Özbekistan’a Bir Ziyaret

MAVERAÜNNEHİR, Tataristan ya da Türkistan. Özbekistan’ın bulunduğu bölge, yani “Özbeklerin Toprakları” için bunun gibi birçok isim kullanılmıştır. Özbekistan’daki şehirler 15. yüzyıldan itibaren uzun bir dönem Akdeniz ve Çin’i birbirine bağlayan İpek Yolu’nda seyahat eden tüccarların uğrak yeriydi. Bugün ise pamuğun Özbek tekstil piyasasında önemli bir yeri vardır. Ayrıca Özbekistan’da pamuktan, yünden veya ipekten yapılan güzel halılar satılır.

Tarih boyunca birçok insanın Özbek kültürü üzerinde etkisi olmuştur. Ünlü yöneticiler ve güçlü orduları Özbekistan’ın dağlarından ve çöllerinden geçmişlerdi. Bunlara karısı Roksane’yle burada tanışan Büyük İskender, Moğolistan hükümdarı Cengizhan ve tarihteki en geniş topraklara hükmetmiş imparatorlardan biri olan Timur (Timurlenk olarak da bilinir) da dahildir.

Mavi çinilerle kaplı kubbeleriyle ihtişamlı ve renkli yapılar Özbekistan’ın genel görünümünü oluşturur. Bu binaların birçoğu okul olarak kullanılmaktadır.

İpek Yolu. İsa’nın doğumundan önce kullanılmaya başlanan bu ticaret yolu Hindistan’a giden deniz yolu açılana dek, yani 15. yüzyılın sonlarına kadar gelişmeye devam etti. İpek Yolu dünya ticareti için büyük bir öneme sahipti ve bu yolun bir kısmı şu anki Özbekistan topraklarından geçiyordu.

Aral Gölü. Toprak sulamak için suyun yönünün değiştirilmesi nedeniyle bir zamanlar dünyanın dördüncü büyük gölü olan Aral Gölü kuruyor. Özbekistan, diğer Orta Asya ülkeleriyle işbirliği yaparak bu soruna çare bulmaya çalışıyor.

Özbekistan’ın değişen alfabesi. Tarih boyunca Özbekistan’da çeşitli diller konuşuldu ve sekizinci yüzyılda İslami fetihten sonra Arapça benimsendi. Ülke Sovyetler Birliği’ne girince ilk olarak Latin alfabesi, 1930’ların sonunda ise Kiril alfabesi kullanılmaya başlandı. 1993’te çıkan yeni bir kanunla Latin harflerine dayalı Özbek alfabesine geçildi.