Sapta 35

Ol Buk Mi Save Kaunim, Em Bikpela Samting o Nogat?

KING Solomon i toksave olsem: “Ol man i save raitim planti buk, na dispela kain wok i no gat pinis bilong en. Na sapos yu wok oltaim long stadi, bai skin bilong yu i les olgeta.” (Saveman 12:12) Solomon i no laik tok, yumi no ken kaunim ol buk; nogat. Em i laik toksave olsem yumi mas skelim ol buk yumi laik kaunim, i gutpela o nogat.

Wanpela saveman bilong Frans long bipo (em René Descartes) em i tok, ‘Sampela man bilong bipo ol i gat gutpela tingting na ol i raitim ol buk, na taim yumi kaunim ol dispela buk i olsem ol dispela man i toktok wantaim yumi. Yumi ken tok olsem ol dispela man bilong raitim buk i kamapim ol gutpela tingting bilong ol long rot bilong ol dispela buk.’ Tasol sampela man bilong raitim buk, i no gutpela yumi kaunim buk bilong ol, olsem larim ol i ‘toktok’ wantaim yumi, long wanem planti tingting bilong ol i no ‘gutpela’ tingting.

Em nau, wanpela tok bilong Baibel em yumi save kolim planti taim, em i stret tu long dispela samting, em i tok: “Sapos yumi poroman wantaim ol man nogut, bai ol i bagarapim gutpela pasin bilong yumi.” (1 Korin 15:33) Tru tumas, ol man yu poroman wantaim ol, ol inap senisim pasin bilong yu na bai em i kamap wankain olsem pasin bilong ol. Ating yu bin poroman longtaim wantaim wanpela gutpela pren bilong yu na yu kisim pasin bilong em, na pasin bilong yu long toktok i kamap wankain olsem bilong em, na yu kisim wankain tingting olsem bilong em. Yu bin mekim olsem? Orait, taim yu kaunim wanpela buk, i olsem yu lusim planti aua long toktok wantaim man i bin raitim dispela buk.

Jisas i kolim wanpela lo bilong dispela long Matyu 24:​15, em i tok: “Man i ritim dispela tok, em i mas tingim gut.” Yu mas lain long pasin bilong skelim ol buk yu laik kaunim. Ol man bilong graun i strong long kamapim tingting bilong ol yet, na sampela taim ol i stori long sampela samting i bin kamap, tasol ol i no kolim stret. Olsem na yu no ken bilip kwik long ol tok yu kaunim long ol buk o yu harim long yau. Baibel i tok: “Ol man i gat liklik save tasol, ol i save bilipim olgeta kain tok. Tasol man i gat gutpela tingting, em i save was gut long ol pasin em i mekim.”​—Sindaun 14:15.

Na yu mas was gut tru long ol buk i kamapim ol save bilong graun long pasin bilong wokabaut. Ol nius bilong ol yangpela i save stori long yangpela man na meri i raun wantaim, na ol man na meri singel i slip wantaim, na ol kain samting olsem. Tasol planti samting ol i tokim ol yangpela long mekim em i no stret long ol Kristen i mekim. Na olsem wanem long ol buk i stori long ol kain kain tingting bilong dispela graun?

Baibel i toksave olsem: “Yupela i mas lukaut gut, nogut wanpela man i autim olkain giaman save na toktok nating long yupela na em i mekim yupela i bihainim tingting bilong en. Ol dispela kain man i . . . no save bihainim tingting bilong Krais.” (Kolosi 2:8) Baibel na ol buk bilong Baibel olsem dispela buk nau yu kaunim, ol i gat ol gutpela stretpela tok bilong helpim yupela ol yangpela, winim tru ol dispela buk i kamapim ol save bilong dispela graun.​—2 Timoti 3:16.

I Orait long Kaunim Ol Stori Nating Bilong Man i Laikim Meri?

Long Amerika inap olsem 20 milion manmeri ol i save kaunim ol buk i stori nating long man i laikim meri na meri i laikim man na tupela i pren. Na long ol narapela hap tu ol i laikim ol dispela kain stori. Tasol taim ol i kirap kaunim ol kain stori olsem, ol i hatwok long lusim dispela pasin​—em i save kalabusim ol olsem ol drak na dring samting i save mekim long man. Tru, God yet i putim laik long skin bilong man na meri na bai narapela i laikim narapela na ol i marit. (Stat 1:​27, 28; 2:​23, 24) Olsem na planti stori nating long ol buk i stori long man i laikim meri na meri i laikim man, na dispela yet i no nogut. Sampela buk ol i bin raitim long bipo ol i stori long dispela kain samting, tasol ol manmeri insait long ol dispela stori ol i mekim pasin i stret, olsem na ol dispela buk i gat nem olsem gutpela buk. Tasol nau ol manmeri i no save laikim ol dispela kain gutpela stori. Olsem na ol man bilong nau ol i save raitim ol stori bilong pasin pamuk na ol kain pasin nogut olsem, na bai ol manmeri i ken laikim na baim ol dispela buk. Tru sampela buk olsem ol i stori long ol narapela samting tu, olsem ol samting i bin kamap bipo o samting i kamap long nau. Tasol bikpela tok bilong ol dispela stori i wankain tasol​—olsem man i laikim meri na meri i laikim man, na planti samting i painim tupela na i pasim rot bilong tupela, tasol bihain tupela i marit.

Long ol kain stori olsem, man em i gat strongpela pasin na em i man bilong bikhet na em i save hambak long strongpela skin bilong em. Tasol meri em i yangpela meri tru na em i no gat strongpela skin o strongpela bel. Man i no save tingim em liklik o mekim gut long em, tasol meri i givim bel moa yet long em.

Na long planti stori olsem, i gat narapela man i stap na em tu i gat laik long dispela meri. Em i mekim gutpela pasin long meri, tasol meri i no laikim em. Meri i wok long grisim dispela bikhetman long senisim pasin bilong em, na nau man i tokaut olsem em i givim bel tru long meri. Meri tu i tok em i no ken tingim moa ol hatpela pasin man i bin mekim long em, na nau tupela i marit na i stap amamas oltaim . . .

Pasin Bilong Givim Bel Tru long Man Em i Olsem Ol Dispela Kain Stori?

Sapos yu kaunim ol dispela kain stori nating, em inap paulim tingting bilong yu. Bai yu tingim ol dispela stori na yu laik bai kain samting olsem i painim yu, tasol ol samting i no save kamap olsem. Yangpela meri Boni em i bin kirap kaunim ol kain stori olsem taim em i gat 16 krismas tasol. Em i tok, ‘Mi wok long painim wanpela yangpela man kain olsem ol buk i stori long en, olsem man i gat gutpela skin, na em bai kirapim bel bilong mi, na em i gat strongpela pasin.’ Na Boni i tok, ‘Taim mi poroman wantaim wanpela man, mi laik bai em i mas mekim wankain pasin long mi olsem man insait long stori em i bin mekim, olsem kis long mi na holim mi samting​—na sapos em i no mekim olsem, mi no laikim em, maski em i gat gutpela pasin na em i mekim gut long mi. Bel bilong mi i skrap long kisim ol kain amamas olsem mi save kaunim long ol dispela buk.’

Bihain Boni i marit na em i wok yet long kaunim ol dispela kain stori. Em i tok, ‘Mi gat gutpela haus na gutpela man na pikinini, tasol mi pilim olsem mi sot yet. Mi laikim man i kirapim bel bilong mi olsem ol man i save mekim long ol dispela stori. Mi pilim olsem marit bilong mi i no gutpela.’ Tasol bihain Boni i kisim save long tok bilong Baibel i tok, man marit i no ken tingting tasol long grisim meri na kirapim bel bilong em na mekim ol kain pasin olsem. Baibel i tok: “Yupela man, yupela i mas laikim tru ol meri bilong yupela, olsem yupela i save laikim bodi bilong yupela yet. Man i laikim tru meri bilong en, em i laikim tru em yet. Yumi save, i no gat wanpela man i save birua long bodi bilong em yet. Nogat. Em i save givim kaikai long en na lukautim gut.”​—Efesus 5:​28, 29.

Na ol samting i save kamap long pinis bilong ol dispela stori, olsem man na meri i marit na ol i stap amamas tasol na wantu ol inap stretim ol liklik hevi i kamap namel long tupela, ol dispela kain samting i no save kamap tru. Boni i stori long dispela na em i tok, ‘Taim mitupela man bilong mi i no wanbel long wanpela samting, mi no toktok gut wantaim em long dispela samting na bai mitupela i ken stretim. Nogat. Mi wok long grisim man bilong mi na bai em i bihainim laik bilong mi olsem ol man i save mekim long meri bilong ol long ol dispela stori. Tasol man bilong mi i no mekim olsem. Em nau, mi pulim longpela pes na mi no laik toktok.’ Tasol ol tok Baibel i givim long ol meri marit i stret tru na i save helpim gut ol, winim ol dispela stori nating. Baibel i tok: “Yupela meri, yupela i mas i stap aninit long ol man bilong yupela.”​—Kolosi 3:18.

Ol Stori Bilong Maritpasin

Long nau i gat planti buk i stori long man na meri i pren na pilai nogut, na planti yangpela ol i save laik long kaunim ol dispela kain buk. Olsem wanem? Ol dispela kain buk inap paulim yu? Yangpela meri Karen i gat 18 krismas em i tok: “Ol dispela stori i kirapim bel bilong mi, na skin bilong mi i gat laik long mekim maritpasin, na mi laik traim. Long dispela stori, man i save holim meri na tupela i kis samting, na meri i kisim bikpela amamas long dispela, na dispela stori i kirapim mi na mi tu mi laik kisim dispela kain amamas. Olsem na taim mi wokabaut wantaim wanpela yangpela man, mi laik mekim ol samting olsem mi bin kaunim long ol dispela stori, na dispela i pulim mi long mekim pasin pamuk.” Sori tumas, Karen i ting em bai kisim bikpela amamas olsem ol meri insait long ol dispela stori, tasol nogat. Em i tok, “Nau mi save pinis, ol dispela stori i kamap nating long tingting bilong ol dispela man bilong raitim buk, na ol i no stori long samting tru i save kamap.”

Ol kampani bilong wokim ol dispela buk, ol i laik bai ol man i raitim ol kain stori olsem​—ol i tok, ol dispela stori i mas kirapim bel bilong man o meri na bai em i pilim tru ol samting i kamap long dispela stori, na nau bel bilong em i kirap na em i gat laik long mekim maritpasin. Em nau, sapos yu kaunim ol kain stori olsem, dispela i no inap helpim yu long bihainim tok bilong Baibel, em i tok: “Yupela i mas kilim i dai olgeta pasin bilong dispela graun i stap long bel bilong yupela. Mi tok long olkain pasin olsem, pasin pamuk na pasin doti, na pasin bilong bel i kirap long mekim ol pasin nogut.”​—Kolosi 3:5.

Skelim Gut Ol Buk Yu Laik Kaunim

Olsem na yu mas abrusim ol buk i save kirapim ol laik nogut long bel bilong yu o yu laik bai ol samting i painim yu olsem ol dispela buk i stori nating long en. I gat planti ol narapela buk yu ken kaunim, olsem ol buk i stori long ol samting i bin kamap bipo o i stori long ol samting bilong saiens na ol kain buk olsem. I no olsem yu no ken kaunim stori bilong wanpela samting i no bin kamap tru​—yumi save amamas long kaunim sampela stori olsem, na sampela taim yumi inap kisim sampela save long en. Tasol sapos buk i stori long man i prenim meri, o pait na bagarapim man, o i stori long ol wok bilong ol spirit nogut, o i stori long wanpela strongpela man em i save prenim nabaut ol meri na em i no save marimari liklik long narapela man, na em i tingim em yet tasol, yu ting i gutpela sapos yu lusim nating taim bilong yu long kaunim ol kain buk olsem?

Olsem na yu mas was gut. Taim yu tingting long kaunim wanpela buk, lukim gut ol tok na piksa i stap long skin bilong en, na opim na lukim gut, nogut i gat sampela tok i no stret. Na sapos yu ting em i gutpela buk, tasol bihain yu wok long kaunim na yu lukim sampela stori i no stret, orait yu mas pasim buk na yu no ken kaunim sampela tok moa bilong en.

Tasol taim yu kaunim Baibel na ol buk i stori long Baibel, ol dispela buk bai helpim yu tru, na ol i no inap paulim tingting bilong yu na bagarapim yu olsem ol dispela narapela buk i save mekim. Nogat. Wanpela yangpela meri bilong Japan em i tok, taim em i kaunim Baibel, dispela i helpim em na em i no save tingim ol samting bilong maritpasin olsem planti yangpela i save tingim. Em i tok: “Mi save putim Baibel klostu long bet bilong mi, na taim mi laik slip mi save kaunim. Taim mi stap wanpis na mi stap nating tasol (olsem long taim bilong slip), sampela taim mi tingim ol samting bilong maritpasin. Olsem na taim mi kaunim Baibel, dispela i save helpim mi tru!” Tru tumas, sapos yu kaunim stori bilong ol bilipman long Baibel, dispela bai givim strong long yu bilong bihainim stretpela pasin na sakim pasin nogut, na bai yu stap amamas.​—Rom 15:4.

Toktok Wantaim long Ol Dispela Askim

◻ Bilong wanem yu mas skelim gut ol buk yu laik kaunim?

◻ Bilong wanem planti yangpela i laik tru long kaunim ol stori bilong man i laikim meri na meri i laikim man? Tasol ol dispela kain stori inap nogutim ol olsem wanem?

◻ Yu ken mekim wanem bilong painim sampela gutpela stori yu ken kaunim?

◻ Sapos yu kaunim Baibel na ol buk i stori long Baibel, dispela inap helpim yu olsem wanem?

[Piksa long pes 283]

Long nau i gat planti tausen buk yu inap kaunim, tasol yu mas skelim gut pastaim

[Ol Piksa long pes 285]

Ol stori nating bilong man i laikim meri, yu ting ol inap givim stretpela tingting long yu long ol samting bilong marit?