Bir “Pim” Mukaddes Kitabın Tarihsel Gerçekliğine Tanıklık Ediyor
KRAL SAUL’UN zamanında, İsrailoğulları metal aletlerini Filistîli demircilere biletmek zorundaydılar. Mukaddes Kitapta şöyle yazar: “Saban demiriyle kazmanın bileme fiyatı, şekelin üçte ikisi kadardı. Beller, baltalar, üvendireler için istenilen fiyat ise şekelin üçte biriydi” (1. Samuel 13:21, YÇ).
Bu ayette “şekelin üçte ikisi” olarak çevrilen sözcüğün İbranice’deki karşılığı “pim”dir. Bu sözcük Mukaddes Kitapta sadece bir kez geçmektedir. Pim nedir? Bu sorunun cevabı, antik kent Gezer’de MS 1907 yılında yapılan kazı sonucu ilk defa pim taşının bulunmasına kadar sır olarak kaldı. Eski zamanlardaki Mukaddes Kitap tercümanları İbranice “pim” sözcüğünü çevirmekte zorlandılar. Örneğin Türkçe Kitabı Mukaddes’te 1. Samuel 13:21 şöyle tercüme edilmiştir: “Fakat kazmalar için, ve sapan demirleri için, ve çatallar için, ve baltalar için, ve üğendireler bilemek için eğeleri vardı.”
Bugün bilginler, bir pimin ortalama olarak 7,82 grama, yani İbrani ağırlık birimi olan bir şekelin yaklaşık üçte ikisine eşit olduğunu biliyorlar. Bir pim ağırlığındaki gümüş, Filistîlerin İsrailoğullarından metal aletlerini bilemek için aldıkları ücretti. Şekelin ağırlık birimi olarak kullanılması MÖ 607’de Yahuda krallığının ve başkenti Yeruşalim’in yıkılmasıyla sona erdi. Öyleyse pim ağırlık birimi İbranice metnin tarihsel gerçekliğine nasıl tanıklık eder?
Bazı bilginler, Birinci Samuel kitabı da dahil İbranice Kutsal Yazılara ait metinlerin yazılmasının Helenistik-Roma dönemine, hatta MÖ ikinci yüzyıldan birinci yüzyıla kadar geç bir tarihe uzandığını iddia ederler. Böylece onlara göre İbranice Kutsal Yazılar “sadece çağdaş Yahudi ve Hıristiyan edebiyatının icadı”dır. Bu nedenle bu yazıların “‘Mukaddes Kitapta anlatılan eski İsrailin’ yaşadıklarını yeniden anlatmak üzere yazılmış ‘tarihi değeri az ya da hiç olmayan’ metinler” olduğu iddia ediliyor.
Yakındoğu arkeoloji ve antropoloji profesörü William G. Dever, 1. Samuel 13:21’de bahsedilen pim ağırlık biriminden şöyle söz etti: “Bu sözcük, Helenistik-Roma döneminde yaşayan yazarlar tarafından ‘uydurulmuş’ bir şey olamaz. Çünkü bu ağırlık birimi o dönemden birkaç yüzyıl önce yok olmuş ve unutulmuştu. Aslında bu kısa Mukaddes Kitap metni . . . . MS 20. yüzyılın başlarında, ilk defa üzerinde İbranice pîm sözcüğü yazılı kesin arkeolojik örneklerin keşfine kadar anlaşılamadı.” Profesör şöyle devam ediyor: “Eğer Mukaddes Kitapta yazılanların tümü Helenistik-Roma dönemindeki ‘edebi icatlar’ olsaydı, bu sözler İbranice Kutsal Yazılara nasıl girebilirdi? Tabii ki, birisi burada sözü edilen pîm’in ‘sadece bir ayrıntı’ olduğunu söyleyerek itiraz edebilir. Doğru, fakat bilindiği gibi, ‘tarih ayrıntılardan ibarettir.’”
[Sayfa 29’daki resim]
Bir pim, bir şekelin yaklaşık üçte ikisine eşitti