Dünyada Yaşamış En Büyük Adam

“Sen hay olan (yaşayan) Allahın Oğlu, Mesihsin.”—MATTA 16:16

1, 2. (a) Bir insanın büyüklüğü neye göre değerlendirilebilir? (b) Tarihte kimler Büyük olarak adlandırıldı ve neden?

SENCE, dünyada yaşamış en büyük adam kimdir? Bir insanın büyüklüğünü neye göre değerlendirirsiniz? Askeri dehasına mı? Üstün zihinsel yeteneğine mi? Yoksa fiziksel gücüne göre mi?

² Birçok hükümdar “Büyük” diye adlandırıldı. Örneğin, Büyük Koreş, Büyük İskender ve yaşarken bile “Büyük” diye adlandırılan Şarlman. Bu adamlar heybet duyguları uyandıran huzurlarıyla tebaaları üzerinde büyük bir nüfuza sahiptiler.

3. (a) Bir insanın büyüklüğünü değerlendirmek üzere hangi test uygulanabilir? (b) Bu test uygulandığında, dünyada yaşamış en büyük adamın kim olduğu anlaşılır?

³ Bir insanın “büyük” olup olmadığını belirlemek üzere, tarihçi H. G. Wells’in uyguladığı test ilginçtir. Günümüzden 50 yıl kadar önce şunları yazdı: “Tarihçinin, bir kişinin büyüklüğünü değerlendirmek amacıyla uyguladığı test şu doğrultudadır: ‘Büyümek üzere ardında ne bıraktı? İnsanları, kendisinden sonra da sürecek bir güçle, yeni şeyler düşünmeye yöneltti mi?’” Wells şu sonuca vardı: “Bu teste göre İsa, en başta gelir.” Napolyon Bonapart bile onun hakkında şunları söylemişti: “İsa Mesih tebaalarını, bedenen görünmeksizin de etkileyip yönetmiştir.”

4. (a) İsa hakkında hangi karşıt görüşler ileri sürülüyor? (b) Hıristiyan olmayan bir tarihçi, İsa’ya tarihte hangi yeri veriyor?

⁴ Oysa bazıları, İsa’nın tarihsel bir kişi olmadığını, bir efsane olduğunu söyleyerek buna karşı çıktılar. Diğer aşırı uçtaki birçok kişi ise, Tanrı, İsa şeklinde dünyaya geldi diyerek İsa’yı putlaştırdılar. Bununla beraber İsa’nın bir insan olarak var oluşuyla ilgili vardığı sonuçları sadece tarihsel kanıtlara dayandıran Wells şunları yazdı: “Herhangi bir teolojik önyargısı olmayan bir tarihçinin, baş yeri Nasıralı meteliksiz bir öğretmene vermeden, insanlığın gelişimini dürüstçe dile getirememesi, ilginç ve önemlidir . . . . Kendini Hıristiyan olarak bile adlandırmayan benim gibi bir tarihçi dahi, insanlığın gelişimiyle ilgili tablonun, karşı konulmaz şekilde bu en önemli adamın hayatı ve karakteri çevresinde oluştuğunu görür.”

İsa Gerçekten Yaşadı Mı?

5, 6. Tarihçiler H. G. Wells ve Will Durant, İsa’nın gerçekten yaşadığı konusunda ne diyor?

⁵ Fakat eğer bir kimse sana, İsa’nın aslında hiçbir zaman yaşamadığını, onun gerçekte bir efsane, birinci yüzyılda yaşayanların yarattığı bir kişi olduğunu söyleseydi, nasıl cevap verirdin? Wells, bir yandan, İsa “hakkında bilmek istediğimiz kadarını bilmediğimizi” söylerken, öte yandan şu yorumda bulunuyor: “Dört İncil . . . . bize çok belirli bir kişilikle ilgili uyumlu bir tablo çizer; onlar gerçekçi oldukları kanısını uyandırırlar. İncil öykülerinin temel unsurlarını gerçek olarak kabul etmek yerine, İsa’nın hiçbir zaman yaşamadığını, hayatıyla ilgili kayıtların birer zekâ ürünü olduğunu varsaymak daha güçtür ve tarihçi için çok daha fazla sorun yaratır.”

⁶ Saygın tarihçi Will Durant benzer şekilde düşünerek şunları diyor: “[Kendilerini Hıristiyan diye adlandıran] birkaç basit adamın, tek bir nesilde bu kadar güçlü ve çekici bir kişiliği, bu denli yüksek bir ahlakı ve insan kardeşliği konusunda esin kaynağı olan böyle bir görüşü kendi zihninde yaratmış olması, İncillerde kaleme alınmış herhangi bir mucizeden daha da inanılmaz olurdu.”

7, 8. İsa, insan tarihini ne ölçüde etkiledi?

⁷ Öyle ise, bu yönde kuşku duyan biriyle şöyle muhakeme yürütebilirsin: Efsanevi bir karakter—aslında hiçbir zaman yaşamamış bir kişi—insan tarihini bu kadar olağanüstü şekilde etkileyebilir mi? The Historians’ History of the World kitabı şu yorumda bulunur: “Tümüyle dünyevi açıdan bile, [İsa’nın] etkinliğinin tarihsel sonucu, tarihteki diğer kişilerinkinden çok daha önemlidir. Dünyanın başlıca uygarlıkları tarafından kabul edilen yeni bir çağ onun doğumuyla başlar.” Bunu bir düşünün. Bugün bazı takvimler bile, İsa’nın doğduğu kabul edilen yıla dayanıyor. The World Book Encyclopedia şu açıklamada bulunur: “O yıldan önceki tarihler İ.Ö. veya İsa’dan Önce, o yıldan sonraki tarihler ise, İ.S. veya İsa’dan Sonra diye kaydedilir.”

⁸ İsa, dinamik öğretileriyle ve bunlarla uyumlu olan yaşam tarzıyla iki bin yıla yakın bir süre boyunca sayısız insanın hayatını güçlü şekilde etkiledi. Bir yazarın dile getirdiği gibi: “Bugüne dek savaşa giden tüm orduların, inşa edilen tüm filoların, toplanan tüm meclislerin, hüküm süren tüm kralların hepsi bir araya getirilse de, onların, bu yeryüzünde insan hayatı üzerinde bu kadar güçlü etkileri olmamıştır.” Fakat yine de eleştiriciler: ‘İsa hakkında bildiğimiz her şey Mukaddes Kitapta yazılı. O dönemden kalma, onunla ilgili başka hiçbir kayıt yok’ diyorlar. Acaba bu doğru mu?

9, 10. (a) Birinci yüzyılda yaşamış dünyevi tarihçiler ve yazarlar, İsa hakkında ne dediler? (b) Eski tarihçilerin tanıklığına dayanarak saygın bir ansiklopedi hangi sonuca vardı?

⁹ Her ne kadar eski dünyevi tarihçiler, İsa Mesih’ten az söz etmişlerse de, böyle kayıtlar vardır. Birinci yüzyılın saygın Romalı tarihçisi Kornelius Tacitus, Roma imparatoru Neron’un, ‘Roma’yı yakma suçunu Hıristiyanlara attığını’ yazdı ve devamen şu açıklamada bulundu: “[Hıristiyan] isminin türetildiği Hıristos, Tiberius’un saltanatı sırasında vali Pontius Pilatus tarafından idam edildi.” O dönemin diğer Romalı yazarları, Suetonius ve Genç Plinius da Mesih’ten söz etti. Ayrıca, birinci yüzyılın Yahudi tarihçisi Flavius Josephus, Antiquities of the Jews adlı eserinde, Hıristiyan şakirt Yakub’un ölümünden bahsetti. Josephus, açıklamada bulunup Yakub’un, “Mesih denilen İsa’nın kardeşi” olduğunu söyledi.

¹⁰ Böylece The New Encyclopœdia Britannica şu sonuca varır: “Bu bağımsız kayıtlar, eski zamanlarda Hıristiyanlığın muhaliflerinin bile, İsa’nın tarihsel bir kişi olduğundan asla kuşku duymadıklarını gösterir. Bu, ilk kez ve temelsiz gerekçelerle 18. yüzyılın sonunda, 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlangıcında tartışma konusu yapıldı.”

İsa Aslında Kimdi?

11. (a) Aslında, İsa hakkında verilen tarihsel bilgi sadece hangi kaynaktan gelir? (b) Takipçileri, İsa’nın kimliği hakkında ne sordular?

¹¹ Aslında, İsa ile ilgili şimdi bilinen her şey birinci yüzyıldaki takipçileri tarafından kaleme alındı. Onların kayıtları İncillerde—yani resullerinden ikisinin, Matta ve Yuhanna ile şakirtlerinden ikisinin, Markos ve Luka’nın yazdığı ve Mukaddes Yazıların içerdiği kitaplarda korundu. Acaba bu adamların kayıtları, İsa’nın kimliği hakkında ne gösterir? O aslında kimdi? Birinci yüzyılda İsa ile beraber olanlar bu sorunun cevabını çok düşündüler. İsa’nın, kasırgadan kabaran denizi azarlayıp sakinleştirdiğini gördüklerinde onlar hayranlık içinde kalarak merakla “acaba bu kimdir?” diye sordular. Daha sonra başka bir olayda, İsa, resullerine: “Ben kimim dersiniz?” diye sordu.—Markos 4:41; Matta 16:15.

12. İsa’nın Tanrı olmadığını nereden biliyoruz?

¹² Eğer bu soru sana sorulsaydı, nasıl cevap verirdin? İsa, aslında kimdi? Kuşkusuz, Hıristiyan âleminde birçokları, onun insan şekline giren Her Şeye Kadir Tanrı, yani bedenleşmiş Tanrı olduğunu söyleyecekler. Fakat İsa’nın yakın arkadaşları hiçbir zaman onun Tanrı olduğuna inanmadılar. Resul Petrus, onu “hay olan (yaşayan) Allahın Oğlu, Mesih” diye adlandırmıştı. (Matta 16:16) Ne kadar araştırırsak araştıralım, İsa’nın Tanrı olduğunu iddia ettiğine hiçbir yerde rastlayamayacağız. Tersine, o, Yahudilere Tanrı değil, “Allahın Oğlu” olduğunu söylemişti.—Yuhanna 10:36.

13. İsa tüm diğer insanlardan nasıl farklıydı?

¹³ İsa, fırtınalı denizin üzerinde karşı kıyıya yürüdüğü zaman, şakirtleri onun sıradan bir insan olmadığı gerçeğinden etkilendiler. (Yuhanna 6:18-21) O çok özel bir kişiydi, çünkü daha önce gökte Tanrı’nın yanında bir ruh olarak, evet, Mukaddes Kitabın başmelek diye tanıttığı bir melek olarak yaşamıştı. (I. Selânikliler 4:16; Yahuda 9) Tanrı, tüm diğer şeyleri yaratmadan önce onu yaratmıştı. (Koloseliler 1:14) Böylece sayısı bildirilmeyen çağlar boyunca, hatta fiziksel evren yaratılmadan önce, İsa gökte, Büyük Yaratıcı olan Babası Yehova Tanrı ile yakın bir ilişkiye sahipti.—Süleymanın Meselleri 8:22, 27-31; Vaiz 12:2.

14. İsa nasıl insan olarak dünyaya geldi?

¹⁴ Sonra, yaklaşık iki bin yıl önce, Tanrı Oğlunun hayatını bir kadının rahmine nakletti. İsa işte bu şekilde, Tanrı’nın, normal şekilde bir kadından doğan, bir insan oğlu oldu. (Galatyalılar 4:5) İsa, annesi Meryem’in rahminde gelişirken ve daha sonra bir erkek çocuk olarak büyürken, Tanrı’nın, yerdeki ana-babası olması için seçtiği kişilere bağımlıydı. İsa zamanla yetişkin bir erkek oldu ve anlaşıldığı gibi, o zaman ona daha önce gökte Tanrı ile beraber olduğu zamanı hatırlama olanağı verildi. Bu, vaftizi sırasında ‘gökler açıldığında’ oldu.—Matta 3:16; Yuhanna 8:23; 17:5.

15. Yeryüzünde yaşarken, İsa’nın tam bir insan olduğunu nereden biliyoruz?

¹⁵ İsa gerçekten eşsiz bir kişi idi. Fakat yine de bir insandı. Tanrı’nın başlangıçta yaratıp Aden bahçesine koyduğu Âdem’e eşitti. Resul Pavlus, şu açıklamada bulundu: “‘İlk insan Âdem, yaşıyan can oldu.’ Son Âdem dirilten ruh oldu.” İsa, Âdem’in başlangıçta olduğu gibi, kâmil bir insan olduğundan “son Âdem” diye adlandırılır. Fakat İsa, öldükten sonra diriltildi ve bir ruh olarak gökte tekrar Babasına kavuştu.—I. Korintoslular 15:45.

Tanrı Hakkında Bilgi Almanın En İyi Yolu

16. (a) İsa ile arkadaşlık etmeyi bir imtiyaz haline getiren neydi? (b) İsa’yı görmenin, sanki Tanrı’yı görmekle aynı olduğu neden söylenebildi?

¹⁶ İsa yeryüzünde iken, bazılarının onunla sıkı bir arkadaşlık kurmaları nedeniyle sahip oldukları harika imtiyazı bir an düşünelim! Gökte belki milyarlarca yıl boyunca Yehova Tanrı’nın yakın arkadaşı olarak yaşamış olanı dinleyip izlemeyi ve hatta onunla konuşup birlikte çalışmayı, gözümüzde canlandıralım! İsa, sadık bir oğul olarak yaptığı her şeyde gökteki Babasını örnek almıştı. Gerçekten de, Babasını o denli kâmil biçimde örnek aldı ki, idam edilmeden kısa bir süre önce resullerine, “beni görmüş olan, Babayı görmüş olur” diyebildi. (Yuhanna 14:9, 10) Evet, İsa burada yeryüzünde karşılaştığı her durumda, tıpkı Her Şeye Kadir Tanrı olan Babasının davranacağı gibi davrandı. Böylece İsa Mesih’in hayatını ve hizmetini incelerken, aslında Tanrı’nın ne tür bir kişi olduğunu öğreniyoruz.

17. Yehova’nın Şahitlerinin yayınlarında İsa hakkında verilen bilgi, hangi mükemmel amaca hizmet etti?

¹⁷ Bu nedenle Yehova’nın Şahitleri, yayınlarında İsa’nın hayatı ve hizmetiyle ilgili onun sadece insan olarak mükemmel bir tablosunu çizmekle kalmadılar, onun gökteki Babası Yehova Tanrı hakkında da birçok bilgi verdiler. Bir okuyucu şunları dedi: “Babaya yaklaşmak için, Oğlu daha yakından tanımaktan daha iyi bir yol yoktur!” Bu ne kadar doğrudur! Babanın insanlara sevecenlikle gösterdiği özen ve cömertlik Oğlun hayatında da görüldü.

18. Gökteki Krallık mesajının Kaynağı kimdir ve İsa bunu nasıl doğruladı?

¹⁸ İsa’nın, Babasına, iradesine tamamıyla tabi olarak gösterdiği sevgiyi izlemek gerçekten ne şahanedir! İsa, kendisini öldürmeye çalışan Yahudilere, “kendiliğimden bir şey yapmıyorum, fakat bunları Babanın bana öğrettiği gibi söyliyorum” demişti. (Yuhanna 8:28) Öyle ise İsa, vaaz ettiği Gökteki Krallık mesajının kaynağı değildi. Kaynak, Yehova Tanrı idi! Ve İsa, bunun onurunu tekrar ve tekrar Babasına verdi. “Ben kendiliğimden söylemedim; ancak beni gönderen Babadır ki, ne diyeceğimi ve ne söyliyeceğimi bana emretti . . . . İmdi söylediğim şeyleri Babam bana nasıl dedi ise, öyle söyliyorum” dedi.—Yuhanna 12:49, 50.

19. (a) İsa’nın tıpkı Yehova gibi öğrettiğini nereden biliyoruz? (b) İsa neden dünyada yaşamış en büyük adamdı?

¹⁹ Fakat İsa, Babasının kendisine söylediklerini sadece konuşmak veya öğretmekle kalmadı. Çok daha fazlasını yaptı. Onlara, Babasının söylemiş veya öğretmiş olacağı tarzda söyleyip öğretti. Üstelik tüm faaliyetinde ve insanlarla ilişkilerinde, tıpkı Babasının, aynı ortamda davranmış olacağı gibi davrandı. Şu açıklamada bulundu: “Babanın yapmakta olduğunu gördüğü şeyden başka Oğul kendiliğinden bir şey yapamaz; çünkü o ne şeyler yaparsa, Oğul da onları öylece yapar.” (Yuhanna 5:19) İsa, Babası Yehova Tanrı’nın kişiliğini her yönden kâmil şekilde yansıttı. Bu nedenle Onun dünyada yaşamış en büyük adam olmasına şaşmamak gerekir! O halde, bu en önemli adamı yakından incelememiz hayati önem taşır!

Tanrı’nın Sevgisi İsa’da Belirtildi

20. Resul Yuhanna, ‘Tanrı’nın sevgi’ olduğunu nasıl bilebildi?

²⁰ İsa’nın hayatı ve hizmetini dikkatle ve derinlemesine inceleyerek acaba neler öğreniriz? Resul Yuhanna, ‘hiçbir zaman Tanrı’yı kimsenin görmediğini’ söyledi. (Yuhanna 1:18) Fakat I. Yuhanna 4:8’de o tam bir güvenle: “Allah sevgidir” dedi. Yuhanna, İsa’da gördükleri sayesinde, Tanrı’nın sevgisini bildiğinden bunu söyleyebildi.

21. Hangi niteliği, İsa’yı dünyada yaşamış insanların en büyüğü haline getirdi?

²¹ Babası gibi, İsa da acıyan, lütfeden, alçakgönüllü ve yaklaşılır biri idi. Erkek, kadın, çocuk, zengin, fakir, güçlü, günahkâr, her tür insan gibi zayıf ve ezilmiş olanlar da kendilerini onun yanında rahat hissettiler. Gerçekten de, özellikle İsa’nın Babasını örnek alarak gösterdiği üstün sevgi örneği, onu dünyada yaşamış en büyük adam haline getirdi. Napolyon Bonapart’ın bu konuda şunları dediği söylenir: “İskender, Sezar, Şarlman ve ben imparatorluklar kurduk, fakat dehamızın yarattıklarını neye dayandırdık? Kaba kuvvete. Fakat İsa Mesih, krallığını sadece sevgiye dayandırarak kurdu ve şu anda milyonlarca insan onun için ölmeye hazırdır.”

22. İsa’nın öğretileri ne bakımdan devrim niteliğindeydi?

²² İsa’nın öğretileri devrim niteliğindeydi. O, şu yönlerden teşvikte bulunmuştu: “Kötüye karşı koma; ve senin sağ yanağına kim vurursa, ona ötekini de çevir.” “Düşmanlarınızı sevin, ve size eza edenler için dua edin.” “İnsanların size her ne yapmalarını istiyorsanız, siz de onlara öyle yapın.” (Matta 5:39, 44; 7:12) Eğer herkes bu yüce öğretileri uygulasaydı, dünya ne kadar farklı olurdu!

23. İsa, yüreklerine dokunmak ve insanları iyi olanı yapmaya isteklendirmek üzere ne yaptı?

²³ İsa’nın verdiği mesel veya tasvirler, insanların yüreğine dokundu, onları iyi olanı yapıp kötüden kaçınmaya isteklendirdi. Belki onun, kendi ırkından olan dindarların yardım etmediği yaralı bir adama yardım eden, horgörülen Samiriyeli ile ilgili ünlü öyküsü aklınıza gelebilir. Ya da merhametli, bağışlayıcı baba ve müsrif oğluyla ilgili öykü. Ya kölesine 60 milyon dinarlık borcu bağışlayan kral ile onun, kendisine yaklaşık 100 dinarlık borcunu ödeyemeyen ve köle arkadaşını hapse attıran kölesi ile ilgili öyküye ne dersin? İsa, basit tasvirlerle, bencillik ve açgözlülüğü tiksindirici ve sevgiden ileri gelen işler ile merhameti ise çok çekici hale getirdi!—Matta 18:23-35; Luka 10:30-37; 15:11-32.

24. İsa’nın, kuşkusuz dünyada yaşamış en büyük adam olduğunu neden söyleyebiliriz?

²⁴ Bununla beraber, insanları özellikle İsa’ya çeken ve onları iyi yönde etkileyen etken, Onun hayatının öğrettikleriyle mükemmel şekilde uyumlu olmasıydı. Vaaz ettiği öğretileri kendi yaşamında uygulamıştı. Başkalarının kusurlarına sabırla katlanmıştı. Şakirtleri en büyüklerinin kim olduğu konusunda çekiştiklerinde, onları sertçe azarlayacağına, nezaketle doğrultmuştu. İhtiyaçlarına alçakgönüllülükle hizmet etmiş, hatta ayaklarını bile yıkamıştı. (Markos 9:30-37; 10:35-45; Luka 22:24-27; Yuhanna 13:5) Ve sonunda sadece onlar uğruna değil, tüm insanlık uğruna da acı çekerek ölmüştü! İsa, kuşkusuz dünyada yaşamış en büyük adamdı.

Nasıl Cevaplandıracaksın?

◻ İsa’nın tarihte gerçekten yaşamış bir kimse olduğuna dair hangi kanıtlar var?

◻ İsa’nın gerçek bir insan olduğunu nereden biliyoruz, fakat yine de o tüm diğer insanlardan nasıl farklıydı?

◻ İsa’nın hayatını incelemek, Tanrı hakkında bilgi almak için neden en iyi yoldur?

◻ İsa hakkında inceleme yapmakla, Tanrı’nın sevgisi hakkında neler öğrenebiliriz?

[Sayfa 22’deki resim]

İsa’nın resulleri hayranlık içinde merak ettiler: “Bu kimdir?”