Marit Bilong Yu i Mas i Stap Klinpela Tru
“Long yupela olgeta, pasin bilong marit em i mas i stap olsem samting i klinpela tru”—HIBRU 13:4.
1. Wanpela man bilong niuspepa i givim wanem askim long sampela manmeri? Wanpela man marit i bekim wanem tok long dispela askim?
WANPELA man bilong niuspepa i givim askim long planti manmeri, olsem: “Sapos yu inap mekim gen, bai yu maritim gen dispela poroman nau yu marit long em?” Inap 50,000 manmeri i bekim tok na inap hap bilong dispela lain ol i tok, ‘Yes.’ Olsem wanem long yu? Bai yu tok wanem? Wanpela Kristen em i marit inap 33 yia pinis na meri bilong em i givim dispela askim long em, em i bekim tok olsem: “Tru tumas bai mi maritim yu gen! I gat sampela hevi i bin kamap, tasol hatwok bilong yumi i no lus nating. Marit bilong yumi i wok gut na em i gutpela samting tru !”
2. Long Hibru 13:4 wanem insait bilong dispela tok “samting i klinpela tru”?
2 God em i As bilong marit, olsem na ol man na meri i marit ol inap i stap amamas tru. Tasol marit bilong planti manmeri long nau—bilong ol Kristen i dediket tu—i laik bagarap. Aposel Pol i tok strong, olsem: “Long yupela olgeta, pasin bilong marit em i mas i stap olsem samting i klinpela tru [tok Grik: Samting i dia tumas o gutpela tumas].”a (Hibru 13:4) Tasol “ol manmeri i marit bai ol i gat bikpela hevi long dispela graun.” Olsem na hatwok long mekim marit i stap olsem samting i klinpela tru. (1 Korin 7:28) Olsem wanem yu ken mekim? Pastaim yu mas save long wanpela bikpela hevi i save kamap.
Ol i No Toktok Gut Wantaim
3, 4. (a) Wanem wanpela bikpela hevi i save kamap insait long marit? (b) Olsem wanem tupela marit inap kamap “wanpela”?
3 I gat wanpela man na meri Kristen, em tupela i marit inap 20 yia na wantu man i kirap mekim pasin pamuk na bagarapim marit. Olsem wanem kain samting olsem inap kamap? Meri bilong dispela man i tok: “Taim mi skelim ol samting mitupela i bin mekim, nau mi save, inap planti yia pinis mitupela i save toktok wantaim long ol samting bilong haus tasol na ol wok mipela mekim bilong lotu long God. Mitupela i no save toktok wantaim long samting bilong mitupela yet.” Tupela i no save toktok gut wantaim, olsem na tupela i no pas gut wantaim na man i mekim trabel na bagarapim marit. Long nau planti man na meri i katim marit, o tupela i stap wantaim, tasol narapela i no tingim narapela. Ol man bilong skelim dispela samting i tok, dispela pasin, olsem man na meri i no toktok gut wantaim, em wanpela bikpela as bilong dispela samting.
4 Tasol Jehova i tok: “Man i save lusim papamama na i pas wantaim meri bilong em, na tupela i kamap wanpela.” (Jenesis 2:24) Olsem na taim man na meri i marit, tupela i mas pas tru wantaim. Tupela i gat narapela narapela pasin, tasol tupela i mas pas tru wantaim. Em hatwok! Tasol narapela i mas toktok gut wantaim narapela na kamapim tingting tru i stap long bel bilong em na bai tupela inap pas tru wantaim na marit i wok gut.
5. (a) Wanem samting i pasim sampela marit na tupela i no toktok gut wantaim? (b) Ol narapela man i mas mekim wanem na bai ol i tingim gut man na meri i marit?
5 Wanem samting i pasim ol na ol i no inap toktok gut wantaim? Ating pasin bilong ples i pasim ol o ol i sem long kamapim tingting bilong ol long narapela man. Pasin bilong graun, olsem amamas o mani kago samting, i kalabusim tingting bilong sampela. Ol i tingim tumas ol samting bilong skin na ol i no tingim gut marit bilong ol. Sapos yu larim planti tumas man i bosim marit bilong yu, o yu pas tumas long papamama, bai yu no inap pas gut wantaim poroman bilong yu. Na ol narapela man i mas tingim gut man na meri i marit na i no ken i go oltaim long ol. Sampela taim tupela tasol i mas i stap. Ol narapela i no ken pulim taim o tingting samting bilong man o meri i marit, em dispela samting i bilong poroman bilong em.—Provep 25:17.
6. (a) Olsem wanem poroman bilong yu inap kamap olsem “dua bilong banis bilong taun”? Na olsem wanem “tok pait” inap kamap olsem “strongpela dua”? (b) Wanem ol askim long dispela blok i makim olsem yu wantaim poroman bilong yu i save toktok gut wantaim o nogat?
6 Tasol ating wanpela bikpela samting i mekim na man na meri i no toktok gut wantaim, em Provep 18:19 i kamapim, olsem: “Sapos yu mekim brata bilong yu i bel nogut long yu, orait bai em i pasim tingting bilong en na i no laikim yu, olsem ol pipel i pasim dua bilong banis bilong taun na ol arapela man i no inap i go insait. Sapos tupela man i tok pait na i no sekan, bai dispela i pasim rot bilong tupela na tupela i no inap kamap wanbel, olsem strongpela dua i pasim rot bilong man, na em i no inap i go insait long haus.” Ating meri i kamapim tingting bilong em long man bilong em. Tasol sapos man i no tingim o em i lap, o bihain em i sutim tok long meri long dispela tingting, ating bai meri i mekim wanem? Ating dispela samting bai bagarapim bel bilong meri na bai em i no laik kamapim moa tingting bilong em. Bai em i pasim tingting bilong em, “olsem ol pipel i pasim dua bilong banis bilong taun na ol arapela man i no inap i go insait.” Sapos narapela i no laik tok sori long narapela na tupela i no sekan, bai tupela i no inap toktok gut wantaim na i stap wanbel. Ol kain tok pait olsem bai stap olsem “strongpela dua” i pasim rot bilong tupela! yu ken mekim wanem na bai yu inap toktok wantaim poroman bilong yu?
Wok long Toktok Gut Wantaim
7. Filipai 2:4 i tok wanem na yumi ken save long ol samting yumi mas mekim bilong toktok gut wantaim?
7 Yu mas tingim gut poroman bilong yu na tingim gut ol samting bilong em. (Filipai 2:4) Olsem na yutupela tok wantaim long ol samting bilong yutupela yet na narapela i mas kamapim tingting bilong em long narapela. Yupela i mas i gat taim bilong toktok wantaim. Tupela marit long lain Kristen i save mekim olsem: Taim man i pinis wok na i kam bek long haus long apinun, tupela i save sindaun wantaim na dring ti na inap 15 minit samting tupela i toktok wantaim. Narapela i kamapim tingting bilong em long narapela na stori long ol samting i bin kamap long dispela de. Bihain tupela i kirap mekim ol wok bilong ol bilong apinun. Tupela i bin mekim olsem long olgeta taim inap 27 yia pinis!
8. Bilong wanem yu mas putim gut yau na harim gut ol tok poroman i mekim?
8 Tasol toktok tasol i no inap. Ol i bin askim wanpela meri Kristen wanem pasin bilong man bilong em em i save laikim tru, na meri i bekim tok olsem: “Em i save harim ol tok mi mekim. Em i nambawan gutpela pren bilong mi.” Taim poroman bilong yu i kamapim tingting bilong em na toktok wantaim yu, Sapos yu putim gut yau na harim gut ol tok em i mekim, bai em i save yu tingim tru em na yu laik tru long save long tingting bilong em—ol hevi bilong em tu. Man i “sori” long narapela man na ‘laikim tru’ em, em bai harim gut tok bilong em. (1 Pita 3:8) Olsem na yutupela i mas toktok gut wantaim. Toktok wantaim long ol liklik samting tu. Yu mas tokim poroman bilong yu long ol tingting bilong yu.
9, 10. Man na meri marit i ken mekim wanem na bai ol i bihainim gutpela pasin Aisak na meri bilong Manoa na Elkana i mekim long poroman bilong ol?
9 Tingim Aisak na Rebeka Tupela i pas tru wantaim. Taim Rebeka i hevi long wanpela samting em inap i go na tokim man bilong em long olgeta tingting i stap long bel bilong em. Wanpela taim Rebeka i tingting planti na em i tokim man bilong em: “Mobeta mi i dai.” Yu ting Aisak i lap samting na mekim meri bilong em i sem? Nogat. Aisak i sori long meri bilong em. Em i harim gut tok bilong em na mekim sampela samting bilong mekim isi bel bilong meri bilong em. (Jenesis 27:46-28:5) Taim Manoa i tingting planti, meri bilong em i lukim dispela samting na em i givim gutpela tok long em bilong mekim isi bel bilong em.—Hetman 13:22, 23.
10 Elkana i pilim tingting bilong meri bilong em. Em i lukim meri bilong em i bel hevi long wanpela samting, olsem na long pasin isi em i givim sampela askim long em bilong kirapim em long kamapim tingting bilong em. Elkana i tok: “Hana, bilong wanem yu krai? Bilong wanem yu no kaikai? Bilong wanem bel hevi bilong yu i stap nogut?” (1 Samyuel 1:8, NW) Olsem wanem long yu? Yu save pilim tingting bilong poroman bilong yu? Taim em i tingting long wanpela samting, kwiktaim yu kirap givim sampela askim long em bambai yu ken save long dispela tingting o hevi bilong em? Poroman bilong yu i save kamapim tingting bilong em long yu, o em i pret long mekim, nogut yu kotim em? Sampela taim sapos yu putim yau na harim tasol hevi bilong em, na yu no givim planti tok long em, em i gutpela.—Provep 20:5; 21:13.
Toktok Wantaim long Ol Hevi
11-13. (a) Wanem taim i hatwok tru long toktok gut wantaim? (b) Wanem samting i kamap na Sera i tingting planti? (c) Inap em i mekim wanem? Tasol em i mekim wanem?
11 Tasol olsem wanem sapos poroman bilong yu i mekim wanpela samting em i givim hevi long yu o em inap bagarapim marit bilong yupela? Long kain taim olsem i hatwok long toktok gut wantaim, a? Sampela samting Ebraham na Sera i bin mekim inap helpim yumi long save long ol samting yumi ken mekim long kain taim olsem.
12 Long de pikinini bilong tupela, Aisak, i lusim susu, Sera i lukim narapela pikinini bilong Ebraham, Ismal, em i “pilai wantaim” Aisak.* Ismal i tok bilas long liklik brata bilong em, long wanem nau bai Aisak i senisim em na kisim ol samting God i tok promis long givim long Ebraham. God i makim Aisak bilong kisim. Sera i tingting planti long dispela tok nogut Ismal i givim long Aisak. Nogut Ebraham i dai na bai Hega, mama bilong Ismal, i tokim ol man God i makim Ismal bilong kisim ol dispela samting bilong Ebraham, Aisak nogut.—Jenesis 17:l9; 2l:8, 9.
13 Sera inap pret na haitim tingting bilong em, nogut Ebraham i kros, long wanem Sera i save Ebraham i laikim tumas Ismal. Sera em i gutpela meri, em i save “bihainim tok bilong Ebraham na i kolim em ‘bikpela.”’ Ating em i no save kamapim sampela tok long ol narapela hevi i kamap, em i larim pasin sori i karamapim. (1 Pita 3:6) Tasol dispela hevi em i bikpela hevi tru. Sera inap pasim maus na inap planti de em i no toktok long Ebraham bambai Ebraham i pilim Sera i gat hevi. Tasol Sera i no mekim olsem. Sera i tokaut long hevi bilong em. Em i tok: “Yu rausim dispela wokmeri wantaim pikinini bilong em. Pikinini bilong wokmeri em i no ken kisim hap samting bilong yu. Dispela olgeta samting i bilong pikinini bilong mi Aisak.”—Jenesis 21:10.
14. Ebraham i mekim wanem? Bilong wanem em i mekim olsem?
14 Dispela tok i mekim Ebraham i bel hevi. Em i laikim tumas Ismal, olsem na pastaim em i no tingting gut. Tasol em i no krosim Sera. God i tokim em: “Yu no ken bel hevi long wokmeri Hega wantaim pikinini bilong en. Yu mas bihainim tok bilong Sera.” Ebraham i tingim dispela tok bilong God na em i bihainim tok bilong Sera. Long dispela rot bel isi na laik bilong God i kamap, maski em i givim bikpela hevi long Ebraham.—Jenesis 21:11-14.
15, 16. (a) Kolim sampela samting em inap kamapim hevi insait long marit? (b) Ol marit i ken mekim wanem na bai ol i bihainim pasin bilong Ebraham na Sera? Na wanem samting bai kamap? Stori long samting i bin kamap long wanpela meri Kristen.
15 I gat kain kain samting em inap kamapim hevi insait long marit long nau. Wanpela samting em olsem: Sapos poroman i save tingim tumas wanpela narapela man. Ol man bilong skelim dispela samting ol i tok, sapos man marit i gat wanpela gutpela pren em i save tingim tumas em, na sapos dispela pren em i wanpela meri, dispela samting inap kamapim hevi. O sapos meri marit i gat wanpela gutpela pren em i save tingim tumas em, na sapos dispela pren em i wanpela man, dispela samting inap kamapim hevi. O i ting poroman bilong yu i save tingim tumas wok mani bilong em o wanpela samting em i save mekim bilong painim amamas. Dispela samting tu inap kamapim hevi insait long marit. O ating poroman bilong yu i no save tingim moa tingting na laik bilong yu. Olsem wanem? Yu save bihainim pasin bilong Sera na tokim em long tingting bilong yu bambai em i ken save long laik bilong yu na hevi i no ken i go bikpela? Na sapos poroman i tokim yu long tingting bilong em na dispela tok i mekim yu i bel hevi, bai yu bihainim pasin bilong Ebraham na larim tok bilong God i bosim ol samting yu mekim? Sapos yu mekim olsem bai yutupela inap toktok gut wantaim, a?—Provep 27:5.
16 Tasol “pasin bilong sori em i save Karamapim planti sin.” (1 Pita 4:8) Olsem na yu no ken kros long olgeta liklik tingting o pasin bilong poroman i narapela kain long tingting o pasin bilong yu. Na yu no ken kros long ol liklik pasin kranki bilong em; yumi olgeta yumi save popaia. Tasol sampela i pret long toktok wantaim poroman long ol bikpela hevi. O ating ol i toktok wantaim poroman long en, tasol poroman i daunim ol. Sori tru, long dispela rot pasin i kamap em inap bagarapim marit olgeta. Wanpela meri Kristen i stap bel hevi longtaim liklik, long wanem em i pilim olsem man bilong em i no save tingim laik na tingting bilong em taim tupela i slip wantaim. Em i pilim olsem man bilong em i tingting tasol long amamasim skin bilong em yet. Em i tingting long lusim man bilong em. Tasol em i no bin toktok wantaim man bilong em long dispela hevi bilong em. Em i pret, nogut man i no pilim tingting bilong em. Tasol wanpela strongpela Kristen i givim gutpela tok long em, olsem na em i tokim man bilong em long dispela hevi bilong em. Man bilong em i kirap nogut tru! Em i no save ol samting em i mekim i nogutim bel bilong meri olsem. Em i senisim pasin bilong em na dispela hevi i pinis na tupela i stap amamas. Wok long toktok gut wantaim poroman bilong yu; kamapim olgeta liklik na bikpela hevi bilong yu; na long dispela rot bai marit bilong yu inap i stap klinpela tru.
Mekim Gutpela Tok
17. Man na meri marit i mas mekim wanem kain tok? Stori long dispela samting?
17 Tasol taim yu toktok wantaim poroman bilong yu, yu ting i gutpela sapos yu kamapim nating tok o yu mas tingting gut pastaim? “Sapos man i no tingting gut na i tok, orait tok bilong en inap sutim bel bilong narapela man olsem bainat. Tasol tok bilong man i gat gutpela tingting i save helpim man olsem gutpela marasin.” (Provep 12:18) Maski tok bilong yu i stret na yu no tingting long bagarapim bel bilong poroman bilong yu, tasol sapos yu no tingting gut, tok bilong yu inap “sutim” bel bilong poroman. Olsem na Baibel i tok long pasin bilong gutpela meri marit na i tok, dispela kain meri i save “mekim tok isi tasol. Na olgeta tok bilong en i kamapim gutpela tingting na save bilong en.” (Provep 31:26) Oltaim em i save mekim gutpela tok. Taim man i mekim wanpela wok na wok bilong em i no kamap gutpela, em i save amamas sapos meri bilong em i mekim tok isi tasol! Bisnis bilong wanpela Kristen man i bagarap na bel bilong em i hevi tru. Meri bilong em i sori long em na em i tok: “No ken hevi. Ating nekstaim bai i kamap gutpela.” Bel bilong man i amamas tru!
18. Wanpela meri marit i mekim wanem na em i bihainim gut dispela tok bilong Baibel?
18 Taim tok pait i kamap, long dispela taim yu mas was gut long ol tok yu mekim na mekim gutpela tok isi tasol. Sapos meri i tok kros bai man i no laik i stap wantaim em. (Provep 19:13; 21:19) Wanpela Kristen meri bipo em i save mekim planti tok kros, tasol bihain em i wok long stretim dispela pasin bilong em. Em i mekim wanem? Em i tok: “Bipo, taim mi hevi long wanpela samting, mi no save tingting, mi tokaut tasol. Tasol nau mi save wetim mitupela tasol i stap. Mi bosim gut skin na mi no mekim pes i drai o daunim man bilong mi long ai bilong ol pikinini. Nau bikpela senis i kamap na em i gutpela!” Tasol tupela wantaim, man wantaim meri, i mas was gut long ol tok ol i mekim, nogut dispela tok i bagarapim bel bilong poroman.—Provep 25:11; Galesia 5:15.
19, 20. (a) Man “i gat gutpela tingting” em i save mekim wanem? (b) Gutpela tingting bilong wanpela man marit i helpim em olsem wanem na em i no kros kwik? Na wanem samting i kamap? (c) I gat wanem ol askim yumi ken tingim na bai yumi save, yumi gat gutpela tingting o nogat?
19 Tasol taim bel i hat yu mas mekim wanem? Yu mas bihainim gutpela tingting! “Man i gat gutpela tingting, em i save tingting gut pastaim na bihain em i mekim gutpela tok. Na dispela i save mekim ol man i laikim tumas harim tok bilong en” (Provep 16:23) Sapos yu gat gutpela tingting, bai yu no tingim tasol tok narapela man i mekim, bai yu tingim as tru bilong dispela tok. (Niemaia 8:8) Olsem wanem gutpela tingting inap mekim i dai kros? Wanpela man marit i go insait long haus na em i lukim meri bilong em i belhat i stap na em i tromoi nabaut ol sospen samting. Aiwara bilong meri i kapsait na em i tok: “Yu no save tingim mi! Yu kam bek long haus na i go mekim sampela wok long gaden. Yu no helpim mi!” Tasol wanem as tru bilong hevi bilong dispela meri? As tru bilong en i olsem: Nau tasol em i karim pikinini na em i gat bel gen. Skin bilong em i les na tingting bilong em i bagarap. Em i pilim olsem em i stap kalabus long haus. Meri i no bihainim pasin Kristen, tasol man bilong em i gat gutpela tingting, olsem na em i no tingim dispela tok kros meri i mekim. Em i pilim as bilong dispela hevi. Olsem na em i tok: “Sori tru. Mi mas helpim yu long ol wok long haus.” Em nau, kros i pinis. Bihain em i tok: “Nau mi moa laikim man bilong mi.”
20 Tok bilong Provep 19:11 i stret: “Man i gat gutpela tingting, em i no inap kros kwik. Nambawan pasin bilong en i olsem: Em i no save tingim rong narapela man i mekim long em.” Yu bihainim gutpela tingting? Taim poroman bilong yu i tok kros long yu, yu wok long save long as bilong dispela tok? Yu save lusim tingting long rong poroman i mekim long yu? Sapos yu gat gutpela tingting bai yu mekim gutpela tok, na bai poroman i laikim tumas harim tok bilong yu. Tru tumas, sapos poroman bilong yu i gat gutpela tingting yu kisim gutpela samting long Jehova, na dispela samting inap helpim marit i stap gutpela.—Provep 19:14.
No Ken Tingim Pasin i Narapela Kain o pasin i Kranki Liklik
21. Sapos yu no kros long ol pasin na tingting bilong poroman i narapela kain long pasin na tingting bilong yu, olsem wanem dispela inap helpim marit bilong yu i stap gutpela?
21 Maski man tupela meri i wok strong, tasol tupela i no inap i stap wanbel long olgeta samting. Sampela pasin na tingting bilong tupela bai stap narapela narapela kain. Wanpela wasman sekit em i marit inap 25 yia pinis, em i tok: “Sampela marit i save tok, ‘Mitupela i gat narapela narapela kain pasin!’ Na ol i save tingim tasol ol dispela narapela narapela kain pasin na tingting bilong ol, na nau narapela i no laikim moa narapela. Tru, sampela pasin na tingting bilong mitupela meri bilong mi i narapela narapela kain, tasol i gat planti samting mitupela i wanbel long en. Mipela save tingim ol dispela samting na dispela i helpim marit bilong mipela i kamap gutpela moa long olgeta taim.” Olsem wanem long yu? Yu laik mekim olsem bambai marit bilong yu i ken i stap gutpela?
22. (a) Wanem samting inap helpim tupela marit long i stap amamas? (b) Tasol i gat wanem bikpela samting na yumi laik bai marit bilong yumi i stap klinpela tru?
22 No gat wanpela poroman em i gutpela olgeta. Tasol sapos yu save sampela pasin na tingting bilong poroman bilong yu i narapela kain long pasin na tingting bilong yu na yu no kros long dispela, na yu lusim tingting long ol liklik pasin kranki bilong em, orait, yutupela inap i stap amamas wantaim. (Kolosi 3:13) Bikpela samting tru em olsem: Yumi laik bai God i stap Pren bilong yumi, olsem na yumi wok strong long mekim marit bilong yumi i stap klinpela tru. Ol Kristen i laik i stap gut long ai bilong Jehova na ol i wok strong bambai marit bilong ol i ken i stap gutpela, ol i mekim gutpela pasin.
23. Yumi mas mekim wanem na bai marit bilong yumi i stap gutpela tru?
23 Sapos yumi no lukautim gut marit bilong yumi, bai em i kamap nogut. Tasol sapos yu wok strong yu inap mekim marit i kamap gutpela gen. Yu mas (1) wok long toktok gut wantaim poroman bilong yu, na (2) mekim gutpela tok isi tasol, na (3) no ken tingim ol pasin na tingting bilong poroman bilong yu i narapela kain long pasin na tingting bilong yu. Dispela samting wantaim blesing bilong God bai mekim marit bilong yu i stap olsem samting i gutpela tru long ai bilong yu na long ai bilong dispela Man em i as bilong marit.
[Ol Futnot]
a A Greek-English Lexicon of the New Testament bilong J. H. Thayer. Pita i kolim dispela tok long blut bilong Krais, em i tok dispela blut “i dia tumas.”—1 Pita 1:19.
Em i no pilai tru, em i birua long Aisak. Lukim tok bilong Baibel long Galesia 4:29, 30.
Yu Inap Tingim?
□ Bilong wanem i bikpela samting yutupela i mas toktok gut wantaim?
□ Sapos yutupela i bihainim pasin bilong Ebraham na Sera, olsem wanem dispela inap helpim yupela long toktok gut wantaim?
□ Man o meri i mas mekim wanem na bai em i “mekim tok isi tasol”?
□ Sapos man o meri i gat gutpela tingting, olsem wanem dispela inap helpim marit bilong em i stap klinpela tru?
[Blok long pes 10]
Yutupela i Save Toktok Gut Wantaim?
(1) Planti taim yutupela i save toktok wantaim?
(2) Planti taim yutupela i save toktok long samting bilong haus tasol o samting bilong ol pikinini? o yutupela i save kamapim tingting bilong yupela na narapela i tokim narapela em i pilim olsem wanem?
(3) Yu gat sampela tingting yu pret long kamapim na tokim poroman bilong yu long en?
(4) Wanem taim narapela i bin givim presen long narapela, long wanem em i laikim em? Longtaim pinis?
(5) Planti taim yu holim han bilong poroman bilong yu? o taim yutupela i slip wantaim tasol narapela i save holim narapela?
[Piksa long pes 12]
Taim man i gat hevi, sapos meri bilong em i “mekim tok isi tasol,” bai man i laikim em tru