33. Bölüm

İçki İçmenin Ne Sakıncası Var?

“İÇKİ içmek yanlış mı? Gerçekten zararlı mı? Yoksa benim için yanlış da, yetişkinler için mi doğru?” Doğal olarak aklına bu tür sorular gelebilir. Çünkü belki de ana baban, hatta yasal yaş sınırına rağmen, yaşıtın olan birçok genç içki içiyor. TV şovları ve filmler bunu çekici bir şey olarak gösteriyor.

Aslında ölçülü şekilde içildiğinde alkol insana belirli ölçüde sevinç verebilir. Mukaddes Kitap şarabın yüreği sevindirebildiğini ya da bir yemeğin lezzetini artırabildiğini belirtiyor. (Vaiz 9:⁠7) Bununla birlikte, alkol aşırı kullanıldığında, gencin ana babasıyla, öğretmenlerle ya da polisle başını derde sokabilir; hatta erken bir ölüme kadar varan ciddi sorunlara yol açabilir. Tıpkı Mukaddes Kitabın söylediği gibi: “Şarap müstehzidir [alaycıdır], içki gürültücüdür; ve kim onunla sendelerse, hikmetli değildir.” (Süleymanın Meselleri 20:⁠1) O halde, alkol kullanımı konusunda etraflıca düşündükten sonra bir karar vermen önemlidir.

Fakat alkol ve etkileri konusunda gerçekten ne kadar bilgin var? Aşağıdaki test bunu anlamana yardım edecektir. Bu ifadelerin Doğru mu yoksa Yanlış mı olduklarını belirt:

1. Çoğu alkollü içkinin uyarıcı özelliği vardır ․․․․․․․․ ____

2. Miktarı ne olursa olsun alkol, insan vücuduna zarar verir ․․․․․․․․․․ ____

3. Likör, şarap, bira gibi tüm alkollü içkiler kana aynı hızla karışır ․____

5. Aynı miktarda alkol, herkesi aynı şekilde etkiler ․․․․․․․․․․․․․ ____

6. Sarhoş olmakla, alkolik olmak aynı şeydir ․․․․․․ ____

8. Üst üste farklı içkiler içmek insanın sarhoş olmasını engeller ․․․․․․․․․․․ ____

9. Alkol, vücut tarafından yiyecekler gibi sindirilir ․․․․․ ____

Şimdi cevaplarını, 270’inci sayfada verilen cevaplarla karşılaştır. Alkolle ilgili bazı görüşlerin yanlış çıktı mı? Eğer öyleyse, alkol konusundaki bilgisizliğin ölümcül olabileceğinin bilincinde ol. Mukaddes Kitap, alkol uygun olmayan şekilde kullanıldığında “yılan gibi ısırır, ve engerek gibi sokar” diye uyarır.—Süleymanın Meselleri 23:⁠32.

Örneğin, John ergenlik çağında evlenmişti. Bir gece eşiyle kavga ettikten sonra, adamakıllı sarhoş olmaya kararlı şekilde hışımla evden fırladı. Yarım litrelik votkayı bir kerede kafaya dikince komaya girdi. Eğer doktorlar ve hemşirelerin çabaları olmasaydı, John ölebilirdi. Belli ki, o çok miktarda alkolü çok hızlı içmenin ölümcül olabileceğinin farkında değildi. Bilgisizlik neredeyse yaşamına mal oluyordu.

Geri Tepme Etkisi

Bu, alkolün en sinsi etkilerinden biridir. Alkol bir yatıştırıcıdır, uyarıcı değil. İçtikten sonra kendini daha iyi gibi hissetmenin nedeni, alkolün yatıştırması ya da kaygı seviyesini düşürmesidir. İçmeden önce olduğundan daha rahat, daha az kaygılı ve daha az endişeli olursun. Bu yüzden, alkol ölçülü içildiğinde insanın “yorgunluğunu”, yani dertlerini biraz unutmasına yardım edebilir. (Süleymanın Meselleri 31:6, 7) Örneğin, Paul isimli bir genç aile sorunlarından kaçmak için içiyordu. O şöyle dedi: “İçkinin üzerimdeki baskıyı azalttığını çok genç yaşta öğrendim. İçki, zihnimi rahatlatıyordu.”

Hiçbir zararı yok değil mi? Yanlış! Alkolün geri tepme (rebound) etkisi vardır. Birkaç saat sonra, alkolün yatıştırıcı etkisi yavaş yavaş yok olur ve kaygı seviyesi tekrar yükselir; fakat normal seviyeye değil, içmeden önceki halinden daha yüksek bir seviyeye sıçrar. Kendini her zamankinden daha kaygılı ya da daha gergin hissedersin. Alkolün yoksunluk belirtileri 12 saat kadar sürebilir. Eğer başka bir içki alırsan kaygı seviyesi tekrar düşebilir, fakat birkaç saat sonra tekrar yükselecektir ve bu sefer öncekinden daha da fazla olacaktır. Böylece, kaygı seviyesindeki yapay yükselmeler ve o zamana kadarki en büyük düşüşler bir kısır döngü halinde devam eder.

Dolayısıyla alkol aslında uzun vadede kaygılarını azaltmayacaktır. Dahası artırabilir. Ayrıca, alkol etkisini yavaş yavaş yitirirken sorunlar olduğu yerde duruyor olacaktır.

Duygusal Açıdan Gelişmemiş

Bazıları alkolün, daha rahat hareket etmelerine yardım ettiğini iddia ediyor. Örneğin Deniz, aşırı derecede çekingendi ve basit bir sohbeti sürdürmek bile ona zor geliyordu. Fakat sonra bir şey keşfetti. “Biraz içtikten sonra gevşiyordum” dedi.

Fakat sorun şu ki, insan Deniz’in yaptığı gibi sorunlardan kaçarak değil, onlarla yüzleşerek olgunlaşır. Bir genç olarak karşılaştığın sorunlarla mücadele etmeyi öğrenmek, yetişkinlikte karşılaşacağın zorluklar için bir provadır. Deniz, alkolün geçici etkisinin uzun vadede çekingenliğini yenmesine yardımcı olmadığını fark etti. O şöyle dedi: “Alkolün etkisi yavaş yavaş geçince kabuğuma geri dönüyordum.” Peki yıllar sonra, şimdi ne durumda? Deniz devamen şunları söyledi: “Kendi seviyemdeki insanlarla iletişim kurmayı gerçek anlamda asla öğrenemedim. Bu konuda gelişmemiş olduğumu düşünüyorum.”

Aynı şey stresle mücadele ederken, alkolün destek olarak görülmesi konusunda da geçerlidir. Ergenlik çağındaki bir genç olarak böyle yapan Joan şunu söyledi: “Geçenlerde stresli bir durumdayken ‘Şimdi bir içki ne iyi giderdi!’ diye düşündüm. Çünkü durumu içkiyle daha iyi ele alabileceğinizi düşünüyorsunuz.” Aslında öyle değil!

New York State Journal of Medicine’da yayımlanan bir makale şöyle dedi: “Uyuşturucular [alkol de dahil] zor durumları (eğitsel ve sosyal konularda ya da insan ilişkilerinde) rahatlatma araçları haline gelirse, sağlıklı bir mücadele sürdürme becerisi geliştirme gereği ortadan kalkmış olur. Bunun etkileri yakın kişisel ilişkilerin kurulmasının zor olduğu bir döneme, yani yetişkinliğe kadar görülmeyebilir ve bu, sonunda kişinin duygusal yönden yalnız kalmasına yol açabilir.” Sorunlarla ve zor durumlarla doğrudan yüzleşmek ve mücadele etmek çok daha iyidir.

“Almadı”

İsa Mesih’in örneğini düşün. O, yeryüzündeki yaşamının son gecesinde çok sıkıntılı bir duruma katlandı. İhanete uğradı, tutuklandı ve kendisine yalan suçlamaların yöneltildiği bir dizi sorgulamaya dayandı. En sonunda, bütün bir gece boyunca uyanık kaldıktan sonra, işkence direğine gerilmek üzere teslim edildi.—Markos 14:43–15:15; Luka 22:47–23:⁠25.

Daha sonra, İsa’ya duyularını körletecek bir şey sunuldu; bu, onun zor durumla mücadele etmesini kolaylaştıracak, ruh halini değiştiren bir maddeydi. Mukaddes Kitap şöyle açıklıyor: “Ona mür ile karışık şarap verdiler; fakat almadı.” (Markos 15:22, 23) İsa, tüm duyularının kontrolünde olmasını istedi. O bu zor durumla cesurca yüzleşmek istedi. Gerçeklerden kaçan biri değildi. Ancak daha sonra, susuzluğunu gidermesi için kendisine uyuşturucu içermeyen ölçülü miktarda şarap sunulduğunda İsa kabul etti.—Yuhanna 19:28-30.

İsa’nın yaşadıklarıyla karşılaştırıldığında, senin yaşadığın sorunlar, baskılar ya da sıkıntılar önemsiz kalır. Fakat yine de İsa’nın deneyiminden değerli bir ders çıkarabilirsin. Sorunlarla, baskılarla ve rahatsız edici durumlarla mücadele etmek üzere (alkol gibi) ruh halini değiştirici maddeler kullanmak yerine, onlarla direkt olarak mücadele etmen çok daha iyidir. Yaşamdaki sorunları çözme becerin, onlarla yüzleşme konusunda kazandığın deneyim ölçüsünde artacaktır. Bir yetişkin olduğunda sağlıklı bir duygusal yapın olacak.

Ara sıra ve ölçülü miktarda içki içip içmemeyi seçmek, yasal olarak içki içebilecek yaşa geldiğinde senin (belki ana babanla birlikte) vermen gereken bir karardır. Bu, bilgiye dayanan ve akıllıca bir karar olsun. Eğer içki içmemeyi seçersen bunun için bir sebep göstermen gerekmez. Fakat eğer yasal olarak içebilecek yaştaysan ve içmeye karar verirsen, sağduyulu bir şekilde iç. Asla bir şeylerden kaçmak ya da yapay bir cesaret kazanmak için içme. Mukaddes Kitabın öğüdü basit ve çok açıktır: “Şarap müstehzidir, içki gürültücüdür; ve kim onunla sendelerse, hikmetli değildir.”—⁠Süleymanın Meselleri 20:⁠1.

Ele Alınacak Sorular

◻ Birçok genç neden alkol kullanmaya başlıyor?

◻ Alkolle ilgili bazı yanlış kanılar nelerdir?

◻ İçkili araba kullanmanın tehlikeleri nelerdir?

◻ Sorunlardan kaçmak için alkol kullanmanın tehlikeleri nelerdir?

◻ Bir genç sorunlarla karşılaştığında ne yapmalıdır, neden?

[Sayfa 268’deki pasaj]

İçki bir gencin kaygı seviyesindeki yapay yükselmeleri ve o zamana kadarki en büyük düşüşleri bir kısır döngü halinde yaşamasına yol açar

[Sayfa 271’deki pasaj]

“Kendi seviyemdeki insanlarla iletişim kurmayı gerçek anlamda asla öğrenemedim. Bu konuda gelişmemiş olduğumu düşünüyordum.”—Ergenlik çağında aşırı alkol kullanmış bir genç

[Sayfa 264’teki çerçeve]

“İçkiye Başlamamızın Nedeni”

Ergenlik çağındayken içki içenlerle yapılan bir röportaj

—Neden içki içerdiniz?

Bill: Benim durumumda sorun, ilk başta birlikte olduğum gruptu. Özellikle hafta sonları “moda” olan şey buydu.

Dennis: İçkiye 14 yaşlarında başladım. Babam çok içki içen biriydi. Evde her zaman kokteyller verilirdi. Bir çocuk olarak, toplumsal buluşmalarda içki içildiğini gördüm. Biraz büyüyünce, asi bir gruba katıldım. Arkadaşlar tarafından kabul edilmek için içerdim.

Mark: Sürekli spor yapardım. Yanılmıyorsam 15 yaşlarında basketbol takımındaki arkadaşlarla içki içmeye başladım. Zannederim bunu aslında meraktan yapıyordum.

Joan: TV’de gördüklerimden çok etkilendim. Oyuncuların içtiklerini görürdüm. Bu müthiş görünüyordu.

Paul: Babam bir alkolik. Şimdi anlıyorum ki, o kadar çok sorunumuz olmasının nedeni alkolizmdi. Bundan kaçmaya çalışıyordum. Ne tuhaftır ki, içkiye başlamamın nedenlerinden biri buydu.

Joan: Ana babam çok fazla içmezlerdi. Fakat babamla ilgili bir şey hatırlıyorum; o başka insanlarla birlikteyken sürekli ne kadar çok içebildiğini övünerek anlatırdı. Ben de bu konuda benzersiz olduğumu düşünerek aynı tutumu geliştirdim. Bir keresinde arkadaşlarımla birlikte çok fazla içmiştik. Saatlerce içtik. Beni gerçekten de diğerleri kadar etkilememişti. “Tıpkı babam gibiyim” diye düşündüğümü hatırlıyorum. Galiba onun alkolle ilgili tutumu beni oldukça etkiledi.

—Neden birçokları sarhoş olana kadar içiyor?

Mark: Bu bizim içme nedenimizdi, sarhoş olmak için içerdik. Tadının güzel olup olması benim için pek önemli değildi.

—Yani etkisinden dolayı mı içiyordunuz?

Mark: Evet.

Harry: Ben de aynısını düşünüyorum. Bu bir merdiven çıkmak gibi. Her içişinizde biraz daha yükselmeye çalışırsınız; bu da merdivenin bir sonraki basamağıdır.

[Sayfa 270’teki çerçeve]

Doğru-Yanlış Testinin Yanıtları (Sayfa 263)

1. YANLIŞ. Alkol çoğunlukla bir yatıştırıcıdır. Kaygı seviyesini bastırarak ya da düşürerek seni keyiflendirir, böylece içmeden önceki halinden daha rahat ve daha kaygısız olursun.

2. YANLIŞ. Bilindiği kadarıyla ölçülü ya da az oranda alkol, vücutta herhangi ciddi bir zarara yol açmaz. Bununla birlikte, sürekli olarak çok içki içmek kalbe, beyne, karaciğere ve diğer organlara zarar verebilir.

3. YANLIŞ. Damıtılarak yapılan içkiler genellikle şarap veya biradan daha çabuk emilirler.

4. YANLIŞ. Kahve uyandırabilir ve soğuk bir duş ıslanmana yol açabilir; fakat alkol, karaciğerin tarafından saatte yaklaşık 15 gram oranında metabolize edilene kadar kanda dolaşmaya devam eder.

5. YANLIŞ. Alkolün seni ne kadar etkileyeceği, kilon, aç olup olmaman gibi bir takım etkenlere bağlıdır.

6. YANLIŞ. Sarhoşluk aşırı içki tüketiminin sonucudur. Alkolizm ise içki içme karşısında kontrolü kaybetmek olarak nitelenir. Bununla birlikte, sarhoş olan herkes alkolik değildir ve tüm alkolikler sarhoş olmaz.

7. DOĞRU. Alkolle karıştırılan bazı ilaçlar, genellikle tek başına alkolden ya da ilaçtan beklenenden çok daha abartılı tepkiye yol açar. Örneğin, alkolle sakinleştirici ilaçları karıştırmak ciddi yoksunluk belirtilerine, koma ve hatta ölüme yol açabilir. Bu yüzden içkiyle birlikte alınan bir hap, hayal edebileceğinden çok daha büyük bir etkiye yol açabilir. Aslında, ilacın etkisini üçe, dörde, ona hatta daha fazlasına katlar.

8. YANLIŞ. Sarhoşluk tüketilen alkolün toplam miktarı sonucunda meydana gelir; bu cin, viski, votka ya da başka bir şey de olabilir.

9. YANLIŞ. Alkolün yiyecekler gibi yavaş yavaş sindirilmesi gerekmez. Bunun yerine, yaklaşık yüzde 20’si mide duvarından hemen geçer ve kana karışır. Geri kalanı mideden ince bağırsağa geçer ve oradan da kana karışır.

[Sayfa 266, 267’deki çerçeve/resimler]

İçkili Araba Kullanmak; Ölümcül Bir Hata

“16-24 yaşlarındaki gençlerin ölüm nedenleri arasında en başta içkili araba kullanmak geliyor.” 1984 yılında çıkan Report on the National Conference for Youth on Drinking and Driving bunları yazdı. Aslında “ergenlik çağındaki birinin alkolle bağlantılı bir kaza geçirme olasılığı, diğer sürücülerden dört kat daha fazladır.” (Just Along for the Ride) Bu şekilde boşu boşuna kan dökülmesinin nedenlerinden biri, alkolün etkileriyle ilgili birçok söylentidir. Burada bununla ilgili birkaç tipik örnek veriyoruz:

SÖYLENTİ: Eğer sadece birkaç bardak bira içtiysen araba kullanmanın bir sakıncası yoktur.

GERÇEK: “Bir saatten kısa bir süre içinde tüketilen 33 cl.’lik iki kutu bira, sürücünün tepkisini saniyenin 2/5’i oranında yavaşlatır; bu da saatte 90 km hızla giden bir otomobilin durabilmek için 10 metre daha fazla gitmesi anlamına gelir, muhtemelen kazayı ucuz atlatmakla çarpışma arasındaki fark da bu kadardır.”—Development of a Traffic Safety and Alcohol Program for Senior Adults, James L. Malfetti (Ed.D.) ve Darlene J. Winter (Ph.D.)

SÖYLENTİ: Kendini sarhoş hissetmediğin sürece araba kullanmanın bir sakıncası yoktur.

GERÇEK: Hislerine güvenmek tehlikelidir. Alkol iyi durumda olduğuna dair bir yanılsama yaratır, aslında tüm yeteneklerinin azaldığı bir zamanda, sürücünün kontrolü elinde tuttuğunu düşünmesini sağlar.

İçkili araba kullanmak herkes için çok tehlikelidir, ancak gençler için daha da risklidir. İçki içen gençlerin sürüş performansları “yetişkinlerinkinden daha çabuk kötüleşir; çünkü araba kullanmak gençler için daha yeni ve daha az yerleşmiş bir yetenektir. Kısacası, ergenlik çağındaki çoğu genç, hem araba kullanma hem de içki içme konusunda deneyimsizdirler, dolayısıyla içkili araba kullanmak konusunda daha da deneyimsizdirler.”—Senior Adults, Traffic Safety and Alcohol Program Leader’s Guide, Darlene J. Winter (Ph.D.)

Ayrıca, bir gencin sarhoş olması için yetişkin birinden daha az alkol alması yeterlidir. Gençlerin kiloları genellikle yetişkinlerden daha azdır ve bir kişinin kilosu ne kadar azsa, o kişinin vücudunda, tükettiği alkolü sulandırmak için o kadar az sıvı vardır. Kandaki alkol miktarı ne kadar yoğunsa, o kadar sarhoş olursun.

“Basiretli adam şerri görüp gizlenir; bön [tecrübesiz] adamlar ise, ileri geçip zarar görürler.” (Süleymanın Meselleri 22:⁠3) İçkili araba kullanmanın tehlikeleri göz önüne alındığında, eğer bunu yapmayacağına dair kendine söz verirsen “basiretli” davranmış olursun. Böylece, sadece sakatlanmaktan ya da ölümcül yaralar almaktan kendini korumuş olmazsın, aynı zamanda başkalarının yaşamlarına da saygı göstermiş olursun.

(1) Asla içkili bir sürücüyle aynı arabaya binmemeye ve (2) bir arkadaşın içki içiyorsa araba kullanmasına asla izin vermemeye dair kararlı olmalısın. Bu tavrın arkadaşını üzebilir; fakat aklı başına geldiğinde bu yaptığını takdir edecektir.—Mezmur 141:5 ile karşılaştır.

[Resimler]

Asla içkili bir sürücüyle aynı arabaya binme ve bir arkadaşın içkiliyse araba kullanmasına asla izin verme

[Sayfa 262’deki resimler]

Arkadaşlar, televizyon ve hatta bazen ana babalar, gencin içkiye başlamasına yol açabilir

[Sayfa 265’teki resim]

Alkol aşırı kullanıldığında “yılan gibi ısırır”

[Sayfa 269’daki resimler]

İçkili araba kullanmanın sık rastlanan sonucu