Bipo Mi Raun Olsem “Hipi”—Nau Mi Wok Misineri Long Saut Amerika
LONG 1974, mitupela gelpren bilong mi bilong Frans i sanap long rot na wetim ka bilong go long Bemingam, long Inglan. Tupela Witnes Bilong Jehova i draivim ka i kam na ol i abrusim mipela. Wanpela, nem bilong em John Hyatt, i lukluk i kam bek long mipela na em i askim poroman bilong em: “Dispela kain manmeri bai kisim save long tok i tru bilong God olsem wanem?” Bihain mi bin kisim save long dispela tok. Tasol ol i no pasim ka na ating bai yu tu i no mekim olsem, long wanem, mi luk narapela kain—mi wanpela “hipi.”
Tasol pastaim mi laik stori long ol samting i bin painim mi bipo. Long 1948 mama i karim mi long Rismon, Vejinia, long Amerika. Taim mi gat 5-pela krismas mi no inap wokabaut. Mi gat sik polio. Mama i bin wasim mi long wanpela bet sel long bikpela dis bilong waswas. Papamama na ol dokta i helpim mi na 4-pela o 5-pela wik bihain mi orait pinis na mi inap wokabaut gen.
Famili bilong mi i stap long hap bilong Saut, na ol i bilong lotu Sauten Baptis. Papamama i tok, mipela pikinini i mas go lotu inap long taim mipela kisim 18 krismas—em mi, na tupela brata, na susa bilong mi. Taim mipela i winim 18 krismas mipela lusim lotu. Taim mi gat 7-pela krismas mi bin kisim baptais long wanpela bikpela bung bilong Billy Graham. Baptais bilong mi i bikpela samting long mi—mi no bin kirap nating na mekim. Mi bin givim mi yet long God, maski mi no save gut long em.
Papamama i bin lainim mipela long ol stretpela pasin, na daun long ol man i gat namba, na tingim gut tok bilong Baibel. Bihain ol dispela tok i save stiaim mi taim mi tingting long mekim sampela samting. Inap long nau mi amamas long papamama i bin skulim mi gut.
Taim mi stap long gret 6 na lukim ol samting i kamap long graun mi tingting: ‘Bihain ol dispela samting i mas pinis.’ Mi bin pilim olsem ol lain politik i no inap stap longtaim.
Taim mi gat 13 krismas samting, wanpela sik i painim mi na bun bilong baksait i krungut nogut tru. Ating as bilong dispela em sik polio bilong pastaim. Ol dokta i traim wanpela nupela rot bilong stretim. Ol i pasim wanpela strongpela saket long skin bilong mi, kirap long nek na i go daun long skru antap long lek.
Tasol mi sem long wokabaut olsem; mi luk olsem wanpela stik! Ol wanskul i sori long mi, tasol long dispela taim mi kisim save olsem: Ol samting yumi no inap senisim, yumi mas karim tasol.
Mi go long bikskul, na mi winim skul long 1970. Kirap long 1960 samting lain “hipi” i kamap strong na planti bilong ol i kisim drak na pamuk. Maski mi skul, mi wok mani tu bilong baim skul. Mi wok long wanpela ofis, na mi mas katim gras bilong mi na bilas gut. Tasol ol poroman bilong mi i no amamas long ol lo i bosim laik bilong ol—ol i laik i stap fri. Dispela tingting i pulim mi tu. Mipela i no laikim tru pasin bilong ol man long bosim ol samting.
Bikpela skul i no inapim laik bilong mi. Na ankol bilong mi, maski em i maniman, amamas bilong em i no winim ol man i stap rabis; olsem na mi save mani i no rot bilong stap amamas. Mi pilim olsem olgeta samting i no gat as bilong en, olsem na mi lusim wok mani na larim gras bilong mi i go longpela, na mi kirap raun bilong painim as tru bilong i stap bilong mi.
Mi raun long ol kantri bilong Yurop long tren na long rot. Long rot mi save sanap na makim long pinga olsem mi laik bai wanpela ka i kisim mi. Mi ting long dispela pasin bai mi lukim olgeta hap, na long wanpela hap bai mi inap kisim bekim bilong ol askim bilong mi. Long ruksak mi putim 2-pela trasis, 3-pela siot, wanpela Baibel.
Mi save sindaun long haus dring, na mi save dring na kaunim Baibel na mekim askim long ol man i stap klostu, tasol ol i save givim kain kain bekim. Mi wok long painim wanem samting? Mi yet mi no save.
Long Landon, wanpela lotu i kirapim tingting bilong mi, em lotu “Ol Pikinini Bilong God.” Tasol tok bilong ol i wankain long ol yangpela “hipi”: Laikim olgeta man maski long skin o lain o lotu. Tasol dispela i no bekim ol askim bilong mi.
Mi kirap nogut tru taim mi raun lukim wanpela naispela haus lotu bilong ol Angliken. Mi askim pasto i kisim mi i go raun, wanem samting i bin kirapim em long kamap pasto. Em i apim han liklik na rapim ol pinga wantaim olsem man i tingim mani tasol. Man! Pasin giaman bilong em i bagarapim tru bel bilong mi! Mi les pinis, olsem na mi bungim olgeta buk bilong lotu mi holim na mi kukim olgeta.
Long Septemba 1973 mi stap gen long rot—mi laik go long Livapul na harim musik bilong wanpela lain bilong singsing (The Beatles). Wanpela man i kisim mi long ka, em Gordon Marler. Mipela kirap na stori long Baibel, long wanem, mitupela wantaim i save kaunim.
Bihain Gordon i helpim mi long kisim tok i tru. Mitupela i save raitim pas i go i kam, na long Mas 1974, em i tokim mi em i save stadi wantaim ol Witnes Bilong Jehova. Mi no gat save long ol Witnes, long wanem, i no gat wanpela taim ol i bin autim tok long mi long Rismon. Sampela mun bihain mi kisim pas long Gordon i tok: “Yu mas kam sindaun wantaim mi long Baibel-stadi bilong mi.” Em i tok, stadi bilong em bai kamap long Trinde long apinun. Olsem na Trinde moningtaim mitupela gelpren bilong mi i sanap long rot na wetim ka.
Mitupela i bin go wantaim Gordon long Baibel-stadi bilong em. Man i lukautim stadi em John Hyatt, em dispela man i bin abrusim mipela long ka na em i bin ting kain manmeri olsem mipela inap lainim tok i tru bilong God olsem wanem. Taim mipela sekan em i tok: “Ei! Dispela tupela ‘hipi’ bilong Amerika mi bin lukim long rot, em yutupela tasol, a?”
Em nau, mi kirap stadi long Baibel. Mi save kaunim Baibel, olsem na mi gat planti askim. Tasol i no gat taim bilong kisim bekim long olgeta askim, long wanem, bikpela kibung bilong ol Witnes i laik kirap long de bihain. John i givim wanpela buk long mi, em Tok i Tru i Bringim Man Long Laip Oltaim, na em i tokim mi long makim wanpela sapta na kam bek wantaim olgeta askim bilong mi long Trinde antap. Em i singautim mi i kam long kibung long Sande. Mi kirap nogut na amamas long ol manmeri long kibung—ol i bilas gut na ol i gat gutpela pasin. Gelpren bilong mi i no laik stadi, na taim mi tokim em mi laikim tru God, winim em, em i lusim mi.
Long Trinde, mi go bek lukim John. Mi bin makim sapta i stori long Krais Jisas. Mi gat ol askim long maritpasin na long tok profet bilong Daniel long 70 taims 7-pela yia. John i save autim tok long olgeta de, olsem na em i save gut long Baibel. Em i tokim mi, Baibel i tambuim ol singel long mekim maritpasin, na em i helpim mi long save long tok profet bilong Daniel. Em i bekim olgeta askim bilong mi. Long 2 klok bikmoning mi tok: “Dispela em tok i tru.” Mi bin tingting long slip ausait long pak olsem mi bin mekim planti taim bipo, tasol John i tok mi mas slip long haus bilong em.
Ating God i stiaim em long mekim olsem, long wanem, long dispela nait wanpela lain yangpela ol i save kolim skinhet, em ol i sevim gras bilong het, ol i dring spak na pait. Sapos ol i bin lukim mi—mi gat longpela gras—bai ol i paitim mi nogut tru.
Mi stadi i go na mi kisim save olsem tingting bilong mi bipo taim mi pikinini i stret. Wok bilong ol man long bosim ol samting i no inap stap longtaim. Klostu em bai pinis. God bai stretim ol samting long rot bilong gavman bilong em yet, em dispela Kingdom mi bin beten long en tasol mi no bin save em wanem samting. (Daniel 2:44; Matyu 6:9, 10) Na tingting bilong mi long pasin giaman na tupela maus em i stret. Jisas tu i no bin laikim. (Matyu, sapta 23) Mi bin wok long painim God, na nau em i larim mi i save tru long em.—Aposel 17:27.
Olgeta man mi bungim, mi autim dispela tok i tru long ol. Mi laik go stret na lukim famili bilong mi bilong givim dispela save long ol. Na mi mekim olsem taim mi go bek long Rismon.
Na tu mi ring i go long Haus Kingdom. Brata Herbert Lohwasser i kisim telefon. Em i mekim wok long nupela Haus Kingdom, ol i laik dediketim long God. Mi tokim em mi laik stadi Baibel. Em i tokim mi long wanpela bikpela bung bai kamap long de bihain, na olgeta man i gat laik ol i ken kam harim wanpela tok bilong Baibel. Olsem na mi go.
Olgeta man inap save mi nupela man, long wanem, gras na klos bilong mi i narapela kain. Wanpela yangpela painia singel, em Mike Bowles, i sekanim mi na tokim mi long sindaun wantaim em long poret. Bihain olgeta manmeri i wok long askim narapela narapela, “Husat dispela meri i gat naispela longpela gras i bin sindaun wantaim Mike Bowles?” Em mi tasol!
Bihain long namba tri stadi, mi katim gras na senisim pasin bilong mi long bilas. Nau skin bilong mi i wankain long ol samting i stap long bel bilong mi. Long Oktoba mi insait long Skul Bilong Wok Autim Tok, na long Novemba mi kirap autim tok wantaim kongrigesen. I no longtaim na mi lukautim sampela Baibel-stadi. Long Mas 1975 mi kisim baptais gen, tasol em bilong makim dediket bilong mi long God Jehova, bipo mi no save long em.
Mi kirap mekim wok autim tok long olgeta de, wankain olsem ol brata i bin helpim mi. Na long Me 1976 mi go wok long Betel long Bruklin, em nambawan ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova. Mi mekim wok bilong bosim lift na bringim pas long ol man. Olsem na mi gat rot long toktok wantaim ol strongpela brata long olgeta de.
Tupela yia bihain, mi go bek long Vejinia na mekim wok autim tok long olgeta de inap sampela taim. Bihain mi kamap elda long kongrigesen. Mi amamas long mekim wok elda, tasol bel bilong mi i no stap isi olgeta. Mi wok long tingting: ‘I mas i gat sampela samting moa mi ken mekim long wok bilong God.’ Ating em wok misineri? Orait mi putim aplikesen bilong go long Wastaua Baibel Skul Bilong Gileat, na long Oktoba 1983 ol i kisim mi bilong lain long wok misineri.
Paslain long mipela i winim skul ol i toksave long wanem hap mi bai go long en, em Kalombia, Saut Amerika.
Pastaim mi go stap long Bogota, na inap 3-pela mun mi wok strong long lainim tok Spen. Bihain ol i makim mi bilong go long wanpela haus misineri long Medelin, na mipela lainim tok Spen long olgeta de inap 4-pela aua, 6-pela de long olgeta wik.
I gat sampela hevi bilong autim tok long nupela tok ples. Mi lain yet long tok ples na mi wanpela i go long wanpela haus. Wanpela sista i save long tok Spen i stap klostu bilong harim tok bilong mi. Mi askim meri bilong haus long kisim nius bilong mipela long 30 pesos. Tasol meri i kros na pasim dua! Taim mi go bek long sista em i tokim mi olsem: “Yu mas was gut long pasin bilong yu long kolim tok. Yu mas tok pesos, tasol yu bin tok besos.” Em olsem mi bin askim meri long givim 30 kis long mi!
Kalombia em wanpela naispela hap. Nambawan samting bilong en em ol manmeri. Ol i man bilong mekim gut long narapela man, na pasin bilong ol i narapela kain long ol man long ol hap i gat planti wok bisnis. Olsem na pasin bilong lainim ol long Baibel i narapela kain. Ol i save amamas long ol stori, na ol tok piksa, na ol stori tru bilong samting i painim ol man. Ol man i save pren gut long dispela hap. Sapos ol i kros o amamas samting, ol i save kamapim long ples klia. Ol man i harim tok bilong mi i wankain long ol man nating i bin harim tok bilong Jisas. Dispela i kirapim mi long wok long bihainim moa pasin bilong Jisas long skulim ol man. Mi tingim tok bilong Pol long Efesus 3:19, em i stori long “pasin bilong Krais long laikim tru ol arapela, em i winim olgeta save.”
Long 1989 mi kisim wok olsem wasman sekit. Mi raun na lukim narapela narapela kongrigesen bilong ol Witnes long olgeta wik na mi save stap wantaim ol. Mi save autim tok wantaim ol, na givim ol tok long Haus Kingdom, na go wantaim ol brata sista long ol Baibel-stadi.
Jehova i wok yet long skulim mi na stretim pasin bilong mi long kain kain rot. Mi tingim wanpela taim em i mekim olsem. Mi bin go long kongrigesen Moskera ausait long Bogota. Ol brata i bin stretim rot bilong mi ken stap wantaim wanpela famili—em wanpela sista, na man bilong em i no bilip, na tupela pikinini.
Haus bilong ol i gat wanpela rum tasol, na long wanpela kona i gat tupela bet—narapela i stap antap long narapela—na wanpela laplap i lait tumas i banisim dispela hap. Ol i tokim mi long makim bet bilong mi. Mi makim bet daunbilo. Em Tunde. Long nait mi kaunim Baibel i stap na nau tupela pikinini i kam na pundaun long bet antap.
Mi tingting planti na long bel mi tok, ‘Olaman! Mi no amamas long dispela. Mi wanpela tasol i mas stap. Bilong wanem mi kam i stap hia? Mi man bilong stap long rum bilong mi yet!’ Orait, mi pasim tok long bel long painim narapela ples slip taim mi kam raun gen. Long olgeta nait wankain samting i bin kamap. Tasol long Fonde, taim mi kaunim Baibel i stap, wanpela pikinini i lukluk i kam daun. Em Andrés, na em i gat 9-pela krismas. Em i tok: “Brata Fleet, yu slip pinis?” Mi tok nogat. Em i askim gen: “Brata Fleet, yu beten pinis?” Mi tok gen nogat.
Nau Andrés i askim mi, “Taim yu beten, mi ken kam daun na beten wantaim yu?” Dispela tok i sutim bel bilong mi. Na tingting bilong mi i senis—mi no bel hevi moa long stap wantaim dispela famili. Mi tingim dispela manki i olsem wanpela ‘pikinini, papa bilong em i dai pinis,’ na em i laik bai wanpela man i beten wantaim em. Mi dispela man, olsem na mi beten wantaim em. Bihain taim mi raun gen mi stap wantaim dispela famili. Liklik Andrés i helpim mi long tingim moa yet laik bilong ol brata—mi no ken tingim laik bilong mi tasol. Mi kirap painim ol dispela kain manki, ol i stap olsem “ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis,” na ol i wok long painim God wankain olsem mi bin mekim taim mi pikinini. (Song 68:5) Nau papa bilong Andrés i save go long ol miting na em i kirap autim tok.
Taim mi kamap long Kalombia, ol man i save lotuim Jehova i olsem 22,000, tasol nau i go antap inap 55,000. Nau bel bilong mi i stap isi na mi no save tingting planti olsem mi inap mekim sampela wok moa o nogat. Mi amamas long stap long dispela gutpela ples. Inap oltaim bai mi tenkyu long God, em Man bilong marimari, long wanem, em i no bin tingim bilas bilong mi tasol, olsem bilong “hipi,” nogat. Em i lukim bel bilong mi na save, mi wanpela man i wok strong long painim God tru, nem bilong em, Jehova.—Em stori bilong Richard Fleet.
[Piksa long pes 19]
Richard long 1973
[Piksa long pes 21]
Richard Fleet, misineri long Saut Amerika