Telimautim Tok Olsem: “Yupela Kalabusman i Ken Lusim Kalabus”!
OL I TOK, namba 5 bilion man i kamap long graun long Julai 7, 1986. Tasol olsem wanem long i stap bilong dispela pikinini long bihain? Na olsem wanem long i stap bilong olgeta manmeri long bihain? Inap ol dispela bilion bilion manmeri i lusim ol samting i kalabusim ol na ol i stap fri tru long bihain na i stap gutpela tru? Mipela inap tok, Yes. Tasol dispela tok “fri,” yumi ken ting olsem wanem long dispela tok? Ating em i olsem yumi ken bihainim olgeta laik bilong yumi na i no gat wanpela samting i ken pasim yumi? Em i olsem? Nogat, em i no olsem.Wanpela man bilong Englan long bipo, em Charles Kingsley, em i raitim wanpela buk na em i stori long dispela samting, em i tok, “I gat tupela kain pasin bilong i stap fri: Wanpela kain em i giaman tasol na i olsem man inap mekim olgeta samting long laik bilong em tasol; na pasin tru bilong i stap fri em olsem: Man inap mekim ol samting i stret long em i mas mekim.”
Sapos man i laik i stap fri tru, em i mas “mekim ol samting i stret long em i mas mekim.” Na wanem samting i stret long em i mas mekim. Taim Jisas i stap long graun em i tok, i gat tupela bikpela lo—namba wan lo, em man i mas laikim tru God long bel bilong em olgeta, na long laip bilong em olgeta, na long tingting bilong em olgeta, na long strong bilong em olgeta; na namba tu lo, em man i mas laikim ol narapela man olsem em i laikim em yet. (Mak 12:29-31) Ol man bilong kamap fri tru, em ol man i save laikim tru God na ol narapela man, na ol i no giaman tasol long mekim.—Jon 8:31, 32.
Olsem wanem long ol manmeri bilong dispela graun? Ol i save laikim tru God na ol narapela man? Sori tumas, yumi mas tok, Nogat. Olsem na long graun i gat dispela pasin giaman bilong i stap fri—olsem ol i tingim skin bilong ol yet tasol, na ol i laik bai ol yet i mas bosim wokabaut bilong ol na ol i no laik aninit long wanpela man. Ol i tok, ‘laik bilong wan wan,’ na ol i strong long bihainim dispela pasin, na ol i no tingim God o narapela man. Dispela tingting na pasin em i wok long kisim ol liklik lain bilong ples na ol kain kain skin na ol bikpela kantri tu. Taim ol i holim yet dispela tingting olsem “mi pastaim orait i no gat gutpela as bilong kamapim tru pasin bilong i stap fri na i stap bel isi na amamas long dispela graun; maski ol i laik mekim, tasol dispela wok bai pundaun. Tingim gen tok bilong Jisas, em i tok, “Yu mas laikim ol arapela man olsem yu laikim yu yet.” Yumi mas mekim olsem sapos yumi laik i stap fri tru.
Ol i kamapim oganaisesen Yunaitet Nesen bilong pinisim olgeta pait long graun na kamapim ‘bel isi na gutpela sindaun,’ na long dispela rot olgeta man bai kamap fri. Long namba 40 yia bilong en, Yunaitet Nesen i tokaut olsem yia 1986 em Yia Bilong Gutaim long Olgeta Hap Bilong Graun. Ol i tokaut long olgeta man bai kamap fri, tasol dispela tok bilong Yunaitet Nesen i gat as tru bilong en o olsem wanem? Ol inap kamapim tru bel isi long graun? Ol i save tromoi bikpela mani moa moa yet long wokim ol samting bilong pait (nau em i winim wan tausen bilion kina long yia). Tasol yu ting ol i pinis long mekim dispela wok? Pasin bilong bagarapim ol man na tromoi ol bom long ol ka samting, dispela pasin i go liklik? Olsem wanem long ol bikpela pait ol i mekim long Noten Ailan na long hap bilong Midel-Is na Esia em ol pait bilong lotu? Ol dispela pait nogut i pinis? Planti bikpela man bilong lotu nau ol i go insait long wok politik na ol i mekim planti tok long pasin wanbel na bel isi, tasol olsem wanem? Dispela pasin i kamap pinis? Yunaitet Nesen i bin putim wanpela mak bilong wok bilong en long kamapim gutaim; dispela mak em piksa bilong wanpela pisin ol i kolim balus. Tasol ating dispela pisin i lusim pinis Yunaitet Nesen na ol lotu bilong graun na em i flai i go pinis long narapela hap!
Tasol olsem wanem? I gat wanpela lain nau ol i stap na ol i pinis long pait na tingim skin bilong ol yet na tok, ‘Mi pastaim’? I gat wanpela lain olsem i stap! Dispela “King Bilong Gutaim” em Krais Jisas, em i bungim ol manmeri ol i laikim tru bel isi, na dispela lain ol i bilong “olgeta lain man, na bilong olgeta tok ples, na bilong olgeta kain skin, na bilong olgeta graun.” (Aisaia 2:3, 4; 9:6, 7, NW, Revelesen 5:9; 7:9) Ol i amamas long Kingdom bilong God long han bilong Krais liklik taim bai pinisim olgeta pasin nogut na em bai kamapim paradais long olgeta hap bilong graun, i gat bel isi i stap long en, na long dispela paradais bai olgeta man i stap fri tru. Dispela lain em ol Witnes Bilong Jehova. (Danyel 2:31-35, 44; Aisaia 43:10, 12; 65:17-25) Ol dispela Kristen i wanbel na i wok wantaim long tokaut long olgeta man long wanpela samting bilong amamas tru. I gat wanpela taim bilong amamas bipo long lain Isrel, na ol i kolim dispela taim bilong amamas olsem Jubili. Sampela samting bilong dispela Jubili (olsem taim bilong amamas) em i olsem piksa na i makim dispela gutpela tok bilong amamas ol dispela Kristen i tokaut long en long nau. Long 200 samting kantri long graun ol i amamas long bihainim wanpela tok bilong God: em i tok: “Telimautim tok long olgeta manmeri i stap long dispela graun, olsem: ‘Yupela kalabusman i ken lusim kalabus’” (Levitikas 25:10, NW ) Olsem wanem long yu? Yu bin harim na putim yau long dispela gutpela singaut bilong ol?