Yunan Ve Roma İmparatorluklarının Etkisi

SONRADAN Yunan İmparatorluğu olan devletin yayılması Makedonya dağlarında başladı. Orada, 20’li yaşlarının başında olan İskender, doğudaki toprakları fethetmeyi düşünüyordu. MÖ 334’te ordusunu Avrupa’yı Asya’dan ayıran Hellespontos’tan (Çanakkale Boğazı) geçirdi. İskender’in yönetimi altındaki Yunanlılar, bir “kaplan” gibi ileri atılıp, bir dizi hızlı fethe girişti. (Da 7:6) İskender Troya yakınlarında, Granikos Irmağı (Biga Çayı) ovalarında Persleri yendi ve İssos’ta onları kesin bir bozguna uğrattı.

Yunan ordusu, Suriye ve Fenike’yi istila ederek, yedi ay süren bir kuşatmadan sonra Sur’u aldı. (He 26:4, 12) Yeruşalim’e saldırmayan İskender Gazze’yi fethetti. (Ze 9:5) Mısır’a vardığında, ileride ticaret ve bilim merkezi haline gelecek olan İskenderiye’yi kurdu. Vaat Edilmiş Topraklar’dan tekrar geçerek, Ninive harabeleri yakınlarındaki Gaugamela’da Persleri bir kez daha bozguna uğrattı.

İskender, güneye inerek Pers yönetim merkezleri olan Babil, Şuşan (Susa) ve Persepolis’i aldı. Sonra hızla Pers topraklarından geçti ve bugünkü Pakistan’da bulunan İndus Irmağı’na kadar geldi. İskender sadece sekiz yıl içinde, o zamanki bilinen dünyanın büyük bir kısmını fethetti. Fakat MÖ 323’te, 32 yaşındayken Babil’de sıtmadan öldü.—Da 8:8.

Vaat Edilmiş Topraklar’da Helenizmin etkileri güçlüydü. İskender’in ordusundan bazı eski askerler bölgeye yerleşti. Böylece, birinci yüzyıla gelindiğinde Yunanca konuşan şehirlerden meydana gelen bir birlik (Dekapolis) oluşmuştu. (Mt 4:25; Mr 7:31) İbranice Kutsal Yazıların artık Yunanca çevirisi vardı. Koine dili (ortak Yunanca) Mukaddes Kitap öğretilerini yaymakta kullanılan uluslararası bir dil oldu.

Roma İmparatorluğu

Bu arada batıda neler oluyordu? Önceleri Tiber Irmağı üzerindeki köylerden oluşan Roma’nın önemi artıyordu. Bir süre sonra, etkili ordusunun savaş gücü ve merkezi siyasal gücü sayesinde Roma, İskender’in dört generalinin kontrolü altında olan bölgeleri hızla ele geçirdi. MÖ 30’lara gelindiğinde, Roma İmparatorluğu rakipsiz kaldı ve bu, Daniel’in rüyette gördüğü ‘korkunç canavarın’ ortaya çıkışının ilk evresiydi.—Da 7:7.

Roma İmparatorluğu, Britanya’dan Kuzey Afrika’ya, Atlas Okyanusu’ndan Basra Körfezi’ne kadar genişledi. Akdeniz, imparatorluk toprakları içinde kaldığından Romalılar ona Mare Nostrum (Bizim Deniz) adını verdi.

Ülkelerinin Roma İmparatorluğu’nun bir kısmı olmasıyla, Yahudiler bu imparatorluktan da etkilendi. (Mt 8:5-13; Re İş 10:1, 2) İsa, İmparator Tiberius’un saltanatı sırasında vaftiz edildi ve öldü. Bazı Romalı yöneticiler İsa’nın takipçilerine acımasızca eziyet ettiler ancak hakiki tapınmayı yok edemediler. 13 yüzyıl sonra imparatorluk, kuzeyden Germen kabilelerinin ve doğudan göçebe istilacıların saldırılarına yenildi.

[Sayfa 26’daki harita]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

Yunan İmparatorluğu

İskender’den sonra, büyük imparatorluğu dört generalinin kontrolü altındaydı

▪ Kassandros

▫ Lysimakhos

○ I. Ptolemaios

• I. Selevkos

A2 ▪ YUNANİSTAN

A2 ▪ Atina

A2 ▪ AHAYA

A3 ○ Kirene

A3 ○ LİBYA

B2 ▫ Byzantion

B3 ○ KIBRIS

B4 ○ No-amon (Teb)

C3 Palmyra (Tadmor)

C3 ○ Gerasa

C3 ○ Filadelfiya

C3 ○ Yeruşalim

C5 ○ Syene (Sevene)

G2 • Aleksandreia Margiana

İskender’in Yolu

A2 ▪ MAKEDONYA

A2 ▪ Pella

A2 ▫ TRAKYA

B2 ▫ Troya

B2 ▫ Sardes

B2 ▫ Efesos

B2 ▫ Gordion

C2 ▫ Ankyra (Ankara)

C3 • Tarsus

C3 • İssos

C3 • Antakya

C3 ○ Sur

C4 ○ Gazze

B4 ○ MISIR

B4 ○ Memfis

B4 ○ İskenderiye (Aleksandreia)

A4 ○ Siva Vahası

B4 ○ Memfis

C4 ○ Gazze

C3 ○ Sur

C3 ○ Şam

C3 • Halep

D3 • Nisibis

D3 • Gaugamela

D3 • Babil

E3 • Şuşan

E4 • PERSİS

E4 • Persepolis

E4 • Pasargad

E3 • MEDİA

E3 • Ekbatana

E3 • Ragha

E3 • Hekatompylos

F3 • PART ÜLKESİ

G3 • AREİA

G3 • Aleksandreia Areia (Herat)

G3 • Aleksandreia Prophtasia

F4 • DRANGİANA

G4 • ARAKHOSİA

G4 • Aleksandreia Arakhosia (Kandehar)

H3 • Kâbil

G3 • Drapsaka

H3 • Aleksandreia Oksiane

G3 • Drapsaka

G3 • BAKTRİANE

G3 • Baktra

G2 • Derbent

G2 • SOGDİANA

G3 • Marakanda

G2 • Buhara

G2 • Marakanda

H2 • Aleksandreia Eskhate

G2 • Marakanda

G2 • Derbent

G3 • Baktra

G3 • BAKTRİANE

G3 • Drapsaka

H3 • Kâbil

H3 • Taksila

H5 • HİNDİSTAN

H4 • Aleksandreia

G4 • GEDROSİA

F4 • Pura

E4 • PERSİS

F4 • Aleksandreia

F4 • KARMANİA

E4 • Pasargad

E4 • Persepolis

E3 • Şuşan

D3 • Babil

[Diğer Yerler]

A3 GİRİT

D4 ARABİSTAN

[Denizler]

B3 Akdeniz

C5 Kızıldeniz

E4 Basra Körfezi

G5 Umman Denizi

[Irmaklar]

B4 Nil

D3 Fırat

D3 Dicle

G4 İndus

[Sayfa 27’deki harita]

(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)

Roma İmparatorluğu

A1 BRİTANYA

A3 İSPANYA

B1 GERMANYA

B2 GALYA

B2 İTALYA

B2 Roma

B3 Kartaca

C2 İLLİRİKUM

C3 YUNANİSTAN

C3 Aktium

C3 Kirene

D2 Byzantion (Konstantinopolis)

D3 ANADOLU

D3 Efesos

D3 Halep

D3 Antakya

D3 Şam

D3 Gerasa (Ceraş)

D3 Yeruşalim

D3 İskenderiye

D4 MISIR

[Denizler]

A2 Atlas Okyanusu

C3 Akdeniz

D2 Karadeniz

D4 Kızıldeniz

[Sayfa 26’deki resim]

II. Ptolemaios, yeniden inşa edilen Rabba kentine Filadelfiya adını verdi. Burada büyük bir Roma tiyatrosunun kalıntıları hâlâ mevcuttur

[Sayfa 27’deki resim]

Gerasa (bugün Ceraş), Dekapolis şehirlerinden

[Sayfa 27’deki resim]

Halep yakınlarındaki bu yol gibi, Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta Doğu’ya kadar giden Roma yolları vardı ve İsa’nın takipçileri Mukaddes Kitap hakikatini yaymak için bunlardan yararlandılar