-
Birua Bilong KraisToktok Gut Wantaim Ol Man Long Baibel
-
-
man i save tok, ‘Jisas em i no dispela man God i makim [olsem Mesaia, o Krais] bilong kisim bek ol manmeri bilong en.’ Man i mekim dispela kain tok, em i . . . birua bilong Krais.”
Olgeta man i tok, Jisas i no dispela wanpela Pikinini bilong God
1 Jo 2:22: “[Man] i save givim baksait long Papa wantaim Pikinini, . . . em i birua bilong Krais.”
Skelim wantaim Jon 10:36; Luk 9:35.
Ol man i bikhet na lusim lotu i tru
1 Jo 2:18, 19: “Planti birua bilong Krais ol i kamap pinis. . . . Pastaim ol dispela man i bin i stap wantaim yumi, na ol i lusim yumi na i go. . . . Olsem na yumi save gut, dispela olgeta man ol i no bilong yumi tru.”
Ol man i birua long ol disaipel tru bilong Krais
Jo 15:20, 21: “Sapos ol i bin mekim nogut long mi, orait ol bai i mekim nogut long yupela tu. . . . Ol bai i mekim olgeta dispela pasin nogut long yupela, long wanem, ol i save olsem yupela i lain bilong mi.”
Ol man o lain man i birua long Krais i stap King, o ol i giaman na tok ol yet i mekim wok Krais i mas mekim
Sng 2:2: “Ol king bilong olgeta hap graun, ol i redi long pait. Na ol hetman i bung na painim rot bilong daunim Bikpela na dispela man em i makim [Krais, o Mesaia].”
Lukim tu Kamapim Tok Hait 17:3, 12-14; 19:11-21.
Mt 24:24: “Sampela man bai i kam na tok giaman olsem, ‘Mi dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en,’ o ‘Mi wanpela profet.’ ”
-
-
BlutToktok Gut Wantaim Ol Man Long Baibel
-
-
Blut
Stori: Blut i gat wok long karim kaikai na win oksijen i go long olgeta hap bilong skin, na rausim pipia, na sakim sik. Blut i mekim bikpela wok tru long helpim yumi long i stap laip, olsem na Baibel i tok: “Blut i save givim laip long olgeta man na animal.” (Wkp 17:11) Jehova em i As bilong laip, olsem na em i putim ol lo bilong bosim ol wok yumi ken mekim long blut.
God i putim lo long ol Kristen i mas ‘abrusim blut’
Ap 15:28, 29: “Holi Spirit i stap wantaim mipela [lain bilong bosim ol Kristen] na mipela i pasim tok olsem, mipela i no laik putim planti hevi long yupela. Olsem na yupela mas bihainim ol dispela pasin tasol. Yupela i no ken kaikai abus ol i bin kilim bilong mekim ofa long ol giaman god. Na yupela i no ken kaikai abus i gat blut i stap yet long en, [olsem abus ol i bin pasim nek bilong en na kilim i dai] . . . Na yupela i mas abrusim olkain pasin pamuk.” (Olsem na pasin bilong kaikai blut i gat bikpela tambu wankain olsem pasin bilong lotuim god giaman na pasin pamuk, em ol pasin yumi save abrusim.)
Yumi ken kaikai abus, blut nogat
Stt 9:3, 4: “Yupela i ken kaikai olgeta abus . . . na ol kain kain sayor. . . . Wanpela samting tasol yupela i no ken kaikai, em mit i gat blut i stap yet long en, long wanem, blut em i as bilong laip.”
Abus ol i kapsaitim pinis blut bilong en em i orait long kaikai. Abus ol i pasim nek bilong en na i dai, o em i dai long trap, o em i dai pinis na bihain ol man i kisim, dispela i tambu long kaikai. (Ap 15:19, 20; skelim wantaim Wok Pris 17:13-16.) Olgeta kain kaikai ol i bin tanim blut o sampela hap bilong blut long en, dispela tu i tambu.
God i orait long wanpela wok tasol ol man i ken mekim long blut, em bilong mekim ofa
Wkp 17:11, 12: “Blut i save givim laip long olgeta man na animal. Olsem na mi tokim yupela olsem: Pris i mas kapsaitim blut bilong ofa long alta . . . Blut tasol i as bilong laip, na blut tasol i save tekewe sin bilong yupela ol manmeri. Olsem na mi tokim yupela Israel, i no gat wanpela bilong yupela o bilong ol arapela lain i stap wantaim yupela i ken kaikai [blut]. I tambu tru.” (Olgeta ofa long Lo Bilong Moses i makim ofa bilong Krais Jisas.)
Hi 9:11-14, 22: “[Krais] i mekim ofa long blut bilong em yet, na . . . em i baim bek yumi bilong oltaim oltaim. . . . Ol pris i save kisim blut bilong meme na bilong bulmakau man, . . . na kapsaitim . . . bilong mekim ol dispela manmeri i kamap klin gen long ai bilong God . . . Tasol blut bilong Krais i winim dispela. . . . Em i pinisim asua bilong yumi na yumi save olsem yumi stap klin tru long ai bilong God. . . . Na sapos ol i no kilim wanpela samting i dai na mekim blut bilong en i kapsait, orait God i no save tekewe sin bilong ol manmeri.”
Ef 1:7: “Long blut bilong [Krais Jisas], God i lusim olgeta sin bilong yumi.”
Ol man bilong bipo ol i tok ol i Kristen, ol i ting olsem wanem long lo bilong Baibel i tambuim blut?
Tetulian (yia 160-230 samting) i tok: “Long kaikai bilong mipela tu i no gat blut bilong animal long en. . . . Taim yupela [ol haiden bilong Rom] i putim ol Kristen long kot, yupela i save givim sosis long ol i gat blut long en. Tasol yupela save, dispela samting yupela i laik traim ol long en, em i tambu long ol. Yupela i save pinis ol bai sakim tru blut bilong ol animal. Orait, olsem wanem yupela i ting ol bai kisim blut bilong man?”—Buk Tertullian, Apologetical Works, and Minucius Felix, Octavius, p. 33.
Minusius Feliks (yia 250 samting) i tok: “Mipela i strong tru long sakim blut bilong man, olsem na blut bilong animal tu mipela no save putim long kaikai bilong mipela.”—Buk The Ante-Nicene Fathers, Vol. 4, p. 192.
Kisim Blut Long Haus Sik
Baibel i tambuim blut bilong man tu?
Em i tambuim blut bilong man tu, na ol Kristen bilong pastaim i save long dispela. Aposel 15:29 i tok ol i mas ‘abrusim blut.’ (Skelim wantaim Wok Pris 17:10; liklik het-tok antap long dispela ves i tok: “I tambu long kaikai blut.”) Olsem na olgeta kain blut—bilong animal o bilong man—i tambu.
Kisim blut long haus sik i wankain olsem kaikai blut?
Long haus sik, taim sikman i no inap kisim kaikai long maus, ol i save givim sampela kain wara long em i go insait long rop bilong blut. Orait, sapos man i no putim blut long maus na kaikai, tasol em i kisim long dispela pasin bilong haus sik, yu ting em i bihainim dispela lo i tok, yumi mas ‘abrusim blut’? (Ap 15:29) I olsem sapos dokta i tambuim man long dring bia, na em i no dring long maus, tasol em i putim i go insait long rop bilong blut, yu ting em i bihainim tok bilong dokta?
Sapos man i sakim blut, i gat narapela samting em senis bilong blut na em i orait long kisim?
Bilong helpim blut bilong man i go bikpela hariap, ol dokta i save givim wara i gat sol (saline), o wanpela kain wara ol i kolim Ringer’s solution, o wara ol i putim wanpela kain suga (dextran) long en. Ol dispela kain wara i stap long planti haus sik long nau. Ol samting nogut inap painim man taim em i kisim blut, dispela i no save painim man i kisim dispela kain wara. Wanpela nius bilong ol dokta i tok: “Gutpela samting bilong ol dispela kain wara i save mekim blut i go bikpela, em olsem: i no ken givim sik long man, olsem blut inap mekim, na i no ken pait wantaim blut bilong man.” (Canadian Anaesthetists’ Society Journal, Janueri 1975, p. 12) Ol Witnes Bilong Jehova i tingim lo bilong God na ol i no save kisim blut, tasol ol i orait long kisim ol dispela kain wara i no gat ol samting bilong blut long en.
Ol Witnes i no kisim blut na dispela i helpim ol long taim dokta i katim ol. Wanpela dokta i tok: “Sapos yu [dokta] save yu no inap mekim wok long blut, bai yu was gut taim yu katim man. Bai yu wok hariap long pasim ol liklik liklik rop bambai bikpela blut i no ken lus.”—Buk American Journal of Obstetrics and Gynecology, Jun 1, 1968, p. 395.
Maski man i gat wanem kain sik na dokta i mas katim em, dokta inap mekim na helpim em, maski dokta i no givim blut long em. Dokta inap katim klok long bel, o kru long het, o katim na rausim han o lek, o katim na rausim hap lewa o bel i gat sik kensa long en, na em i no mekim wok long blut. Dokta Philip Roen i tok: “Maski ol i tambuim
-