Tanrı’nın Öğüdü ile Aile Sorunlarını Çözmek

1, 2. (a) Ailelerin yıkılmasına yol açan bazı nedenler nelerdir? (b) Boşanmış ailelerde yaşayanların problemleri neden herkesi ilgilendirmeli? (I. Korintoslular 12:26)

M.S. 4. yüzyılda yaşayan ve Hıristiyan olarak bilinen Arnobius, şunları yazdı: “Mesih’e sadakatsizlik etmektense, . . . . zevceler boşanmış, çocuklar ise reddedilmiş olmayı [seçerler].”a Evet, o zamanlarda bile imanda olmayanlardan gelen şiddetli muhalefet, aileleri bölmekteydi. İsa, aile üyelerini kendisinden “ziyade seven”lerin kendisine layık olmayacaklarını söyledi. Bundan dolayı, iman edenin, ailesine ve “evet hatta kendi canına” bile daha az sevgi göstermesi, bazı ailelerin bölünmesine neden olan bir “kılıç” gibi olacaktı. (Matta 10:34-37; Luka 14:26) Ailelerde bu gibi bölünmeler günlerimize kadar süregelmiştir.

² Mesih’in ardınca yürüyen bir eş, ailenin bölünmesini önlemek için elinden geleni yapmakla birlikte iman etmeyen kişi iman eden eşiyle “oturmaya razı” olmazsa, ayrılmak veya boşanmak kaçınılmaz olabilir. (I. Korintoslular 7:12-16) “Bu dünyanın son” günlerinde, Tanrı’ya ve evlilik de içinde olmak üzere, O’nun tüm yasalarına karşı sevginin ‘soğumuş’ olması, ailelerin yıkılmasına neden olmaktadır. (Matta 19:6, 9; 24:3, 12) Amerika Birleşik Devletlerinde sadece 1960 ilâ 1980 yılları arasında boşanma oranı yüzde 236 artmıştır! Aynı ülkede boşanan beş çiftten üçü çocuklu olduğundan, bölünen evlerde yaşayanlar karmaşık problemlerle karşılaşmaktadırlar. Aslında Tanrı’nın Sözünü öğrenen insanların aile hayatı genellikle düzelmektedir. Ancak, bazı kişiler, Yehova’nın Şahidi olmadan önce boşandılar. Hatta bazen, Mesih’in ardınca giden biri bile Mukaddes Kitap öğütlerini evinde ciddiyetle uygulamadığı için boşanmaya kadar gidebildi. (Yuhanna 13:17) Bu şartlar altında, imanda olan anne veya babalar, çocuklarını Yehova’yı sevenler olarak acaba nasıl yetiştirebilirler?

“DUYGUDAŞ” OLMAK HAYATİ ÖNEM TAŞIR

3. Boşanma hangi acılara yol açar?

³ Malaki’nin günlerinde bazı Yahudi erkekler, haince davranarak karılarını boşadılar. Tanrı’nın yardımını arayan reddedilmiş kadınların “ağlayış ve inilti”lerinin bir yerde “Yehova’nın mezbahını gözyaşları ile” kapladığı söylenebilirdi. (Malaki 2:13-16) Aynı şekilde günlerimizde de Mukaddes Kitabın izin verdiği durumlarda bile boşanmak acı verir. Karı ve koca boşanmanın acısını çekseler de, genellikle bu durumdan en çok acı çekenler çocuklardır.

4. (a) Ana-babaları boşanan çocuklar nasıl acı çekerler? (b) Bir anne veya baba çocuğa nasıl yardım edebilir?

⁴ Boşanma, çocuklar için kötü muamelelerden kurtuluş sağlarsa da, bazen çocuğun tüm dünyası sanki başına yıkılır. Bundan dolayı, imanda olan eş, çocukla kurduğu ilişkide olağanüstü bir sevgi ve anlayış göstermelidir. Henüz beş yaşındayken, imanda olan babasının Mukaddes Kitaba göre geçerli olan boşanmasına tanık olan bir genç, “sürekli ortada kalmış ve kendimi bölünmüş hissediyordum” dedikten sonra şunları ekledi: “Gerçek duygularımı içimde sakladım. Bu da depresyon nöbetlerine neden oldu.” Bir çocuğun böyle kuvvetli duygularla başa çıkmasına yardım edebilmek için, bir anne veya baba “derttaş”, “duygudaş” ve “şefkatli” olmalıdır. (I. Petrus 3:8) Çocuk, boşanmaya belki kendisinin neden olduğunu düşünerek, suçluluk duygusuyla içine kapanabilir. Bir anne veya baba, kendisini sevdiğini, boşanmanın onun bir hatası olmadığını sabırla çocuğa açıklamalıdır.

5. İmanda olan eş, neden eski eşiyle arasındaki düşmanlıkları sona erdirmeye gayret etmelidir?

⁵ Özellikle dinsel konularda ana-baba arasındaki çekişmeler büyük boyutlara ulaşabilir. Bununla birlikte, imanda olan eş “kötülüğe karşı kötülükle, yahut hakarete karşı hakaretle ödemiyerek” çocuğunun iyiliğini düşünmelidir. (I. Petrus 3:9) Linda Francke, Growing Up Divorced (Boşanmış Bir Ailede Büyümek) adlı kitabında şunları söylüyor: “Birbirine karşı düşmanca davranan ana-babalar, çocuklarının sorunlarını çok daha zorlaştırmakta ve hatta yıkıcı duruma getirmektedir. Her iki tarafın da, kendisinden soğuması riskini göze almak istemeyen çocuk, her iki tarafla olumlu ilişkilerini kesebilir.” Evet, “acı haset” ve “fırkacılık” veya “kavgacı olmak” yanlış olduğu gibi, bu tür davranışlar çocuğu senden uzaklaştırabilir de. (Yakub 3:14, 16) İmanda olmayan bir eşe karşı düşüncesizce söylenen sözler, bir çocuğu fazlasıyla incitebilir. (Süleymanın Meselleri 12:18) İmanda olmayan eski eş çekişmeyi sürdürmek istese de, iman eden taraf olarak sen, “bütün insanlarla elinden geldiği kadar, barışta ol”maya çalış.—Romalılar 12:18-21.

ÇOCUĞUNUN YÜREĞİNİ KORU

6. Vesayet hakkının kesinleşmesinden sonra, bazı ana-babalar için hangi şey sorun olabilir?

⁶ Vesayet hakkı saptandıktan sonra bile çözülmesi gereken sorular çıkabilir. Avustralya’daki Yehova’nın Şahitlerinin Temsil Heyetinden gelen bir rapor şunları açıklıyor: “En büyük sorunlardan biri, çocuğu vesayeti altına alan anne veya babanın gevşeme eğilimi göstermesidir. . . . . Hakikatte olan eş bile, daha sonra, çocukları vesayeti altına almasındaki en önemli nedeni gözden kaçırabilir. Burada en önemli neden, onların Yehova’ya hakikatte tapınanlar olarak yetiştirilmesidir.” Bunun gerçekleşmesi ise, sürekli gayreti gerektirir.—Efesoslular 6:4.

7. (a) Neden çocuğa imanda olmayan anne veya babasına karşı saygı göstermesi öğretilmelidir? (b) İman etmeyen eş, Mukaddes Kitaba aykırı bir davranışta bulunduğu takdirde çocukla nasıl konuşabilirsin?

⁷ Tabii, mahkemeler, çocuğu vesayeti altında bulundurmayan anne veya babalara genellikle ziyaret hakkı tanır. Bir yandan çocuğun yüreğini korurken, diğer yandan bu haklara saygı gösterilmesi acaba mümkün olabilir mi? Evet. Ayrıca çocuk, kendisinden beklenen tarzda imanda olmayan anne veya babasına karşı gerekli saygıyı göstermeli. Ziyaret sırasında, imanda olmayan eski eş, Mukaddes Kitaba uygun olmayan davranışlarda bulunduğu takdirde, onu mahkûm ederek çocukta ona karşı nefret uyandırmaktansa, iman eden, Tanrı’nın Mukaddes Kitapta davranış standartları koyduğunu ve hepimizin “kendisi hakkında [son Hâkim olan] Allaha hesap” vereceğini çocuğa açıklayabilir. (Romalılar 14:12) Bununla birlikte, bu tür davranışların örnek alınmaması gerektiği de çocuğa açıkça belirtilmeli. Bazı insanlar bu standartlara göre yaşamıyorlarsa da, birçoğunun çocukta veya iman eden eşte iyi bir örnek gördüğünden dolayı, zamanla değişiklik gösterebilecekleri, taktla anlatılmalıdır. Bu şekilde, çocuğun, imanda olmayan anne veya babasına karşı bir ölçüde saygı duyması mümkün olabilir. Boşanmış bir çiftin arasındaki dinsel ayrılıklar, çocuğun olumlu yönden etkilenmesine engel olmamalıdır. İmanda olanın ‘makullüğü, bütün insanlara malum olmalıdır.’ (Filipililer 4:5) Fakat imanda olmayan eski eş çocuğun aldığı Tanrısal eğitimi baltalamaya çalışırsa, ne yapılmalı?

8. İki anne, hakikate muhalefet eden eski eşlerin ziyaretine çocuklarını nasıl hazırladı?

⁸ O kişinin yapacağı ziyaretlere önceden hazırlık yapması esas çözüm yoludur! Eski kocası irtidat eden iman sahibi bir anne şunları söyledi: “Ziyaretten önce, Yehova’nın, babalarına karşı davranışlarına ne gözle bakacağı konusunu çocuklarla incelerdim. Hep birlikte değişik durumları canlandırırdık. ‘Babanız şöyle dese, ne cevap vereceksiniz?’ diyerek onları hazırlardım.” Yehova’nın Şahidi olduğu için kocasının boşadığı bir başka eş ise, şunları söylüyor: “Hafta sonu ziyareti için babalarına gitmeden önce, Yehova’nın kendileriyle beraber olması ve öncelikle mükemmel davranışlarıyla babalarına şahadette bulunmalarına yardım etmesi için iki çocuğumla birlikte dua ediyorum.”

9. İsa’nın ardınca yürüyen ana-babalar, Musa’nın annesini nasıl örnek alabilir?

⁹ Ziyaret hakkına sahip olan iman etmeyen eş, hediyelere boğarak, pahalı eğlenceleri ve diğer eğlenceli zevkleri tattırarak çocuğu kazanmaya çalışabilir. Musa’nın annesi Yokebet (ve o sırada herhalde Amram da) Firavun’un kızına geri verildiği zaman, Musa’nın nelerle karşılaşacağını biliyordu. Bu nedenle annesi, oğlu henüz kendisiyle birlikteyken muhakkak onun değer yargılarını şekillendirmekle yakından ilgilenmiş olmalıydı. (Çıkış 2:1-10) “Mısırın hazineleri”nin çekiciliğine rağmen Musa, Tanrısal prensiplerin ardınca gitmeyi seçti. Sahip olduğu ruhi imtiyazları gerçek “zenginlik saydı”! (İbraniler 11:23-26) İmanda olan anne veya babalar, benzer şekilde, ruhi zenginlikler üzerinde duran Mukaddes Kitapla ilgili konuları görüşerek, çocuklarını bu tür iğvalara karşı koyabilmek üzere hazırlamalıdırlar.b Çocuklar, sevgilerini satın almak isteyecek olan anne veya babanın yüzeysel saiklerini çok defa fark ederler.—Süleymanın Meselleri 15:16, 17.

10. Olağanüstü bir durumda, anne veya babanın gözden geçirmesi gereken bazı faktörler nelerdir?

¹⁰ Bazı olağanüstü durumlarda, bu tür ziyaretler, çocuk için ciddi bir tehlike oluşturabilir. Anne veya baba, bu gibi durumlarda olayın ciddiyetini, kendisine açık olan yasal yolları ve ziyaret haklarını geri çevirmenin yaratabileceği sonuçları dua ile düşünüp değerlendirmelidir. Veli olmada uygunluk konusunda şüphe uyandırabilecek aceleci davranışlardan kaçın.—Galatyalılar 6:5; Romalılar 13:1; Resullerin İşleri 5:29; I. Petrus 2:19, 20.

“PRATİK HİKMET” KULLANMAK

11. Vesayet hakkını kaybeden imanlı anne veya baba neyin bilincinde olmalıdır?

¹¹ Sadece ziyaret haklarına sahip olan imanda olan eş ise, durum ne olacak? Çocuk, imanda olmayan kişinin evinde kaldıkça, iman eden anne veya baba, çocuk üzerinde ruhen sınırlı olan bir kontrole sahiptir. (I. Korintoslular 7:14) Örneğin, sadık ata İbrahim, oğlu İsmail’in de İshak gibi Tanrı’ya tapınan biriyle evlenmesi için ısrar etmiş olmalıydı. Oysa, İsmail, henüz erinlik çağında iken annesi Hacar ile birlikte İbrahim’in evinden kovulduktan sonra, İbrahim, herhalde Hacar’ın, İsmail’i Yehova’ya tapınmayan bir Mısırlı ile evlendirmesine engel olamadı.—Tekvin 21:14, 21; 24:1-4.

12. (a) Vesayet hakkına sahip olmayan imanlı kişi nasıl olumlu bir çaba gösterebilir? (b) İmanda olanın ‘iş başarmak için hikmeti’ nasıl kullanabileceğini göster.

¹² Vesayet hakkına sahip olmayan imandaki eş, sınırlı fırsatlara rağmen, yine de çocukta Yehova’ya karşı derin bir sevgi geliştirmek için çok şeyler yapabilir. Bunu yapabilmek için ‘pratik hikmeti ve düşünme yeteneğini korumalıdır.’ (Süleymanın Meselleri 3:21) Evet, yoğun çabadan fazlası gereklidir. ‘Eğer demir [alet] kör ise, ve ağzı bilenmezse, [düşük randıman alınacağı gibi] daha büyük kuvvet sarf etmeli; fakat iş başarmak için hikmet faidelidir.’ (Vaiz 10:10) Örneğin, imanda olmayan eş, çocukla görüşmeyi engellemek için, arasıra mazeretler uydurabilir. Anne veya baba bunu hemen bir mesele yapmaktansa, Süleymanın Meselleri 25:15’teki öğüdü uygulamakla daha iyi sonuçlar alabilir: “Hükümdar uzun sabırla kandırılır, ve yumuşak dil kemiği kırar.” Haksız kısıtlamalarla karşılaşınca bunu yapmak kolay olmasa da, tahammül ve yumuşak huyluluk göstermek, muhalefeti bir kemik kadar sert olan birini bile yumuşatabilir. (II. Timoteos 2:23-25 ile karşılaştır.) Dakik olmakla ve vesayet hakkına sahip olanın, çocuğun bakımıyla ilgili (Mukaddes Kitaba aykırı olmayan) önerilerini uygulamakla, çok defa tartışmalar önlenebilir. İmanda olmayanın, çocuğu seni küçük düşürücü şeyler söyleyeceğinden endişe duyuyorsan, I. Petrus 2:16’yı hatırla: “İyilik işliyerek akılsız adamların [ve kadınların] cehaletini susturun.” İyi örnek olduğun takdirde, çocuk kimin haklı olduğunu anlayacaktır.—Süleymanın Meselleri 20:7.

13. İmanda olan bir anne veya baba ziyaretten nasıl gerçek yarar sağlayabilir?

¹³ Ziyaretler sırasında mümkün olduğu kadar çocukla şahsen ruhi konuları inceleyerek ve cemaat ibadetlerine götürerek, Tanrı’nın Sözünü onun yüreğine yerleştirmeye çalış. Yasal kısıtlamalar söz konusu olsa bile, imanda olan ana veya baba Tanrı’nın yaratma işlerine değinerek ve başka açıdan da dolaylı olarak çocuğun Tanrı’yı sevmesine yardım edebilir. (Romalılar 1:19, 20; Matta 6:28-30) İsa, kendisini dinleyenlerin yeteneklerinin sınırlı olduğunun farkındaydı. “Onlara, işitmeğe kadir olduklarına göre, sözü . . . . söylerdi.” (Markos 4:33, 34) Öyle ise, ciddi ruhi konuları görüşmenin yanı sıra başka bina edici işler de yapılmalıdır. Çocuğun yaşıtları da içinde olmak üzere, iyi arkadaşlarla müşareket etmesi de buna dair bir örnektir. (Süleymanın Meselleri 13:20) Birlikte sağlıklı eğlence türlerine katılın. Bir ziyareti değerli bir fırsata dönüştür. Makullük içinde disiplin etme, sevgiyi belli eder. (Süleymanın Meselleri 13:24) Bununla birlikte bazen sorunlar bunaltıcı bir hal alabilir. Her yönden baskı gelebilir. Bu durumların tümüne göğüs germek, acaba nasıl mümkün olabilir?

YEHOVA’YA GÜVEN

14. Mezmur 37:23, 24 bize hangi güvenceyi verir?

¹⁴ Yehova’nın, yaşam tarzından ‘hoşlandığı’ bir adam hakkında Davud şöyle yazdı: “Düşerse de yere serilmez; çünkü onu elinden tutan Yehovadır.” (Mezmur 37:23, 24) Evet, boşanmış bir ailenin getirdiği baskılarla mücadele eden imanda olan biri bazen cesaret ve hayal kırıklığına düşebilir, yasal veya ekonomik aksiliklerle karşılaşabilir; fakat ruhi anlamda tamamen ‘yere serilmeyecektir.’ Neden? Çünkü Yehova, mukaddes ruhu ve sevgi dolu tapıcıları vasıtasıyla ona yardım elini uzatacaktır.—Yakub 1:27.

15, 16. Boşanmış ailelerde yaşayanlar nasıl destek gördüler?

¹⁵ Bir hemşire, iki küçük çocuğunun vesayet hakkının eski kocasına verilmesinden sonra şunları söyledi: “İşler, kontrolümün dışına çıkarılınca gerçekten Yehova’ya güvenmeyi öğrendim. O’nun izin verdiği şeyleri kabullenmeyi ve her şeyi kendim kontrol edip kendim yapmaya çalışmamayı öğrendim. Hâlâ da yeni şeyler öğreniyorum. Bu, aslında zor bir derstir.” Bununla birlikte hemşiremiz, ziyaret haklarını tam olarak değerlendirebilmekte ve hem sadık bir ihtiyar olan kocasının, hem de cemaatteki başka kardeşlerin yardımıyla teselli bulmaktadır.

¹⁶ Başka bir hemşirenin irtidat eden eski kocası, mahkeme kararına karşı gelerek çocukları aylarca yanında tuttu. Bu hemşiremiz şöyle demektedir: “O kadar büyük bir depresyona girdim ki, yıkılacağımı sandım. Bu süre içinde aklımı yitirmeme engel olan tarla hizmetindeki uğraşımdı.” O zaman yedi yaşında olan kızı, Yehova’nın tarafında kesin duruş aldı; hakikate karşı olan yayınları okumayı reddettiği için babasının sayısız dayaklarına katlandı. Annesine döndüğünde, Yehova ile her zamankinden daha yakın bir ilişki kurmaya kararlıydı. Bu gibiler ve Yehova’nın diğer vefakâr hizmetçileri, Mezmur 54:2-7’deki sözlerin kendileri için gerçekleştiğini gördüler: “Ey Allah, duamı dinle; . . . . işte, Allah bana yardımcıdır, Yehova canıma destek olanlar arasındadır . . . . Çünkü beni her sıkıntıdan kurtardı.” Evet, Yehova’nın desteğine güvenebiliriz!—I. Korintoslular 10:13.

17. Boşanmış ailelerdeki ana-babalar çocuklarına nasıl yardım edebilirler? Sonuçta hangi mükâfata sahip olabilirler?

¹⁷ Buna göre, boşanmış bir ailede anne veya baba olarak, çocuğunun duygularına yakın ilgi göster. Yüreğini Tanrı’nın Sözü ile pekiştir. Sadece ziyaret etme hakkına sahipsen, bu fırsatı tam olarak değerlendirmek üzere “pratik hikmet” kullan. Kabule hazır bir yüreğe ekilen Tanrı’nın Sözünün gücüne karşı güven duy. (I. Selânikliler 2:13) Zamanla çocuğunun Yehova’yı sevdiğini görmek, bütün çabalarına değecektir.

[Dipnotlar]

HATIRLAYACAK MISIN?

◻ Vesayet hakkına sahip olan imanlı bir anne veya baba, çocuğunun yüreğini nasıl koruyabilir?

◻ “Pratik hikmet”, sadece ziyaret hakkına sahip olan imanlı bir anne veya babaya nasıl yardım edilebilir?

◻ Mezmur 37:23, 24’te hangi güvence verilmiştir? Yehova bu vaadi nasıl yerine getirmektedir?