AİLELER İÇİN YARDIM | ANNE BABA OLMAK
Okuma Alışkanlığı Çocuklar İçin Neden Önemli? (1. Bölüm) – Okumak mı İzlemek mi?
Dinlenirken çocuklarınız hangisini yapmayı tercih eder: Video mu izler yoksa bir şeyler mi okur? Akıllı telefonu mu yoksa kitabı mı seçer?
Uzun yıllar önce televizyonda, sonra da internette izleyebilecekleri şeyler çoğaldıkça insanlar okumaktan uzaklaştı. Jane Healy 1990 yılında yazdığı Endangered Minds kitabında “Okumanın modası geçebilir” diye yazdı.
O dönemde bu ifade abartılı görünebilirdi. Ancak 30 yıl sonra teknolojinin yaygın olarak kullanıldığı ülkelerdeki bazı eğitimciler, birçok gencin geçmişte olduğu kadar iyi okuyamadığını rapor etti.
Bu makalede:
Okuma alışkanlığı çocuklar için neden önemli?
Okumak hayal gücünü harekete geçirir. Örneğin okuduğu hikâyede karakterler nasıl bir ses tonuyla konuşuyor? Görünüşleri nasıl? Ortam nasıl? Yazar kitabında ipuçları verir, ancak boşlukları okuyucu doldurur.
Laura isimli bir anne şöyle diyor: “Filmler veya videolarda başka birinin hayal gücünü izliyoruz. Bu ne kadar eğlenceli olsa da, okumanın çok özel bir yanı var; başka birinin yazdıklarını kendi zihninizde canlandırıyorsunuz.”
Okumak çocuklarda iyi nitelikler geliştirir. Çocuklar okudukça sorunlar üzerinde akıl yürütme ve bunları çözme yeteneklerini geliştirir. Ayrıca okumak için çocukların odaklanmaları gerekir. Bunu yaparak sabır, özdenetim ve duygudaşlık gibi nitelikler geliştirirler.
Duygudaşlık mı? Evet! Bazı araştırmacılar bir hikâyeyi yavaş ve dikkatli okumanın çocukların okudukları karakterlerin duygularını anlamasına yardım ettiğini düşünüyor. Bu da çocukların günlük hayatta karşılaştığı kişilere duygudaşlık göstermelerine yardım edebiliyor.
Okumak derin düşünme becerisini geliştirir. Dikkatli okuyucular yazarın ne söylediğini anlamak için kendi ihtiyaç duydukları hızda okurlar, hatta gerektiğinde tekrar okurlar. Bunu yaptıkça okuduklarını hatırlamaları ve bundan yararlanmaları daha olasıdır (1. Timoteos 4:15).
Joseph adında bir baba şöyle diyor: “Okuduğunuzda, bir ifade üzerinde uzun uzun düşünebilir, onun bildiklerinizle bağlantısını kurabilir ve ondan öğrenebileceğiniz dersleri düşünebilirsiniz. Videolar ve filmler bizi her zaman derin düşünmeye teşvik etmez.”
Sonuç: Videoların ve diğer görsel medyanın bir ölçüde faydası olsa da çocuklarınız okumaya zaman ayırmazsa önemli şeyleri kaçırabilir.
Okuma alışkanlığı nasıl kazandırılır?
Erken başlayın. İki erkek çocuk annesi Chloe şöyle diyor: “Çocuklarımıza daha anne karnındayken bir şeyler okumaya başladık ve doğduktan sonra da devam ettik. Israrcı olduğumuz için mutluyuz. Zamanla okumak, hatta zevk için okumak onların rutinlerinin bir parçası oldu.”
Kutsal Kitaptaki ilke: ‘Kutsal yazıları bebekliğinden beri biliyorsun’ (2. Timoteos 3:15).
Evinizde okumak için uygun bir ortam yaratın. Okunacak malzemeleri hazır bulundurarak çocuklarınızın okumasını kolaylaştırın. Dört çocuk annesi Tamara şöyle bir tavsiyede bulunuyor: “Çocuğunuzun okumaktan keyif alacağı kitaplar bulun ve kitapları yatağının yanına koyun.”
Kutsal Kitaptaki ilke: “Çocuğu gitmesi gereken yola göre eğit; yaşlanınca da ondan ayrılmaz” (Özdeyişler 22:6).
İnternet kullanımını sınırlayın. Daniel adında bir baba, kimsenin elektronik cihazlarını kullanmadığı bir akşam belirlemenizi tavsiye ediyor. Şöyle diyor: “Haftada bir akşam bile olsa, televizyonsuz sakin bir akşam geçirirdik. İster hep beraber isterse de ayrı ayrı olsun bir şeyler okumak için zaman ayırırdık.”
Kutsal Kitaptaki ilke: ‘Nelerin daha önemli olduğunu saptayın’ (Filipililer 1:10).
Örnek olun. İki kız çocuk annesi Karina şu tavsiyede bulunuyor: “Okuma tarzınızla hikâyeleri canlı hale getirin ve okuduğunuz şeylerle ilgili duyduğunuz heyecanı yansıtın. Siz okumayı seviyorsanız, çocuklarınız da sizi örnek alabilir.”
Kutsal Kitaptaki ilke: “Topluluk önünde okuma . . . . işine kendini ver” (1. Timoteos 4:13).
Her çocuk okumayı sevmeyebilir. Yine de teşvikiniz çocuklarınıza ihtiyaç duydukları motivasyonu sağlayabilir. İki kız babası olan David, teşvik etmekten fazlasını yaptı. Şöyle diyor: “Kızlarımın okuduklarını okurdum, bu da onların ilgi alanlarını öğrenmeme ve onlarla sohbet edecek konular bulmama yardım etti. Kendi küçük okuma kulübümüz vardı. Çok eğleniyorduk!”