Ku Ntshunxeka Eka Xikwemhu—Ha Yini Ku Nga Fanelanga?

“NDZI LAVA nyanyuko.” “Ndza vabya naswona ndzi karhele ku tshamela ku byeriwa leswi ndzi faneleke ku swi endla!” “Wa nga tshika ku ndzi karhata!” Swiga swo fana ni leswi swi nga ha kombisa moya wa vutifumi. Minkarhi yin’wana marito lawa ma nga twiwa ma huma emilon’wini ya Vakriste.

Vakriste va nga ha khumbiwa njhani hi moya wa vutifumi, hambi ku ri ku ntshunxeka eka Xikwembu ke? Hi ntolovelo swi sungula hi ku amukela langutelo leri hundzeletiweke ehenhleni ka swilaveko swa Yehova Xikwembu. (Psalma 73:2, 13, 14) Va vona milawu ya Xikwembu yi ri mindzilakana yo vungunya, ematshan’wini yo va minsirhelelo ya ku tiphina ka vona hi vutomi. Ku vangama ni ku nyanyula ka misava leyi nga chaviki Xikwembu ku va kanganyisile leswaku va pfumela leswaku va lahlekeriwa emhakeni ya ntsako. Wena-ke? Ku titwa ka wena hi kwihi malunghana ni ku ntshunxeka eka Xikwembu?

Xiphiqo Xa Khale Swinene

Ku lava ku ntshunxeka eka Xikwembu a hi kuntshwa. Ku ni vukhale lebyi lavaka ku ringana ni bya vanhu. Moya wa vutifumi wu sunguriwe hi Sathana Diyavulosi. U kanganyise Evha, wansati wo sungula, leswaku a anakanya leswaku a nga tsaka loko a ntshunxekile eka vukongomisi bya Muvumbi wakwe. Evha u pfumerile leswaku ndlela yo tano yo ntshunxeka a yi ta pfulela mahlo yakwe mintokoto yo tala ni mintsako leyi Xikwembu a xi n’wi tsona yona.—Genesa 3:1-5; Nhlavutelo 12:9.

Hi mahlo lama tlunyiweke hi ku navela kakwe ka vutianakanyi loku ka ha ku vumbiwaka, Evha u nyanyule nuna wakwe leswaku a hlanganyela vuxandzuki. Adamu na yena u hlawule ku ntshunxeka eka Xikwembu. Vuyelo: Nhlomulo wu sive ntsako. Xidyoho, tingana, vuvabyi, ku vaviseka, ni rifu swi landzerile, hayi eka Adamu na Evha ntsena kambe ni le ka vatukulu va vona hinkwavo.—Genesa 3:6, 16-19; Varhoma 5:12.

Bibele yi vika leswaku tintsumi, na tona, ti kunguhate ku landzela ndlela ya ku ntshunxeka eka Xikwembu hi ku lava ntsako lowo biha ni ‘vanhwanyana lavo saseka va vanhu.’ Xana ndlela yo tano yo ntshunxeka yi tise ku aneriseka ka ntiyiso? Doo. Kambe ke, yi vange vunghwavava lebyikulu ngopfu ni vuhomboloki lerova Yehova a tiyimisela ku herisa misava yoleyo ya vanhu lava nga chaviki Xikwembu. Tintsumi leti ntshunxekeke ti vile mademona, lawa sweswi ya hlohlotelaka moya lowu wu lovisaka wa vuxandzuki exikarhi ka vanhu.—Genesa 6:1-7, 11; Vaefesa 2:2; Yuda 6-12.

Xilaveko Xa Vukongomisi Bya Xikwembu

Timhaka leti nga laha henhla ti fanele ku hi pfuna ku tlangela ntiyiso wa masungulo: Leswaku a va ni hanyelo leri humelelaka ni leri tsakisaka, munhu u fanele ku tiseketela hi Xikwembu leswaku xi n’wi kongomisa. Xexo i xivangelo xin’wana lexi ha xona Bibele yi nge: “Oho Yehova, nḍa ŝi tiv̌a, ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena, kambe munhu I’a fambaka a nga ka a nga lulamisi renḍo ra yena.” (Yeremia 10:23) Solomoni wanuna wa khale wa vutlhari u ri vonile khombo ro andlala mimpimanyeto ya munhu hi xiyexe ya vutomi lebyi ntshunxekeke eka vukongomisi bya Xikwembu. U tsarile a ku: “Ndlela yi kona leyi v̌onekaka e ka munhu ingi yi lulamile, kasi makumu ya yona ma yisa ku feni.”—Swivuriso 14:12.

A hi kombiseni yinhla leyi hi tindlela timbirhi. Loko vafambisi hinkwavo va bindzu ra swihaha-mpfhuka a vo honisa vuleteri lebyi nyikeriwaka eswiticini swa swihahampfhuka ivi va tshamisisa swihaha-mpfhuka swa vona nkarhi wihi na wihi kumbe exivandleni lexi va xi tsakelaka, xana ku famba emoyeni a ku ta va loku hlayisekeke hi ndlela yihi? Kumbe loko ntlawa wa vatirhi va kontraka wo lahletela tipulani ivi un’wana ni un’wana a kunguhata ku endla hi laha a ehleketaka ha kona hi xiphemu xakwe xa muako, xana a ku ta va ni muako wa njhani? Ha swi twisisa leswaku mimpimanyeto yi fanele ku landzeriwa loko vandlha rihi na rihi leri hlelekeke ri ta va kona.

Ku hava ni un’we la fanelekaka ku antswa leswaku a nyikela vukongomisi lebyi handle ka Yehova, Muvumbi wa munhu. Hikwalaho ka Vutumbuluxi byakwe, Yehova Xikwembu, hayi xivumbiwa, ku nga munhu, u ni lunghelo leri heleleke ro veka milawu leyi swivumbiwa swakwe leswi tlhariheke swi faneleke ku hanya ha yona. U tiva mindzilakana ya hina, u ku tiva kahle laha ndzilakana exikarhi ka ntsako ni nhlomulo wu nga kona. (Mintirho 17:26, 27) Nkarhi na nkarhi, mintokoto ya vutomi yi komba leswaku ndlela ya Xikwembu ya tirha hakunene. I ndlela leyi antswaka eka hina.

A swi kali swi lava leswaku hi vhumba leswi milawu ya Yehova yi nga swona; hi musa wa hi byela eRitweni rakwe, ku nga Bibele: “Buku ya nawu lowu yi nga ṭhuki yi v̌a kule ni nomu wa wena, kambe u yi anakanya v̌usiku ni nhlekanhi, u hiseka ku endla hikwaŝo le’ŝi ṭariweke kona, hi kona u nga ta kateka e tindleleni ta wena, u ta ṭaka.” (Yoxuwa 1:8) Muapostola Pawulo u hlamusela ndlela leyi milawu ya Xikwembu yi amukelekaka ha yona. U tsarile eka 2 Timotiya 3:16, 17 a ku: “Matsalwa hinkwawo ma huhutiwile hi Xikwembu, ma pfuna ku dyondzisa, ni ku laya, ni ku ololoxa, ni ku tolovetisa leswo lulama, leswaku mutirheli wa Xikwembu a va la hetisekeke, a tilulamisela ku endla ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.”

Yehova u hi rhambela ku kambela milawu yakwe, ‘leswaku hi ta kota ku twisisa leswi ku rhandza lokunene ka Xikwembu, loku nkhensekaka ni ku hetiseka, ku nga swona.’ (Varhoma 12:2) Kavula, leswaku hi endla leswi khwatsi, dyondzo leyinene ya Bibele i ya nkoka. Ku nga khathariseki leswaku hi vantshwa edyondzweni ya Bibele kumbe hi dyondze Rito ra Xikwembu hi makume ya malembe, pakani yo kuma vutivi lebyinene ni vutlhari bya ku rhandza ka Xikwembu i swa ntikelo. Loko hi hluleka ku letela matimba ya hina yo ehleketa hi ku wa tirhisa, hi nga ka hi nga byi voni kahle vukongomisi bya Yehova.—Vaheveru 5:14.

Ku honisa milawu ya Xikwembu i ku rhamba khombo. Ku ni swihinga swo tala leswi munhu a faneleke ku lwisana na swona leswaku a humelela emasungulweni ya ku twisisa ka yena n’wini. Xo sungula, munhu u fanele ku lwisana ni minkucetelo ya vukanganyisi leyi tlulaka ya munhu ya Sathana ni mademona yakwe. (1 Yohane 5:19; Nhlavutelo 12:12) Manuku ku ni mafambiselo ya swilo ya vanhu ya misava hinkwayo lawa ma nghenisiweke moya wo xandzuka ni wa vutianakanyi byo tlula mpimo. (Vaefesa 2:2; 1 Yohane 2:15-17) Naswona, phela, ku tsana ka hina vini ni mimboyamelo leyi kanganyisaka ya timbilu ku fanele ku lwisaniwa na swona. (Psalma 51:3-5; Yeremia 17:9, 10) Kutani ku hanya handle ka vukongomisi bya Yehova swi fana khwatsi ni ku khandziya movha lowu nga hava xikongomisi.

Yesu Kriste i xikombiso lexi antswaka xa munhu loyi a tlangeleke vukongomisi bya Xikwembu. Hambi leswi a a hetisekile, u te ha yena: “N’wana a nga ka a nga tisunguleli a endla xilo hi yexe; u endla ntsena lexi a xi voneke xi endliwa hi Tata wa yena.” (Yohane 5:19) Yesu a nga hanyelanga ku titsakisa. Eka xiendlakalo xin’wana u te: “A ndzi endli nchumu hi ku tirhandzela ka mina, kambe ndzi vula swilo leswi hi laha Tatana a ndzi dyondziseke ha kona. Loyi a ndzi rhumeke, u na mina; a nga ndzi tshikanga ndzi ri ndzexe, hikuva masiku hinkwawo ndzi endla leswi swi n’wi tsakisaka.” (Yohane 8:28, 29) Xana u navela ku kongomisiwa hi mpimanyeto lowu fanaka lowu Yesu a wu xiyeke?—1 Petro 2:21.

Ntikelo Wo Amukela Vukongomisi Bya Xikwembu

Yehova i “Xikwembu lexi tsakeke.” (1 Timotiya 1:11, NW) A nga lavi ku hi tekela ntsako lowunene, nyanyuko, kumbe ku tiphina. Wa nga anakanyanyana hi marito lama andlariweke kahle lama kumekaka eka Varhoma 1:28-32. Ku ntshunxeka eka Xikwembu ku tisa vuyelo lebyo biha ntsena, hikuva mhaka ya kona hi ku ya hi Bibele ya Mahungu Lamanene yi ri:

“Kutani leswi vanhu lava va nga lavangiki ku tiva nchumu hi tlhelo ra Xikwembu, Xikwembu xi va nyiketile emiehleketweni leyi nga lavekiki, va ko va endla ni leswi nga fanelangiki. Va tele ku homboloka hinkwako, ni leswo biha, ni makwanga, ni nsele; va tele ku tshohoka, ni ku dlaya, ni ku kanetana, ni ku xisa, ni ku kucetela; i vahlevi ni valumbeti; lava vengaka Xikwembu, va mona lava titivaka ni lava tidzunisaka; i vanhu lava sungulaka tindlela leto biha letintshwa, lava nga yingisiki vatswari va vona; a va na ripfalo, a va na nomo lowu tshembekeke, a va na vunene, a va na tintswalo; vanhu lava, hambi loko va tiva ku lerisa ka Xikwembu leswaku lava endlaka leswo tano va lulameriwa hi rifu, a va yimi ka sweswo ntsena, kambe va engetela hi ku seketela lava swi endlaka.”

Hi tlhelo rin’wana, lava va hlawulaka ku landzela milawu ya Xikwembu va khutaziwa ku hluvula vumunhu bya vona bya khale ni moya wa byona wa vutifumi ivi va byi siva hi munhu lontshwa la fanaka na Kriste. Vumunhu lebyintshwa byi katsa ku va ni musa, ku tsetselelana, ku rivalelana. (Vaefesa 4:20-32) Naswona i munhu la kombisaka mihandzu ya moya lowo kwetsima wa Xikwembu: “rirhandzu, ntsako, ku rhula, ku leha mbilu, vunene, ku hanana, ku tshembeka, musa, ku tikhoma.”—Vagalatiya 5:22, 23.

Endzhaku ko langutisisa kahle vumunhu lebyi byimbirhi, xana wena u munhu wa njhani? Hi byihi eka lebyi byimbirhi lebyi u nga lavaka ku byi vona eka vanghana va wena.

Ku tlhandlekela, Bibele yi dyondzisa leswaku enkarhini lowu nga ekusuhi swinene vanhu hinkwavo lava nga chaviki Xikwembu va ta lovisiwa emavokweni ya Xikwembu. (2 Petro 3:7; 2 Vatesalonika 1:7-9) Yesu Kriste u vhumbe leswaku emahlweninyana ka ku basisiwa loku ka le henhla ka misava, malangutelo ya vanhu hinkwavo a ya ta va lama hambaneke emhakeni yo landzela milawu ya Xikwembu ku fana ni ya vanhu va le sikwini ra Nowa. (Luka 17:26-30) Hikwalaho i swa xihatla leswaku hi kuma ku tlangela loku heleleke ka ntikelo wa vukongomisi lebyi Xikwembu xi byi andlaleke. Leswaku hi pona, leswi i swa nkoka eka hina namuntlha tanihi leswi a swi ri tano eka Nowa esikwini rakwe.

Hikwalaho ke, ku ntshunxeka eka Xikwembu a ku wu tisi ntsako wa xiviri, ku endla ku rhandza ka Xikwembu ka wu tisa. Lava va titsongahatelaka vukongomisi bya Yehova va ta hakeriwa hi vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi tatiweke hi vanhu lava nga ni vumunhu lebyi fanaka ni bya Kriste.—Psalma 37:27-29.

[Xifaniso eka tluka 5]

U ni ntshunxeko wo famba, kambe ku endla tano hi ndlela yo hlayiseka u fanele ku tirhisa movha wa wena exikarhi ka mimpimo leyi nga enawini ntsena