Mukaddes Kitabın Görüşü

Meryem “Tanrı’nın Annesi” mi?

“MERHAMETLERİNİN HİMAYESİ ALTINDA SIĞINACAK YER ARIYORUZ, EY TANRI’NIN ANNESİ; İHTİYACIMIZ OLAN YARDIM İSTEĞİMİZİ GERİ ÇEVİRME FAKAT BİZİ CEHENNEM MAHKÛMİYETİNDEN KORU, SEN Kİ TEK MÜBAREK OLANSIN.”

BU tür bir dua, İsa Mesih’in annesi Meryem’e bağlılık gösteren milyonlarca erkek ve kadının duygularını özetliyor. Onların gözünde Meryem, Tanrı önünde kendileri için şefaat edebilen ve O’nun verdiği hükümleri bir şekilde hafifletebilen şefkatli bir anne kimliğindedir.

Bununla birlikte, Meryem gerçekten “Tanrı’nın Annesi” midir?

Meryem—Tanrı’dan “Çok Lütuf Gören”

“Nimete eren” Meryem kuşkusuz şimdiye kadar yaşamış her kadından daha çok lütuf gördü. (Luka 1:28) Melek Cebrail ona görünüp tam olarak nasıl bir imtiyaza sahip olacağını açıkladı. Şöyle söyledi: “Ve işte, gebe kalıp bir oğlan doğuracaksın, ve adını İsa koyacaksın. O büyük olacak, ona Yüce Allahın Oğlu denecek.” Bu mucize niteliğindeki olayın gerçekleşmesi nasıl mümkündü? Cebrail şöyle devam etti: “Ruhülkudüs senin üzerine gelecek, Yüce Olanın kudreti üstüne gölge salacak; bunun için de doğacak olan mukaddese Allahın Oğlu denecektir.”—Luka 1:31, 32, 35.

“Ben Rab’bin kuluyum . . . . bana dediğin gibi olsun,” dedi. (Luka 1:38, Müjde) Böylece Meryem alçakgönüllülükle bu Tanrısal yönlendirmeyi kabul etti ve zamanı geldiğinde İsa’yı doğurdu.

Oysa sonraki birkaç yüzyıl boyunca ona bağlılık gösterenler onu “Rab’bin” mütevazı bir “kulu” konumundan, göklerde çok büyük etkisi olan “ana kraliçe” konumuna yükselttiler. Kilise liderleri, MS 431’de Ephesos Konsilinde onu resmen “Tanrı’nın Annesi” ilan etti. Bu değişimi başlatan neydi? Papa II. John Paul, etkenlerden birini şöyle açıklıyor: “Tanrı’nın Annesine gerçek bağlılık . . . . Kutsal Üçlük Sırrı’na çok derinden dayanır.”—Crossing the Threshold of Hope.

Bu nedenle, Meryem’i “Tanrı’nın Annesi” olarak kabul etmek Üçlüğe inanmaya dayanır. Bununla birlikte, Üçlük Mukaddes Kitabın bir öğretisi midir?a Lütfen resul Petrus’un Mukaddes Kitapta ne yazdığını inceleyin. O şöyle uyardı: “Yalancı muallimler içeri helâk edici bid’atlar sokacaklardır. Ve . . . . tamahta düzme sözlerle sizi kendilerine tüccar malı edeceklerdir.” (II. Petrus 2:1, 3) Bu “bid’at” veya sapkınlıklardan bir tanesi Üçlük öğretisiydi. Bu öğreti kabul edildikten sonra Meryem’in “Tanrı’nın Annesi” (Yunanca Theotokos, “Tanrı’yı taşıyan”) olduğu fikri gayet mantıklıydı. Geoffrey Ashe, The Virgin kitabında şunları söylüyor: “Eğer Mesih, [Üçlüğe inananların ileri sürdüğü gibi] Üçlüğün İkinci Şahsı olan Tanrı ise, insan görünümündeyken onun annesi olan, Tanrı’nın Annesi” idi.

Eğer İsa, yeni çıkan Catechism of the Catholic Church’ün belirttiği gibi “bütünüyle ve tam olarak Tanrı” olsaydı, o zaman Meryem haklı olarak “Tanrı’nın Annesi” diye çağrılabilirdi. Böyle olmakla birlikte, ilk Üçlükçülerin birçoğunun, bu öğreti ilk kez ileri sürüldüğünde onu kabul etmekte zorlandığını söylemek gerekir—tıpkı bugün Üçlüğe inanan Protestanlar gibi. “‘Göklerin alamadığı onun rahmine alındı’ sözü bir tapınma çelişkisi” olarak adlandırıldı. (The Virgin)—I. Kırallar 8:27 ile karşılaştırın.

Fakat İsa Mesih gerçekten “bütünüyle ve tam olarak Tanrı” mıdır? Hayır, bunu hiç iddia etmedi. Gerçekte her zaman Babasından daha aşağı konumda olduğunu doğruladı.—Matta 26:39; Markos 13:32; Yuhanna 14:28 ve ayrıca I. Korintoslular 15:27, 28’e bakın.

‘Düşünen Varlıklara Yakışan Şekilde Tapınma’

Bununla birlikte Mukaddes Kitap, İsa’nın takipçilerini tapınmada akıl yetilerini kullanmaya teşvik eder. Bizden, bir sır kisvesine bürünene körü körüne iman etmemiz istenmiyor. Daha çok resul Pavlus, bizim ‘düşünen varlıklara yakışan şekilde tapınmamız’ gerektiğini söylüyor.—Romalılar 12:1, JB.

Bir Katolik olarak büyüyen Anne şöyle söylüyor: “Onun hakkında düşünmeye asla teşvik edilmedik. Hiç şüphe etmedik. Sadece İsa’nın Tanrı olduğuna inandık, böylece Meryem ‘Tanrı’nın Annesi’ idi—bu da çok tuhaftı!” Catechism of the Catholic Church’ün, “Tanrısal Birliğin” her bir üyesinin “bütünüyle ve tam olarak Tanrı” olduğunu söylediğini unutmayın. Üç farklı tanrı olmadığını belirtir. O halde, Meryem’in rahminde canlı hücreler bölündükçe, “bütünüyle ve tam olarak Tanrı” olanın, embriyonun içinde saklandığı hamileliğinin ilk ayı boyunca yaklaşık 0,6 santime kadar büyüyerek, gelişmemiş gözlere ve kulaklara sahip olduğuna inanmalı mıyız?

Melek Cebrail’in Meryem’e, çocuğunun “Oğul Tanrı” değil, “Yüce Olanın Oğlu” ve “Tanrı’nın Oğlu” diye çağrılacağını söylediğini hatırlayın. Eğer İsa, Her Şeye Kadir Tanrı olsaydı, Melek Cebrail bugün Üçlüğe inananların kullandığı aynı terimi, yani “Oğul Tanrı”yı neden kullanmadı? Cebrail bu terimi kullanmadı, çünkü bu öğreti Mukaddes Kitapta bulunmuyor.

Elbette, Tanrı’nın işleri hakkında sınırlı anlayışa sahibiz. Fakat Kutsal Yazıların doğru anlayışı bizim, tüm yaşamın Yaratıcısı Her Şeye Kadir Tanrı’nın, sevgili Oğlu İsa Mesih’in hayatını mucize olarak Meryem’in rahmine nakletme gücü olduğuna ve faal gücü ya da mukaddes ruhu vasıtasıyla, Meryem, Tanrı’nın Oğlu’nun annesi oluncaya kadar İsa’nın gelişimini güven altına aldığına inanmamıza yardım ediyor.

Evet, Meryem, Mesih’in annesi olarak çok mübareklenmişti. Mukaddes Kitabın, Meryem’in alçakgönüllülüğü hakkındaki kaydını da içeren açık öğretisinin ona “Tanrı’nın Annesi” unvanını vermeyi olanaksız kıldığını kabul etmek saygısızlık değildir.

[Dipnot]

[Sayfa 30’daki resim tanıtım notu]

Museo del Prado, Madrid