Xana Hi Kongome Kwihi?

ANAKANYA u famba endhawini leyi u nga si tshamaka u yi vona. Hi nkarhi lowu se a wu fanele u fikile laha u yaka kona, kambe mimfungho ya le switarateni, mavito ya madoroba, ni swilo swin’wana swa laha ndleleni a hi swona leswi a wu swi languterile. Wa tivutisa ‘Xana ndzi le kwihi? Xana ndzi famba hi ndlela leyi nga yona?’

Misava ya namuntlha yi le khombyeni ra muxaka wolowo. Munhu u le ndhawini leyi a nga yi tiviki loko a vona vanhu va ya va onhaka hi mpimo lowu a nga si tshamaka a wu vona. Nhluvuko lowu va wu endleke hi tlhelo ra sayense ni thekinoloji, swi vonaka onge hi nkarhi lowu se a hi fanele hi ri emisaveni yo antswa. Eka Great Ages of Man, muhleri Russell Bourne u vula leswaku hi le ka lembe-xidzana ra vu-20 ntsena laha “mianakanyo liyani ya khale ya vumakwavo bya misava hinkwayo yi sunguleke ku vonaka hi xiviri tanihi leyi tirhaka.”

Kambe, lahaya hi yaka kona, eka “vumakwavo bya misava hinkwayo,” a hi fikanga. Swilo leswi nga lomu ndleleni, leswi hi tshembisiweke ku swi vona swa vuhlayiseki bya ikhonomi, swakudya leswi ringaneleke, rihanyo leri antswisiweke, ni vutomi bya ndyangu lebyi tsakeke a hi swi voni. “Hi tindlela to tala,” ku vula buku leyi nge Milestones of History, “nhluvuko wa sayense wu yisiwa endzovisweni ni le rivengweni.”

Ina, namuntlha vanhu va lahlekile endhawini leyi va nga yi tiviki, va hambukele kule ngopfu ni ndlela, ekule ni ku rhula ni nsirhelelo lowu a va wu anakanyile eku sunguleni ka lembe-xidzana leri. Xisweswo, vo tala namuntlha va vutisa ndlela: “Xana hi nghenise ku yini eka xiyimo lexi? Xana misava leyi yi ya kwihi? Xana hi hanya emasikwini ya makumu?”

Leswaku hi ta tiva leswo hi le kwihi, hi fanele hi rhanga hi kumisisa leswaku hi le kwihi sweswi. Van’wana va ri hi le nyangweni wa fambiselo lerintshwa ra misava; van’wana va ri hi le riweni ro ya eku loveni. Bibele, tanihi mepe wa patu, yi hi pfuna ku vona leswaku kahle-kahle hi le kwihi ni leswaku hi ya kwihi.

Loko u ri eku fambeni, i swa nkoka ku languta mimfungho leyi nga ta ku byela laha u nga kona. Hi ku fanana, Bibele yi hlamusela swikombiso—swiyimo ni malangutelo ya misava—leswi nga ta fungha nguva leyi ematin’wini yi nga ta vitaniwa ‘masiku ya makumu.’ (2 Timotiya 3:1-5) Xiga lexi nge, ‘masiku ya makumu,’ a xi vuli makumu ya matilo ni misava ya xiviri. Ku ri na sweswo, xi vula “ku hela ka [minkarhi],” kumbe “ku hela ka nguva,” hi laha ku hundzuluxela kun’wana ka Bibele ku swi vekaka ha kona.—Matewu 24:3; Today’s English Version.

“Emasikwini ya makumu,” ku tsale muapostola wa Mukreste Pawulo, “ku ta fika minkarhi yo nonon’hwa.” (2 Timotiya 3:1) I ntiyiso, swi nga ha vonaka onge leswi a swi ta tirha etinguveni tin’wana ta matimu. Hakunene, nguva yin’wana ni yin’wana yi vone maxangu ya yona.

Kutani ke, xana ku ni xivangelo xo pfumela leswaku marito lawa ma vulavula hi siku ra hina hi ku kongoma?

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 3]

Tom Haley/​Sipa Press