Dağdaki Vaız—“Bu Şeyleri İşitin ve Yapın”

İSA dağdaki Vaızını iki taraflı bir tasvir sunarak bitirdi: “İmdi, benim bu sözlerimi kim işitir ve onları yaparsa, evini kaya üzerine kuran akıllı adama benzer. Yağmur yağdı, seller geldi, yeller esti, ve o eve çarptılar; ev yıkılmadı; çünkü kaya üzerine kurulmuştu.”—Matta 7:24, 25; Luka 6:47, 48 ile karşılaştır.

“Benim bu sözlerim” ifadesi Dağdaki Vaız’da öğretilen şeylerle ilgilidir. Bu şeyleri işiten herkes ise, sadece İsa’nın büyük va’zında hazır bulunanlar değildir. Onlara, bu sözleri başkasından işitenler veya bu ünlü va’zı okuyanlar da dahildir. Böylece, İsa’nın buradaki öğütlerini işiten ve de “yapan”lara ebedi nimetler sağlanacaktır.

Bunları yapmak, sadece başkalarının ilgisini toplamak amacıyla tapınma fiilinde bulunup bazı şeylerden kendini mahrum etmek ve sadaka vermek demek değildir. Ferisilerin böyle şeyleri yapmak amacıyla gösterdikleri gayretlerini pek az kişi gösterebilir; fakat onlar bütün bunları ikiyüzlülükle yaptıklarından Tanrı için bir anlam taşımıyordu. (Matta 6:1, 2, 5, 16’ya bakın) İsa, dinleyicilerini insanlara görünen işlere dikkatlerini vermektense, içten değişmeleri ve Tanrı’yı gerçekten memnun eden bir zihin ve yürek tutumu geliştirmeleri için teşvik etti. Örneğin, Tanrı’nın Oğlu, dinleyicilerini, ruhen yoksul ve Tanrı’ya muhtaç olduklarını anlamaları (Matta 5:3) Tanrı’ya ve insanlara karşı öfkelenmeyip yumuşak bir huy geliştirmeleri (Matta 5:5), doğruluğu seven, merhametli, temiz ve barışsever olmaları için uyardı. (Matta 5:6-9) Bu nasihatlere kulak veren kimseler Tanrısal niteliklere tam uyan bir kişilik geliştirirler. Bu kişilik Tanrı’ya izzet getirmek üzere olağan üstü parıldayan “iyi işler”le kendini gösterecektir. İsa’nın zamanındaki dinleyicilerden birçoğunun yaptığı gibi bu, başkalarına “iyi haberi” ilân etmek için faaliyete geçmeyi de kapsar.—Matta 5:14-16; Koloseliler 3:10, 16 ile karşılaştır.

“Akıllı” olan (anlayışlı, iyi muhakeme eden, ihtiyatlı) kimse, evini “kaya” üzerine, yani sarsılmaz bir kaya parçasının, bir dağın veya geniş bir kaya tabakasının üzerine kurar. Kayadan bir temele sabitçe oturtulan bir ev, şiddetli fırtınalarda dahi hiç zarar görmez. “Yağmur” ve “sel” (alçak vadilerde aniden oluşan şiddetli sağanak) onun temelini sürükleyip götürmez. Her taraftan esen savurucu ve güçlü “rüzgarlar” ve “fırtına”lar onun parçalanmasına ve yıkılmasına neden olamazlar.

Birinin evini kaya üzerine kurması, sembolik anlamda o kişinin tüm düşüncelerinin saiklerinin ve bunlara dayanan bütün işlerinin Dağdaki Vaız’da bir bütün olarak geçen İsa’nın “benim bu sözlerim” dediği sözlerde [sözlerle] uyumlu olması demektir. Filistin diyarının şiddetli bir fırtınası gibi aniden ortaya çıkan güçlükler, böylesine sağlam bir Tanrısal yaşayış temelini sürükleyip götürmez. İsa’nın sözlerini yerine getiren bir kimse zorluklarla karşılaştığı zaman, “evini kaya üzerine kuran akıllı” ‘yapıcıya benzeyecek’ onun gibi olduğunu kanıtlamış olacaktır. Tanrı’nın Sözüne uygun olarak geliştirdiği kişiliği ve nitelikleri deneme niteliğindeki durumlar karşısında “yıkılmayacak”tır. Tanrı’ya hizmet etmekten asla vazgeçmeyecektir.

Diğer taraftan İsa şöyle diyerek devam etti: “Ve benim bu sözlerimi işiten ve yapmıyan herkes, evini kum üzerine kuran budala adama benzer. Yağmur yağdı, seller esti, ve o eve saldırdılar; ev yıkıldı; ve onun yıkılması büyük oldu.”—Matta 7:26, 27; Luka 6:49 ile karşılaştır.

İsa’nın va’zettiği ülkede kum üstüne bir ev yapmak akılsızlık sayılırdı. Yağmur, seller ve şiddetli rüzgârlar böyle bir yapının ömrünü çok kısaltırdı. “Onun yıkılması büyük ol”urdu;—yani onarımı mümkün olmayacak derecede yıkılırdı.

İsa’nın “benim bu sözlerimi işiten ve yapmıyan” dediği kişilere de sembolik anlamda buna benzer şeyler olacaktır. Böyle biri hayatını Mesih’in öğretilerine itaat üzerine değil de, Mesih’in sözlerine bencilce itaat etmemek üzerine kurmuş olur ki, sel kumu nasıl alıp götürürse, onu da öylece götürür. Böyle bir kimse, hayatın problemsiz geçen günlerinde Tanrısal niteliklerdeki noksanlıklarını gizlemeyi belki başarabilir; fakat zorluklar çıkar çıkmaz, “evini kum üzerine kuran budala adama” benziyecektir. Tanrı’nın bir hizmetçisi olduğuna dair iddiasına gelince, fırtınayı andıran terslikler onun bu konuda başarısız olmasına ve ‘büyük yıkılmaya’ uğramasına neden olacaktır. ‘Tanrı’nın işini’ yapan mutlu bir kişi olabilmek için, yanlış düşünce ve saiklerimizi doğru olanlarla değiştirmeliyiz. Bu konuda Mukaddes Kitap yazarı Yakup da İsa’nınkine benzer nasihatlerde bulundu:

“Kendi kendinizi aldatarak sözün yalnız işiticileri değil, fakat işleyicileri olun. Çünkü eğer bir kimse sözün işiticisi olup, işleyicisi değilse, aynada kendi asıl yüzünü gören adama benzer; çünkü kendini görür ve gider, ve ne gibi bir adam olduğunu hemen unutur. Fakat kâmil olan kanuna, hürriyet kanununa bakan ve devam eden, unutkan işitici değil, ancak çalışkan işleyici olan adam kendi işinde mutlu olacaktır.”—Yak. 1:22-25.

Matta’nın İncil kaydı daha sonra şunu ekler: “Ve vaki oldu ki, İsa bu sözleri bitirince, halk onun öğretişine çok şaştılar. Çünkü İsa onlara kendi yazıcıları gibi değil, hâkimiyet sahibi biri gibi öğretiyordu.”—Mat. 7:28, 29.

İsa’nın öğretme tarzı, yani Dağdaki Vaız’da sunulan talimatları tüm dinleyicileri üzerinde şaşırtıcı bir etki yapmıştı. Çünkü öğretişi, bilgilerini sözlü Yahudi geleneklerinden almış olan “kendi yazıcıları”nden görmeğe alışık oldukları öğretme tarzı gibi değildi. Yazıcılar, bir şey öğretirken bunu daha önce yaşamış olan bir otoritenin “ismiyle” söylerlerdi. Bununla ilgili olarak Theological Dictionary of The New Testament (Yeni Ahdin Teolojik Sözlüğü) kitabında şöyle okuyoruz:

“Yahudi geleneklerinde Miş-muş (“ismiyle”) terimi çok önemlidir. Haham Meir, Rabban Gamaliel ismiyle (Mismuş) bir mesel söylemektedir, . . . . Bilgi evinde bir şeyler duyup bunu başkalarına iletmek isteyenin, bunu bildiren “otoriteyi belirlemesi, kimin ismiyle bu geleneği duyduğunu bildirmesi gerekirdi. Torah’a malik olanın 48 şartından biri de, “bir kimse her bir deyişle birlikte bunun yazarından da söz etmeli” idi der . . . . ab (oth), 6. 6; cf. Meg (illah), 15a. Bu bize söz konusu beyanatın ne kadar yetki taşıdığını gösterir.”

Hahamlık kayıtlarından biri bize M. S. birinci yüzyılda yaşamış olan Büyük Hillel’in belirli bir geleneği doğru öğretmekte olduğunu, “Fakat, bütün gün bu konuda konuşmasına rağmen, en nihayet, Ben Şemala ve Abatalion’dan (Hillel’den önce gelen iki otorite) böyle duydum diyene kadar bu öğretişini kimse kabul etmemişti” diye nakleder.

İsa bu adetlere göre eğitilmedi. Başka bir kimsenin ismiyle konuşmaktansa, Tanrı’nın Oğlu sık sık şöyle beyan etmekteydi: “Doğrusu size derim” “Fakat ben size derim.” (örnek olarak Matta 5:18, 20, 22, 26, 28, 32, 34, 39, 44’e bak.) O “hâkimiyet (otorite, YD) sahibi biri gibi” veya Hıristiyanlık öncesi devirlerdeki ilham altındaki peygamberler gibi, doğrudan doğruya Tanrıyı temsil eden biri olarak konuşuyordu. (Matta 25:18 ile karşılaştır.) Tanrı’nın, böylesine büyük bir Va’zın, ilham edilmiş Sözünde kayda alınmasını uygun görmesine ne kadar minnettar olmalıyız!