Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g95 6/8 p. 10-13
  • Susu Bilong Mama

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Susu Bilong Mama
  • Kirap!—1995
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Taim Pikinini i No Kamap Yet
  • Nupela Pikinini
  • Wanem Taim Em i Mas Lusim Susu?
  • I Makim Olsem God i Gat Sori
  • Bebi Inap Kamapim Senis Long Marit
    Famili Bilong Yu Inap i Stap Amamas
  • Samting Ol Bebi i Mas Kisim na Ol i Laik Kisim
    Kirap!—2004
  • Olsem Wanem Ol Pikinini i Senisim Ol Samting Insait Long Marit
    Wastaua i Tokaut Long Kingdom Bilong Jehova—2011
Kirap!—1995
g95 6/8 p. 10-13

Susu Bilong Mama

WANPELA MAN LONG NAIJIRIA I RAITIM DISPELA STORI BILONG KIRAP!

Sapos yu tingting long givim susu bilong yu yet long pikinini, olsem planti mama i mekim, yu tingting long bihainim pasin em Man bilong wokim yumi i kamapim long pasin sori. Susu bilong yu yet em i gutpela kaikai tru bilong helpim skin bilong pikinini i kamap bikpela na i kamap strong. Em inap helpim pikinini long sakim sampela sik i painim planti pikinini. I gat gutpela as na Wol Helt Oganaisesen (WHO) i tok: “[Susu bilong mama] em i gutpela kaikai tru, winim olgeta narapela kaikai pikinini bai kisim. Olgeta senis bilong en, olsem susu bilong bulmakau, drai susu long tin, rais o poris samting, ol i no gutpela olsem.”

Taim yu givim susu long pikinini, dispela i helpim yu tu. Bai yu no gat wok long wasim botol na klinim gut na go long haus kuk long biknait bilong redim kaikai bilong pikinini. Na tu taim yu givim susu bilong yu yet long pikinini, dispela i helpim skin bilong yu. Bai skin i lus na i kamap olsem long taim yu no gat bel, na bai ol samting insait long bel bilong yu i kamap strong gen. Na dokta i tok, ol meri i givim susu bilong ol yet long pikinini, planti i no save kisim sik kensa long susu bilong ol.

Wanpela lain bilong Yunaitet Nesen i gat wok long helpim ol pikinini na ol i tok: “Wan wan mama tasol i no inap givim susu bilong em yet long pikinini.” Olsem na ating yu inap mekim. Long namba wan taim, ating bai yu kisim save olsem i gat sampela hatwok bilong en yu no bin tingim pastaim. Tru, God i wokim mama bilong givim susu bilong em yet long pikinini, tasol em i mas lain long mekim. Ating yu wantaim bebi bai lain inap sampela de o sampela wik na bai yutupela i save long mekim na i amamas long mekim.

Taim Pikinini i No Kamap Yet

Sapos yu no save yet long givim susu long pikinini, gutpela sapos yu toktok wantaim sampela mama ol i bin mekim. Ol inap helpim yu long abrusim o winim ol hevi. Na ol i ken helpim yu long save yu inap mekim gut.

Taim yu gat bel na taim yu karim pinis pikinini, yu mas malolo gut. Na yu mas kisim kaikai inap long yu. Wanpela nius bilong lain WHO (Breastfeeding) i tok: “Sapos mama i no kisim gutpela kaikai paslain long taim em i kisim bel o taim em i gat bel, dispela inap mekim na bai pikinini i no kamap gutpela insait long bel. Na bai skin bilong mama i no inap bungim gris bilong kamapim susu inap long pikinini taim mama i karim em pinis. Olsem na taim mama i gat bel na taim em i givim susu long pikinini, em i mas kisim kain kain gutpela kaikai.”

Na em bikpela samting yu mas lukautim gut susu bilong yu. Sampela mun paslain long taim yu laik karim pikinini, yu mas wasim susu long wara tasol; no ken putim sop. Sampela rop long hap klostu long ai bilong susu (areola, em hap i tudak) ol i kamapim wanpela kain marasin i olsem wel na i welim ai bilong susu na lukautim bambai sik i no ken kamap. Sapos yu putim sop, dispela inap mekim ai bilong susu i kamap drai na bai yu rausim dispela wel. Sapos susu i kamap drai na i skrap, rapim wanpela gutpela gris marasin, tasol no ken putim long ai bilong susu o long hap klostu long ai.

Bipo ol dokta i save tok, taim mama i gat bel gutpela sapos em i rapim rapim ai bilong susu bilong strongim. Ol i ting dispela bai mekim na taim pikinini i susu long mama, susu i no ken pen. Tasol ol i skelim gut na bihain ol i tok, i no gutpela mama i mekim olsem. Pen i save kamap sapos mama i no holim stret pikinini na em i no inap susu gut.

Maski susu bilong mama i liklik o bikpela o i gat wanem mak, pikinini inap susu gut. Tasol sapos ai bilong susu i no sanap gut, pikinini i no inap holim long maus. Yu ken traim mekim olsem: Holim susu long bikpela pinga na namba wan pinga na bengim isi klostu long ai bilong en bilong mekim ai i sanap. Sapos ai i no sanap gut, go lukim dokta, ating em bai givim samting long yu i olsem banis susu, em inap stretim mak bilong susu na mekim ai i sanap. Yu ken pasim taim yu no karim yet pikinini na taim yu karim pinis.

Nupela Pikinini

Taim yu karim pinis pikinini, gutpela sapos wanpela aua bihain yu kirap givim susu long em. Ating sampela i ting, taim mama i karim pikinini nupela bai skin bilong em yet na skin bilong pikinini i les na narapela i no laik lukim narapela. Tasol nogat. Taim mama i holim pikinini na givim susu, em i pilim amamas, na pikinini i lusim bel inap sampela minit pinis na em i susu long mama, em tu i amamas.

Taim pikinini i nupela yet, susu bilong mama i narapela kain, em i olsem wanpela kain wara i yelopela liklik (ol i kolim kolostrom). Dispela “gutpela wara” em i gutpela kaikai tru bilong pikinini. Ol marasin bilong sakim sik na bilong strongim skin bilong pikinini i pulap long en. I no gat bikpela suga o gris, olsem na em i gutpela kaikai tru bilong helpim pikinini taim em i nupela yet. Sapos pikinini i no gat sik, mama i no ken givim narapela kaikai o wara long em; dispela tasol. Sapos em i givim susu long botol tu, bai pikinini i les long susu long mama, long wanem, em i mas hatwok moa long wokim maus, winim sapos em i susu long botol.

Taim nupela pikinini i gat tupela inap 5-pela de, nau susu i kamapim susu tru na dispela kain wara kolostrom i pinis. Long dispela taim ating susu bilong yu bai solap na i pen liklik, long wanem, nau bikpela blut moa i ran i go long en. No ken tingting planti, dispela i painim planti meri. Taim pikinini i susu, dispela pen inap pinis. Tasol sampela taim susu i solap na nau ai bilong susu i hait na i hatwok long pikinini i holim long maus na pulim susu. Sapos olsem, ating yu mas bengim susu na rausim hap susu. Yu ken holim susu long tupela han wantaim na rapim isi isi kirap long daunbilo i kam antap long ai bilong susu.

Yu no inap skelim hamas susu pikinini i save dring, tasol yu no ken tingting planti​—skin bilong yu inap kamapim bikpela susu inap tru long pikinini o inap long tupela pikinini sapos yu karim tupela wantaim! Taim pikinini i susu, dispela i mekim bikpela susu moa i kamap. Em wanpela as na yu no ken givim ol narapela susu long pikinini, olsem susu bilong tin o bilong bulmakau. Sapos yu mekim olsem, bai pikinini i no susu gut long yu na bai skin bilong yu i kamapim liklik susu tasol.

Wanpela meri i raitim buk na em i tok: “Bipo yumi save ting yumi mas mekim olgeta samting bilong helpim nupela pikinini, tasol sapos pikinini i kamap long taim stret na em i no gat sik, em inap skelim kaikai na kisim inap tru long skin bilong em yet na skin bilong mama, sapos yumi larim em i mekim.” (Gabrielle Palmer long buk The Politics of Breastfeeding) Lo bilong dispela i olsem: Taim pikinini i laik kisim susu (ating em bai krai), gutpela yu givim. Pastaim em i laik kisim klostu klostu, olsem olgeta tupela o tripela aua. Olgeta taim em i susu, em i mas susu long wanpela susu pastaim, na bihain long narapela. Planti pikinini i save susu inap 20 o 40 minit na ol i kisim susu inap long ol. Tasol sampela ol i save isi isi; ol i susu liklik na malolo liklik. Pikinini i isi isi olsem bai susu inap 60 minit samting. Bihain long namba 5 de bilong pikinini, sapos insait long 24 aua em i susu inap 8-pela taim, na yu harim em i daunim susu, na 8-pela taim o moa em i pispis na yu senisim nepi, orait, yu ken save em i kisim kaikai inap long em.

Bilong helpim pikinini long susu gut, yu mas lain long pasin bilong holim stret pikinini taim em i susu. Sapos yu no holim em stret, bai em i no kisim susu inap long em. Na sampela pikinini bai i no laik susu.

Na sapos yu no holim stret pikinini, narapela hevi bai kamap: Bai ai bilong susu i bruk liklik liklik na i pen. Wanpela buk (Breastfeeding Source Book) i tok: “I gat kain kain samting i mekim na ai bilong susu i pen, tasol wanpela bikpela samting em olsem: pikinini i no holim gut susu long maus, as bilong dispela i olsem het bilong pikinini i no slip gut klostu long susu. Bilong em i ken susu gut, yu mas holim em klostu long susu na het bilong em i mas i stap stret (i no lukluk i go antap o i go daun o long sait), na bai maus bilong em i holim stret ai bilong susu na i no pulim i go long han sut o han kais.”

Maus bilong pikinini i mas pas strong long ai bilong susu na holim hap moa bilong susu inap wanpela ins. Sapos pes na skin bilong pikinini i kam long yu, na em i pulim pulim susu longtaim, na em i stap isi na amamas, na ai bilong susu i no pen, orait, yu save yu holim em stret.

Wanem Taim Em i Mas Lusim Susu?

Taim pikinini i gat sampela wik pinis, nau yu save gut long pikinini na pikinini i save gut long yu na yutupela wantaim i lain pinis long taim na pasin bilong givim susu na i stap amamas. Inap 4-pela i go 6-pela mun moa, i no gat wok long givim narapela kaikai o dring long pikinini; susu bilong mama em inap long em. Bihain, yu ken wok long givim ol narapela kaikai long em, olsem kumu yu paitim paitim o rais o prut. Tasol inap long pikinini i winim 9-pela o 10-pela mun, susu bilong yu i ken i stap nambawan kaikai bilong em; olsem na i gutpela sapos yu givim susu pastaim na bihain strongpela kaikai.

Yu mas givim susu bilong yu yet long pikinini inap long wanem taim? Lain WHO i tok, inap longtaim. Planti pikinini i winim tupela krismas pinis ol i susu yet. Mama i tingim pikinini; em i no tingim krismas bilong em. Wanpela buk i tok: “I no hatwok long lukim olsem pikinini i mas susu yet​—em i save amamas long susu na em i krai sapos mama i no laik givim susu. Olsem na i gat strongpela as na pikinini i mas susu yet long mama​—em bilong amamasim pikinini.”​—Mothering Your Nursing Toddler.

I Makim Olsem God i Gat Sori

Taim yu givim susu bilong yu yet long pikinini, ating long biknait taim ol narapela long famili i slip, yu ken tingim Man i bin kamapim dispela pasin. Maski yu no save gut long ol wok skin i mekim na yu inap givim susu long pikinini, tasol taim yu tingim dispela gutpela samting bai yu pilim gutpela save na bikpela sori bilong Man i bin wokim yumi.

Tingim: Susu bilong mama em i nambawan gutpela kaikai bilong nupela pikinini; i no gat wok long givim narapela kaikai o wara samting inap sampela mun. Na susu bilong mama i olsem gutpela marasin bilong helpim pikinini long sakim sik. Em i no ken bagarapim pikinini, em i klinpela, no gat wok long redim, no gat pe bilong en. Em i stap long olgeta hap, na i kamap planti moa taim pikinini i wok long kamap bikpela.

Na taim mama i givim susu long pikinini, em yet wantaim pikinini i save amamas. Mama i givim kaikai long pikinini, na maus bilong pikinini i pas long skin bilong mama na skin bilong tupela i stap klostu klostu, na dispela i hatim skin bilong pikinini, na i helpim mama long pas wantaim pikinini na laikim em tru.

Tru tumas, yumi mas litimapim nem bilong Man bilong kamapim dispela gutpela pasin. Mipela save yu bai mekim tok wankain olsem Devit, em man bilong raitim Song. Em i tok: “Olgeta samting yu wokim i narakain na i nambawan tru.”​—Song 139:14.

[Blok long pes 12]

Helpim Meri Bilong Yu

• Tokim meri, yu laik bai em i givim susu bilong em yet long pikinini. Strongim em long mekim na sambai long em.

• Helpim meri bambai em inap kisim gutpela kaikai long taim em i gat bel na taim pikinini i liklik yet na i susu long em.

• Helpim meri bambai em inap malolo gut. Sapos skin bilong em i les olgeta, bai em i no inap kamapim bikpela susu inap long pikinini. Yu inap lukautim ol narapela pikinini o mekim sampela wok long haus bilong helpim em?

• Sapos meri bilong yu i stap isi na i stap amamas, bikpela susu bai kamap. Olsem na wok long helpim em long i stap belgut. Putim yau taim em i kamapim hevi bilong em na helpim em long stretim hevi.

[Blok long pes 13]

Susu Bilong Mama na Bilong Botol

“Susu bilong mama i gutpela kaikai moa, klinpela moa, helpim pikinini long sakim sik, helpim mama bambai sik kensa i no kamap long susu o long hap bilong kamapim kiau insait long bel. Susu long tin i gat bikpela pe, na planti taim ol i tanim wantaim bikpela wara tumas i no klin, na ol i givim long pikinini long botol i no klin. Long ol lain i stap rabis, ol man i ting sapos ol mama i kirap bihainim gen pasin bilong bipo na givim susu bilong ol yet long pikinini i go inap 4-pela o 6-pela mun, dispela bai helpim inap wan milion pikinini na bai ol i no i dai.”​—The State of the World’s Children 1993, em wanpela nius bilong lain bilong Yunaitet Nesen i gat wok long helpim ol pikinini.

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2026)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim