Yu Laik Lukim Stretpela Pasin i Kamap Long Graun?
WANPELA sip i gat sel ol i bin wokim long diwai na i gat 3-pela mas na tupela plua, em i kam sua long wanpela ples nau ol i kolim Kep Kod, Masasusets, Amerika. Ol boskru na 101 pasindia i bin raun long solwara inap 66 de na strong bilong ol i laik pinis. Ol i laik abrusim sampela hevi—ol i bin kisim nogut long han bilong ol man i birua long lotu bilong ol na ol i stap rabis long sindaun bilong ol—long dispela as ol i brukim solwara Atlantik na i kam.
Taim ol pasindia bilong dispela sip, em Meflaua, ol i lukim nambis long Novemba 11, 1620, ai bilong ol i lait tumas, long wanem, ol i save ol i gat rot long kisim nupela sindaun. Ol i laik mekim ol samting bilong kamapim gutpela sindaun bilong ol man, olsem na klostu olgeta man i bikpela pinis ol i sainim Kontrak Bilong Meflaua. Long dispela kontrak ol i tok promis long kamapim “ol lo i stret na i bilong olgeta man wantaim,” na ol dispela lo i bilong “helpim olgeta kain man bilong dispela setelmen.” Tasol olsem wanem? Ol dispela gutpela samting ol i laik kamapim—stretpela pasin long graun—em i kamap pinis?
Maski ol man i ting dispela kontrak ol i sainim long sip Meflaua em i wanpela as lo bilong gavman bilong Amerika, long Amerika na long ol narapela hap tu, i no gat stretpela kot long planti man. Olsem: Tingim wanpela man i bin stilim samting long stua na sutim papa bilong stua long gan, na taim em i laik ranawe, ol polis i sutim em. Em i kotim ol polis wantaim biktaun Nu Yok, na em i winim kot na kisim sampela milion dola.
Tingim dispela samting tu: Taim ol sumatin bilong lo i laik mekim tes bilong kamap loya, long Pasadena, Kalifonia, wanpela bilong ol i gat sik kain olsem epilepsi em i pundaun. Kwiktaim tupela sumatin i sindaun klostu long em ol i mekim wok bilong kirapim em long pulim gen win—ol i mekim mekim i go inap long taim ol lain bilong ambulens i kam. Tupela i lusim 40 minit long helpim dispela man. Tasol taim ol i askim bikman i lukautim dispela tes long ol i ken kisim 40 minit moa bilong pinisim tes, em i tok, nogat.
Na yumi ken tingim strafe ol raskol i kisim. Wanpela man i gat save long ol wok bilong mani, em Ed Rubenstein, em i tok: “Ol man i mekim pasin raskol, ol polis i no holim planti bilong ol. Na ol dispela man em ol polis i holim ol, planti bilong ol i no kot. Na planti man i mekim rong, kot i larim ol i lusim kalabus, maski ol i no pinisim yet taim kot i makim. Raskol i save kot i laik givim strafe long em, tasol em i no save, tru em bai kisim o nogat.” Rubenstein i skelim ripot bilong ol man i brukim haus na stil na em i kisim save olsem man i mekim dispela rong, “klostu olgeta taim em i no kisim taim long kalabus.” Planti taim ol i no kisim strafe long rong bilong ol, olsem na pasin raskol i go bikpela moa, na planti man moa ol i kisim nogut.—Saveman 8:11.
Long planti kantri liklik lain maniman ol i wok long kisim bikpela mani moa, na bikpela lain rabisman ol i wok long go rabis moa yet. Dispela kain pasin i save kamap strong namel long ol man i mekim nogut long ol man bilong wanpela kain skin o lain o tok ples o lotu, o ol i mekim nogut long ol meri, na ol dispela man na meri i no gat rot bilong helpim sindaun bilong ol o bilong kisim ol samting ol i mas kisim bilong i stap laip. Wanpela nius (The New York Times) i tok, “planti man long Saut Esia ol i bilong lotu Hindu, na klostu 250 milion manmeri long dispela hap—bikpela hap lain bilong ol i stap long India na Nepal—taim mama i karim ol i go inap long taim ol i dai, ol i stap olsem tarangulain ol man i no laik go klostu long ol.” Olsem na planti milion manmeri i stap rabis olgeta na ol i hangre na sik i bagarapim ol. Kirap long taim ol i liklik yet i go inap long taim ol i dai, ol i save karim ol hevi bilong ol pasin i no stret ol man i mekim long ol.
Olsem wanem long ol hevi ating ol man i no as bilong en? Tingim ol liklik pikinini ol i aipas o lek nogut samting o kru bilong het i no wok gut na ol i olsem longlong taim mama i karim ol. Sapos wanpela meri i karim pikinini em lek samting i krungut o pikinini i dai na dispela meri i lukim ol narapela mama i kamapim gutpela pikinini i no bagarap liklik, ating em bai pilim olsem i no stret dispela hevi i painim em, a?
Tasol sori tru. Planti pasin i no stret i stap, na dispela i kamapim planti samting nogut—bikpela pen na hevi, na ol man i no stap bel isi na amamas na bel gut. Planti man i kros nogut tru taim pasin i no stret i painim ol o ol yet ol i lukim, na ol i kirap na pait. Tasol dispela i mekim na ol man i mas karim bikpela pen na hevi moa. Klostu olgeta bikpela pait i bin kamap, long wanem, ol man i ting ol narapela i bin mekim pasin i no stret long ol.
I gat wanem as na ol man i no bin kamapim stretpela pasin long graun? Stretpela pasin long graun em i wanpela driman nating?
[Piksa Kredit Lain long pes 3]
Corbis-Bettmann
[Piksa long pes 4]
Ol i sainim Kontrak Bilong Meflaua
[Kredit Lain]
Corbis-Bettmann