Wastaua INTENET LAIBRERI
Wastaua
INTENET LAIBRERI
Tok Pisin
  • BAIBEL
  • Ol PABLIKESEN
  • Ol MITING
  • g99 5/8 p. 28-29
  • Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap

No gat vidio bilong dispela seksen.

Sori, popaia kamap long lodim vidio.

  • Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap
  • Kirap!—1999
  • Ol Liklik Het Tok
  • Wankain Infomesen
  • Planti Moa Ol i Sotim Slip Bilong Ol
  • Ol Bikhetlain
  • Biktaun i Wok Long i Go Insait Long Graun
  • Traipela Win Ren
  • Daunim Pasin Bilong Sem
  • Ol i Kaikai Wel
  • Ol i No Kamapim Planti Pikinini
  • Em Nupela Wok Bilong Nikotin?
  • Skin Bilong Yu i Mas Kisim Slip
    Kirap!—1995
  • Traipela Win i No Bagarapim Ol!
    Kirap!—1999
  • Ol Tok Bilong Helpim Smok i Olsem Win Nating Long Balun
    Kirap!—1996
  • Bilong Wanem Mi Save Sem?
    Sampela Askim Bilong Ol Yangpela​—Ol Gutpela Bekim
Lukim Moa
Kirap!—1999
g99 5/8 p. 28-29

Sampela Tok i Kam Long Olgeta Hap

Planti Moa Ol i Sotim Slip Bilong Ol

Nius Newsweek i tok, ol manmeri bilong Amerika “ol i no slip planti aua olsem ol lain bilong Amerika i bin slip long yia 1900 samting.” Long nau ol i sotim slip bilong ol inap wan na hap aua long olgeta nait, na dispela hevi bai go bikpela moa. Bilong wanem hevi bai go bikpela moa? Wanpela profesa bilong marasin long Yunivesiti Bilong Wiskonsin, em Terry Young, em i tok: ‘Ol manmeri i ting slip em i wanpela samting ol i ken sotim. Ol i ting man i no slip planti aua, em i man bilong wok strong na man i kamapim gutpela wok tru.’ Tasol sapos skin i no slip inap long skel, planti hevi inap kamap, olsem sampela kain sik. Skin inap bel hevi o kisim ol sik bilong klok. Ol saveman i pasim sampela rat long slip na insait long 2-pela wik na hap ol rat i dai. Nius Newsweek i tok: “I no olsem yu bai dai wantu olsem ol rat i dai, tasol sapos skin bilong yu i no kisim slip inap long skel, yu inap dai long narapela rot. Olsem: Taim dokta i no bin kisim slip inap long skel na skin bilong em i les olgeta, em inap popaia long makim hamas marasin yu mas dring, o sapos ai bilong wanpela draiva i laik slip, em inap stiaim ka i kam long hap em ka bilong yu i ran long en.” Wanpela saveman long pasin bilong slip, em James Walsh, em i tok: “Ol manmeri i mas skul olsem skin bilong ol i mas kisim slip inap long skel bilong en na i gutpela sapos long san samting ol i kisim liklik slip tu​—⁠em ol gutpela rot bilong helpim ol long tingting gut taim ol i draivim ka na long taim ol i wok.”

Ol Bikhetlain

Nius The New York Times i tok, wanpela lain i skelim tingting bilong 16,262 yangpela bilong Amerika na ol i kisim save olsem wanpela long olgeta 5-pela 5-pela bilong ol, em i save karim naip o gan samting, na wanpela long olgeta 10-pela 10-pela bilong ol, em i bin traim long kilim i dai skin bilong em yet. Ol sumatin bilong 151 skul long olgeta hap bilong kantri, ol i insait long wok dispela lain i mekim bilong skelim tingting bilong ol yangpela. Dispela lain i askim ol sumatin long raitim bekim bilong sampela askim bambai ol i ken save long sampela kain pilai o spot ol sumatin i save mekim, o ol samting ol i save mekim long maritpasin, ol drak, dring, na smok. Laura Kann bilong lain National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, em i tok: “Dispela i skulim yumi olsem planti yangpela tumas ol i wok yet long mekim sampela pasin ol inap kisim bagarap o indai long en long nau, o bihain ol inap kisim wanpela sik nogut i bagarapim skin.”

Biktaun i Wok Long i Go Insait Long Graun

Nius The New York Times i tok: “Meksiko Siti i wok long i go insait long graun. Ol i bin pamim i kam antap bikpela hap wara i stap insait long graun bilong ol 18 milion manmeri long biktaun ol i ken mekim wok long en, olsem na biktaun i wok long i go insait long graun hariap tru.” Na wanpela samting i mekim na dispela hevi i go bikpela moa, em ‘ol paip nogut bilong Meksiko Siti. I no gat narapela biktaun olsem dispela na ol paip wara i gat planti hul. Long olgeta wan wan lita wara ol i pamim i kam antap, bikpela hap (33 pesen) bilong en i lus long ol hul bilong paip.’ Dispela hevi i mekim na ol i mas pamim bikpela hap wara moa i kam antap, olsem na biktaun i wok long i go insait moa long graun. Long olgeta yia, ol wokman i mas stretim inap 40,000 hul i save kamap long ol paip, tasol ol man i no toksave long planti ol narapela hul i save kamap. Tasol dispela i no wanpela hevi bilong Meksiko Siti tasol, nogat, i gat ol narapela biktaun tu i wok long i go insait long graun. Olsem: Kirap long yia 1900 i kam inap nau, Venis, long Itali, em i bin go insait long graun inap 23 sentimita. Tasol Meksiko Siti i bin go insait long graun inap 9-pela mita!

Traipela Win Ren

Long Oktoba 27, 1998, traipela win ren ol i kolim Mis, em i bagarapim Sentral Amerika na kilim i dai 11,000 manmeri. Planti tausen moa ol i lus nabaut na ol i ting ol i dai pinis, na inap 2.3 milion manmeri ol i no gat ples slip. Tupela kantri dispela traipela win ren i bagarapim nogut tru, em Honduras na Nikaragua. Bikpela ren tru (winim wanpela mita) em i pundaun long ol bikpela gaden bilong bus, na ol i tok insait long 200 yia i go pinis i no gat wanpela bikpela bagarap i bin kamap olsem dispela bagarap. Ol hap maunten i bruk na kam daun na i karamapim planti planti liklik ples o tait wara i karim ol haus i go. Presiden bilong Honduras, Carlos Flores Facusse, em i tok: “Insait long 72 aua, mipela i lusim ol samting mipela i bin wok isi isi bilong kisim insait long 50 yia.” Planti i dai na planti samting i bagarap. Na narapela bikpela hevi i olsem: Waia bilong paua na telefon i bagarap long klostu olgeta liklik taun em traipela win ren i bagarapim. Wara i bagarapim planti handet rot na bris, olsem na ol man i no inap go i kam o salim tok, na inap sampela de ol man i no bin kisim bagarap ol i no gat kaikai, o wara bilong dring, o marasin. Ol lain bilong helpim ol man, ol i gat planti kaikai tasol ol i no gat rot bilong kisim i go long ol man. Haus na kago samting bilong ol man i lus na klostu olgeta i no gat wok mani moa. Inap 70 pesen bilong ol bikpela gaden banana, melen, kofi, na rais, ol i bagarap olgeta. Nambatu presiden bilong Honduras, William Handal, em i tok: “Traipela win Fifi i bin kamap long 1974 i liklik samting taim mipela skelim wantaim dispela traipela win ren. Mipela i mas wok strong 12 i go inap 14 yia bilong stretim ol samting Fifi i bin bagarapim. Tasol mipela i mas wok strong inap 30 o 40 yia bilong stretim ol samting dispela traipela win i bin bagarapim.”

Daunim Pasin Bilong Sem

Nius Toronto Star bilong Kanada i tok: “Inap 13 pesen bilong ol manmeri i bikpela pinis em ol i man i gat pasin bilong sem nogut tru.” Nius i tok, dispela pasin i save “pasim ol long mekim planti samting long sindaun bilong ol.” Ol saveman i kamapim sampela tingting bilong daunim pasin bilong sem. Olsem: “Tingim sampela samting yu inap toktok long en bilong kirapim toktok, olsem sampela samting i bin kamap long redio o televisen, o wanpela stori long nius o buk, o toktok long piksa wokabaut o wanpela wok yu save amamas long mekim.” “Mekim traim long save gut long pasin bilong toktok o long pasin bilong lukluk long ai bilong narapela na putim gut yau long tok bilong em.” “Subim skin bilong yu long mekim sampela samting yu pret long en.” “Sapos yu wanpela papa o mama bilong pikinini i gat pasin bilong sem, yu mas kamapim planti rot bilong helpim pikinini long poromanim ol narapela​—⁠dispela i bikpela samting.” Ol saveman i kirapim ol man i gat pasin bilong sem long ol i no ken les kwik, long wanem, ol samting i kamapim klia olsem sapos wanpela i wok strong long daunim pasin bilong sem, em i no ken hatwok long daunim dispela pasin.

Ol i Kaikai Wel

Long Mas 1978, wanpela bikpela sip bilong karim wel (Amoco Cadiz), em i bruk long nambis bilong Britani, Frans, na inap 230,000 ton wel bilong sip i kapsait i go insait long solwara na bagarapim nambis i go inap 350 kilomita. Olsem wanem? Nambis i bagarap yet? Profesa Gilbert Mille bilong wanpela lain saientis long Masei, em i tok, kirap long 1992, ol samting wel i bin mekim bilong bagarapim nambis​—⁠insait long wesan tu​—⁠em i pinis olgeta. Ol liklik binatang i as bilong dispela gutpela wok. Ol i save kaikai haidrokabon, em wanpela samting i stap insait long wel. Na ol narapela samting i wok gut wantaim ol binatang em sampela kain liklik demdem na snek. Ol dispela samting i save wok oltaim long tanim wesan, olsem na wel i bin stap insait long wesan ol i bin subim i kam antap, na ol liklik binatang​—⁠em ol i hangre​—⁠ol i kaikai dispela wel.

Ol i No Kamapim Planti Pikinini

Nius International Herald Tribune bilong Paris i tok: ‘Long ol kantri i gat planti wok bisnis, ol marit i no kamapim planti pikinini, olsem na long nau ol man i tingting planti long dispela samting.’ Bilong wanem? Long wanem, bihain bai i no gat planti yangpela bilong helpim ol lapun. Olsem: Long sampela kantri bilong Yurop, klostu nau namba bilong ol manmeri i winim 60 krismas i winim namba bilong ol yangpela i no kisim 20 krismas yet. Sampela as nius i kamapim na i gat planti lapun na i no gat planti yangpela, em pasin bilong ol marit​—⁠ol i no kamapim pikinini bambai ol i ken raun long narapela kantri samting, o ol i ken kisim wanpela gutpela wok mani, o kisim sampela skul moa. Sampela narapela as nius i kamapim, em hevi long mani, olsem na sapos ol marit i kamapim pikinini ol i kisim “hatwok.” Na tu, ol manmeri i no save dai hariap olsem bipo​—⁠ol i stap longpela taim moa.

Em Nupela Wok Bilong Nikotin?

Ol kampani bilong wokim marasin ol i salim pike ol i bin tanim wantaim marasin nikotin i stap insait long smok, na ol i wokim ol liklik plasta bilong pasim long skin na long rot bilong plasta, nikotin i save go insait long skin. Ol inap mekim wok long ol dispela samting inap sotpela taim bilong helpim ol long lusim smok. Nius The Wall Street Journal i tok, maski ol i wokim dispela kain pike na plasta bilong mekim wok long en inap 6-pela i go inap 12-pela wik tasol, planti man bilong smok ol i save mekim wok long en inap sampela yia. Nau ol kampani bilong wokim marasin ol i laik gavman i senisim lo na larim ol long salim ol dispela samting bambai ol man i ken mekim wok long en inap longtaim. Sampela kampani i no tingting planti, olsem planti man i mekim wok long ol dispela samting bai kalabus yet long nikotin. Tasol ol kampani bilong wokim marasin ol i no laik kisim wankain nem olsem ol kampani bilong wokim smok i bin kisim, olsem ol i kisim winmani long pasin bilong helpim ol man long stap kalabus long nikotin. Tasol David Sachs, dairekta bilong wanpela lain long Kalifonia (Palo Alto Center for Pulmonary Disease Prevention), em i tok: “Klostu olgeta kampani bilong wokim marasin ol i save ol inap kisim bikpela mani long rot bilong ol dispela samting ol i wokim.”

    Tok Pisin Pablikesen (1983-2025)
    Log Aut
    Log In
    • Tok Pisin
    • Serim
    • Preferens
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ol Lo Bilong Yusim
    • Privacy Policy
    • Ol Praivesi Seting
    • JW.ORG
    • Log In
    Serim