En Büyük Ve En Küçük

“Ne güveyi öldür ne de kelebeği.”—WILLIAM BLAKE (1757–1827)

YANINIZDAN uçup giden bir kelebeği hiç izlediniz mi? Hangi duyarlı yaratık bu narin böceğin güzelliği ve zerafetini hayranlıkla izlemek için durmaz? Gündüz kelebekleri dünyanın her yerinde boyut ve dizayn açısından öyle büyük bir çeşitlilik gösterirler ki, 15.000 ile 20.000 arasında türlerinin bulunduğu söylenmektedir!

Şimdiye dek gördüğünüz en büyük kelebek hangisidir? Eğer Papua Yeni Gine’de yaşıyorsanız, dünyanın en büyük kelebeğini görmüş olabilirsiniz: Bu, kanat açıklığı 28 santimetreye kadar çıkan Kraliçe Alexandra kuşkanatlı kelebeğidir. Eğer Kuzey ya da Orta Amerika’da oturuyorsanız, kanat açıklığı 15 santimetreye çıkabilen dev Jamaica kelebeğini görme ayrıcalığına sahip olmuş olabilirsiniz. Afrika’daki en büyük kelebek Afrika dev zehirli kelebeğidir; kanat açıklığı 23 santimetreye kadar çıkabilir.

Ya en küçük kelebek hangisidir? Nerede yaşar? Dr. John Feltwell’in The Illustrated Encyclopedia of Butterflies adlı yapıtına göre, “Kuzey Amerika’nın cüce mavi kelebeği . . . . 1/2–3/4 in (15-19 mm) kanat açıklığıyla büyük olasılıkla dünyanın en küçük kelebeğidir.” Britanya’daki en küçük kelebek olan küçük mavinin kanat açıklığı 24 milimetredir.

Dünyanın birçok yerinde kelebek evleri vardır; buralarda dolaşırken o kanatlı güzelliklerin üzerinize konduğunu görürsünüz. Bu büyüleyici yaratık ve yaşam çevrimi –minicik bir yumurtadan tırtıla, sonra pupa haline, en sonunda da erişkin bir kelebeğe dönüşerek geçirdiği başkalaşım hakkında pek çok şey öğrenebilirsiniz. O halde bir dahaki sefere, kanat çırpan bir kelebek gördüğünüzde durun ve onu hayranlıkla izleyin. Küçük ya da büyük, mucizevi bir yaratığa bakıyorsunuz!

[Sayfa 24, 25’teki resimler]

En büyük ve en küçük kelebekler, Kraliçe Aleksandra kuşkanatlı kelebeği ve cüce mavi kelebek (ikisi de gerçek boyutlarında)

[Tanıtım Notları]

Kelebekler: Allyn Museum of Entomology, Florida Museum of Natural History