Em i ken kisim biknem long Israel! 15 Em* i givim bek* laip bilong yu na em bai lukautim yu long taim yu kamap lapun. Tambu meri bilong yu i laikim yu tumas,+ na em i gutpela moa long yu winim 7-pela pikinini man.” 16 Na Naomi i kisim dispela pikinini na holim em klostu long bros bilong em na i lukautim em.* 17 Na ol meri i stap klostu i givim nem long dispela pikinini. Ol i tok, “Wanpela pikinini man bilong Naomi i bon pinis,” na ol i kolim em Obet.+ Na bihain Obet i kamap papa bilong Jesi+ na Jesi i kamap papa bilong Devit.
18 Lain famili bilong Peres+ i olsem. Peres em i papa bilong Hesron;+ 19 Hesron em i papa bilong Ram; Ram em i papa bilong Aminadap;+ 20 Aminadap+ em i papa bilong Nason; Nason em i papa bilong Salmon; 21 Salmon em i papa bilong Boas; Boas em i papa bilong Obet; 22 Obet em i papa bilong Jesi;+ na Jesi em i papa bilong Devit.+
Hib., “mekim wok jas.”
O, “hap.”
Mining bilong en, “God Bilong Mi em i King.”
Mining bilong en, “Meri Bilong Belgut.”
Ating em i kam long wanpela tok Hibru em mining bilong en, “strong i pinis; sik.”
Mining bilong en, “Man i No Winim Mak; Man i Kamap Long Pinis.”
Hib., “bret.”
Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.
O, “givim wanpela presen.”
Mining bilong en, “Meri Bilong Belgut.”
Mining bilong en, “Bel Nogut.”
O, “hap.”
O, ating “ol bandel.”
O, ating “ol bandel.”
Skel bilong 1-pela ifa em inap olsem 22 lita. Lukim Apd. B14.
Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.
O, “wanpela bilong ol wanblut bilong yumi i gat rait bilong baim bek yumi.”
Lukim “Krungutim wit samting” long Dikseneri.
O, “werim saket bilong yu.”
O, “Karamapim mi long laplap bilong yu.”
Lukim “Gutpela pasin laikim” long Dikseneri.
Hib., “Olgeta geit bilong ol manmeri bilong mi.
Hevi bilong en klostu inap olsem 44 lita. Lukim Apd. B14.
Hib., “Yu husat?”
Hib., “man bilong baim bek.”
I gat as na ol i no putim nem bilong dispela man.
Hib., “man bilong baim bek.”
O, “hap.”
O, “baim bek.” Lukim tu Wk 25:25.
Hib., “man bilong baim bek.”
Hib., “ol samting bilong mi.”
Hib., “man bilong baim bek.”
Hib., “tokaut long wanpela nem.”
Dispela i makim tumbuna pikinini man bilong Naomi.
O, “kamap man bilong givim bek.”
O, “kamap wasmeri bilong em.”