Ozon Deliğinin Altında Garip ve Ürkütücü Olaylar

ŞİLİ’NİN en güneyinde bulunan Punta Arenas şehrinin 125.000 sakini çoktan beri “dünyanın sonu”nda yaşamakla ilgili espriler yapıyorlar. Fakat 1992’de meydana gelen garip ve ürkütücü olaylar silsilesi bu esprileri sanki daha gerçek hale getiriyor. Bazı bilim adamları “buralarda güneşin altında yeni bir şey” olabileceğini düşünmeye başladı. 12 Ocak 1993 tarihli The Wall Street Journal’da yayımlanan bir haber bununla ilgili bazı ayrıntılar veriyor.

Yöresel Magallanes Üniversitesinin Atmosfer Araştırmaları Grubunun bir üyesi olan Felix Zamorano, raporunda şöyle diyor: “Ekim’de şimdiye kadar ölçülen en düşük ozon düzeylerini kaydettik. Ozon tabakası üç gün boyunca normal kalınlığının yaklaşık yarısına kadar incelerek tehlikeli sayılan düzeyin de altına düştü.” Journal’ın dediği gibi, ozon tabakasındaki bir delik nedeniyle miktarı artan ultraviyole ışınlarının etkileri arasında “cilt kanseri ve kataraktlarla birlikte, denizdeki besin zincirinin temel öğesi olan fitoplanktonun tehlikeye girmesi” de sayılabilir.

1992’de “Radovan Vilicic’in 1.200 sığırdan oluşan sürüsünün yarısı konjunktiva iltihabı nedeniyle öylesine körleştiler ki, çarpışan arabalar gibi birbirlerine çarptılar ve bunlardan beşi yem bulamadığı için açlıktan öldü.”

Journal’daki haber şöyle devam ediyor: “Jose Bahamonde benzer bir öykü anlatıyor. Buradan 125 kilometre uzaklıktaki çiftliğinden bakıldığında Magellan Boğazının nefes kesici manzarası ile karşılaşılacağı halde, sürüsündeki 4.300 koyunun birçoğu ne bu manzarayı ne de başka birçok şeyi görebilir. Onların yüzde 10’u göz iltihabı yüzünden tedavi görüyor ve sürüden 200 koyun geçen yıl kör oldu.”

Dermatolog Jaime Abarca’nın ileri sürdüğü gibi, “buradaki olaylar dünya için tamamen yeni bir şeydir. Marslıların dünyaya inmesi kadar olağandışıdır.” Abarca, cilt sorunları olan gittikçe daha fazla hasta ile karşılaşıyor; güneş yanığı vakalarında büyük bir artış var ve tehlikeli melanom gibi yeni cilt kanseri vakalarının oranı normalin beş kat üstüne çıktı. Kendisi, bunların artan ultraviyole ışınlarla bir bağlantısı olduğundan emin.

Punta Arenas halkı bu sorunu ciddiye alıyor. Bir eczanenin sattığı güneşten koruyucu krem miktarı, geçen yıla göre yüzde 40 oranında daha fazlaydı. Güneş yanığı ile ilgili bir telefon hattı ultraviyole düzeyiyle ilgili ölçüm sonuçlarını bildiriyor. Ayrıca, yöresel üç radyo istasyonu da bunları yayımlıyor. Okullarda öğrencilerin şapka, güneşten koruyucu krem ve güneş gözlüğü kullanmaları öğütleniyor. Bir mağazada güneş gözlüğü satışları yüzde 30 arttı. Ve “yerli bir çiftçi koyunlar için güneş gözlüğü icat etmeye çalışıyor.”

Vali Scarpa şöyle diyor: “Gerçekleri inkâr etmiyorum . . . . Ne yapalım? Bütün bölgeyi bir çatı altına alamayız ki.”