Glayöl—Zerafetiyle Göze Çarpan Bir Çiçek

Çiçek açan bitkilerin zarif güzelliği hemen hemen herkesi etkiler; bu konuda göze çarpar bir örnek, glayöldür. O çok sevilen bir çiçek olduğundan, İsrail ve Hollanda da dahil birçok ülkede ticari amaçla yetiştirilir. Aynı zamanda ABD’de, ürünleri tüm dünyadaki çiçek yetiştirme meraklılarına gönderilen glayöl çiftlikleri vardır.

Harika glayöl familyası akla gelebilecek her renk, ton ve dokuda 2.000’i aşkın çeşidi içerecek ölçüde genişletilmiştir. Çiçek yetiştiricileri bu çiçeğin sonsuz gibi görünen çeşitlerini nasıl ürettiler?

Yeni Çeşitler Üretmek

Çiçek yetiştiricisi çiçektozunu, çiçeğin erkekorganından dişiorganının tepeciğine aktarmak için deve tüyünden bir fırça veya buna benzer bir alet kullanır. Çiçektozu genellikle konak bitkinin en alttaki çiçekçiklerine ya da çiçeklerine yerleştirilir. Bu işlemden sonra arı, sinek, hatta hafif bir rüzgâr gibi doğal tozlaşma araçlarının sonuçları değiştirmesini engellemek için çiçeğin ağzı bağlanarak kapatılır. Özel bir renk ya da görünüş elde etmek için, bir glayöl türü istenen özelliklere sahip farklı bir türle melezleştirilir.

Bu, yeni çeşidin ya da melez çiçeğin, yeni bir çiçek türü olduğu anlamına gelmez. Böyle bir çeşitlilik için gerekli potansiyel, glayölün karmaşık genetik kodunda başından beri saklı bulunmaktadır. Seçici bir üretim sayesinde, göz kamaştırıcı beyazdan siyah-kırmızı ya da koyu mora kadar değişik renklerde glayöller elde edilebilir. Aynı zamanda lekeli, benekli, fırfırlı ve katmerli glayöller de vardır. Hatta bazılarının güzel ve hafif bir kokusu da olur.

Zarif Bir Güzellik

Yanda resimleri bulunan çiçeklere iyice bakın ve ne kadar çok çeşidi olduğuna dikkat edin. Adı Pulchritude (Güzellik) olan bu tür, insana ne kadar zevk veriyor! Taçyaprakları alabildiğine uzadıkça, uçları daha koyu tonda olan yumuşak, fırfırlı, eflatun renkli kenarları ortaya çıkar. Her çiçekçiğin boynuna uzanan alttaki taçyapraklarında koyu pembe ve eflatun renginde hoş bir kısım vardır.

Başka bir tür, burada da görülen Orchid Lace’dir (Orkide Danteli). Bu çiçek, hafif bir dokunuşla bile zedelenebilecek ölçüde narin olduğu izlenimini uyandırır. Renkli her bir boynunun ortasından uzun erkekorganlar yukarı doğru yükselirken, çiçekçikler geriye, sapa doğru uzanırlar. Başka glayöl türlerinin, Glittering Star (Parıldayan Yıldız), Dream’s End (Rüyanın Sonu), Fantasia (Fantezi), Red Alert (Kırmızı Alarm) ve Peerless Silver Moon (Eşsiz Gümüş Ay) gibi, çeşitli çağrışımlarla dolu isimleri vardır.

Glayöl Yetiştirmek

Glayöl yetiştiricileri çiçeklerden tohum elde etmenin yanında, çiçeğin sapının soğansı alt kısmındaki çiçek soğanlarını da biçerler. Aynı zamanda çiçek soğanlarından üreyen küçük ikincil soğancıkları da toplarlar.

Yetiştirilen glayöller çoğunlukla Afrika’daki türlerden geliştirilmiştir. Bu nedenle kökenlerinin, tropikal kuşağa dayandığı ve iklime oldukça duyarlı oldukları söylenebilir. Bazı ülkelerde soğuk kış aylarına dayanamayabilirler; fakat sıcak yaz aylarında kolay yetişirler.

Soğuk iklimlerde, büyüme mevsiminin sonunda çiçek soğanları topraktan çıkarılmalı ve özenle temizlenmelidir. Bu sırada yeni bir çiçek soğanı oluşmuş olacaktır ve sapın en altındaki eski, ölü çiçek soğanının çıkarılması, yeni çiçek soğanının köklenmesini daha da kolaylaştıracaktır. Ayrıca, her bir çiçek soğanıyla birlikte, kümelenmiş gibi duran bezelye büyüklüğündeki soğancıklar da çıkarılmalıdır. Soğuk havalar süresince hem çiçek soğanları, hem de soğancıklar, sıcaklığı donma noktası üzerinde olan kuru ve serin bir yerde saklanmalıdır.

Her soğancık ekildiğinde ince yapraklar verecektir ve büyüme mevsiminin sonunda soğancık olgun bir soğan olacaktır. Bu çiçek soğanları bir sonraki mevsim ekilince, bol bol çiçek veren yetişkin bitkiler olarak büyüyeceklerdir.

Ilıman iklimlerde ekim işlemine ilkbaharın başlarında başlanabilir. Sıcak iklimlerde ekim zamanı o kadar önemli değildir. Soğancıkları ve soğanları nemli, hafif asitli toprağa ekmek en iyisidir. Glayöller gölgede iyi yetişmedikleri için, bol bol güneş ışığı alacakları yerlere ekilmelidir.

Soğancıklar, sürülmüş toprakta 8 santimetre derine ekilebilir ve sonra üstleri toprakla kapatılabilir. Öte yandan çiçek soğanları 13 santimetre derine ekilmelidir. Evin bahçesinde sıkışıklık olmasını önlemek için, orta büyüklükteki çiçek soğanları yaklaşık 8 santimetre arayla ve daha büyük çiçek soğanları 10 ila 13 santimetre arayla dikilmelidir. Glayölünüzün soğanlarını özenle temizleyerek dikerseniz, birkaç ay sonra tarifsiz güzellikte bir ödül alacaksınız: renkli ve zarif bir glayöl.

[Sayfa 16’daki resim]

Orchid Lace (Orkide Danteli)

[Sayfa 16, 17’deki resim]

Coral Dream (Mercan Rüyası)

Monet

Dream’s End (Rüyanın Sonu)

Sunsport (Güneşsporu)

[Sayfa 17’deki resim]

Pulchritude (Güzellik)